7 Temmuz 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

-- - . - * D ” “ . Mıknatıs adam Kendisine “Mıknatıs Aadam,, de. nilen ve dünya düzünde ismi pek i- yi tanılan Çek — mühendislerinden Mösyö Rudolf Pollak bifkaç zaman dir şehrimizde bulunmaktadır. Mösyö Pollak dünya yüzünde ya- gıyan insanlar içinde nadir bulunan bir haslete maliktir: elinde bulunan iki tarafı topuzlu bir âletle bir sa- ha Üüzerinde dolaştığı vakit, eğer bu saha altında maden varsa onu hemen bulabiliyor. Benliğinde garib bir mıknatıs kuvveti olan mühendis Rudolf Pol- lak yer altındaki madenleri ve sı- ları yerleri delmek suretile keş - fetmez. Ancak kendi elinde tuttu- ğu bu âletin işaretile keşfeder. Bu, | bir demir çubuk veyahut helezo- ni bükülmüş bir telden ibaret ga- yet bâsit bir âlettir. Dün matbaamızı ziyaret eden M. Rudolf Pollak, kendisile konuşan muharririmizin süallerine şu cevab. ları vermiştir: — “— Bundan kırk bir sene evvel, yani 1889 da Bavyerada bir gün bir Alman mühendisile Fourştin - bergde dolaşıyordum., O mühendis, bir saha üstünde böyle bir âletle bu tecrübeleri yapı- yordu, Ben de bir kere elime âleti aldım, Merak etmiştim. Nasıl şey diye Bakıp saha üzerinde dolaşır - ken âletin benim elimde de kıpır. adnmağa başladığını gördük. Ben- de de böyle bir hususiyet olduğunu anladık. O günden sonra bu husu- siyetimi inkişaf ettirmeğe çabala - drım. Şimdiye Hodar bu âletle bir sürü şey keşfettim. Tam kırk bir senedenberi top - rak altmdan gazyağı, porselen top- rafı, kil, demir, antimuan, maden kömürü buldum, Usulüm gayet ba- sittir. Elimde âleti tutarak bir sa- hada dolaşmağa başlarım, O top- raklar üzerinde, gezdikçe, - toprak altında bulunan madenin ne made- ni olduğunu tesbit edebilirim, Ma- denine göre zaviyeler şu şekilde ö- lur: Altın ve gümüş — 90 derece Su - 220 derece Bakır - 400 derece Demir — 90 derece Çinko * 120 derece OAT L LA L LAİ #CTELEUĞONUUĞLĞEGUĞEĞARU şehrimize geldi Krom -- 450 derece Kurşun -- 360 derece Kaolin -- 450 derece Bunların içinde yalniz demir ma- denleri nakıs gösterir, Bu ilim ye- ni bir ilim değildir ve pek eskidir. Hattâ tarihte Hazreti Musa da çöllerde Beniisrail kavmine bu su- retle su bulmuştur. Ö zamanlar bu bir mucize olarak telâkki edil. Bizim zamanımızdaysa bu ilimle İmesgul olan insanlar pek azdır. Şimdiki halde dört beş kişiyi geç - meyiz zannediyorum, — Bunlardan İbir tanesi eski Avusturya zabitle- rinden binbaşı Beichelr'di. Bundan iki sene evvel öldü, Ötekiler Al - manyada, Amerikada, — İngilterede ve Fransada yaşamaktadırlar, Ben şimdi Türkiyeye geldim, Husuüusi İş- lerde çalışıyorum, Fakat maden a. rama işlerinde çalışmak istiyorum. Bir müddet evvel Tekirdağın Çorlu kazasındaki küçük bir köyde bir komisyon karşısında bir tecrü- be yaptım. Elimdeki âletle dolaş - tım. Ve üç yer tesbit ettim. Kazıl- dı. Ve iddiamım doğruluğu anlaşılar, İlk yerde su çıktı. İkinci yerde, on beş — senedir o şey olmadığını iddia —etmelerine rağmen bir su deposu ve bir kanal bulundu. Üçüncü kazı yerinde de demir ve bakır çıkmıştır. Bunları muharririmize anlatan Mösyö Pollak matbaamızda da e- lindeki âletle bazı tecrübeler yap . mış, altın saat veya bir bardak su üstüne eli geldiği zaman âletin kı- mıldandığımı, — harekete geldiğini göstermiştir. Çek mühendisinin hbir de kızı vardır ki, Holivud stüdyolarında si nema artistliği yapmakltadır. Evgi adını taşıyan bu genç kız, aktris annesinin mesleğini tercih etmiş, “Mıknatıs adam” diye, tanılan ba- basının sanatma - Mös;ö Pollak'in bütüm 1srarlarma ra.