25 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

it Hatayın kurtuluş bayramı (Baştarah 1 incide) 5 temmuz kahraman ordu: muzun Hataya girdiğinin yıl dönümü olması münasebetiyle bu mesut gün de parlak mera” simle kutlanacaktır. Hatay, şehirleri o bayramlar münasebetile fevkalâde suret” te donanmaktadır. Halkın se vinci görülmemiş derecededir. Bir çok heyetler devlet reisini ve, baskonsolosumuzu ziyaret ederek sevinçlerini izhar ve tebriklerini sun! muşlardır. Büyüklerimize o minnet ve şükran telgraflar: (o çekilmiştir. Bayram kutlama komisyonu başve. kilin reisliğinde büyük bir program hazırlamaktadır. Halk bu mesut günü gösteren Ebedi Şef Atatürkün manevi huzurunda iğilmekte ve Mil İ Şef İnönüne sonsuz minnet ve şükranlarını ifade etmektedir. Mebuslarımız Hatayda Mebuslarımızdan Rahmi A» pak, Cevdet Kerim İncedayı, Ali Münif bugün Hataya gel - mişlerdir. Payas istasyonunda parti erkânı, mebuslar ve da” hiliye (müsteşarı, emniyet W mum müdürü tarafından kar şılanmışlardır. Misafirler, İskenderun halk- evinde karşılayıcılar ile hasbi halden sonra Antakyaya git ir, Fransız bariciye nazırının izahati Paris, 24 (A.A.) — Hariciye na- zırı Bone, bugün reisicumhurun ri yasetinde toplanan kabine içtima da evvelâ Fransız - Türk anlaşmala rını izah etmiştir, Bonenin izühatına nazaran akdo- lunan anlaşmalarla, Türk » Fransız münaşebetleri tarihinin o kadar me“ sut olmıyan anları Okapanmuştır. Bu anlaşmalar, iki memleket ara sında karşılıklı yeni bir itimat dev resi açmaktadır. İki devlet Bak kanların ve şarki Akdenizin sulhun da işbirliği edeceklerdir. Fransanın Suriyedeki vazilesine ait deklarasyonunun metni şudur: “Cumhuriyet hükümeti beyan e der ki, Fransa Suriyede ve Lüb- nanda İfa etmekte oldğu vazifeden başka biri lehine vazgeçmek niye tinde asla değiliz, Bu deklarasyon Bonenin imzası” ni taşımaktadır. Fransız gazeteleri nediyor? Paris, 24 (A.A.) — Fransiz Türk anlaşması hakkmda Matin gazetesi diyor ki: Öledenberi | söylenezelmiştir: Her türlü ittifak ve anlaşmada bunları aktedenlerin vasıflarıdır ki hesaba katılır. İmzalanan kâ - ğıdım mahiyeti sonra gelir. Her şeyde olduğu gibi bir ittifakta da mânevi cihet her şeye üstün. dür. İşte bu bakımdandır ki Türk - Fransız ittifakınm çok yüksek bir kıymeti vardır, Övr şöyle yazıyor: Fransa Suriyede deruhte etti - ği vazifeden başka bir devlet le. hine vazgeçmeği taahhüt ediyor. Bu suretle eğer İtalya Suriye ve Lübnan Cumhuriyetleri üzerinde istikbal için bazı emeller besliyor s4 bütün emelleri suya düşmüş oluyor, Humanite şöyle yazıyor: Fransız - Türk munhedeleri - nin akdinden dolayı hiçbir kimse bizim kadar memnun olamaz. Türkiye Cumhuriyeti her türlü emniyet sisteminin zaruri bir un- surudur. Ankara hükümeti mih- ver devletlerinin rica ve tazyik. lerine mukâvemet göstermek ve sulh cephesine iltihak etmek gi. bi büyük bir kiyaset göstermiş - tir. Eski bahriye nazmı Pietride *Jur,, gazetesinde şöyle yazıyor: “Tezi htiakm stratejik fayda. Jarmıs teferrlatma girişmek İs- temiyorum. Fakat iki nokta var ki çok barizdir: Boğazlardan ge- çerek icabında denizden Roman- yaya yardım etmek ve Sovyetler Birliği ile irtibat tesis etmek im Tul EYE bugünün Londrada edi Londra, 25 (A, A.) — Takriben esrarengiz infilâklar devam yor | ralandığı öğrenilmiştir. Bunlardan kân dahiline girmiş olduğu Çibİ | saat 22 de Piccadiliy Cireus'de kü. | biri hastaneye kaldırmıştır. Süveyşin