14 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

PO-İTİKA Fransa Hindiçiniye veda sımek Üz Yazan. Nizameddin Nazif Japonyanın Hainan adasında yerleşmesi bu hâdiseden pek fazla zarar gördükleri ve görecekleri muhakkak clan iki devleti, haklı sayılacakları derecede, muztarip | etmişe benzemiyor, Filhakika, İngilterede ve Fran- sada matbuat, Hainan adasının Japonya tarafından işgalini beğe- nilir bir hâdise suretinde tefsir et- memektedir. Parisle Londra arasında yapılan diplomatik temaslarda en çok za- man tutan mevzuun Hainan hâdi. essi olduğu gizlenmemektedir. Filhakika, gerek Fransada, ge- rek İngilterede hükümetler bu vaziyetine devamına taraftar ola- mıryacaklarını resmen bildirmekte- dir ve hattâ mühim sayılabilecek bir “demokrat,, siyasi, Çember- layn, az çok tehditkâr bir dil kul. Janmış ve âdeta Japonya karşısın" da şahsan cephe alryormuş gibi Filhakika Fransa, Tokyo nez dindeki büyük elçisine bu hâdise etrafında izahat aramasını emret- miştir. Fakat hepsi bu... Ve bu ka- darla Hainan hâdisesinden müte. vellid vaziyetin Fransa ve İngilte- re lehine tashih edilebileceğini sanmağa imkân ve ihtimal tasav- Hainan'in işgali ile Japonya, Fransa müstemleke imparatorlu. ğunun Uzak Şarkta devamını teh- dit etmektedir. Japonyanın yedi yıldanberi harbettiği, kana bula- dığı Çin, bir gün bu salgından bel ki bir kaç eyaletini kaybederek kurtulabilir. Fakat Hainan'ın iş. galinden sonra Fransanın Hindi- çini de tutunabileceğine kimsenin inanmaması Jâzımdır. Eğer Fran- sa ve İngiltere ve... ÂAmerika bir. leşirlerde Japonyayı bu adadan cebren, kahren uzaklaştırılabilirse bir diyeceğimiz kalmaz.. Fakat bu halin devamr söylediğim neticeyi mutlaka verecektir. Almanyanının “Şarka doğru,,- su gibi Japonların da bir “garba doğru,, su belirdi ve garba doğru giden — Antikomintern — yolcusu Şarka doğru giden yoldaşından daha çok sür'atle ve.. kolaylıkla İlerlemektedir. Japonyanın büyük ve İdealist Mikadosu Mütsu Hitu ebedi isti- rahatgâhında rahat rahat uyuyabi. lir. Zira imparatorluk idealinin tahakkuku için kurduğu ordu stratejik an'anelerine bihakkin sa- dıktır. Japonya adalarında oturanların sahip oldukları — ilk modern harp gemileri Kora limanında belirdik. leri zaman, bunu Kore imparato- rundan crman imtiyazını almak ve Rus iktısadi nüfuzunu Korellen uzaklaştırmak — maksadına atfe- denler, hakiki Japon maksadını, arıcak general Niji tarafından Port artorun işgal edildiği gün anlamış- lardı... Nerede Kore?. Yerinde duruyor. Fakat Avrupalı dansözlere mey. | li meşhür olan zenperest impara- toru?. Böyle bir imparatorluk tarihe karışmıştır. Sonra, günün birinde Japon gemileri Liyan Tung kör- fezinde belirdiler. İzahat arayan- lara Japonya, istilâ kasti besleme- diğini temin etmekten çekinmedi.. | Fakat bir müddet sonra Mançur. yayı zaptetmekten de çekinmedi.. Daha senra, Japon zırhlıları,, “Çili, ,körfezinde göründüler, Ge- ne ayni izahat talepleri oldu. Ge- ne Tokyodan teminatlar almdı. Fakat Şanghay, Nankin, Hankeuv, Honkong... ilh.. İşte Japon istilâsı altındadır . Simdi Japon amiraltlarının bayr raklarını Tonkin körfezinde do- laştırdıklarını görüyoruz. Japonya eremidir ? Hainan'ı almış ve derhal tahkima. ta Başlamıştır. Hong Kongda