ğmen - iltifat | etmemiştir. Matmazel Evgi, ihtimal ki, günün birinde erişeceği sinema yıldızlığının — kendisine mıknatısi kuyvvet: hasletini verebileceğine i . nanmış bulunuyor! Köselvanof, Bulgaristanın Almanya ile aynı yolu takip ettiğ Berlin, T — Hariciye nazırı von Ribbentrop dün akşam Esplande otelinde Bulgar başvekilinin şere - fine büyük bir ziyafet — vermiştir. Ziyafetin sonunda fon Ribbentrop bir nutuk söyliyerek bu ziyaretin Köseivanofun daha ziyade inkişaf ettirmek azminde bulunduğu Al - man ve Bulgar dostluğuna bir delil teşkil ettiğini kaydetmiştir. diği cevabda “Almanya ile Bulga- ristanm muahedelerin haksızlıkları nı tamir Ve bertaraf ve haklı bir sulhk temin etmek için ayni yolu takip ettiklerini,, söyledikter son -| ra iki memlektet arasındaki iktısa_' di münasebetlerden ve iki milleti biribirine bağlryan mücerreb ve sa- | mimi dostluktan bahsetmiştir. Bu ziyafet verilirken Bulgar ga- zetecileri şerefine de bir resmi ka. ' bul yapılmış, bu resmi kabule Bul- gar başvekili de gitmiştir. Slova gazetesi mümessili irad ettiği nu- tukta: “Bulgarlar büyük bir mil. let değilse de sadakate sadakatle mukabele etmeği bildiğini,, söyle - miştir. Muhtelif hatibler, iki mem- leket arasmdaki silâh arkadaşlı . gmdan bahsetmiğtir. Köseivanofa refakat muhabiri Köseivanofun büyük- bir samimiyetle cereyan & - den mülâkatımdan memnun kaldığı nı gazetesine bildirmiştir, Ziyaret mihverin muveffa- kıyeti imiş! Roma, 6 (AÂA. A.) — Köseivano- eden Zora Hitler ile | ini söyledi fun Berlin ziyareti matbuatta bü. yük başlıklarla tebarüz ettirilmek- te ve hâdise mihverin Avrupadaki mevkilerini takviyeye matuf yeni bir. muvaffakıyet olarak, gösteril - mektedir, Gazeteler Berlinle Sofya arasın- daki münasebetlerin bu —dostluğu takviye ettiğini, Almanyanın Bul - tiğini kaydeylemektedir. “Diğer taraftan, Yugoslavyaya samimi bir anlaşma ile bağlı olan Bulgaristan Balkanlarda mühim bir rol oynıyacak vaziyettedir. Binae - naleyh Bu memleketin * “Fransız - İngiliz avanslarma mukavemet c - debilmesinden dolayr memnuniyet gösteriliyor ve Macar erkânı har- biye reisinin halen Almanyaya yaptığt ziyarete de işaret eyliyerek bir Bulgar . Macar - Yugoslav mü- sellesinin teşkili fikri İleri sürülü- yor, Bu müselles mihvere dayana- rak kendini Balkanlarda. (İmar ve kallamnı.) vazifesine verebilecek - tir> İngilterede İhtiyat tayyareciler silâh altıma çağırılıyor Londra, 6 (A. A.) — İngiliz ha- va kuvvetlerine mensub birtakım ihtiyat erler ve subaylar, bir se. ferberlik tecrübesi mahiyetinde o- larak önümüzdeki üç ay İçinde si- lâh altma çağrılacaktır. Bunlardan bir kısmı, bu yaz yapılacak olan | çiftliği kiralıyan adamlarm hiçbir | ği ll nn A el a , A S | , gar istihsalâtının üçte ikisini çek. | Bulgar başvekili Köselvanof ver- ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı AA KAS EEKAEARAEE SKK Ha İngiltere mülîeliklerine 100 milyon sterlin Londra, 6 A. A.) — İngiliz gaze. teleri hükümetin — parlâmentodan “İhracat gâranti ve kredileri,, da. iresi için 100 milyon sterlin