27 Nisan 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Crank Yıllarında $di, hir VE ziy, eiede Yakup Kadri'nin Mn eg erhalde 5 zamanlar be, eN Çay Kilen bir yazısı NS oku bi yat müalliniderinden “em, Y um. Değer o zat, her ne, enn Kadri'nin Ri i yazılarını ea «e mevi öfke ile dinledi, Sorry akli! dedi, serapa takliti, İops Dama kimi taklit ürk Ye sordum, Arkadaşım taki öfkelendi? “Taklji işle! ii Yal dedi... O edebiyat & > inde taklit demek, ka içe kötülük” deşek gibi #lebiyge Yazıyı beğenmedi mi, ii elebiy > yaslar buluramuş. “ fiş) AOcası nevinde yalnız va Trirletimizin çoğu da | “keliee g, Sönürler, sevmedikleri iy hatiık, *, sözlerde, eserlerde her : my lerinin kötü bildikleri Silan, 2 Kelkarlar. Gazetelere Ka e e sergiden çıplak kadın Vita, Mir #aldırtanlar geri kafalı, Kara , <Silikle itliham ediliyor. dinlaş, e “to ayaklanıyormuş, kas kafe ş,'fafa sokulmak, pencerelere m, ak isteniliyormuş... Eski “ea çiy, Alar, ikide bir: “Din el Panini e diye bağıcırlardı; a soltaları da, onlar gibi i inkılâp elden gidiyor, bak İstidadını gösteriyor. Seller gz Yösa) bir; $iplak kadın resmi teş, doğru bulmam: fotoğraf Akg; ahali eseridir, fırça gibi ob, kı Yard £ hirriyele ihtiyacı ve hak. » Fakat bir adana, sarf çıp- in, Şesimlerinin sergilerden <4,» istediği için, mürteci, LON li demeğe, onu kara kue, tar, Cip ĞI saymağa hakkımız yok, te lak kadın resimlerinin müs çe duğunu söylemekle mürle. Pakag e sında bir münasebel yoklur. hesiy pt Mürteci demekte hiç şüp- Yalaız #orluk kokusu vardır. ni e, - “sys SİN biribirlerini bolşeviklik, Miz çep SİZA: “Seni komünist senii. Bang arkanda kızıl kuvvet bu. Aa 94 bilmiyor değiliz!,, diyor. ki Tacağız ferdiyetçi imiş; bel iş . i ra okuyarak insanlar aran. İle, Şo AMış.. Zarar yok! Komünist, Mayş eviktir, Ye hü me hü dh ayi. başkaçı çıkıp sizde Yülleri, görüyor, rtetten mi bahsediyor Yay, CİZOr, vüzüha saanl düny Slnaayan hiş bişi balye? bir üçüncüsü de mürtecilik Sil, Yani kimin ne olduğu « cak, fayist komünist, maüri tl, abur buna benzer bir şey | komünisi, faşist gibi eĞ0 mi kalkıştınız? Bu sefer | debur, kollaban gi faşisilik | ret ifade eden, fakal nanesi iyice bi HABER — unun Mmleselesi Akşam Pöstatr Yüzlerce genç bir talimatname maddesi yüzünden akıldan mahrum mu kalıyor ? Muayyen ders zümrelerinden muvaffak olamıyan talebenin üçüncü sene bülün ders zümrelerinden imtihad edilmesindeki sırru hikmet nedir ? Maarif vekâleti, vekil Abidin Özmen zamanında hazırla dığı sınav talimatnamesi ile bir ci heti şöylece teshit etmiş O bülunu. yordu. Bu talimatnamenin bir mad desine göre; ortamekteplerde ve li. selerde üstürte iki sene muvaffak 0 | lamıyan talebeyi, mektep idareleri bir belge vererek çıkarıyorlar. Fakat o talebe bu su. cile tafisil a9 yalından menedilmi; bulurmuyoz Ancak bir sene müddetle o husu mekteplerden birinde vey? bizzat kendi kendine çalışarak. imtihana girmek ehliyetini iktisin o edince tekrar mektebine dönerek imilihi giriyor ve muvaffak oluncu mekte. bini takibe başlıyor. Ancık © talebe, muâyven oder zümrelerindeti muvaffak ulamadığı halde de gene bütün ders zümrele | rinden İmtihan vermek meçburiye. tinde bırakılıyor. Ve bir kere bu ve rilen İmtiya1€an istifade edemiyen