27 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Asım Üs, evvelce Frankfurter Zeiy tung ismindeki Alman — gazetesinin bir makalesinden bahsile yazdığı ma kalenin Alman büyük elçiliği matbu. at ataşeliğinin dikkatini — celbetmiş olduğundan ve bu hususta — aldığı mektuptan bahsederek “Almanya bir gün bütün Avrupayı ateşe — verecek midir? Yoksa kuvvete müracaat el- meksizin Avrupada devamlı bir sulh kurulması için müzakere yoluyla umumi bir anlaşma dailresine gire- cek midir?,, sualine cevap — vermek için yazdığı o makalesine verilen ce. vabı aldıktan sonra da — kanaatinin değişmediğini söylemekte ve demek- tedir ki: “İngiltere ve Fransa kendisini ser- best bırakmış olsa Almanya — bütün şarki Avrupayı kendi hâkimiyeti al tına almak İçin silâh kullanmıyacak mı? Sarki Ayrupa işleri için İngilte- re ve Fransa ile harp — etmeği arzu elmiyen Almanya ayni maksat için kullandığı silâhla hirçok milletlerin meyvcudiyetlerine kasdetmiş olmıya. cak mı? Yoksa Almanya yalnız İn- Kiltere ve Fransa gibi kuvvetli dev- lellerle çarpışmağı harp addediyor da küçük devletlerin mevcudiyetleri- ni cebren ortadan kaldırmadığı bir harp hareketi saymıyor mu? Bizim bildiğimiz Avrupa sulhunu temin için bir çare vardır. - Bu da kendisi için hayat sahası arıyan Al- manyanın başka milletlerin — hayat haklarına hürmet etmesinden ibaret. tir. Ve bu esas bir kere kabul edil- dikten sonra ne garbi Avrupada, ne de şarkl Avrupada büyük bir konfe- rans masası etrafından müzakere yo- lu ile halledilmiyecek bir mesele kal- maz.,, YENİ SABAH Hüseyin Cahit Yalçın — bugünkü makalesinde, İngilterenin — ortadan kalkmasını gözden geçiriyor. — Onu bu mevzü üzerinde durmayı İicap et- tiren sebeb, Amerika cumbhur riyase- ti muavini Mr. Garver'in İngiliz kra- Vhna sorduğu iki suale kralın verdik- leri cevapları ele alarak alaylı — bir makale karalayan bir İtalyan gazete- si olmuşlur. İngiliz kralına sorulan iki sual şunlardır: 1 — Avrupada harp çıkacak mı? 2 — Bir harp çıkarsa ve İngiltere mağlüp olursa netice ne olur? Buna İngiliz kralının verdiği ce- vaplar da şunlardır: 1 — Harp çıkıp çıkmıyacağını kes- liremem. Fakat Avrupa bugün heran patlamaya müheyya bir barut fıçısı halindedir, 2 — Bilemem. İtalyan gazetesinin buna cevaplar da şunlardır: verdiği 1 — Avrupa bügün bir barut fıçı- gı halinde ise buna İngiltere sebebi- yet vermiştir. O asırdide hodkâmlığı yüzünden başkalarının haklarını an- lamamak hususundaki klâsik kabili. yetsizliği yüzünden, Haile Selâseden doğuya varıncaya kadar, Beneş, San kayşek gibi beş para etmez insanlara bahşettiği himaye yüzünden birçok infilâk maddeleri doldurmuş - olma- sındandır. 2 — Beşeriyet rahat bir nefes ala- caklır. Hüseyin Cahit Yalçın buna — ayrı ayrı cevap veriyorsa da ikinel kıs- mina verdiği cevapta birincisine ver- diği cevabın tekrar edilmiş kisımla, rı da bulunuyor. Bunda diyor ki: “İtalyan muharriri kadar — biz de emniyetle iddia edebiliriz ki bugün- kü vaziyetle İngilterenin — ortadan kalkması takdirinde rahat bir nefes alacak kimse varsa bu beşeriyet de- ğil, Roma ve Berlin siyasi şefleridir. İtlalyan gazelesinin kalbinden gelen bu ses, İngilterenin şu dakikada in- saniyet davasına ve küçük milletle- “ yin istiklallerini temin gayesine ne kadar - Taydalı olduğunu en iyi ispat eden delillerden biridir. İngiltere or. tadan kalkarsa rahat nefes alabilecek — olan Berlin ile Roma rahat rahat et- rafım yağma ve perişan edecek, ken dilerine sürü sürü köle peyda edecek O ebe: veklir, Bugün Çekoslovakyada hü- “küm süren “Terreur,, idaresi, Arna- vutluktaki zalimane şiddet — mihver O devletlerinin ortalığı serbest bulma. tarı takdirinde beşeriyeti — bekliyen felâketler hakkında bize küçük - bir fikir verebilir. Dünyanın gerçekten rahat bir ne- — Tes alması için İngilterenin mahvol- O ması gibi muazzam bir işin H lleol — Bini blg biliyoruz ama biz de bunu | söylemek istemeyiz!,, değil daha hafif bir şeyin kâfi gelece- izamanının geldiğini Yunus Nadi, bugünkü —makalesin- de Yalova — kaplıcalarından bahset. mektedir. Kaplıcaların sıhhat ve iç- timal muavenet vekâletine bağlana- rak Avrupadaki emsalinin en iyisi olmasına çalışacağı plânından bah- sederek bunun meclisin önümüzdeki ön önbeş günlük çalışma devresinde bitirilmiş olmasını ummakta ve Ya- lovada yapılar iyi hareketleri anla, tarak kaplıcaların daha bugün mü- kemmel denecek bir dereceye vardı- Bınt işaret etmekte ve demektdir ki: “Hrhalde Yalova kaplıcalarile pek yakında bütün yakın şarkın rağbeli- ne mazhar olacak milli ve — modern bir şifa müessesesinin şimdiden sağ- Jlam temellerini kurmuş — bulunuyo. rUZ., TAN M, Zekeriya Akdeniz anlaşmaları- nın ehemmiyet ve manası başlığı al- tında, birkaç gün süreceğini söyle- diği bir seri makale neşrine — başla- mıştır, Bunun birincisini teşkil eden bugünkü yazısında — İngillerenin u. zun zaman uyuşuk kaldığından İt yanın Habeşistanı işgale — başladığı tarihlerde gözünü açtığından, fakal aşağı yukarı iş İşten geçmiş bulun- | duğundan, gafletini önlemek Akde- nizdeki hâkimiyelini tehlikede bırak mamak için gene gizli çalışmaya baş ladığından nihayet Almanların Çekos lovakyayı, İtalyanların Arnavutluğu işgal ettikleri sırada ortaya çıkmak anlayarak ve Yunan sahillerini İtalyaya — kaptır- mamak için derhal Yuünanislanın is. tiklâlini garanti etliğini, bizimle as- keri bir ittifak müzakerelerine Biriş- tiğini söyliyerek şöyle demektedir! “Türk - İngiliz ve Türk - Fransız anlaşmasından sonra şarkt Akdeniz Halyaya tamamen kapanmış oldu, ve Akdenizin bu kismında bir emniyet havası teessüs elill, İşle Türk - İngir liz anlaşmasının Akdenize, ait olan kışınının c'. 'eti buradadır.,, Kahvede geçen bir yara- lama hâdisesinin muhakemesi / : | Bostancıda bir kahvede vukua gelen bir yaralama hâdisesinin mu- hakemesine dün akşam ağırceza mahkemesinde başlanmıştır. Suçlu Ali Bözkurt isimli bir gençtir. Mus- tafa isminde birine üç kurşun ata, rak öldürmek kasdile yaralamak- tan suçludür. Hâdise Mustafanım sarhoşlukla Aliye küfretmesinden doğmuştur. Dün Ali Bozkurdun sorgusu ya .- pılmiş, bazı şahidler dinlenmiştir. Diğer şahidler için —muhakeme başka güne bırakılmıştır. — Şehirde ne kadar otomobil var? Yapılan bir istatistik şehrimiz: de 360 şi çalışan, 7 si çalışmayan 367 resmi otomobil, 1210 hususi otomobil, 1439 taksi, 813 kamyon ve kamyonet, 176 ötobüs, 3900 mo- tosiklet bulunduğunu göstermiş . tir. Bunların 846 hususi, 1168 tak- si, 638 kamyon, 137 otobüs faali- yet halindedir, —— o—— İlkokul sergileri açıldı İlk okullarımn imtihanları yeni talimatname hükümlerine göre dün tamamlanmıştır. Bugünden itibaren bütün ilk okullarda okul ve sınıf sergileri açılacaktir. Ser. gilerde, okul talebesinin bir yıl içinde yaptığı bütün el işleri ve resimlerle, atelye faaliyetleri can landırılacaktır. Sergiler bir haf. ta kadar devam edecektir, —a Floryada bir vagon tutuştu Dün gece saat yirmiye doğru Sirkeciden Floryayâ giden banliyo treninin lokoömotf bacasından çı. İkan kıyılcımlar bir vagonun - da-| mını tutuştürmüştür. Ateşin büyümesine meydan ve- rilmeden yangın Florya iİtfaiyesi ta rafından