veya daha fazla tahsisat — istiyeceğini yazrıyorlar, Daily Mail gazetesi, İngilterenin müttefiklerine silâh ve mühimmat ve salre satınalmak İmkânı veril- mek üÜzere 150 milyon sterlin iste- neceğini bildiriyor. Financial Times gazetesi, proje- nin ağustos tatillerinden evvel çL kabilmesi için meclise vaktinde ve- rileceğini zannetmöktedir, Hükümetin yabancı memleketle- re verilebilecek ticari kredi nisbe- tinin arttırılması hakkındaki tale. kredi verecek bini yariın meclise vermesi muhte- meldir, Bu tedbir prensip olarak haftalardanberi elzem — görülmekte idi. Zira bazı memleketlerle yapı - lan görüşmeler kredi —dairesinin şimdiye kadar mevcut — salâhiyeti geçen krediler derpiş etmekteydi, Kabine dün aksamki müzakeresin- de bu işin hallini kararlaştırmıştır. Gazeteler arttırılacak mikdar için 100 ve 150 milyon sterlingden bah- setmişlerse de alâkadar daireden bu sabah alman malümata göre â. caktır. Siyasi mahfiller, bu tedbirin bazı memleketlerle cereyan etmekte o - lan kat'i müzakereleri kolaylaştıra- cağı kanaatindedirler. Ilânıharpsi Sovyet - J z başlıyan apon harbı Tokyo Japon taarruzunun ilerlediğini, Moskova geri bildiri Moskova, 6 (A.A.) — Son za. Manlarda cereyan eden Mogol - Mançuko hâdiselerini gözden geçi - ren yarı resmi bir tebliğde muhtelif mıntakalarda Sovyet - Mogol kuv - vetlerinin kazandığı tam muzalferi yet tebarüz ettirilmektedir. Mogol Halk Cumhuüriyetinin Sov- yet - Mogol kuvvetleri erkânı har - biye heyetinin bir beyannamesini zikreden mezkür tebliğde şöyle de . nilmektedir: “2 Temmuz Japon - Marıiçukolu- Moskova müzakereleri (Baştarafı 1 incide) şeklinde ifade edilebilecek olan mah dud bir anlaşma akdine çalışacak- ları, ayni mahfellerde ilâve edil - mektedir, Lord Halifaks Moskovaya gidecek mi ? Londra, 6 (A.A,) — İyi haber alan mahfillerde söylendiğine gö re, Sovyet hükümetinin teklifle - rine cevap vermek ve pakta dair müzakereleri tacil etmek üzere Lord Halifax'ın yakında Mosko. vaya gitmesi ihtimali vardır. Bu sabah bu haberi veren Dai. Iy Express gazetesi, Sovyet hü. kümet mahfillerile tam salâhi . yetli bir İngiliz devlet adamı ara. sında yapılacak olan bir temasın şimdiki güçlükleri süratle izale edebileceğini yazmaktadır. Beşler paktı ? Londra, 6 (Fransızca İstanbul) '— İngiltere, Sovyet notasına cevas | Bmı 48 saat 'Sovyet Rusya, bu notada İngiltere- 'Rusya ve Fransa arasımda akdi dü.. 'şünülen Üçler paktınm Türkiye ve (Lehistanm da iştirakile Beşler pak- zarfında verecektir. tına çevrilmesini teklif ediyor, ÖZ- 'renildiğine göre Sovyet Rusya, Tür kiye ve Lehistan tarafmdan da garanti edilmek şantile Hollanda, İsviçre ve Lüksemburgun tama - 'miyetini garanti etmeği kabul edi- yor. Diğer taraftan Sovyetler tarafin. idan ortaya atılan “tecavüz tehdidi, (meselesine bir hal çaresi bulunaca | ğı zannedilmektedir. Fakat Lehis - | tanım, Türkiye Sovyet Rusyayı ga- ranti etmeği kabul etse bile Sov - yet Rusyaya garanti vermesi müş- ikül görülmektedir. Malümat sahibi mahafile göre Sovyet Rusyanın no- | ,tasına. cevab vermek için Paris, Londra ve Varşovanın aralarmda müşaverede bulunmaları lâzımdır. kara orduları, deniz kuvvetleri: ver Hava filoları mlüşterek manevrasma istirak edecektir. püskürtüldüğünü yorlar lar Buirnor'un cenubu — şarkisinde kâin Nomon - Boürd « Obo'da mü- him miktarda piyade, topçu ve sü- vari kuvvetleriyle 100 kadar tank tahşit etmişlerdir. Bu kuvvetler, 3 Temmuzda fecir vaktı Mogol hudu duna tecavüz ederek — tayyarelerin himayesi altında Yang gölü ve Kha Ikhyrngol nehrindeki Sovyet mevzi - lerine taarruz etmişler ve bu göl ile nehri geçmek istemişlerdir. Bu ta. arruza bir piyade alayı, iki tark alayı ve altı süvari alayımın yardı- | mr ile “Kamatsubara,, ismindeki 23 (üncü piyade fırkası iştirâk etmiştir. Soövyet - Mogol kıtalarının ve Sov yet tayyarelerinin şiddetli bir ta - arruzu neticesinde Japon kuvvetleri akşama doğru ağır zayiatla Khalk- hygol'ün şarkına püskürtülmüşler- dir. Sovyet - Mogol topçu küvvetleri, Japonların 50 tankını ve 8 topunu tahrip etmişlerdir. Sovyet - Mogollar 50 tanmk ve zırh | lt otomobil kaybetmişlerdir. Japon . Mançukoluların zayiatı 800 maktul, Sovyet - Mogolların zaylatı 100' maktul ve 200 yaralı - dan ibarettir. 2 - 5 temmuz arasında cereyan eden mühim hava muharebeleri Sovyet - Mogollarm lehinde neti - celenmiştir. Bu muharebelerde Ja- ponlar 45, Sovyet - Mogollar © tay yare kaybetmişlerdir.,, Tebliğde, Japon tayyarelerinin muvaffakıyeti hakkmda yalan ha - berler neşrettiğinden dolayı Kuan. miralay Kavahara'nın azledildiği i- lâve edilmektedir. Japoönlara göre Tokyo, 6 (A. A.) — Mauçüride- ki Japon ordusunun - bir tebliğinde, ikuwvetlerine karşı yapılan Japon taarruzunun ilerlemekte — olduğu, birçok Sovyat tankının tahrib edil- diği, Sovyet tayyarelerinin Balşa. gal şimalinde uçuşlar yaptığı ve 12 tayyarenin düşürüldüğü bildirilmek tedir. Amerikada selden 100 kişi öldü Vaşimngton, 6 (A.A.) — Ken tucky havalisindeki tuğyanlar ,meticesinde 100 kadar kişinin öl. 'müş olmasından korkulmakta - dır, Morehead'da kaybolan 48 ki- şiden 30 unun cesedi sudan çı- karılmıştır. Diğer cihetten sel sularmım birdenbire kabarması yüzind> 'takriBen 30' kişinin bofelduğu İCartercounty'den bildirilmek - tedir zami artma mikdarı İ00 milyon ola- Buir gölü civarında Mogol - Sovyet | Dur_ıu_n ve bugunun haber ve hadıselerı Sümer . Bankın I yannacak ilâve Bütçe encümeni 58 milyonl teklifi Sümerbankm sermayesine — 58 milyon İira ilâvesi hakkındaki ka- nun lâyihası Millet Meclisi bütçe encümeninde tadilâta uğramıştır. Encümen, beş senelik program üzerinde yaptığı esaslİr tetkikat ne ticesinide banka sermayesine ilâve edilecek miktarı 19 buçuk milyön lita öolarak tesbit etmiştir. 19,5 milyon İiraya indire Bundan başka sanayi progı nın tahakkuku için Sümerb verilmiş olan taahhüt salâl 28 milyon 666.000 lira arttırı! tir. Bahka, t#ermayesinin yüzde şine kadar munzam taahhüt girişebilecektir . Fikret Sıla Parti başkanlıkları yalilerden ayrıl dıktan sonra vilâyetlere mebuslar arasından 20 yi bulâti mülettişler seçilmiştir. Bunlar kendi muntaka - larında daimi suürette meşgul ola - caklar, parti teşkilâtını mürakabe edeceklerdir. İstanbul ve Ankaraye gelince, bü vilâyetler için ayrı birer müfettiş tayin edilmiştir. İstanbul müfettişliğine eski Ad . liye Vekili ve Parti umumi idare he- yeti azasından Konya mebusu Fik- ret Sılay tayin edilmiştir. Ankaraya Amasya mebüsu Esad Uras, İzmire İstanbul mebusu Ga- lip Bahtiyar, Bursaya Erzurum me busu Zühtü, Malatya Maraş, Antep mıntakasına Bursa mebusu doöktor Galip