artık mektebini takip hakkini büs. bütün kaybetmiş bulunuyor. Talimatnamenin o icabatından © tan bu tezahür, birçok ir. tah silden kalmalarını intaç edecek ka. dar büyük bir ehemmiyet taşımak tadır. Nitekim bu mürasebetle gazete. halinde iü * müracaat karşısında kalmış bulunuyoruz, Bu nun ne dereğey kadar.messir oldu Bunu anlamak, için müracaat eti imiz değerli muallimlerimizder biri bize vaziyeti şu suretle tahlil ve | izah etmekte ve bir hükme bağla. maktadır: “Bu çocuklar taleplerinde hakir dırlar, Çünkü biz iki sene üstüste muvaffak olamıyan tulebeyi eğer ü zümrelerinden zayıf bu. kadar mu? Muharrirleri, | KE RA lursak o takdirde bir ders yılı daha İtig, e Yalah hainliği gibi şeylerle | yetiştirmekle mükellef olmamız !ğ *diyorlar, İnsanlar arasında | zımdır. Halbuki iki sene ü Ml İstiyorsunuz? hemen bi | muvaffak olamıyan talebe nihayet üstüste birkaç ders zümtresirden kuldığı i. çin mektebini terke mecbur oluyor. Fakat bu tam bir terk ifade etmez. lan haberi bile yokmuş da | Hususi mekteplerden birinde veya kitapla #hlik kitaplarını, hattâ din kendi kendine çalışarak imtihanda aval, > muvaffak olma ekliystini Kazandığı başı An teessüsünü arzu elime tekrat mektebine dönüp İm” a a eler mes bir baka. inmiyen kelimelerden değildir. Bi ili, *.Vİ hareketler sadece çirkin ve |adamdan hüşlanmalığınsızı, ona pek Kap, “imakla kalmryot, zihinleri | emniyelimiz olmadığın anlatmak i oluyor. | çi4: “Birak şu mendeburu “dişle içimizde kömünisü, faşist, | biliriz. Fakat böyle söyledi kulmıyacak; hem | man o adamın kötülüğünü vin İlepsini bir arada olacağır, | Layln edemediğimizi, onun hukkı isle Komünisilik, bir başkası | vözubla düşünemediğimizi de diyer ika cinsini da etmiş oluruz. Öyle her beğenme: eri hareketle, sözde komünistlik, sislik, mürlecilik bulanlarda biliniz ek tahsilini takip o edebilir, ama, bu çocuğun nihayet muayyen ders s#ömreerinden bu neticeye mahküm olduğuna göze ene imtikanlarda ncak bu muayyen ders o zümmele- rinden kontrole tabi tutulması icap «der. Bütün derslerden bir o imtihana tabi tutulması, o çocuğu (iki sene i zarfında rsuvallak veticeler aldığı | derkangi bir ders zümresinden tek. var ayni âkibete düşürebilir. Bu doğru değilâir, vanggi bir züm madığı için bu çocuk mel ılmıştır. Bir sene sarfında WP t « bu zümreğen bir ehliyet iktisap edip geliyor. fa nda iki sene Tax olduğu bir ders i kaybediyor ve böylece büt tü elinden gidiyor. Bundv:i eksikli i ! i | Deliceye önreleri” den ancz! tutulma. iarı bir adület ve hattâ memleket borcudur, Her yıl böylece yüzlerce o çocuk itabsilden geri kalınaktadı. Niha- vet matlüp olan çocuğun yetiştiriL. mesidir. Tassilden omenolurması değildir. Halbuki bu usulün — sakatlığı bu bocukları tahsilden menetmelte ye daha küçük yaşlarda, ; dilyiz.bir | halde iş hayatına (düşürmektedir. Memleketim; :de böylece o mühim miktarda bir tzledb3 yekünu sayılâ- İ bilir. Bü çocukları bir seve mektebi di” şında bırakmakta huldıvız. Fekat nihayet muvaffak olamadığı züm. ielerden gayri ders giöimrelerinden bir kere daha imtihan etmeğe de asla hakkımız yoktur. Düşünülürse çocuklar yerden gö” e kadar bü isteklerinde haklıdır. lar, Bu münasebetle Aldığımız bir mektubu, çocukların bu vadide ne müşkül