27 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

ve hadisele Gl b e Banka ve müesseseler baremii Hataya dair lâyihala Ankara, 26 (Hususi) — Büylik|dahale kabul ediyoruzda onların |bileceğiz demek vallâhi çok a-;Onlar cumhuriyet inkılâp ve! “ Meclise verildi Millet Meclisi bugün saat 15 de reis vekili Dr. Mazhar Germenin riyasetinde toplandı. Ve Banka ve müesseseler bareminin müzakere- sine başladı. Bundan evvel Yalovada kaplıca ların işletilmesi ve kaplıcaların inşası işlerinin Sıhhat ve İçtimei Muavenet Vekâletine devri hak . kındaki kanun “lâyihası müzakere ve kabul olundu. DERECELER ARASINDA FARK Barem kanununun müzakeresi ne geçildiği zaman, en evvel söz âlan Nazmi Topçuoğlu, müesse - seler barem kanmmunun esbabı mücibesine temas ederek kanunun tedvin sebeplerinin neden ibaret olduğu hakkındaki hususiyetlerin tebarüz ettirilmediğini, bu işinlâ lettayin bir kanun lâyihaar olmak. tan ziyade içtimai bir niram me - selesi olduğunu ileri sürdü: “— Bugün gençlik, iltimas ve imtiyaza dayanarak yükselmek sev 'dasındadır, Kanun bu gibi hatalı şekilleri ortadan kaldırarak bilgi ve kabiliyetin esas olması lâzım geldiğini tasrih etmelidir. Dedi, Bundan sonra, devlet memurla- riyle müessese ve banka memur « İarı arasında maaş verilmeleri ba. kımından bir fark olması izm geldiğini ileri sürerek şu sözleri ilâve etti: — Bugün herhangi bir banka memurunun o gün muhakkak yap- mağa mecbur olduğu şeyler var- dır. Vazifesinde ihmal göstermesi hemen nararr dikkati celbeder. Kaldı ki devlet memurlarının her gün için muhakkak bir şey yoktur. (Gürültüler... "Nasıl olur? Anlir - yamadık,, sesleri.) Nazmi Topçuoğlu sözlerine de . vamla; “ Yanlış anlaşdmasın, belki hergün yapmağa mecbur olduğu şeyler vardır. Fakat bir devlet me- murunun #olundan tutup atılması bir çok formalitelere bağhdıdr. Halbuki bir banka memurunun vaziyeti böyle değildir. Banka memurunun istikbal kay gusu vesaire bakımından diğer me murlarla aralarında bâriz farklar vardır, Bir devlet memüru akşam tatil zili çaldığı vakıt şapkasını â- ır ve daireyi terkeder. Fakat bir banka memuru kapılar kapandık - tan sonra o gün yapmağa mecbur olduğu şeyleri bitirmeden vazife. si başmdan ayrılamaz.,, Dedi ve devlet memurları ma - aşlarınım telif ve teadülünde bütçe encümeninin yaptığı adâletsizliği ve haksızlığı banka ve müesseseler bareminde de tekrar ettiğini söy- ledi. Bu fikirlerini teyit için de şunları ilâve etti; “— Devlet vazifesi daimidir. Fakat bugün en kuvvetli sağlam temellere dayandığını kabul etti- ğimiz bir bankanın bir iki sene son Ta ne olacağını kimse kestiremez. Bu arzettiğim sebeplerden dolayı devlet memurlarile banka ve mü . esseseler memurları arasındaki bir derece maaş farkı azdır. Hiç ol - mazsa İki derece fark olmalıdır., REFİK İNCENİN SÖZLERİ Refik İnce (Manisa), devlet hazinesinden ekmek yiyenler ara- sında hiçbir farkın mevcut olma * ması lâzım geleceğine işaret etti; “— Bu barem lâyihasının bu şe. kilde çıkması hukuku hususiyeye bir tecavüz sayılır. Burada “müss sese ve bankalar baremi,, derken, sadece banka memurları hatıra gelmez. stihdaf ettiği mâna çok daha şümullüdür. Bankalardan başka kollektif, komandit, anonim ticaret şirketleri gibi birçok hu - susi müesseselerin memurlarma verecekleri maaşım azlığına veya sair işlerde yaptıkları milyonları İleyhimize olur. Birçok iktisadi ri maaşlar üzerinde bir mi -İzorluklarla karşılaşırız. Biz o bulan israfnta neden müdahale) adama ne kadar çok para