tehdit altında bulunan İngiltere ve Tonkinde imparatorluk süren Fransa gene Tokyodan izahat a: ramağa başladılar, Tokyo gene teminat verecektir. Fakat bilhassa Fransa bu teminata inanırsa hata edecektir. Zira, Japonya Hanoide oturan Fransız valisine yatla dor laştığı günlerde saygı topları at- mak maksadiyle Tonkin körfezine donanma göndermez. Fransanın, Tonkin, Lâos, Ân. nam, Kamboç ve Koşinşine veda edeceği günlerin arifesinde bulun- duğumuza — inanılabilir. — İngiliz mekteplerinde yetiştirilmiş bir İn- giltere dostu olan sabık Siyam kralr Prajatipok'un hal'ında Ja- ponyanın oynadığı rol, Japonyada tahsil gören Siyam subaylarının kurdukları mutlak idare ve Si. yam tarafından Japon tezgâhları- na sipariş edilmiş olan harp gemi- lerinin birer birer Siyam körfezi- ne gönderilmekte olması gözönü. ne almmacak olursa, Frasanın, Hiri- diçinide yalnız —şarktan değil, garpten de kuşatılmış olduğu ka- bul edilebilir. Siyam nasyonalizminin Hinldi- çini milletleri arasında ötedenberi devam eden tahrikâtr da hesaba katılınca, Fransanım Uzak Şarkta ne cehennemi bir taarruz arifesin. de olduğu anlaşılır, Biz, Japonyanın İngiliz — ve Fransız teşebbüslerine kulak asa- rak Hainan adasını terkedeceğini bunun için ummuyoruz, Eğer Jar ponya Hainanda kalır ve ilerisine gitmezse Fransa İngiltereyi ve İngiltere Fransayl tebrik etmeli- dir, ve İngiltere bu tehlikenin yal. nız müttefikini tehdit ettiğin san- mamalıdır. Zira, Japonya yavaş, yavaş ida yürüse , gene Bengale körfezine yaklaşmış sayılır. Sin gapur Üssüne güvenenler Bir- manyanın Siyam ile hemhudut ol. duğunu unutmamak vaziyetinde- dirler. Nizameddin NAZİF "Saldıray,, de- nizaltı gemimiz Birkaç güne kadar Almanyadan geliyor Bir müddet evvel Almanyada de- nize indirilen Saldıray denizaltı ge. mimiz birkaç güne kadar limanımı- za gelecektir. Hasköyde inşa edil- mekte olan denizaltr gemileri de ni san İçinde denize indirilecekelrdir. Erzincanda kurtuluş bayramı Erzincan, 13 (A. A,) — Erzinca- nn kurtuluşunun 21 inci yıldönümü bugün binlerce halkm iştirakile parlak bir şekilde tes'id edilmiştir, Bir tavzih “Uyuşturucu zehirler mücadelesi hakkmda fikrimi soran muharririni- zin zehir müptelâlarımım kolonyal müesseselerde tedavisli Üzerine söy lediklerimi biraz fantezi şeklinde naklettiğini gördüm, Ben bu haber- den çok memnun olduğumu ifade etmiştim, fakat hayatımın en mes- ut bir hâdisesi gibi telâkki etmek biraz israf değil mi? İkincisi, “Bakırköy hastanesi bu hususta kâfi değil midir?,, diyen muharrire “kriz devresi geçtikten sonra aklı başmda olan insanları böyle bir müecssesede tutmanm güç. Iüğü,, nü işaret etmiştim. Bu hu- susta başka bir şey — söylemedim. Herhangi bir yanlış anlamaya ma- hal kalmamak için bu —tavzihimin neşrini rica ederim,,, Profesör Fahreddin Kerim Dün adlıyede dikkate değer bir şanlaj cürmü meşh dunun müuhaz i nelicelenen muhakemenin ve hâdisenin tafsı'ld diğef kemesine bakıldı. Örozdi Bak mües sesesi müdürünü tehdit ederek 2500 — dır. Sağdaki vesimde suçlu Lütfiyi reisin suallerine lira alan Lütfi isminde eski bir maliye memurunun tevkif edilmesile cevd diğer tarafla da müessese müdürile avukatını görüyor kitap hırsızlığı Çalınan kitapla tavân arasInda bulundn