14 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

ER ER ER. e e e Seri Makaleler Yazılar; Nea iyi Kİ den p gharrirlerin tesiri NO bana yekademi © olacak ti iye beni rai & iy be Mi hi ani tn Ma “liği o Ma İntihab edilebi- — Kat Na İaçeisd kimsenin ak- n. Hindiye Wi Memimizde hiç es yama konuşulan ademi, Bunun 9 listeler yapılır; Att Y. Kadri Ka T oliniyan son Ma enden esef, Eun Ex de son « Üzerinde bir an- ndaki çok el beri eserleri se- Mndemilere karşı husumet demiye- iz da ağır olan akademiler di- aidelerini tesbit mükâfatlar a mer Bir dili bir Muharrirter, yani di yy, 1 Veya bu he- FP şifra, bir pa. yemez.Heyetler ak- ilarana kurarlar; pan aten akademi- SE © dile gir leri tesbit edi- aa leyi falan muhar- ten çok daha zi- ükâfat slmış sk deği girecek? Yürüttüğüm ok Yalnız en sev- bilâkis meselesi ni biç in bir aki U veya gi 'an geçirme” dahil olmağı da pek bilmi- ramen lere Sörürkey onların a Pay sanıyordum, Sok söy fanın aklın- şi ki bir kayıt e İkem, Wa değiştirmem, değiştirmek ein dar hiç fik ila değişti, Bu ari ir. Hukat Peya- İl pek se ir akademiye nin a ynda duydu- <bİni anlattı: daki b, miyecekler, millerini alm » gr ver Sa Bu arı yolu tuk ayali bile e BİR İnsanı hür- A dama, > iii Sokak şamatasını | hakikatta kim yapıyor ? UGÜNKÜ Vakıt refikimiz, “Tek büyük itibar ve cidölyeti adından ibaret bir gazetemiz var!" - diye başlıyca bir ya- zsmâda okuyucularım kolaylıkla kastedilen gazetreln hangi yap- raklar olduğunu anlıyabileceği bir gazeteye ye:inde bir cevab ve- riyor. Vakıt refikimizi, bu cevaba mecbur bırakan sebeb malüm; Anavatanı Antalya taraflarma İta/yan toprakları boyasını vuran ve bir İtalyan cemiyetine maledilerek Roma meydanlarm, da teşhir edildiği söylenen bir hrrttadan bahseden İngiliz gaze- tesine gazetelerimizin: “Ne Türkiye böyle sanlalara, tahriklere kapılır; hattâ dost İtalyana gayriresmi imahfelleri böyle hayalle. re düşerler, Mirmstis Romadan en sz yirmi beş asırlık bir kıdem iddia edebilen Cumhuriyet Türkiyesinde öz vatanı mi, dafna eden Atillânm torunlarıdır; işte o hayale karşı hakiket!,, Deyişlerini, su gazetenin alışkm olduğu “sokak şamatası” ve “yaygara” İfadeleriyle karşılaşıyor. Vatana taallük eden nlımmalarda, vatanm bütünlüğü kar. şında hassasiyet gösteren, edebi, terbiyesi çerçevesi içinde bu gibi hâdiselerde kalem yürüten, düşünce ve hislerini anlatan yarılara “sokak şamatası” ve “yaygara” adı verilmez. Bu isim ancak bu gibi mevzulardan uzak İğbirar ve kinin hiç de yerinde olmadığı ve bir mana ifade etmediği şahsi meselelerine daya. narak, en basit ve ehemmiyetsiz bir hâdiseyi bir vatan meselesi şekline bürümeye çalışan yazılara verilir. Bu gibi hareketlere hiç de yabancı olmıyan bu gazete, neş- riyatma tavsif için kullanacağı tabirleri harcamamalıdır. Yabancı olmıyan diyoruz. Bu bir hakikattir. Misnilerini müshalarmdan birer birer ayıklamak ve ortaya koymak kabildir, Netekim, bunlardan biri üzerinden daha çok zaman geçmemiştir. Okuyucular çek iyi hatırlarlar ki, bu yaygaralardan