Kahraman, Eskişehir, Afyon, Kütahya mmtakasıma Aydın mebu- su Adnan Menderes, Erzuruma Ba- Vilâyetlere 20 Partı müfettişi seçildi Istanbul müfettişliğine Konya mebusı getirildi irkesir mebusu Müzaffer, İspari Bodrum, Antalya tmıntakasına C marn Şahinbaş, Seyhan ve Hati mıntakasına Hasan Reşit, Kar! Muğla mebusu Cemal, Giresur Seyhan mebusu Tevfik, Trakyay mıntakasıma Kocaeli mebusu Rağr Kayseriye Çoruh mebusü — Hilmi Kastamonuya Sivas mebusu Hik metİşik, Zornguldak ve Bölü tintâa , kâasına Kars mebusu Şerafettin. Muğlaya doktör Rıza Levent, Kön-« yaya Kirklareli mebusu Şevket Ö - dül, Samsuna Erzurüm mebusu Sa- tim, Sivasa Kars mebusu Zihni, Ankara Parti idare heyeti Reis Vekili seçildi Ankara, 7 — Ankara Parti vilâ « yet idare heyeti reis vekilliğine Ri- fat Börekçi seçilmiştir. Vilâyet idâ- te heyetinde bulunari 3 mebtis İdâre heyeti azalıklarımdan istifa etmiş * lerdir. Eğlence yerlerinde tenzilâtlı tarifeler Eğlence yerleri için hazırlanan yeni tarifeler Belediye Datmi En - cümenine verilmiştir. Bugünlerde encümenderni geçiri - lerek tatbika başlanacaktır. Yeni ta rifelere göre, gazino vesair eğlence yerleri fiyat bakımmdan üç sinıfa ayrılmıştır. Suyun şişesi beş kuruş- tan fazlaya satrlamryacaktır. Yal - nız bazı plâjlarda kırk para zam edilebilecektir. Yemek ve konsümasyondan son - kuruştan ön kuruşa kadar olacaktır. Müzik vesaire bahanesile fiyatla- ra hiçbir zam yapılamıyacaktır. Birinci -koensümasyondan sonra Mektep haricinde talebeyi kontrol (Baştarafı 1 incide) .rlxıe dönmeleri temin edilecektir, Sıhhi balıımdan. çocukların. gün - de 10 saat uyku uyumaları. zaruri sayılıyor. Bu itibarla sinema, ti - yatro, gazino gibi yerlerde gecele. ri vaki,t geçirmeleri yasak edilecek- tir. Çöocüklarm: kalabalik — sokak ve caddelerde oyun oynamalarma mey dam verilmiyecektir.. Bu talebelerin — kahvehanelere gitmeleri katf surette menediletek- tir; Muallimler de bu ciheti . taki edeceklerdir, Talebe velileri mek - tep idareleriyle sıkı surette temas edeceklerdir. Talimatname yeni d"erı senesi hba şından itiharen tatkik edilecek- tir, Suyun şişesi altı kuruştan, kahve on kuruştan fazlaya verilmiyecek ucuz tarife tatbik olunması mecbı ridir. Pazar günleri için hususi ta rife konulamıyacaktır. Yeni tarifelerde fiyatlar eskisir nazaran yüzde 20 - 30 kadar ucı latılmıştır. Tarilfe levhaları, iri yazı ve ra kamlarla eğlence yerlerinin gö çarpan yerlerine asılacaktır. Lehistanın notası (Baştarafı I incide) 1 — Danziz, Almanyaya ilhak dilmemelidir. 2 — Danzigz Polonyanm gümri hududları haricinde kalmamalıdıı $ — Danzigde Folonyanın büt haklarıma ve bilhaasa limanlardı doklardan, rrhtımlardan ve gimı diferlerden serbestçe — istifade | mek ve Danzigle Poölonya arssımı ki posta muhaberatmı — kontrol | mek hakkma tamamiyle riayet dilmelidir.,, Diğer cihetten, — Polonyalıla Almanlar arasmda bir fark göze memek ve Polonyalıların zarar olmamak şartile Danzigde —Alr kültürünün serbesiçe inkişaf et sinde Polonya hükümeti hiçbir ! zür görmemektedir,.. gğ Ki İki Halyan filo: Roma, T (A A, ) mer İtalyan nanmasınım iki filosunun iştir 20 ile 30 temmüz arasımnda Akdenizde büyük manevralar lacaktır. 48 &aat slülrecek olan. bu m: ralara birkaç denizaltı filotille birçok deniz tayyareleri ve bit miş tayyareler iştirak edecek