verir"! etmiyoruz? Buna hiç bir şekildelsek onun mesuliyeti o kadar hakkımız yoktur. Bu müdahale | geniş tutulmuş olur, dedi. day > inst | Bern Türken Kuk senelik “Beş kardeş birleşip bir şirket feri ii en en sil kuruyorlar; Her türlü ieraatları. İruZatla Üulunacağım O diyer ibu lâyihanım kabiliyetli ve ça- na ve İfadelerine müdahaleye! eğer : kimsenin hakkı olmuyor da, me, |U#kAn gençlerin istikbale sit a birçok emellerine set çekeceği" mr ve müstahdemlere verilen |“ ” ya derete mildahaleye ne sebeple ji» yüksek kabiliyet gösteren kendimizde bir hak görüyoruz? memurların hukukunu koruma Hususi sermayenin çoğalması, onların faaliyetinin daha şumül iktısadi faaliyet sahasmm geniş. lendirilmesi bakımından . lâyi lemesi ve dolayısile bir çok va . | hada tadilât yapılmasını istedi. İ şacaklardır. Barem kanun lâyi Türklük için çalışıyor ve çalı” | (Baştarajşı 1 incide) bası iktisadi bünyemize tama *| nun teklifiyle anlaşmanız mili mü. men muvafıktır ve icraatımız | dafna, bütçe, hariciye ve — dahiliye tamdır ve yerindedir. Maddele| enelimenlerinden seçilecek beşer ki rin müzakeresine geçilmesini | şiden mürekzeb' muvakkat bir en - teklif. ediyorum. İelmen tarafından tetkiki meclis ü- Feridan Fikrinin sözleri u-| mum! heyetince kabul eğildi. Muvak zun müddet alkışlandı. kat encümen bu sabah derhal çalış- A'dürrahman Naci Demir | malarma başladı. ağ — İktısa ji müesseseler hak-| Hatayda kurulacak vilâyet teşki. kmda onların müfredatı hak-llâtma ait kanın lâyihası da bugün- kmda kararlar verilirken bu e-|!erde meclise sevkedilecektir. sasların bir de iktisat encüme"| Eraniyet umum müdürü Şükrü ninde görüşülmesinin zaruri ol | Sökmenser'in Hatay valiliğine ta- duğunu bildirdi . yini teeyylid etmektedir. Hataydan tandaşların terfihini istilzam e. den serbest ticaret ve İş müesse. selerine bu şekilde müdahale teş. kilâtı esasiye, ve bütün hukuk prensiplerine mi dahildir?.,, Refik İnce, hususi müessesele. rin barem kanununun çıkarılarak bu takyidatm kalkması hakkın . da bir takrir verdi. R MÜSTAKİL GRUPUN 'TAKRİRİ Fuat Sirmen, müstakil grup namına kürsüye gelerek: “— Biz devlet memurları ile milesseseler memurları arasında büyük bir fark gözetilmesine ta. raftar değiliz. Bununla beraber, mahiyetleri arı ayrı esaslara da. yanan milesseseler ve banka me. murları maaşlarının tevhidine gitmek, işlerin muvazenesini, boz mak için kâfi bir sebeptir. Bize kalıren, bu gibi müesseselerde maaş meselesinde azami ve âsga. ri bir haddin taini ile iktifa et - mek ve çok yerinde bir hareket olur. Bu süretle her türlü mura. kabe hakkımızı sureti katiyede kaldirma istioruz, diye bir fikri. miz oktur, Fakat bununla bera - ber memleketi niş hayatı üze - rinde çok mühim tesirler icra €. deceğini tahmin ettiğimiz bu lâ. yihada istediğimiz gekilde tadi - lât yapılmasını teklif ediyorruz.,, dedi, Hikmet Bayur Eğer biz bu baremi müessese memur larmm maaşatından tasarruf olsun diye yapıyorsak bunun İtesirini iş ve kazanç bakımın idan aleyhimize çok zararlar tev- Bt edebileceğini sarahaten söy” liyebilirim. Yapılacak iş, mücs- sese memurlarmın terfi ve ter fihine hizmetle olur. Yapılacak iş, memleketin ik- tısadi bünyesi bunu icap ettir mektedir. Biz hususi müessese memurlarma veya banka me murlarına ne kadar çok verir - sek o kadar çok kazanmış olur ruz. Müesseselerdeki maaşatı kı sacağımıza, iş kabiliyetimizi a Zaltacağımıza onların | terfihine çalışırsak, bugünkü bütçemizin yakın bir zamanda büyük fark- larla çoğalmasına