vaziyette o bulunduklarına ive bu işi re dereceye kadar tatısi) hayatlarına mani telâkki ettikleri” ne bir örnek olmak üzere aynen ko, yuyoruz.. “Haber gazetesi heyeli tuhririye ime: na çok okunan #aşım Kaze maklığınız delayısile siznen bi: camız var, bizim bu “icamızı Türk genleri namına seve seve kabul €- deceğinizi ümüt ederiz. Ricamız şu: Bizlet bir ve iki ders” ten sınıfta bırakılmış ( talebeleriz. Fakat bir dersten Kuldığımız hal. de bütün derslerden (imtihan ver iL. Bir vaka tasavvur edebiliriz; Wer er 'tir. Nitekim & yapuan lunan | tihazla muvaffakiyetini isbat ede.) gelenlerin yanlış olarak vermiş ol dukları bü kararı Sizden bizim bu hi değiştirmesidir. | yiriza tertü Lâtlen kabul buyurindmzi tektü trica ederim. İsteğimiz şudur: Bir ilâ üç derslen &e' alanlar ikme! imtihâni Zu gibi yalnız kaldıkları dersler. den imihan vermelidir. » amine, Bizim noklai o rayarımız da bv gençlerin noktai nazarile müşterek- kadarı da bunları evvel bu tahsil müştakı o çocukları den kurtaracağım ümüt iTürkkuşuna alınacak gençler Türkkuşu umumi (müdürlüğü, ! Türkkuşu teşkilâtında gerek mo - törlü ve gerekse motörsür tayyare- ler üzerinde öğretmen olarak çaliş- mak makaadile Yetiştirilmek Üzere lise mezunu gençlerin teşkilâtla Lav. zif edilmesine karar vermiştir. Adetleri tahdit edilmiyen ve ne kadar fazla genç muvaffak olursa ol sun hepsi almacak olan bu öğret - men namzetleri için konulan başlı, İca şart Türk soyundan olmalarıdır, Gençlerin sağlık durumunun tay » vareüiliğe elverisli olmast bilhassa araştırlacak vasıflardandır. Bu me yanda bu genç lise morun'arının yaş larının 15 den aşağı ve 20 den yu. karı, boylarmın 18 yaşındakiler için 1,60 ve 30 yaşmduki'er için de 163 ten aşağı olmamasına İtina edile -| cektir. Bu gartları haiz bulunan lise me- ! xunu gençler 15 baziranda sıhhi | muayeneleri yapılarak İnönü kam, pma sevkolunnceklardır. Kampta bu yaz devam edecek olan staj dev rerİnden Borra muvaffak oldukları tesbit edilenler teşkilâlla alıkonu » lacak ve bundan sonra Türkkuşu öğ. retmenlik stajlarma başlanrcaktır, | Türkltaşu, ise mezunu gençleri - mizin bu şerefli işe büyük bir rağ - bet göstereceklerinden şüphe etme, mektedir, Asfalta çevrilecek yollar Asfalt yollarm inşasma mayıs başında başlanacaktır, İlk olarak asfaltı döşenecek olan yollar gün lardır: Babiğli — Ankara cadde. si, bu yolun maarif müdürlüğü ö. nünden Meserret oteli önüne ka. dar olan kısım mozayık parke ©- lacaktır. Bundan başka Kapalıf. rmdan Nuruosmaniyeye, Yeni postahane önünden Orozdibak ve i sebile kadar olan kısım İle'Toz . daşlartın namına | ; bellinelerin manasr kalmıya, | ki vüzülla düşünmesini, hatti kısar ea düşünmesini bilmiyen adamlar. dır. Düm 4 İng Simek, kelimelerin * manasını . » Bayim etmekle başlar. Mürteci Nurullah ATAÇ Yani: Rasgele Tütüncüye giren kamyon » Mamparsom adında bir şoförün kamyo- Di bir maneven meticesinde, Karaköydo Tozlu Abdullah Etendi lokantanın yanındaki tütüncü ağ “ii dükkünma girmiş ve düklünı hur- dalan etmiş, » Mm bir sunl sormus: ete, 'parsam, uzaktan süratle gelen bir > Halli çarpmamak için bu mamevraya ear olmuz, Emre SE Kamiyüd de bi RDYVEYE Hurtları imüşlerilerim Bu suali sormağa bakans ederek soluğu tülüncüde