söndürülmüştür. — — bet her senekinden fazladır. L h - K — —ç %VN Tn 'e E 27 HAZİRAN —— 1939 Havaların tamamile düzelmeşi üzerine, sayfiyeye gilmek itiyadın: Bu sene bilhasın Bdızı'dün Rume |Vi sahili ile Yeşilköy civarına vağ da olup bu sene geç kalan aileler de, sayfiyeye gitlmeğe başlamışlardır. Elektrik, tramvay ve Tünel İdarelerin kasa mev- cudu 2,300,000 lira Elektrik, tramvay ve tünel idare. lerinin belediyeye devri işile meş- gul olacak komisyon dün ilk top - lantısını yapmış ve — çalışmalarına başlamıştır, ; Komisyon mühendis Hulki, üç i- darenin eski müdürü Kadri Muslu. oğlu, hukuk müşaviri Tahir, iktısat müdürü Saffetten mürekkehdir. İdarelerin belediyeye ferağ mu. AlI Çetinkaya imzalıyacaktır.. : Üg idare bir sene zarfmda çok iyi iş- letilmiştir, Borç taksitleri ödendik- ten sonra bugün kasada 2,300.000 lira para vardır. Belediye bu para ile tramvay yollarımı asfalta çevi;'- mek fikrindedir, < —e Denizaltı gemileri. mizin — talimleri ve tatil günlerinden maada her gün Adalar arkasile Pendik, Kartal ve Maltepe açıklarmda manevralar ve talimler yapacağı alâkadarlara bil. dirilmiş ve buralarda s&efer edecek deniz vesaitinin dikkatli davranma- ları tavsiye edilmiştir, ——— ——— ' Ordu malülleri birliği Dün umumi kongre mümessillerini seçti Ordu malülleri birliği İstanbul şubesi umumi heyeti dün toplan - mıştır, İdare heyeti hetab ve rapor ları okunarak kabul edilmiş ve yeni idare heyeti seçilmiştir. Açık reyle yapılan intihabda başkanlığa Sadi Feke, kâtibliğe Tahsin Altay, mu- hasebeciliğe Besim Demirer saeçil . miştir. 30 haziranda Ankara orduevinde yaprılacak ordu malüllerinin büyük kongreşinde İstanbulu temsil etmek üzere Sadi Feke ve Besim Demirer murahhas seçilmişlerdir. J|rma, 50 nci maddenin ikinci ben. amelesini-tapuda münakale - vekili Denizaltı gmsı filomuzun pı,ııu' Iktısat Vekâleti 17 Yaşındaki çocukların gece çalıştırIımamaları hükmünün tatbikini bir sene daha tehir etti Ankara, 26 (ALA.) — İktısat Vekâletinden tebliğ edilmiştir: İş kanununun 3 üncü maddesi müucibince sanayiden sayılan iş- lerde ötedenberi geceleyin çalış. tırılmakta bulunan 17—18 yaşla. rımdaki kız ve erkek çocuklarla her yaştaki kadın işçilerin eskisi gibi gece işlerinde çalıştırılmala. di hükmüne tevfikan umumi! izin verilmiş ve keyfiyet Anadolu a. Bu izin aynı hükme istinaden 17—6—1940 tarihine kadar de . vam etmek üzere bir yıl daha u. zatılmıştır. İşbu umumi izin, İktisat Vekâ. leti tarafından görülecek lüzum üzerine bazı iş yerlerine — bir ay evvel tebliğ edilerek — geri alınabilir. , İhtar: «« 16 ve,daha-aşağımyaşaki Hız: ve jansı Wm 1İT—0—93 Ve 10—b—938 tarihli ıuetol’orde “resmi tebliğ,, suretinde neşre - dilmişti, _—-—-—ı-* erkek işçilerin. her-me,tarada © . lursa -olsun sanayi işlerinde gece çalıştırılmaları mutlak surette yasaktır. Sövyetlerle Japonlar arasında vahim hudu Moskova, 26 (A.A.) — Tass a. jansı bildiriyor: 15 Mayıstanberi bir çok ya . hancı gazeteler Kuantung ordusu kurmayının yatlış - tebliğlerine dayanarak Mogol halk cumhüri. yeti krtaatı ile Japon — Mançu kıtaatı arasımda vuku bulan mü.. sademeler hakkında — malümat neşretmektedirler, Japon gazete. lerji bu müsademelerin Mogol kı. taatının Mançuri hududunu geç. melerinden ileri geldiğini haki . kate mugayir bir şekilde iddia e. diyorlar. Aynı zamanda Japon gazeteleri Moögol kıtaatmm ve tayyarelerinin ağır zaylat ver . diklerini de övünerek bildiriyor. lar, Moğgol — Söovyet kıtaatı kur . mayımdan alınan malümata istina den Tass ajansı, bu hâdiseler hak kında aşağıdaki doğru malümatı | neşre mezun bulunmaktadır: Hakikatte Mançuri hududun . da Buirnor gölü mmtakanmda' aşağıdaki hâdiseler vuku bulmuş. | tur: l11 Mayısta, Buirnor gölünün doğu genubunda ve Kelkm göl nöhrinin 16 ilâ 20 kilemetre do. ğusunda bulunan Nomonkan böl. gesindeki Moğgol hudut karakol. Tontonamca ve av İzleri t hâdiseleri iarı Japon — Mangçuri kıtaatının ani baskınma uğrayarak nehrin batısıma doğru çekilmeğe mecbur kalmışlardır. 