şahit oluruz. Bir hanka müdürü ki 2 bin, üç bin lira alıyor, ona göre cesur bir iş adamıdır. Bu gibi şeyler den dolayı bu İâyiha yalnız memleketimiz hususi müessese lerine dünya iktisadi müessese” lerine de müessir olabilir. Ba- na kalırsa lâyihayı geri almak seseleri bu baremin dışında bu- lundurmak çok doğru olur. EMİN SAZAKIN SÖZLERİ Emin Sazak — “Hükümet teklifinde banka ve hususi mü i Ni bu günlerde sayısız şikran telgraf. Hamdi Yalman — Mücste'|ı., gelmektedir. Nifas veziyetine göre Hataydan Büyük Millet Mee- Mislne sekiz mebus iştirak etmesi lâ. Memleket — iktısadiyatınm komşu devletlerle muvazenesi-/sat bareminin bugünkü şekilde ni temin bakımından da İâyi'imeclise gelmesi ve bunun mü- hanın muhtelit bir encümen ta” rafından tetkikini talep etti. MALİYE MEMURU OLA: MAM, FAKAT BANKACILF ĞI YAPABİLİRİM | Feridun Fikri — Şimdiye ka| dar yapılan mütalealarda ileri! sürülen fikirlere sureti katiye - de iştirak etmiyeceğimi söyl” mahiyetleri ayrı ayrı esaslarada. yeceğim, Memleketin bütün mesuliyetini üzerinde taşıyan memur smıfı hakkmda meclis - te adeta bir tereddüt havası esmeye başladı. Ben memur luk etmedim. Fakat onların me suliyetini ve haleti ruhiyesini gayet iyi bilirim. Bir sulh hâ- kimini düşününüz. Günde 80 davaya bakar. Bu bakımdan memurlar arasında daha çok iş yapıyor veya daha az yapıyor diye bir fikri ortaya atmak ve bunlarm bir kısmına az diğer bir ktsmima çok para vermek için tedbirler almak memtirlar arasında münafereti ve geçim - sizliği doğurur. Ben benkacılır ğr aşağı bir meslek görmüye - rum. Bu işten de katiyen anla” mayan bir arkadaşmız değilim. Ben de sizler gibi bir münev - ver sayılırım. Bu bakımdan bu işlerin o ehemmiyetini ve dere İcesini az çok müdrikim. Bir devlet memurunun meselâ bir mel müdürünün 8 saat yerin * den kalkmamak şartile göster - diği faaliyet bir banka memu - runun gösterdiği | faaliyetten daha mr azdır, daha mı basit - tir. Şunu açıkça söyliyeyim ki beni şimdi buradan çıkarsanız bir malmüdürü olamam. Fakat zakeresi hakkında hatiplerin yaptıkları itirazlara ayrı ayn cevaplar verdi. BAZI ARKADAŞLARIN AVUKATLIĞI — Lâyiha müessesat maa şatmın tezyit ve teadülüne mu vafıktır. Lâyihanın encümende müzakeresi srrasmda banka - cılar da vardı. Onlar bunu mu vefk. gördüler, Simdi “içimiz” den bazı arkadaşlar çıkarak onlarm avukatlığını yapıyorlar. Lâyihanın encümene iadesine katiyen Tüzum yoktur. Rasih Kaplan — Lâyihanın memurlar arasında bir sınıf ya” ratmadığma işaret ederek: — Müessesat ve devlet me murları dalma ayni derecede düşünülmüştür. Biz daima memleket ihtiyaçlarmı gözönün de tutarak (o hareket ediyoruz. Bir zamanlar hakkı huzur, i& ramiye, mükâfat diye bin isim altında para dağıtılırdı. Mües- sesatı yaşatan kuvvet bu mu- dür? İdare işlerimi gören me müurla iktısat işlerini gören me mur ârasında ne fark vardır? Ben kendi hesabıma (hiçbir fark görmüyorum ve olmama" dır. Baremde tadilât yapmağa çalışırken devlet memurları a* rasında hiçbir fark ogözeteme- yiz. dedi. KÖYLÜNÜN VERDİĞİ VER- GİYİ DÜŞÜNELİM ği vergiyi biraz düşünün; me murlar eğer aldıkları parayi a zımsıyorlarsa bu gibilerin dev- bir banka memurluğunu yapa” cağımı zannediyorum. Bir ga- zetede tecrübesiz bir banka me muru, devlet memurları için “manasız bir devlet memuri- yeti,, ibaresini kullanıyordu. Bu da ne demek? Bu memle kette hangi vatandaş diğerin- den daha az mesuliyeti üzerin de taşıyor. "Bravo sesleri, al kışlar.,, Bu memlekette daha az pa * ra alıyorum