biri Musa- hipzadenin filme alman “Aynaroz kadısı” için koparılmıştı. Bu yaygarayı koparan da bu gazeteydi. Hükümetin filme alınmasına İzin verip vermediğini araşlırmaya lüzum görmek şöyle dursun, filmi görmeyi bile lüzumlu bulmadan yapılan bu neşriyatın se. bebi bizce malümdur, Yanl, şahsi bir iğbirara İstinat eden bu hâdisede, bir mem- leket Hedileni asla mevzubahs değilken, bunu bir yurd davası haline getiren bu gazetenin, velevki tarih mahiytinde de olsa, ortada hiçbir şey bulunmasa, böyle bir almmadan hassasiyet gös- teren gazetelerimizi sokak şamatacılığı Ne hama kalkışması, şahsi Iğbirarma taallük etmiyen yerlerde gösterdiği hassasiyetin ns derecede vatan severlik hislerile alâkası bulunduğunu gös. termeye kâfi bir delildir. Başka ne diyelim! “Nafıa Vekilinin ISabik tramvay ve tünel şirketleri 1 Kah da kene almadım. | memurlarına tamimi Tramvay ve Tünel Şirketlerinin | mil bir şekilde idare edilmesine ça, devri teslim işiyle meşgul olan İ lışılacaktır. heyet dünde çalışmalarına devam| © Ayni zamanda bu kabil işletme etmiştir işlerinin eskisine nazarân daha em Nafıa Vekili Ali Çetinkaya Şir“! niyet ve intizam tahtında tedvir €- ketlerde çalışan memurlara hita. | dileceği hususundaki iddia ve ar- ben bir tamim gödermiştir. Dün| gmimizi bir kere daha sübuta erdir. iki şirketin bütün memurlarıma| ek dırsatını verecek olan yeni ve iğ edilen tamim şudur: şerili vazifenin Türk fen adamla” “8 « 2 - 939 da imzalanan satın | rr, memur ve müstahdemleri tara- sima (mukaveleleriyle (o İstanbul| fından başarlacağına tam itima- Tramvay ve Tünel tesisatı, 1|dım vardır. mast tarihinden itibaren hüküme-| O şimdiye kadar devren aldığımız te intikal etmiş bulunacak ve te$.| imtiyaz: şirketlerin personeli için kilâtı kanunu Isdar edilinciye ka"| her müessesenin hususiyetine na- dar işletme muamelâtı muvakka:| yaran kabul ve tatbik edilmiş olan bir idare vasıtasiyle temin edile-| esaslar dahilinde Trarıvay ve Tü. tal cektir. Hükümetçe satın alınmış olan diğer âmme müesseseleri gibi bu iki müessesenin de Vekâletimizin murakabesi altında daha mütekâ- m aaa basıldığı İçin onun adı konamamış. "| Daha ziyade kendisinin çalıştığı bir azasına: orels) derler, A Şimdi ay, ENÜŞ olanlar, ölüden de- ayar. fikir. a değişmesi uzüN gördü: el MM İnkâr mp ez, Fakat ti a ina Meveş sün bes c4 ettirecek bil olduğunu bu. D da 2 alarım her veriej Meri aa nüter- - adan var, Har JAN ancak kırk etmiş tercümede yalnız benim adımın bur nel memur ve müstahdemleri de gene idâre varifesinde ipka edile cek ve ayrıca bunlara kabiliyet ve liyaktlerine göre kıymet ve mevki verilecektir. Hükümete İntikal elen bu fki müessesenin yukarıda işaret etti gim gibi mütekâmil bir şekilde Müstahsili zarara sokan bir mesele daha ! Çiğ yiyecekler eskisine nazaran neden az istihsal olunuyor, Bugün yeni olmıyan, fakat şikâ“ yetleri hâlâ sürüp gittiği halde bir türlü yoluna girmiyerek bütün İstanbulu alâkalandıran bir mese. leye temas edeceğiz. Bu da iki taraflıdır : Bir taraftan