de karadan mlldafaası temin olunmuştur. Nihayet şunu da tebarüz ettir mek lâzımdır ki, Sicilya Pantel- Yaria * Libya müsellesini kabul da- hi etsek Akdenizin gerek gürp gerek şark havzası İngiltere ve Fransanın tefevvuku altında bu . Tunmaktadır, 'Türk ittifakının bütün islâm âleminde yapacağı derin tesiri de kaydetmek lâzımdır. Alman ve İtalyan emelleri ve propagan: dalarının ölüm çanı çalmıştır... Amerikada memnun Vaşington, 24 (A.A.) — Ame rika diplomatik mahafili Türk — Fransız anlaşmasının akdini Av rupada sulh cephesinin kuvvetlen- mesinde ciddi bir âmil olarak te. lâkki eylemektedir. Aynı mahafil Türk — Fransız anlaşmasının Moskova müzakere. leri üzerinde de müsait bir tesir yapacağı ümidindedir. Amerikan mabafili Moskova ile yapılmakta olan müzakerelerin neticelenmesi- ni totaliter devletlerin genişleme” sıne set çekmek için siyasi ve as- ket bir zaruret olduğuna işaret eylemektedir. Bonnet'nin nutku Paris, 24 (A.A) — Türk — Fransız deklârasyonunun imzasın” dân sonra Bonnet'nin radyo ile de verilen beyanatının metni şudur: “Fransız — Türk karşılıkir yar- dım deklârasyonu 12 Mayıs İngi. Uz — “Türk deklârasyonunun aynı terimlerini €le almktadır, Bu dek. lârasyon, OFrahsiy: İngiltereye bağlıyan, teahhütlerle Büyük Bri- tanyayı Türkiyeye bağlıyan teah- hütlerin tamamiyle müvazi kılın. masını istihdaf eylemektedir. Filhakika Türk — Fransız dek. lâresyonu, evvelâ, Akdenizde bir harbe müncer olacak bir taarruz takdirinde Fransız ve Türk hükü. Wetlerinin birbirlerine ellerinden gelen her türlü yardım ve müzü- herette bulunacaklarını, Sâniyen, işbu teahhüdün, Bar karılarda da emniyetinin teminini istühdaf edecek olan kâtt anlaşma- da tasrih olunacağını derpiş eyle. mektedir, İşte deklârasyonun esaslı iki noktası bunlardır. Esasen bu hususta şunu da kaydetmek gerektir ki, Anlaş - ma, açıkça tasrih edilmiş oldu- ğu üzere, hiçbir memleket a- leyhine müteveccih değildir. Bu, İngiliz * Türk deklâras- yonunun aynidir ve Paris, Londra ve Ankarayı teşrik e * den ve muvaffakıyeti o sulhun idamesi hususunda esaslı tesa - nütlerini gösteren müzakereler sırasmda tanzim edilmişti. Hususi meseleler üzerinde olduğu gibi, umumi siyasetin yüksek sahasında da tezahür e- den bu sıkı anlaşmanın arada" ki bağları daha ziyade sıkılaş - tırmış olduğunu gördüğümden dolayı bilhassa bahtiyarım. Bonnet'den sonra o Türkiye büyük elcisi Suad Davaz da de- miştir ki: “Dostum hariciye nazırı Bon net, yapmakta olduğumuz şey" ler hakkında icap eden malü- matı vermiştir. Buna ancak şu” nu ilâve edeyim: Türk * Fransız birleşmesinin bugün teeyyüdünü görmekten mütevellit büyük sevincimi ifa de etmek isterim, İki memle ket, bugün anlaşmaları sulhu tarsin için imzalamıştır. Bu an- laşmalar kimsenin aleyhine mü teveccih değildir. Bunları en sulhçu maksatlar ilham eyle miştir, Bizim idealimiz sulhtur çük aktüalite sineması o civarında bir kuyumcu dükkünmin önünde giddetli bir infilâk vakubulmuştur. Bir kişinin yaralandığı söylen- İ mektedir. Halk cumartesi akşamla- rı bilhassa kalabalık olan bu ma - halde toplanmıştır. Polis kordonla- ni teşkil edilmiştir,. Misiye ve sihhi imdad arabaları vaka mahalline gönderilmiştir. İnfilk retleesinde üç kişinin ya, ağaca Iki yolcu Dün gece Zincirlikuyuda Sutera- xisi civarmda iki kişinin yaralan - masile neticelenen bir otobüs dev. rilme hâdisesi olmuştur. Şoför Hasanm idaresindeki Ye- nimahelle - Taksim