diye işini ihmal let hizmetinde yeri yoktur, Mümtaz Ökmen — Lâyiha- nın tekrar encünlene gönderil- mesi hakkında ileri sürülen fi- kirlere iştirak etmediğini be yan etti. Devletin devlet sahasında gösterdiği faaliyeti ve bu arada Sümerbank ve Eti bankın doğrudan doğruya bir âmme işi olduğunu ifade etti. Bu müessese memurların çok fazla çalıştıkları ve onlarm bu edecek bir bankacı vatandaş ta“ nimıyorum. Onlarm içerisinden böyle birisinin çıkacağına del lara verilecek paranm azlığı ve ya çokluğu münakaşa mevzuu olurken biraz da Türk “köylü sünün haline bakm: onlarm ne zaruretler içersinde yaşadr ğmı biz gayet iyi biliyoruz. Bir maliyeciden, bir bankacr katiyen kani değilim. Memur -|“ essese memurlarına yapılacak |dan, bir memurdan daha ev yardımlar hakkında ileri sürü -İvel hepimizin anası ve babası len fikirleri ve bütçe encüme -İolan, iktisadi o kaynağı olan ninin * bu fikirler üzerinde yap! Türk köylüsünü bir düşünelim. tığı tadilâtm esaslarmın neden Asıl istihdaf ettiğim nokta şu - ibaret bulunduğunu anlayama-İdur: Bütçede yapılacak en kü” dığını söyliyerek bir zamanlar)çük bir ilâveye taraftar deği- çokluğuna müdahale katiyen ye -İbu memurlara çok fazla maaşilim. 40 para zam yapılırken yü rinde olmıyan bir harekettir. Biz, bu şirketlerin, bu hususi mü verilirken indirecek yerde: reğim titriyor. Sözlerimi tekrar — Arkadaş sana bin lira çokledivarum ve diyorum ki; ban gibi hallerinden dolayı daha faz la para almaları izm geldiği yolundaki mütalealara cevap — Bu müesseselerin teftiş ve mürakabesi hakkında gös terilen alâka pek azdır. Halk a- rasmda bu mevzu üzerinde tür lü şayialar dolaşmaktadır, diye rek sözlerini bitirdi. Bundan sonra kürsüye gelen bülçe encümeni reis vekili Fa- ik Böysal hatiplerin itirazlarma ayrı ayr cevaplar verdi. Bütçe encümeninin umumi heyete verdiği lâyiha esaslörr wn * vafık olduğu hakkinda beyanatta bulundu. Daha 'son- ra kifayet müzakere takriri te ye kondu ve kabul edildi. Çar samba günü maddelerin müza' €sseselerin meturlarına verdikle.|tur. Sana ancak 400 lira vere*'kacılar para için çalıştmıyorlar.! ketesine başlanacaktır. zondır. Hatayda bunun için bir in tibab yapılacaktır. Cumhuriyet halk partisinin nam- zellerini değişmez genel başkan İs. met İnönünün temmuzun ikinci haf tasmda ilân etmesi muhtemeldir. I Hudut taşı söküldü Antakya, 26 (A.A.) — Payas taki 476 numaralı hudut taşı ye - rinden sökülerek bugün buraya merasimle getirilmiştir. Tayfur Sökmenin beyanat Antakya, 26 (A.A.) — Hatayın mesut kurtuluşu dolayısile ihti - saslarını öğrenmek İsteyen gâze- tecilere Devlet Reisi Antalya me- bulunarak demiştir kiz Bugünkü vaziyet zaten kahra man Ordumuzun geçen sene 5 tem muzda Hataya girişiyle fülen ta - hakkuk etmişti. Ben 24 ağustosta Hataya bir vatandaş slatile ve diğer arkadaşlarım gibi milli dava mızın başarılmasında çalışmak mak sadile büyüklerim tarafından gön derilmiştim. Sayın yurttaşlarımın naçiz şahsıma gösterdikleri tevec- cüh ve itimatla Hatay devlet ri - yasetine seçildim. Hakikatte Tür, kiye Büyük Millet Meclisinin bir arası ve Cumhuriyet hükümetinin bir memuru olarak vazife almış bulunuyordum. Bugünkü kutlu netice ebedi Şel Atatürk ile Mili Şefimiz kahraman İnönü'nün yük sek deha ve iradesi ile başarıl - mıştır. Bu muvaffakryetin tahak » kukunda büyük Türk milletinin sarsılmaz azmi, Büyük Millet Mec lisinin isabetli kararları Cümhu - ve nihayet kahraman ordumuzun yenilmez kudreti ve varlığı mil olmuştur. 