esnafı, diğer taraftan halk: dalma endişe içinde bırakan bir derttir. İstanbulun etrafını teşkil &den ve bir çok müstahsillerin, bu yüz- den bir çok ta işporta esnafının ve bir taraftan da manavların, zerze” yatçıların yüzünü güldüren şehir istihsallerinden biri, turp, mayda, n5z, nane, kırmızı turp, salata van, kıvırcık, marul gibi çiğ ye nen şeylerdir. Bunlar hemen her mevsimic mevcuttur, Turfandacılığı olmıyan ve bahçelerimizin Lir çokların: ta. mümen işgal eden ku çiğ yiyecek-| ler bü yıl eskisine razâran, hem çok az istihsal olurmuş, hem çok az satış yapılabilmiş, daha doğru. su gözden düşmüş bir haldedir. Bunun sebepleri etrafında gö- rüştüğümüz yaşsebzeciler cemiye- ti alâkadarları diyor ki; “. Tilo hastalığı minasebetiy. İe bir havadis şayi oldu. Doktor- lar halkı bu gibi çiğ yiyeceklerden uzaklaştırdılar, Bahçelerimizin bir çoklarında bu gibi yiyeceklerin lâğım suları ile sulandığı ve bina” enâleyh tifo bastalığmnın intişarına sebep oldukları söylendi. Her mevsimde görülen ve bil. hassa şu siralarda fazlalaşan ti fo vukuatı dolayısiyle bahçeleri" mizden (getirilen sovan, salata- turp, maydanoz, kıvırcık ve saire satışları fevkalâde (O durgundur. Halk almıyor,, bittabi esnaf ta t lip olmuyor.. Mallar bahçe sahip ictinin ellerinde kalıyor, İstanbulumuzun rakipsiz istih- salciliğinden birini teşkil eden ve esnafın her mevsimde az çok yü- zünü güldüren çiğ yiyecekler me- selesiyle meşgul olması lâzımdır. Bahçelerde mallar çürümekte . dir. Halk sıhhat bakımından dı büyük faydaları olan bu gibi çiğ yiyeceklere hasrettir. Herkes yer, fakat korkudan alamıyanlar çök- tur. Şimdi çıkarılan şayiaların doğ ru olup olmadığı tarafına gelelim. Filhakika bazı bahçelerde vazi- yet söylendiği gibidir. Bunu in kâr edemeyiz.. Amma, hepsi el bette böyle değildir. Bu yüzden kuruların yanımda yaşlar da yan- maktadır . tahdemlerin daha ziyade dikkat ve gayret göstermelerini isterim. Tramvay ve Tünel müesseseleri badera birer devlet teşekkülü va- siyetinde olacağından bu müesse. selerde vazife göreceklerin hiz” metlerin ifası hususunda her tür- Vi mes'uliyetleri üzerine almış bu- lunduklarını kaydeyler, bütün bü yük ve küçük memur ve mistan. demlere muvaffakıyetler dilerim.,, | durduğu yerde bozulur, Salata iki çok neden çok az satılıyor ? Bahçe sahipleri de bu işten şikâ- yetçiditler Bizce yapılacak iş pek basi Nihayet seri bir teftiş ile içler den lâğım ve pis çirk geçtiği bahçeler tesbit olunabilir. Tifo vukuat İstanbulda tam Bâhçelerin hangi sularla sulan. | mânasiyle hiç eksik değildir. Bu dığını da anlamak nihayet güç bir | hastalığın bu şekilde bulunuşu ü- iş değildir. zerinde bittabi suların, bu gibi Şehrin umumi sıhhatini alâka- yiyeceklerin tesiri yok değildir, dar etmesi bakımından olduğu ka: |ama, nihayet bu işi bütün bahçe- dar jstihsalcilik ve ticaret bakımın | lere teşmil etmek te bir çok esna- dan da çok mühim olan bu şeyelfin işsizliğine, bahçe sahiplerinin biraz göz çevirmek zamanı çoktan | zararına sebep