otobüsü gece saat ona doğru, Taksime gelmekte iken Suterazisi yakınlarında, direk. siyons birdenbire arız olan bir $a- katlık neticesi, otobüs bir ağaca çarpmış ve kısmen devrilmiştir. Vakaya şahid olanlardan birinin Madesine göre, iki kişi bir taksi ie gelmişlerdir, Bunlardan biri posta kutusunun içine bir şey atmış ve mütcakiben her ikisi de kalabalı - ğın içinde kaybolmuşlardır. Bir tütüncü dükkânmın ön kısını harab olmuştur. Civardaki mağuza- ların işıklı olan levhaları kırmış. btr. Lincirli kuyuda bir otobüs çarptı yaralandı , Bu sarpış esnasında otobüs yol cuları arasında bulunan Nedim ve İ Mehmet Ali isimlerinde iki kişi baş İve kollarından ehemmiyetli surette | yaralanmışlardır. Vakayı müteakip, jandarma tah- kikata elkoymuş, yaraklar can kurtaranin hastaneye nakledilmiş. lerdir. Şoför Hasan sorguya çekil miştir. Satye tahkikatı (Başlarafı 1 incide) keb hakkında tevkif kararı vermiş- tir. Bu suretle tevkif edilerler sekiz kişi olmuştur. Dün teşkit edilen Malik Kevkeb evvelki gün yapılan o sorgusundan, sonra serbest bırakılmıştı. (Fakat dün evvelce verdiği ifadeyi değiştir diği ve tahkikatı başka yola sevket. mek istediği kanaati hasıl olmuş ve hakkında tevkif kararı verilmiştir. Millt Reassürans avukatı Atıf Ö dül ise evvelki akşam Lüleburgaz- dan İstanbula hareket etmiş ve hak kında ihzar müzekkeresi kesildiğini duyunca kendi kendine adliyey? Jlik bir keşif raporu verilerek dosya nn konmuş fakat bina 250000 liraya alındıktan sonra ve bilhassa hâdise meydana çıkar çıkmaz Obu rapor dösyadan alınarak yerine 259.455 lira kıymet gösteren diğer bir r& por konmuştur. İşte bu evrak değiş tirilmesinden alâkadarlardan hiçbi- ri malümattar (o görünmemekte ve hepsi de “biz yapmadık, demekte- jdirler, | Bu meraklı hâdise | İğ ve mahiyeti itibarile İ mahkemesine intikal edeceği anlaşı! maktadır, tahkikatırın sorgu hâkimliğinde süratle görülece | ağır ceze| ibeşe kadar sürmüş ve £ haklarında dilen mahkümlara mahsus birer ki İ tevkif kararı verilince Atıf Ödül ve|şilik localara konulmuşlardır. Ken Malik Kevkep bir otomobille tevkif; dilerinin aileleri ve avukatlarile tel haneye gönderilmişlerdir. kafes arkasından görüşmelerine mü Hakkında ibzar müzekkeresi kesi: | sehde verilmiştir , len Denizbank umum müdür mua | gelmiştir. Sorgu saat on üçten on! Mevkuflar, tevkifhanede tecrit & haber ve hadiseleri Askeri k İngiliz milleti ibahriyesine güveniyo! , “Bahriyemiz, herhangi bir düşmanın taarruzuna karşı deniz yollarımız! müdafaa edebilecek kuvvsttedir. , Yazan: Ea ri ŞStamnope İngiliz amirallık birinci lordu İngiliz bahriyesi, yakm bir 5s - tikbalde takviyesi için hazırlanan plânlar tethik edildiği zaman gibi, bugünkü bale de bütün fhgiliz! milletinin tem itimadına lâyıktır. Amira'lık birinei lordu olmak &t-! fetiyle benim en büyük mes'nliye. tim babriyeye karşıdır. Bu mes'u- Myeti müdrik olarak, başvekilimi - zin üzerime sldığım mihi mlidafan hazırlıkları hakkındaki sözlerini tekrar elmek isterim, Başvekil dedi İkiz “Bugün İngiliz hahriyesi o vazi- yetta balunuyor ki, icab ederse, müttefiklerimizi, müstemlekelerimi- #i ve kendimizi müdafaa edebiliriz. Biz, kendi kendimizi tenkid eden bir milletizdir. Kusurlarımızı ve za- aflarımızı tenkid etmekle öğünü - rüz. Şüphesiz bu huyumuz, bizi kendimizi beğenmemize mâni olu - yor. Fakat ayni zamanda kuvveti. mizi ve muvaffakıyetlerimizi lâyrki- le takdire de imâni teşkil