15 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

h A St T —- Ç e T—SEÇEN EA p İL E ee e düX — -— Pa POATİKA Katalonyanın muhakemesi Yazan: Nizameddin Nazif Hürriyetin makul derecesi mutla- ka istipdada — tercih edilir. Fakat cahile, serseriye, serseme, rezile, ah- lâksıza bütün faziletsizliklerini ala- bildiğine kusmak imkânını — veren frensiz hürriyet ile istibdat yanyana gelince aklıselim için istibdadı ter- cihten başka çıkar yol yoktur. Zi- ra bu istibdat, belki iyiyi, — temizi, olgunu ve zekiyi muhite çok fayda- lı olmaktan ve faziletlerini alabildi- ğine yaymaktan meneder; fakat fe- na, şerir ve sefil için de kımıldan- mak, muzır olmak imkânları tahdit edilmiş olür. Alelrtlak istipdadın makul hadle- ri âşkın bir hürriyetle olan mukaye- sesinden bu neticeyi alırsak “mü- nevyver bir istibdad,,ı böyle bir hür- riyetle mukayese ettiğimiz takdirde daha çok tercihe değer bulduğumuz anlaşılır. Katalonyanım âkibeti bu mukaye- seden çıkardığımız neticelerin tek- zibine imkân bırakmamaktadır. İş- te üç yıllık bir kardeş kavygasının ikinci safhasının sonundayız. “Engin hürriyetler diyarı Kata- lonya”, feci mağlübiyetini en ufak bir kahramanlıkla süsliyememiş bu- lunuyor. Niçin? Zira Katalonyada söz ayağa düşr müştü. Zira beline bir çift otoma: tik tabanca takan serseri, dizginsiz | hürriyetten, sadece, bulvarlarda ka- dın avlamak ve geceleyin namuslu insanları çevirip soymak için istifa- de edebilirdi. Bakoninin yavruladığı o İânetli Anarhosendikalistler, içti- mat hastalıklara son vermek için a- ranıp bulundukları iddia — edildiği | halde her biri başlı başma birer iç- timat hastalık halini almış olan o renk renk cemiyetler, partijler, teş- . kilâtlar fikir ve ictihat hürriyetin- den sadece biribirlerini boğazlamak için istifade etmişlerdi. Bir harp, her şeyden evvel, bir se- ciye ve disiplin meselesidir. Harbi kazanan tarafa yan gözle bakıp; — Ne yapmalı? kuyvet... Diyemeyiz. Kuvvetin hakka gale- besi iddiası her zaman kolay kolay ortaya atrlamaz. Bilhassa Katalon- yanın sukutunda bu iddia asla va- rit değildir. Katalonya, muasır dün- yanın asla affetmediği bir hataya saplandığı için, Bizanslaştığı — için davasını kaybetmiştir. Hoş... İs- panyanın bu mıntakasında bir da- vaya inanıldığını söylemek hatadxr' Franko, şüphesiz bir çok yardım- “lara dayanarak ilerliyen, bir ihtilâl- ci, onun cephesinde milli bir görü- nüş bulmamak da mümkün. Fakat Franko tarafında mevcut bir mezi- yet var, Bu, gözden kaçmamalıdır. Ücretli Fas askerlerinden mürekkep kolordular, ister ücretli veya yağ- macı, ister ücretsiz — ve idealist ol- dukları kabul edilsin — İtalyan lej- yonerler, sağ cenah partilerine men- süp çeteler, Almanı teknisiyenler, sa- yıları ister az ister çok olsun hakiki İspanyollardan mürekkep kolordu- lar tam bir disiplin altında hareket ediyorlar. Ayni kandan olup ayni seciyeden, ayni şuur ve telâkkiden olmryan insanlar yan yana geldikle- | ri zaman millet kurmuş — sayılmaz- lar. Fakat ayni kandan olmadıkları halde tek şuur, tek seciye, tek telâk- ki ile yapyalçın bir cephe teşkil e- debilen insan yığınlarında fazla millete benzer taraf bulundu- gu söylenebilir. Eğer, Katalonyanın muhtariyeti için bütün hayatını vakfetmiş olan Katalon idealisti miralay Maciya sağ olsaydı, bugün Paris bulvarla- rında dolaşan halefi Kampanis'e, | sanırım ki bunları söylerdi. Cumhuriyet