olmaktadır. gelmiştir. bize Temiz sularla su Kazanmaktan geçin, mucip oluyor. Diğer mal! zancını da süpürüy # satmıyoruz. Neden satış olmadığı" nı da bilmiyoruz.,, zararımızı la a ka- sularının ilemey “va Dİ Hem bu gibi çiğ şeylerin m3 ii ieeeseklerin, Sizik şın: arttırmak ve yani halkın tek- Gey yayi Mirar rağbetini celbedebilmek ve kurtarılması Mrsoderi İçlerinde | İ hem de hakikaten sıhhate muzır 0- icap eden sıhhi tedbirler aksine İş lan bazı bahçe mahsullerinin pi. apanlar varsa bunl iye © Kai es Şİ £ z Mİ END bunlar my | yasaya getirilmesinin önüne geç. nur veya bahçelerindeki mahsul- 5 mek içi elerin kontrol altma ler müsadere olunur. Her ne olur- alınması gerektir. İsun, bu işi, in : sa olm, bekiğin kuğtalmazi Meyel ia, oimühine clan biz Cek mütevakkıfsa bu cihet yapılır. ,, m z EE daha vardır, Bu gibi şeyler ekseri” Filbakika bu yıl yaş yemişçilerde '. . Z ya sokaklara, alelâde taşlar üzeri ve manavlarda sovan ,salatanın 0$- “ vi SE sami re, pis işpertalara, kenarlardan su kisi kadar satılmadığı görülüyor. | > akan yerlere konuyor ve ele geçen Bunun sebepleri hakkında manav- Na Te ül ” EE her türlü su ile ikide birde yıka” yaptığımız temas ta bizi ay- e ni neticeye götürüyor. Manavlar | “99” da: — Ne yapalım, alan çok değil Bundan sarimazar diğer malları- muzın satışına da tesir yapıyor. Alıp ne yapalım? Öyle bir şey ki Belediyenin bu cihete ehemmi yet vermesi lâzımdır. Bunlar bir iki defa yıkandıktan sonra pişirik meden yenir. Böyle çiğ yenen şey. lerin bu kadar mülevves bir halde satışmın derhal önüne geçmek gün içinde kavruluyor, çürüyor... icap eder. Şantajcılık o suçiyle (bir muameleci yakalandı Orozdibaktan “1250 lira alan bu adam tevkif edildi Meşhut suçlara bakan asliye dördüncü ceza mahkemesi dün sâat 17 de şantaj suretiyle bir mü- etesseden 1250 Tira almak suçuyla maznun bir adamın duruşmasını yapmıştır . Maznun Zileli Lütfi adında bi- ridir, Galatada Agopyan hanında muamelecilik yapmaktadır. Bun- dan evvel de muhteli/ maliye ime- murluklarında bulunmuştur , başlamıştır. Tr taraftan ikinci şube me- da işe 'el koymuşlardır. Ertesi gün saat 1,30 da Lâtfi tek- ru müesseseye gelmiş ve 2500 li. ra para istemiştir. Fakat bu defa da kendisine cır martesi günü gelmesi söylenmiş ve bu üçüncü gelişinde Lütfiye 25) ira para verilmiştir. Fakat Lütfi parayı almamış ve “ben 2500 lira almadan bujşi kapatamam,, demiştir . Nihayet müessese bu miktari kabul eder görünmüş ve dün sa. bah için randevu verilmiştir. Dün sabah muayyen saatte müessese, ye gelen Lütfi 1250 lira amış ve pâranin diğer nıstı da taksite bağ” lanmıştır. Fakat tam kapıdan çis karken saklanan memurlar Lâtfi- yi yakalamışlardır. Lütfi mabke- mede; “.