26 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

28 EYLUL — 1038 Alman taleplerini Çekler red etti De” Başlarafı 1 incide noktası üzerinde ısrar etmektedir: meselesinin Fransız noktai nazarından sevkulceyş | Bu gazete, diyor ki: “Harp halinde Çekoslovak is- tihkâmları Fransız milli müdafaasının hayati bir unsu- runu teşkil edecektir, zira Fransız askeri mahafilinin tahminatına göre bu istihkâmlar,en az1,30 fırkayı şarkta drudurabilecek ve bu suretle ayni nisbet dahi- linde Fransız ordusunun yükünü hafifletecektir.,, Almanya petrol alıyor Meksiko, 26 “A.A.,, — Almanyanın alelâcele mü- him miktarda Meksika petrolü satın aldığı öğrenilmiş- tir. Sarnıçlı bir Yunan bir de Norveç vapuru. Hambur- ga hareket etmek üzere bulunmaktadır. Londra, 26— Times gazetesinin diplomasi mubharriri, Çekoslovak hükümetinin “Al man tekliflerini reddetmiş, olduğunu geceyarısından sonra öğrenmiş bulun duğunu bildirmektedir. Londradaki Çek mahfillerinden alınan malümat da bu haberi teyit ediyor. Prag| : hükümeti Berline tevdi edilmek üzere İn giltereye verdiği notada Çemberlayn va sıtasile kendisine tebliğ edilen (altı gün müddetli Alman o ültimatomundaki yeni talepleri kabul edemiyeceğini bildirmek- tedir. Çek hükümeti bilhassa Südet mın takasındaki istihkâmların teslimini red- dediyor, Çeklerin Çeteka ajansı Prag hükümeti- nin Almanyaya verdiği cevaba dair neş tettiği bir tebliğde Hitlerin son taleple- rinin Fransız * İngiliz (o plânından çok daha ileri olduğunu ve Çekoslovakyanın sevkulceyşi noktalarının işgali gayesile hazırlandığını bildiriyor. Hitlerin bugünkü nutku Londra, 26 — Çekoslovakyanın mühle- tin son günü olan ay başını beklemeden red cevabı üzeri“ ne Berlindeki ecnebi siyasi mahafilin çok bedbin göründüğü gelen haberlerden an“ aşılıyor. Hitlerin bu akşam spor sarayında mü- him bir siyasi nutuk söyliyeceği ilân edil miştir. Bu nutukla Alman ve Südetli Al man efkârı umumiyesinin daha (ziyade galeyana gelmesinden ve Hitlerin hâdise- leri tacil edecek bir emrivaki yapmasın- dan endişe ediliyor. Çek hükümetinin bir izahı Balgrad, 25 (A, A.) — Çekoslovak rad- yosu sant 12,30 da Çeteka ajansının mü. him bir tebliğini neşretmiştir. “Bu tebliğde, Çekoslovakyanm bir kı. Sm arazisini Almanyaya terke hangi 46- Faİt altında muvafakat ettiğini, bu kabul üzerinedir ki Çemberlaynın yeniden Go- desborge gittiği batırlatıldıktan sonra deniliyor ki: "“Godesberg Çekoslorak; e, Almanlar Çemberlayna, m sulhü korumak için ka- Kul etmiş c u bususaltan çok daha a- giri yeni tekliflerde bulunmuşlardır. Bu yeni teklifler Çemberlaynım Çekoslovak- ya hükümetine göndermeği kabul ettiği bir muhtıraya konulmuştur. Cuma akşamı, bu muhtıranm tevdiin. den evvel Fransa ve İngiltere elçileri Prag hükümetini bu muhtıranm kendi. / sine tevdi edileceğinden haberdar et - misler ve ancak bü muhturada ileri sürü- len şartlar evveles kabul edilenlerden daha Aşırı olması münasebetiyle Çember- İaynın Hitlere Fransa ve İngiltere hükü- metleri namma bu yeni şartların kabu. vakya hükümetine tavsiye i söylediğini bildirmişlerdir. İşte bu şerait