ediyor ve| bizi nefsimize itimatsızlığı sürük- tiyor, V Babriyemizin bu günkü ve İler. deki kuvveti hakkında malümat! vermeden övwel, memleketimizin bahri kuvvetinin no kadar büyük| ehemmiyet! olduğunu işaret etmek | faydalı olur, Zira İngiltere, dünya- | np her tarafındaki topraklarının | bir merkezidir ve hayatı denlzaşır müstemlekelerindei temin ettiği gı- dü maddelerine" va ham maddelere vel rrardi SANER vs Büğünkü tayyarecilik, harb me- selelerini birçok cihetten değiştir - miş balumüyor. Fakat, II inel Şari- m sözlerindeki o eski hakikati de - Hiştirebildiğini gösterecek bir deli yok: “Bu milletin emniyeti, şerefi ve refahı, Allahm inayetile, deniz İ küvvetine bağlıdır.., Yani, İngiliz bahriyesi dünya yollarını hâkir oldukça impara - torluğumuz emniyettedir ve toca - vüze maruz kslmaz. (oHarbde ne vaziyete girersek girelim, bahriye. miz denizlere hâkim oldukça mağ- Yüb olmayız. Fakat bahriye, deniz- virlerinden Hamdi Emin Çap dün Ankaradan getirilememiştir. Bu. gün geldiği takdirde yarına nezaret altında bulundurulacak ve yarın sabah adliyede sorguya çeki" İecektir, Sorgu hâkimliğindeki tah kikatın bir müddet süreceği ve şa hit olarak daha birçok kimselerin dinleneceği anlaşılmaktadır. Tahki- kat evrakı şimdiden (3 büyük dos ya halinde gelmiştir. o Haklarmdz celpnabe yazılan şahitlerin (sayısı 31 dir. Denizbankın yeni müdürle rinden Yusuf Ziya Erzinin ve âvu” kat Gat Frankonun da şahit sıfati- e dinlenilecekleri söylenmektedir. . Diğer taraftan tevkif edilenlerden bazıları avukatları vasıtasile kefa- etle tahliyelerini istemişlerdir. Mü. racaatlar yarın tetkik olunacak ve kendilerine cevap verilecektir. Alınan malâmata göre, hakların” da tevkif kararı verilenlerden hiçbi- ri Satye binası dosyasımn değişti rilmesi hâdisesini kabul etmemekte" dirler: Malüm olduğu üzere Deniz. bank yapı ve bina işleri şefi mühen dis Neşet Kasımgil tarafından ev velce Satye binası için 223000 lira" ve bu suretle sulhun muhafa- zasında teşriki mesai ediyoruz. Fransa, Türkiye ve İngiltere bütün beşeriyet için aziz olan sulku korumak için ellerinden geleni yapacaklardır.,, ŞA Mg MMA MM O e ON Çekoslovakyada deki nakliyat yollarımızı kontro « | l hi İunu kaybedesek oluren her şöy | Cezalı şehir İsaytcdimiş denekin © saman ! Kladno'da 40 kiş el'an İ mevkuf... | Prag, 24 (A. A.) — Alman ma. İ kamları, Kiadno (o hidiselerinden sonra tevkif edilenlerden 100 kişi- yi tahliye etmiştir. Ve o zaman vi sinde itimat vermelidir. tevkif edilmiş bulunan 400 kişinin vaziyeti heniz belli değildir. Şehre| , #ahriye kuvvetlerimiz çin çok verilen 500 bin kuronluk para ge, | 09 YAPtıK. fakat kâfi değil. Büyük za affolunmuştur. Fakat alınan bir İtimatla ve tam bir görüşle va. bazı fevkalâde tedbirler de 3 şifemize devam etmek Mizımdır. Zi. decektir. Ezcümle, anat yirmiden |? #pcak © saman, bahriyemiz de- Muhtemel bir harbde İngiliz P li d bi küvvetlerinin vaziyetini. fenni bir Bul ar tevkif edildi bön burada bazı izahat ve rakam. 