20 yıllık hicran, aci bir rüya gibi geçmiş ve artık tarihe malolmuştur. Büyük Türk vata . nmın kopmaz bir parçası olan Ha- tayın anayurttan ayrı kalmasına Zâten imkân yoktu. Bugünkü var tafa Kemal 1336 nisanında Hata. yın millt misaka dahil clup ölma- dığı hakkında kendisine çekilen telgrafa Gariantep muntaka ku * mandanı binbaşı Recep - şimdi askeri temyir azasından . vasıta - sile verdiği cevapta Hatayın milli misaka dahil olduğunu bildirmek süretiyle bire bu hakikati ilk de fa müjdelemişti, Ebedi Şef 923 martında Adanayı şereflendirdiği zaman bu hakikati bir kere daha bütün cihana karşı haykısmış ve kırk asırlık Türk yurdünün esir kalmıyacağını ilân etmişti. Büyük kurtarıcı 936 ikinciteşrin birinci günü Büyük Millet Meclisinin a- çılışında söylediği tarihi nutukla Hatay meselesini Türk milletinin milli davası yaptı. Ebedi Şef milli davayı bir an unutmamış, hasta halinde Hatayın yanıbaşıma kadar geserek milli mücadeleyi yakından takip eylemiştir. O son nefesinde bile Hatayı düşünmüş ve bu da - vâyı yegâne halefi İnönüye ema . net ederek müsterihane ebediyete karışmıştır. MİM misakımızın ta hakkuk ettiği bu mesut günü, son busu Tayfur Sökmen, beyanatta| riyet hükümetinin yüksek idaresi | lığımızın ebedi koruyucusu Mus «| Jose heyecanla kutlularken Bi İ Şef aziz Atamızın manevi runda eğilir, Mili Şefimiz man İnönüye derin ve saygılarımı sunmakla şeref d İrm. | Hatay artık anavatanı deği İmez sınırları arasına girm Bütün Türk dünyasının bugü 28 yedanla kutladığı bu mesut > İbüyük milletimizin bir ferdi İğ İ ben de hudutsuz bir sevinçle İf bü luyor ve aynı derin heyecanl3' şiyorum. ve izmir Belediye reisi tebriki : İzmir, 28 (A. A) — anavatana #ihskı münaseb lediye reisi doktor Behçet Uz fmdan çekilen tebrik Relsicumbur şu cevabi dir: İzmir belediye relsi Dr, Uz j Muhabbetinize teşekkiir ve de sizi tebrik ederim. ismet İnönü Doktor Behçet Uz'un tebri ! grafının metni şudur: İsmet İnönü Ulu Relslcumhurum"İfi | Dünyanın en karanlık ve İ günlerinde sevgili Hatayı 20 Uk bir ayrılıktan kurtarıp jnaen salim yoldan ilhak İbi Türk milletini sevinç, heyecana garkeden ve Türk ne gan ve geref bahşeden yüksek muvaffakıyetinizi tebeil ediyoruz. Bu davayt milletinin kalbine muhakkak nrlması lâzım bir kü olarak layan Ebedi Şefimizin sonsuz sağlıklaria daima hes mahızt Tanrıdan diler ve bütü? valarımızda etrafınızda tek Bİ cut, çelik bir kale gibi her toplu bulunacağımıza bir ker ha and itiğimizi yüksek miz, derin bağlılık ve Is arsederim Yüce MW Ş ! Bir İngiliz file Kıbrıs sularınd: (Baştarafı 1 milerin kızağa çekilmesi ve B lanması için bu gemilerin tebatına verilen normal yaş leri devresinin ileri anarak İ muz ayına tesadüf ettirilmesi) rar vermiştir. Bu suretle donanma maf larının ağustosta yapılması nu elde edilmiş olacaktır, Bu karar Üzerine İngiliz larının temmuzda yapmalari kârrer bazı ziyaretlerinden rute vazgeçilmiştir. | Her zaman ağustos ayrnmi Ji | haftasında tertip edilen haftasr,, bu sene yapılmıyat Avrupa hattının İ teftişi | Devlet demiryolları dokt lişletme mıntakası (Avrupa İmüdürü Kemal Topkaya hatlarını teftiş * ederek dönmüştür. İşletme müdürü, hattın, b son yağmurlarda arızaya tamir edilen kısımlarını gözde i çirmiş ve Avrupa battımı çok şi vaziyette bulmuştur, Müdür, da tekrar teftişe çıkacaktır. Alfabemizin a İ bahs olmadığını beyana A Ajansı mezundur. tadili m Ankara, 26 (A.A) — Masffği oli killiğinden: y Türk alfabesinin tadili hufğ vir nun düşünülmediğini ve bu m herhangi hir tesebbüs met e