İspanyası, Katalon- yayı söz ayağa düştüğü — için kay- betmiştir. Katalonyanın sukutunu özürlü göstermek için ortaya atılan bütün sebebler mutlaka bundan son- | ra gelir. |Rek riyaset etmiş, daha | Bu kahkart inhizamdan bahseden- lerin ikide bir tekrarladıkları cepr hanesizlik, silâhsızlik — masallarını dinledikçe büyük Mustafa Kemal'in meşhur sözü hatırıma geliyor; — Âlâl Süngün de mi yoktu? Katalonyanın bir ayda tamamla- nan istilâsi etrafında neşrolunmuş bütün günlük resmi tebliğleri dik- katle gözden geçirdim: Katalonya kuvvetleri kasaturala- rını bir defa bile,kınlarından çıkar- mamışlar. AAA Hürriyet güzel şeydir, hep sever, ister ve kıskanırız. Fakat lâyık olan- lara lâyık oldukları derecede, Şimdi gözler Madride çevrilmiş- tir. Cumhuriyetçi İspanyanın bu kadar dersten sonra mütenehbih ol- mamasına imkân yoktur. Fakat ha- ritaya bakınca insan ihtiyarsız söy” leniyor: Belki akılları başlarına geldi ama | iş işten geçtikten sonra... Biz on beşinci asırda Bizanslılığın yaşamak imkânı olmadığını — isbat etmiştik. Bu asır tamamile o dev-| rimize uymuş gibidir: Bizanslılığa yaşamak imkânı ver- miyor. Milletler dizginsiz hürriyete kayvuşmaya değil tek millet olmaya çalışmaya teşvik edilmelidirler. Nizamettin NAZİF Yumurta tacir ve komisyoncuları mühim bir toplantı yaptılar İhracat nizamnamesinin tadili teklif olundu Dün ihracatı kontrol daıresın— de ihracat tacirleri ve komisyon. cular beş saat süren mühim bir toplantı yaptılar. Toplantıya iktısat vekâleti iç ticaret umum müdürü Mümtaz Anadoludan ve Trakyadan gelen ve şehrimiz. de bulunan yumurta tacirleri ve komisyoncuları Türk ofis adına müşavir Necmeddin Meta ve ih- racatı kontrol dairesi şefi Hakki Nezihi de hazır bulunmuşlardır. Ruznameyi bilhassa yumurta ihracatı nizamnamesinin tadili meselesi teşkil etmiştir. Tacirler ve komisyoncular fi- kir ve mutalealarını söyliyerek tadil edilmesi iktiza eden cihet- leri tebarüz ettirmişlerdir. Müzakereler bilhassa (tam ta- Zze) vasfını alamıyacak olan sa- nayi mahsulü —yumurtalarımızın standart şartları noktasından da bir döviz menbai olması bakımın. dan ihracı noktalarında temer- küz etmiş ve bu münasebetle ni- zamnamenin tadili teklifi yapıl- mıştır, Nizamnamenin diğer maddeleri üzerinde de münakaşalar yapıl- miş ve ihraç olünan ve ölunmiyan yumurta tiplerinden nümuneler hazırlanarak vekâlete verilmek karariyle toplantıya nihayet veril miştir. —H Belediye hekimleri Halkla yakından alâkadar olacak Belediye, sıhhat ve muavenet teş- kilâtınım genişletilmesi için bütçeye fazla tahsisat koymaktadır. Doktor kadroları fazlalaştırılacak ve belediye hekimleri — mahalleleri dolaşarak fakir halkla yakından a- lâkadar olacaklardır. Romanyanın yeni Ankara elçisi Romanyanm Türkiye büyük elçi- liğine Staikonun tayin edileceği ha ber verilmektedir. Yeni elçinin bu muhtemeldir. | darın İstanbula ait işler ay sonlarında — şehrimize gelmesi | Yüksek İktısat ve Ticaret mektebi talebelerinden 35 kişilik bir ka- file bir ay kadar süren bir yolculuktan sonra Romanyanın Transilyan- ya vapurile İstanbula döndüler. Talebelere genç öğretmen Osman Fik, ret riyaset etmekte idi. Yüksek İktısat ve Ticaret Mektebi talebeleri sırasiyle şu şehirleri ziyaret etmişlerdir: Pire, Atina, Viyana, Leypzig, Dresden, Berlin, Türk talebeleri her gittikleri memleket gençliği tarafımdan ku - ecaklanmış, gerek