1! larla iktifa edeceğim ve bunlarla garı levkif etmiştir, Bu Bulgarm|ve müsbet bir şekilde göstermeye suçu, halkı heyecana verecek uy-| çalışacağım. dada bulunmaktadır. Tansaş Yuns-| imkânsızdır ve zırhlılardan başkası nistanda birkaç gün evvel yapılan | hakkmda verilecek makamlar müp- propaganda yapmağa başlamıştır. Bununla beraber, zırhlılar esas Müâdelumumllik o tarafından bi, |filoyu teşkil ettiğine göre, mühte- memleketi ne ordu kurtarabilir, ne de hava kuvvetleri, Bereket versin, bahriyemiz ber- hangi bir düşmanın taarruzuns karşı deniz yollarımızı müdafaa #- debilecek kuvvettedir. Yalnız bü bi Je reemleköte milli müdafaa mesele- sonra dokaklarda gezmek memnu- ran vaziyetini muhafasa dür; Sinema ve tiyatrolar da hâli | *deblir. şekilde gözden geçirmek bu maka- lede biraz yersiz olur, Bunun İçin, Müddetumumilik Eyübde kahve- (İngiliz babriyesinin bu günkü vazi- eilik yapan Tanaş isminde $ir Bul.İ yetini ve yarın alacağı şekli basit durma baberler ortâya mimak vel Bahriyemizi diğer mülletlerin de- bir yabancı devlet lehine propagan-/ niz kuvvetlerile mukayese ötmek son hava manovralarını da fırsat İhem kalacaktir. Çünkü yalnız onla. bilmiş ve bu devlet aleyhinde delrm sayist hakkmda şüphe yoktur. rinci sorgu kâkimliğine verilen Ta-| H? milletlerin deniz kuvvetlerini halde, yakında Romayı 29” edecektir. Baş tevkif edilmiştir. mukayeşeye mükekemmel bir su - rette yarar, Bügün Büyük Britaayı zırhlısı var, Japonyanın 9, nm 7, Almanyanın Doygland fındaki 8 zirklı gemi de dahli mak üzere 5, İtalyanm 4, Bundun başla bizim, gerek halide, gerek proje halinde, T ni gemimiz var ki bunların €# 4 ü bu sene zarfında denize lecek, Yukarda zikrettiğimiz De” leketlerin - Japonya, Fransa, manya veya İtalyanm - hiçbiri simki kadar geniş bir bahriye “ gsat programma girişmiş deği nün için, bugün herhangi bİr le lete üstün olan bahriye mizin iki, üç sene O zarfmâs > falalaşacağıni söylemeye — “MN yok sanırım, Ru 15 ztehli ile beraber iş BÖĞ, cek muhtelif tipte 400 gemimis. ve bunlara, harb halinde, HÜÜ tüccar gemileri de ilâve oluna tır. Bu ikinci smıf gemileri mühimmi 60 kruvasör, 160 nu? ve 94 denizaitidir. ki E li â İŞE EİŞİĞİ SEE © iz Son senelerde gerek ruya i lolarma, gerek mubrib filoti gi na esaslı ilâveler yapdar, Mi ye 1088 senesi sonundanberi 8 # kruvazör inga edildi. 1985 g nundanberi de 38 yeni muhriğ nanmaya iltihak etti. “ Milli müdafasmız: takviye yi rmdan ponra girişilmiş şant gramıhın ancak bir İikmm! eder bu rakamlar babriyemisi vetlendirmek için neler yapıl” göslermeye kâfidir. Bununla beraber, bugün ta$ : dilmekte veya ingssi dügünü olan gemilerin adedi son ÜÇ, senekinden çok daha fazladır. Filbakiks, bugünkü inşaat P gramımız sulh gamaninda hiğ Memiş bir mikvastadır. Bugün inşa edilmekte vey a 8t dilşlirülmekte olan gemiler «nda mühimleri < 7 grhlıys yi ten - 21 kruvasör, 20 muhrn tahtelbahir, 5 tüiyyare gemisi İnşaat © tezgâhlarında vak cok küçük gemiler de hesabi * lira bu sene her hafta yeni bİf mi denize İndirilecek denebili”. © Sulh zamandaki inşaatımıf wi le olursa İngiliz mületinin * bahriyemizin & kendisinden böl” nen vazifeyi Haya hazır ela” itimat beslemesi lâzımdır. Bahriye kuvvetlerimizden umum! çerçeve içinde bahse sebebi milli müdafaamız b cadişe oden vatandaşlara gü voktalar üzerinde itimad b isteyişimdir: Evvelâ, bugün İngiliz çok kuvvetlidir ve memleketi ğe niyetini muhafaza edebilecek projeler misli görülmemiş bf Yastadır. Üçüncüsü, bu plân ve eyes yük elirat ve tam bir aval yetle tatbik edilmektedir, Uzerinde münakaşaya mapil miysi bu esaslar hatırda rulursa, hükümetin. geniş dafas programı karşısına bedbin çehrelerdeki çatık düzeltilebilir. (Home and Bulgar Kralı Roma, 24 (A A.) —F Sİ siyasi mahfillerinde si nmda Bulgar başvekili ol Ve RAN ie EŞİ İİ İİİ ne göre, Bulgar kralı KE 2) 8 Ne Made