Bundan bir müddet evvel Patrik- hanede bir hırsızlık —olmuş ve iki kıymetli kitap çalınmıştı. Bu husus- ta tahkikata devam edilirken imza- sız olarak gönderilen bir mektup İşi halletmiştir. Bu mektüpta — çalınan iki kıymetli kitabın Patrikhaneniri tavan arasında olduğu bildirilmiş ve hakiakten yapılan araştırmada ki: taplar orada bulünmüştür. Bu işi yapan Hakkında tahkikat devam etmektedir. — Kitaplarım ki- litli bulunan çekmecenin iki anahta- rından birinin bizzat patrikte diğeri de onun eniyi muhtemetlerinden bir zatta olduğu anlaşılmıştır. Diğer taraftan çekmece kilidinin Avrupada yapılan hususi bir kilit olduğu ve bunun bürada başka bir bit edilmiştir. Mütehassıslar tarafın dan yapılan tetkikler kilidin esasen anahtarla açıldığını göstermiş bulun maktadı. T ——M Limandaki irfilâk hâdisesinin tahkikatı Geçenlerde limanda bir balıkçı gemisinin batması ile neticelenen infilâk hâdisesi tahkikatı bitirilmiş- tir. Neticede, Fuad isminde birinin gemi için istenen hava tübü yerine oksijen tübü verdiği anlaşılmıştır. Evrak dördüncü sorgu hâkimliğine | verilmiştir, i — Üniversiteliler seyahatten döndüler Sömestr tatilinden istifade ederek Avruapda bir tetkik seyahatine çı- kan üniversite talebeleri Basarabya vapurile şehrimize — dönmüşlerdir. Talebelerimiz Bükreş, — Varşaoava, Berlin ve Viyana, Peste, Belgrad ve Atinada büyük dostluk tezahürlerile karşılanmışlardır. | — Maarif Şürası hazırlıkları Maarif Şürası hazırlıkları devam etmektedir. Dün İstaribul ilk tedri- sat müfettişleri maarif müdür muüu- avini Hamdinin riyasetinde maarif idaresinde toplanmışlar ve — hususi komisyonların hazırladığı raporlart tetkik etmişlerdir. Tarih, coğrafya ve yurt bilgisi mu allimleri de Eminönü halkevinde toplanarak.ihtiyaçlarını — kararlaş- tırmışlardır. Tonton amca nın kumara a’rrikha nede Küçük erbabını himâaye Yeni kanun lâyıhasında bu gibiler lehinde birçok hükümler var Yeni küçük sanatlar kanununa i- lâve edilen hükümler arasında bil- hassa esnafı himaye edici hususlar da bulunmaktadır. Pazarlıkla yaprlacak satm alma ve tamirlerde küçük sanatkârların teklifleri diğerlerine tercih edilecek- tir. Ustalık cüzdanını alarak tek ba- şına çalışmağa başlamış sanatkâr- ların hariçten getirecekleri makine, alât ve edevattan gümrük resmi, belediye hissesi ve muamele vergisi almmıyacaktır. Bu muafiyetten istifade — edecek | v j nn şanatkâr uşta cüzdağını göktereşeki İ SK ea KalTL A Öo yer şelrimize gelmiştirş TMiyrenas- | s18$ kendisile görüşen şunları söylemiştir: imensup olduğu reise başvuracak ve buradan kelaletname alacakları Bu muafiyetin sulistimal edilmemesi i- çin kanuna hükümler konmuştur. Küçük sanatlar mamulâtı devlet nakliye vasrtalarında da tenzilâtla nakledilecektir. Bu tenzilât, Nafia ve İktisat vekâletlerinin müşterek teklifi üzerine Vekiller heyeti tara- fından kararlaştırılacaktır. san'at bankalar da kredi açacaklardır. Kü- çük sanatkâr yetiştirmek için Ma- arif ve İktisat vekâletleri ile beledi- yeler ve küçük sanat birlikleri çırak mektepleri açacaklardır. hazırlamak üzere yerinde yapacağım. Şimdiye kadar aldığım | malümat neticesinde, şehrin evvelce tesbit edilen yerde kurulmasını mah zurlu görüyorum, Şehri iyi havalı Karabükte kurulacak