halk, gerek resmi hüratı ile karşılanmıştır. makamlarca büyük dostluk teza. P- tır. Talebelerimiz gittikleri memlek etlerdeki Türk azami yardım görmüşlerdir. Atina, Belgrad, Viyana, Budapeşte ve Bükreşte bir00 toplantılar tertip edilmiş ve Türk dostluğu hararetli £ zu teşkil etmiştir. Bilhassa Yunanİstan ve Balkan Antantmma — mensup gençlik teşkilâtr ve yüksek İktısat ve Ticaret mektepleri gösterilen hüsnü kabul, talebeleriniz üzerinde iyi bir intib wıf*f d elç“nd“w ' - Resmimiz Türk talebelerini Budaposte garnıda matbüst T? mümessilleri arasında gösteriyor. Elektrik şirketi umumi heyeti Martin 16 sında toplanıyor Bu içtima büyük bir alâkayla bekleniyor Tasfiye halinde bulunan elektrik şirketi heyeti umumiyesi martın on altısında şehrimizde heyeti umumi- ye toplantısını yapacaktır. — Şirket tasfiye heyeti bu toplantının hazır- lıklarını yapmaktadır. Elektrik şirketinin tasfiye heyeti umumiyesi, bundan iklay evvel tramyay şirketinin hükümetçe satın alınmasına ait karar verilmesi , için hissedarların şehrimizde toplanma- sından İstifade ederek feykalâde bir toplantıya çağrılmış ve bu feykalâde toplantıda meclis idare azasının ikisinden maadası tasfiye heyetinin yaptığı işlerin gayri — nizamt oldu- ğunu, heyetin, idare meclisine arzet meden teşebbüs ve işler — yaptığını bilânçonun bu şekilde heyeti umu- miyeye arzedilmiş — olduğunu ileri sürerek buna şiddetle itirazda bulun muşlardı. Bu münakaşalar arasın | da içtima ikmal edilemeden kaldığı gibi bu itirazı yapan idare — meclisi azaları da tasfiye heyeti dava ikame etmişlerdir. Şimdi iş böyle adli bir safhada i- ken tasfiye halinde bulunan şirketin * her şirket gibi - Senelik heyeti u- müumiyesini toplaması icap etmiştir. Fevkalâde içtimada başlıyan bu va> ziyet dolayısile martın 16 sında ya- pılacak toplantı alâka ile beklem mektedir. —U Edebiyat Fakültesinde münhal üç doçentlik Üniversitenin muhtelif fakültele- lerinde münhal bulunan doçentlik- ler için yapılan imtihandan sonra edebiyat fakültesinde üç doçentlik açıldığından bunlar için de bir im> tihan açılmasına karar verilmiştir. Bu doçentlikler ruhiyat, arap ve fars dili ve edebiyatı doçentlikleridir. Valimiz Ankaraya gilmiyor mu ? Vali ve belediye reisi Lütfi Kır- üzerinde hazırlanmış bir raporu hamilen An- karaya gideceği hakkındaki haberler teeyyüt etmemiştir. aleyhine | Tramvay Şirketinin Vekâletin 1 martta tâamamen devletin eline geçecek olan İstanbul tramyay şebe- ke ve tesisatının bir taraftan devir işi ile meşgul olunmaktadır. — Esa- sen evvelce İstanbul tramvay şebe- ke ve tesisatının en hurda teferrüa" tına kadar deyletçe mütemadi kon- troller yapılmış, bunların vaziyetle- ikri *tamamerni tesbit edilmiş olduğunr 'dan, şimdi de bu işte ihtisası bulu: naâh zevat Nafia vekâleti natmıma tes sellüm muamelesi ile meşgul olduk- larından devir muamelesi süratle yü- rümektedir. Nafia vekâleti, şebekenin tesellü- mü muamelesi ikmal edildikten son- ra, hiç tehir edilmederi müstacelen yapılması lâzımgelen muazzam bir ıslah işinin karşısında bulunmakta- dır. Bunlar şöyle hülâsa edilmekte- dir: 1 — Yirmi kadarı kati olarak öm- rünü ikmal etmiş, diğerlerinin bir AM WE tesellümünden sonra yapacadı i ilk ıslahat Üç mühim madde üzerinde toplanıyor kısmınım frenleri şartnameye uygun olmıyan ve hemen ekserisi acil bir tamire ihtiyaç gösteren vesaitin ısla- hti 2 — Birçok kavislerde aşınmış o- lan hatlarla bilhassa Lâleli, Şişha- ne, bankalar caddesi, Beyazıt şebe- kesinde harap bir halde — bulunan ve şirket: başmühendisinim imzasını tasryan bir zabitilebü - harabiyeti ve teklikesi-tesbit'otunan'toprakaltı | kablolarınım değiştirilmesi. 