12 mayıstan sonra (10 gün zar. fında hemen her gün bu bölgede müsademeler vuku bulmuş ve iki taraf ölü ve yaralı bırakmışlar. ' dir, 22 Mayısta, Mogol toprakları. na dahâ derin bir surette girme. ğe teşebbüs eden takviyeli Ja , pon Mançuri kıtaatı hudut hari. cine püskürtülmüşlerdir. 28 ve 29 Mayısta, Japon.Man. çüuri krtaatı tanklı, toplu ve tay. yareli taze Japon —kuvvetlerile takviye edilerek yeniden Mogol topraklarına girmişlerdir. Aynı zamanda hududa yetişen Mogol kytaatı bunları dağıtmıştır. Ja . lpon — Mancuri kıtaatı 400 ölü, bir çok yaralı ve gilâh bırakmış. tır. Mogol ordusu bu muharehe. larde 40 ölü ve T0 yaralı vermiş. fir, Ölen üç kurmay subayınm ü. zerinde bulunan vesikalar Hai . lar'daki 23 üncü Japon fırkası kumandanmın hakiki bir emri bulunmuştur.Bu subaylardan biri yarbay Adzama kolunun kurmay (subayıdır. Fırka kumandanı ge. | nera! Kamatsubara — zikredilen emrinde “fırkanım bizzat kendi |kıtaatiyle Kalkım gölü bölgesin. - ' -. .* -:1 ’/ .wı'—n*"""”- , ç y" LA |isin zarurt olarak Mançuri top * Küçük yaşta işçile- rin gece mesaisi Müfeveffa Amerikan ticaret ataşesi Zevcesi hükümetimize teşekkürlerini bildirdi Birkaç gün evvel vefat eden şelk rimizdeki Amerikan tcaret ataşe$ Pillepie'nin cenazesi — Amerikayt nakledilecektir. Perşembe günü Feriköyündeki Av merikan mezarlığında bir âyin ya' pılacak ve müteveffanın hıtın.ll"l antlacaktır. Başvekil Dr, Refik Saydam ııü“' veffanın ailesine taziyetlerinin ib , lâğma İstanbul valisini memur eti Hilştir. Bu vazifeyi yapmak giden vali muavini Muzaffere mü'l teveffanın eşi şunları söylemişti! “— Çok muztarib zamanımızd! bizi teselli eden şey — zevelmin Bot nefesini çok sevdiği bir memleket: te vermiş olmasıdır. Bütün çocuk' larımız burada doğdu. Buradan a)” rilirken son arzumuz her zamüf gördüğümüz alâka ve muhabbettef dolayı Relsicumhurunuza karşı şük ran hislerimizin arzma tavasşsut “ dilmesidir.,, | deki dış Mogolistan kıtaatımı im” ha etmesi lüzumunu bildirmekte” dir. Bir taraftan kara kuvvetleri mlüsademe ederken havada di muharebeler cereyan etmiştir. 28 Mayısta avcı ve bombardı * man tayyarelerinden mürekkel bir hava filosu ansızn M tayyare meydanlarına taarruz et” miştir. Mogol tayyareleri hazır * lanmakta geç kaldıklarından düf man bundan istifade etmiş, MO' gol — Böovyetler 9 ve Japonlıır tayyare kaybetmislerdir. Niha * yet Japon tayyareleri — süratle üf lerine dönmeğe mecbur kalmış * lardır. 22 Haziranda 120 Japon tay” yaresi tekrar hücum etmiş ve 95 Mogol — Sovyet tayyaresi bu hü-| cuma mükabele eylemiştir. Bi müuharebede 31 Japon ve 12 Mo” â?l — Bovyet tayyaresi düımlll'* r. 24 Haziranda, 60 Japon — Wı çuri tayyaresi 60 Mogol tayyare" si ile tekrar muharebeye giriş * miş ve 25 Japon — Mançüri taj' yaresi düşürülmüştür. Buna mi| kabil yalnız iki Mogol — Sovyet, tayyaresi düşmlüsştür. 25 Haziranda hiç bir hâdise ol mamıştır. Sövyet — Mogol kıtaâ ti halen Kalkm gölü nehrinin dö' ğu bölgesinde bütün hudut nol' , larını işgal etmektedirler. * Bütün bu müsademe devrele * rinde, Sovyet kıtaatı, tayyarele * ; rin düşman tayyarelerini takilf lerdir.