bulmuş. Şoförler rakı içerler de, kamyon tülün düşkünü olmuş çok mu? Yeni Sabah gazetesi sokağa yoğurdu dö- küllmüş bir yoğurtçunun bu yoğuriları top, ,ladığı sırada bir resmini almış ve altndada — Bu yoğuriçu acaba habersiz bu yo. madık, nihayet siyah yoğurt olmaz ya, mek mecburiyetindeyiz. Halbuki b0| koparan ceddesi, Kule dibi, Tak, bizce hiç te #dilâne bir kacar değil | sim — Ayaspaşa yollarında bir dir, Bu minasebetle kiyretli veki | mayısta asfalt inşantma başla - limizden ricamız, kendisinden evvel | nacaktır. müsteri almasın, Mahaza ne çıkar alırsa? Doğrudan doğruya yol İnşaatı münase- betile bu kadar toz toprak yutanlarm, panzehirile beraber toz yemesinde ne mah- ll zur var sanli? yogur. 12 sene hapse mahküm Sabahat adında bir kadmı tabanca İle öldürmekten suçlu celep, ağır teza mahke, mesinde İZ? sene hapse mahklm olmuştur. Ka'tin adı ne biliyor musunuz? Rahim, Bu kelimeye de yazık oldu! w salacak mi? ne lüzum var, anla- Mim, Tor Belediyedeki tensikat münasebetile memurlukta istikrar müeyyedeleri Yazan: M. DALKILIÇ Bir huftadanberi guzetelerde, belediye teşkilâtını sinirlendi. ren, memurlarının asabını bozan ve belki de iş randmanını sarsan bir dedikodu var: Belediyeden bir takım memurların tensikat yolile açıkla kalmaları muhtemelmiş. Bunların yekünunu bir ara, ik 80 bir aralık yüzden fazla ve bir aralık da 240 kadar zöster- diler. Nihayet şu neticede karar kılınıyor: tensikat muhakkak; fakat tekuüitlükleri gelmiş olanların İekaüde sevkleri ve ehil olanların münhallere tayini surteile mümkün olduğu kadar naehli ve az me, muren açıkta kalmasına çalışılacakmış. Bu meseleye Burhan Felekten gayri kimse alâka göstermedi. i Henüz Denizbanktan açıkla kalan memurların, vasdlere rağ, men hâlâ mağduriyetlerinm devamı karşısmdayız. Bu defa da belediyenin aynı bataya düşmesi muvacehesinde (göstereceğimiz büssüsiyet ve alâka, yalnız belediye memurunu değil, bütin me, muriyet hayatını ilgilendirebilecek bir kadirsinaslık olur, Ba sütunda birkaç defa aynı mevzua temas ederek, Burhan Feloğln söylediği gibi “bütün mevzuata ve memurun malik oldu- Zu sanılan haklarma rağmen bir memur İçin maişet, emniyet ve İstikrarı henüz nazari bir şeydir,, hükmünden memuriyet hayatın kurtarmak lâzemgeldiğini tebariiz ellirmiş ve bu vadide bekle- nen ehliyet ve liyakatlerin, kudret Ve randtamn ancak bü Istik. bal emniyeti ile tahassül odilebileceğini isbat etmiştik, Bir memur velev müstahdem olsun, velev hususi haklara sa, hip memur bulunsun, bir hizmete girdikten sonra hükümetle zomni bir makavele akdetmiş tarafeyn tezahürü hukukisi karşısın dadır, Ve bu içiimai mukavelenin müeyyedeleri de kanunlar ve devlet mevzuatıdır, Bu memur veya müsialdem ehildir veya de Gildir. Bunu meinuriyete alırken düşünmek liğumdır. Yoksa bir memurun ehliyet veya llyakatindeki ölçüyü tayin elecek kuvvet veya mihenk nedir? Amiri $e, bu zaf da memurdur ve bunun hükmü, bir ehliyet ve liyakat miyarı nasıl telâkki edilebilir? Bir âmirin şahsi ihtirasları olamaz mı? Ve nihayet sırf kara gözü olmadığı için sevimli bulmadığı bir memuru böyle bir fırsat karşısında feda etmek gibi bir zafa düşmekten münezzeh midir? Kanun vaz bu vaziyeti dikkat önüne almamış değildir. İnzi. bat meclisleri, ehliyet