3 — Şirketin hükümetçe satın alı- nacağının anlaşılması üzerine stok- ları sarfolunmuş, malzemesi — kötü” leştirilmiş olan mağaza ve atölyele- rin takviyesile işe yarar bir hale ge- tirilmesi, Nafia vekâleti, bu acil ihtiyacı gö- zönünde tutarak şebekenin işe baş- lamasile beraber faaliyete geçebil- mek için şimdiden — hazırlık yap" maktadır. Heyetinde Kasaplar, dün Eminönü Halke- vi salonunda senelik toplantılan-ı ni yaptılar,. Bu içtima çok heyecanlı ve gürültülü olmuştur. Evvelki gseneye ait hesabatın tetkiki için seçilen üç kişilik he. yet bu işle uğraşırlarken cemiyet ' idare heyetinin geçen seneye ait mesal raporu okunmuş ve bunun üzerine azadan bazıları cemiyet heyetini narh münasebetiyle hak larının müdafaasında ehliyet gös termemekle itham etmişlerdir. 'Toptancıiların himaye olundu- gu hakkındaki sözlere, idare he- yeti azası tevap vermişler. Çok yeti azası cevap vermişler, çok madıklarını bildirmişlerdir. ı Tontonamca nmnın çocuğu İ Kasaplar — toptancıları — İdare istemediler Dünkü içtima epeyce dedikodu ve münakaşalı cereyan etti Rapor kabul edilmiştir. Bağırsakçı, tavukçu ve sakatçı 'ların rey verip vermemesi mesele s.mde tekrar çıkan münakaşalar | Ticaret Odası Esnaf şubesi mü- dürü Kâzımın izahatiyle sükün bulmuştur. Bunu müteakip 75 imzalı bir takrir verilerek ekserisi toptancı lardan mürekkep olan idare he- yetinin faaliyetinden memnun o. lunmadığı ve binaenaleyh yeni i. dare heyeti seçimi yapılması tek |Dif olunmuş ve teklif kabul olu- narak gizli reyle idare heyeti se- çimi yapılmıştır. Kemal Küçük, Ridvan, Kemal, Faik Soydanbay, Ganim Fatih, Rifat Gedikpaşa idare heyetine seçilmişlerdir. ; ' Yedek azalıklara da Cevdet Be şiktaş, Ethem, İhsan, Zeki, Ali, Sabri seçilmişlerdir. ne bir | yolları caktır. tifade mıştır. leriz, Hava posfa için hazırlıkı Büyük bir alâlla nisanda başlamasi : hava postaları için MM ' maktadır. Yeni hava ve Adana hatlarında dâ başlıyacağı için bu senekinken fazla ah:ııaktsdıf Devlet havayolları IM sa hava emniyeti me meşgul olmaktadır. BUN” '—' tânbul ve Ankararla bül ilâveten İzmir ve Adan istasyonlar vücuda geti yonların mevcudu dö la alacaktır. Mart başm olan bu müsabaka im cek olan telsizciler elekuî;ge; | bilgilerinden başka m rafya üzerinden imtihâ? lerdir. Tayin olıımatîilıd kiyetlerine göre 90-150 da ücret venlecektlf ler ayrıca uçuş Maarifi ve îlılâî91 için başka bir binadâ ufı saade edilmesini Iswni gd':âİİZŞ müsaadeyi vermiş wek”hw sene geçtiği halde . yaptırdığı nn Hayra haline 8€ * Binanın havra vilâyetten de müsaad? dam Bu süretle müdür miş, küçüğe Hı*”e;,,; | Arkadaşımızı Ve küçüğe uzun ve mesü devam € IW ' 6 Telsiz memuru Devlet havayolları i DA hususi telsiz 15 p . Tayyarelerin KUĞ ? telsizler faaliyete kon_ıılâ"'g'# : Havayolları idaresi; ) tasyonlarında istihdam re dört ve tayyare lışacak iki telsiz memurtli” , yi telsidti | ga y yîîw“ Müsevi mektebi 4 Madam G“rknd_ _ Azledildi | yi Maarif idaresi — Dİ # mektep müdürü madam W” vazifesinden azıetmî al f bebi müdürün Mektep müdürü evvel maarife mmw tep binasını tamir İ bunun için de m A hallm