— Ben bunlardan para isteme. dim. kaçakçılık yaptıklarını haber alımı İşi tahkik için müessese ye gittim. Onlar bana para teklif Lütfi geçen çarşamba günü O. tozdibak müessesesine gelmiş ve ikinci müdürü İsviçreli (oMayere müracaat ederek içinde: “Orozdi- bak müessesesi çifte defter tutmak suretiyle vergi kaçakçılığı yap- maktadır. İhbar ediyorum.,, yazık bir kâğıt vermiş, ve eğer bunu ha- ber verirsem muazzam bir para ö- demeğe mecbur kalacaksınız, de. miştir , Müdür bu sözler karşısında soğuk kanlılığını muhafaza ede. rek perşembe gününe kadar dü- şünmek için müsaade istemiştir. Lütfi müesteseden çıkınca derhal halkın lunmasına müsaade eltiği için Ham- di Yaroğlu'na teşekkür ederim. N.A. hizmetinde bulunmasını temin için bütün memur ve müs- Nala Vekili A. ÇETİNKAYA | müfettişlerden defterdarlığa haber verilmiş ve Şakir tahkikata ERE ELLİE OLDE DEE RE İstanbulun imarı için para kaynakları bulundu ELEDİYE Reisi sıfatile şehrimizin Ihtiyaçlarmı anlatan ve bunlarm yapılması için lâxrmgelen parayı hesapla yap bildiren doktor Lötfi Kırdar, bizi; — Ört Mi ölemi Dedirtecek kadar şaşırtıp, korkuttu, Fakat hamdolsun para menbaları hemen- cecik bulunuverdi de geniş bir nefes aldık. Menbalar şu: 1 — İstanbulun tenviratı arttırılacak ama, halktan alınan tenviriye fazlalaştırıl. mak suretiyle. 2 — Yollar yapılacak, ama, bir kaldı. rm vergisi konmak suretile, 3 — Kanalizasyon yapılacak, ama, İn- saata halk iştirak etmek yoluyla. 4 — İtfaiye tevsi ve sslah olunacak, Rasgele ama, balk bilfiil itfaiye hizmetile mükellef tutulmak suretiyle, 5 — Diğer paraya bağlı isler de yapı. lacak, sma, belediyenin halktan topladığı varidat kaynaklarma cüz'i ilâveler yapıl. mak hesabiyle, Ey İstanbullular! Küplere, okumbarslara, (o tenekelere yaptığınız istifleri harcamağa hazırlanmız. Ya bu deveyi güdeceğiz, ya bu diyar. dan gideceğiz. Meğer sayın valimiz, İman, Isa paranm kimde olduğunu biliyormuş. Me. ğer iman belediyede, para İslanbullularda imis, NOT; Bu yazmın sadece şakadan iba- ret olduğunu betahsis işaret ederiz! Almanyada seferberlik AZETELER hani harıl Almanyada, şurada burada seferberlik hazır. lıkları yapıldığını yazıyorlar, “İngiltere silik yapıyor, Amerika deniz kuvvetlerini arttırıyor, o Almanya hoyuna gemi ve harb malzemesi yapıyor, İspanya- da harb oluyor, İtalya kuvvetlerini arttırı. yor, bttün dünya ordularmı, askerini, harb vasitalarını ikmal edip takviye ödiyor, Ja- ponya bombardıman ediyor, Çin zafer ka- zanıyor. Ey davul zurna az gelen beşeriyet! Hâlâ sulh ve hazer halinde miyiz? Yoksa bu silâh şakırtısı size sivrisinek s6. #i gibi saz mı geliyor? ettiler, ben parayı aldım. Fakat ih- barname ile beraber defterdarlığa teslim edecektim. Halbuki onlar benden daha kurnaz davrandılar, demiştir , Suçlu, müessesenin vergi kaçak- çıkığı yaptığını nereden haber al, dığı sualine müsbet cevap ve. Solekeei şahitler cürmü tasdik etmişler, mahkeme Lütfi i tevkif etmiştir, Müfettiş Şakirin şahit olarak dinlenmesi için muhieme ayın 17 sine bırakılmıştır . gedik Kongreye davet Pertevniyal lisesinden yetişenler kurumu başkanlığından: 2-989 tarihinde yapılacağı ilân n Kurumumuz kongresi, ekseri- yet olmadığından toplanamamıştır. Kongre 18-2-939 cumartesi günü saat 15 de Aksaraydaki lise bine sında toplanacaktır. Bütün mezun arkadaşların gelmelerini rica ederiz.