ve Uyakat işlerinde bir müeyyede halinde. dir, Bunlar da yine kanunlar verdiği imkün ve hudutlarla bir Wemür için işten çıkarma kararını pek ağır şarilar halinde yapa. bilirler, ; | i ! i | i i i i Bir daire lâğvedilebilir demiştik, Bu çok tabli bir netice ola. bilir, ama, bu ammni ve içtimai mükavelelerle bağlı memurun ve- iy Mmistahdemin kanuni haklarımı kaybetmesine bir sebep teşkil i edemez. i Bir memur ancak kanunun tayin ettiği şartlarm taallüku ha- i linde İnzabat moelislerince ittihaz olunabilecek ve nihayet, her | ! i : i : İİİ hangi bir itiraz halinde, yüksek devlet şürasınca da kabul ve tas. dik olunacak karar ile vazifesinden affolunabilir. Vali istemiyebiiir, hattâ vekili arru elmiyebilir, Bunlar şa, hıstırlar, Mer şeyin üstünde nüzun kanundur, Kanün irade ci, medikçe sahsi kanaatlarla bir memur mukadderatı değiştirile- inemek icap eder, Teşkilâtı Esasiye Kanununun 93 ncü madde. sinde, “bilümum memurların evsafı, hukuku, vozalfi, maaş ve muhassosatı ve sureti nasb ve azilleri ve terfi ve terfihleri kanu. nu mahsasu İle muay'yendir,, denildiğine göre, memur işlerinde şahsi kanaat ve arzular ve hattâ heyetlerin karar ve arzuları de, gil, kanun hükmeder. Ve bu kanunlar da memurların istikbal em, niyetlerini müeyyet olmak esasından ayrılmamış bulunuyor, Bu itibarladır ki : Bir veya birkaç memurun mağduriyeti bakımından değil, bü- tün rocmurların hayat ve terfi ve terfih bakmlarmdan $tikrarı- ni temin edici kati müeyyideler konmak lâzmmgelir, Yeni bir barem kanan lâyihası mevzuu üzerindeyiz. Alınacak memurların bir staj devri geçirmeleri lüzumunun bu Jâyllında yer bulması, İlk memuriyete alınacaklar da bir ehliyet ve liyakat ele. mesi yapmak gibi bir neticeyi temla eder ve böylece memariyeto alman artık bir senelik olsun, or senelik olsun her memur gibi bu vazifesini müktesip bir hak olarak görüp leabmda uğradığı mağ. durlyetten dolayı hesap sormak hakkma sahip kılmır. Terfi dev, releri arasına mesleki kurslar konarak ehliyet ve liyakatler buna “göre âyarlanır. Tahsil derceesizliği bu suretle önlenerek terfide mutlaka ehil olmak hususu temin edilmiş bulunur ve bir memurun müktesep hak sahibi olduktan sonra ne dereceye kadar tahsili olursa olsun bu kurslardaki muvaffakıyet ve ehliyetine göre en büyük memuriyete geçmek hakkma sahip edilir, Şürayı Devletin idari davalardaki mukarreratı, mutlaka İta- at ve Ifa gibi müeyyedelerle takviye olunarak herhangi bir gadir veya haksizlik vukuundn bir memurun, son adalet yeri olan bu yüksek mahkemeden alacağı kararla hareket etmesi İmldnları bahşolunur, Bu takdirde vazifesinin lâğvı suretile açıkta kalan bir me. mur da, Devlet Şürasımdan alacağı kararla, açıkla kaldığı müdde. to alt tahsisalla birlikte müktesip hakkını tekrar istirânt edebilir, Ve bu gibi idari davaların rüyet ve Intaç müddetinin en asgari zamana taksiri şart kılmır, Yani böyle bir davanm aylarca, sene, leree sürünmesi önüne geçilir, Bizce ba tedbirler kâfi omniyettir. Ehil alınır, ehliyet olunen yilkselinir ve nihayet hak olunca müeyyideleri bulunan bir mahkeme yolile iktisep olunur. İşte bu halde memurun hayat ve ktikbalinde &stikrar meydana getirile, bilir ve Türk cemiyetinec matlâp eleman elde edilmiş olur.