şehir Planı — hazırlıyacak mütehassıs geldi Karabükte kurulacak modern şeh- gazetecilere “—— Karabük şehrinin plânlarını etüdler Küçük sanatlar erbabına — Halk bir yere kurmak lâzımdır. Bunun bankasından başka sermayesinin için en az elli metre yüksekliğinde yüzde ellisi devlete ait olan diğer bir araziye ihtiyaç vardır.., Yeni cak demektir, Nüfus vaziyetlerine göre, Ankara, Aydım, Çanakkale, Çorum, Edirne, Hakâri, İçel, İzmir, Kars, Kocaeli, Malatya, Manisa Ordu, Seyhan, Sivas, Tokad, Trabzon ve Yozgaddan . birer; Bin. göl, Bitlis ve Kırklarelinden ikişer; Tuncelinden üç ve Rizeden altı mebus fazla çıkacaktır. Buna mukabil mülki teşkilâttaki bazı değişiklikler dolayısiyle nüfusları Aazaldığından Antalya, Denizli, Erzurum ve Urfadan birer, Muştan iki ve Çoruhtan dört mebus eksik çıkacaktır. Bu seçimdeki intihab dairelerinin sayısı İstanbul, Afyon, Amasya, Balıkesir, Burdur Bursa, Çankırı, Diyarbakır, Elâzığ, Erzincan, Gazianteb, Giresun, Gümüşane, İsparta, Kastamonu, Kayseri, Kırşehir, Maraş, Mardin, Muğla, Samsun, Siird, Sinob ve Tekirdağından çıkacak meb'usş adedleri eskisi kadardır. Parti namzetlerini 24 martta ilân edecektir. 62 dir. Bolu, Mecliste 422 mebus — bulunacak İstanbuldan gene eskisi kadar mebus çıkacağı anlaşılmakta Ankara, 14 — Yurdun her tarafında hazırlanan defterlerde- ki nüfus yaziyetlerine göre, 6 nct Büyük Millet Meclisinin 422 me- bustan mürekkeb olacağı anlaşılmıştır. Bütün vilâyetlerden malümat geldiği için rakam kat'idir. Bu suretle 399 mebustan mürekkep olan Beşinci Büyük Millet Mecli- sine göre 6 mecı Büyük Millet Meclisinde 23 mebus fazla çıka- — —— — -— Beyazıd, Bilecik, Eskişehir, t5iövbesi çe Gökay Beyoğ ceryan mızda, bir gece tesbitini temin otomatik emniy dilmiştir. aldıkları tedbirl gayri kâfi tesisa mak için hiçbir bildiririm..,, bazı yerlerinde el bir müddet kesil Elektrik işleri umum ; hususta şu izahatı “İnkıtaların tahdit VE şehrinin on binlerce kil luğnudaki elektrik şeDe ğüm noktalarını teşklımîw mütecaviz muhavvile Mevzuubahs inkita | gibi şehrin büyük bir W# olmayıp bu inkita emniyet ve ayırıcı terti' men mevzii ve şe üe U,A &i gibi CüZL DİF bir zamanda temin ; Şirketten devren w Hİ çalışılan tesisatın çedek l G” B Iunda j ilm kesi M’ Şirketten alınan * zaifliğinden il€ Geçen çarşamba eviel M mak et . Cereyan, nöbetçi ekiğnw er tin irat hi enini nilmediğini tavzihaf müdürlüğüne muallimlerine tir. sat çin Gümrük ve da müsbet bir mulmaktadır. bira perakende cektir. Ankara, almak için bir olacaktır. miyen bazı azlık vaziyetlerine karşi şını ve wu yolda d tep oluremn kapaâ e ğe Bir şişe bira 20 Ankara, 14 — D mesi kurumu birâ olan inhisar reîfş;în saf N ne müracaat etmM! Hafif ıçkılerll_îo[ â wmv:ıl:f# pu tak Ü çark prensip meselesi 4 —F lamıştır. Yenid ker fabrikasınd Muallimlere L vermeyen azlık mıki':j Maarif vekâleti ı":'n bir "]M“f% ei ğe ıila et olarak BU ğ Bandırmada fabrikası gköme vermiş ve bundan 10 para fazlasile bir kuru jçin 40 %_. N ai g p %x%ğğ V madi : a Ver l - K— LEFE T p [ğ & İFF y “ it -fîi's— # 4 g K ğg f V" A p ELEEŞİ ; Eg <- - FFf Z£ n F & y - & f — A e VA k""şı - vf y f şg" Iaf»*“ Ç e) paradeli yf y unpmğ’xı'î P| geeti M n eli !. EBEÇİALİEEEEEE FE -— ELELEE e z F