altında, Fransız ve İn. giliz elçilerinin Çekoslovak hükümeti nezdindeki bu teşebbüsleri üzerinedir ki cuma akşamı saat 2) de Çekoslovak hü- kümeti toplanmış ve umumi seferberliğe karar vermiştir. Bu vahim karar, bütün manasiyle ye. rindeydi. Hususiyle ki, Alman toprakla. rından gelen silâhlı çeteler, Çekoslovak, budud karakollarına doğrudan doğruya hücum etmeğe o başlamışlardır. Halbuki, Çekoslovak hudud muhafızları kat'iyyen silâh kullanmamak ve hiçbir vesile ile Alman topraklarına geçmemek emrini almış bulunuyorlardı, Çekoslovak hükümeti, Fransız ve İngi, Viz elçilerinin mezkür teşebbüsü Üzerine Ve hududön göçen bu bidiseler karşısın- ÖR çu kanaate varmıştır ki, daha fazla durmak bir ihtilâfa meydan vermek ©- | ! v Pragda kapışılan gazeteler lacaktır. Binaenaleyh seferberliğe karar vermiştir, Alman tedbirlerin hiçbirisi büyük dev- letlerin ne tavsiyeleri hilâfında, ne de on- larm malâmatı haricinde ittihaz edilmiş değildir. «Berlin yolundan dönmiyecek» Varşova, 25 (A. A.) «— Pat ajansı bil- diriyor: Gazota Polsks, Berlinden aldığı bir haberde diyor ki: “Alman muhtırası Praga tevdi edilmiş- tir. Eğer Prag bu muhtırayı reddederse kan dökülmesinin önüne geçilemiyeceği, ne benziyor. Çünkü Berlin yolundan dön- miyecektir, Londra, Prag, hükümetine bu muhtırayı reddettiği takdirde, Çekoslo- vakyayı kendi haline bırakacağını bildir. miştir... Diğer taraftan le yazıyo: Çemberlaynın Gödesbergden hareketi- Je devletler arasındaki temaslarda yeni bir safha başlamıştır. Bu safhanm en ba- riz vaalı, Çekoslovak buhranmın ilerdeki inkişafında İngi nin mutavassıt ro . lünden çekilmiş olmasıdır. İngilterenin mutavasartlıktan ayrılmış olmasının se - bebi, Pragın seferberlik ilân etmek su retiyle fena halde karıştırmış | un sükün ve itidale dave- ra almamış olmasıdır. Almanya nereleri istiyor? Londra, 25 .. Sunday gazetesinin yüz dığına göre Çekoslovakyaya verilen Al, man muhtırasma bir harita bağlanmış. | tır. Haritada Almanyanın istediği yeni | hududlar (gösterilmektedir. Çek askeri Almanyaya geçecek yerlerden, umum! harbden sonra Alman askeri Fransayı nasıl tabliye etmişse o tarzda çekilecek tir. İngiliz, Fransız ve Alman delezele. rinden mürekkep bir komisyon tabliye işine ve yollarla köprülerin, fabrikaların tahrib edilmemesine nezaret edecektir. Yeni hududda nüfusunun çoğu Çek o- İan bazı yerler de Almanyaya geçmek- tedir. Ahalisi Çek olan Pilsen şehri Alman. Yaya geçecektir. Skoda rilâh fabrikaları Çokoslovakyada kalacak, fakat bunun kullandığı madenler Almanyaya bırakı - lacaktır. Yeni hudutlar Almanyaya her zaman Çekoslovakyayı ikiye bölerek imha et - meğo İmkân bırakacaktır, Parisin tahliyesine hazırlık Paris, 25 (A, A.) — Dahiliye nazırı Sarraut, gazetecilere, her ihtimale kar- şı Parisin asayişini temin ve fazla kala- balığın şehirden uzaklaştırılması için a- “Kurjer Poranny,, söy- eti ©. İngiliz Başvekili Çemberlayn vermiştir. Halkın Paristen uzaklaştırılması sürat, le mümkün olacaktır. Hususiyle ki ferdi hareketler çoğalmıştır. Hükümet bu fer- di hareketleri kolaylaştırmak içindir ki, benzinin ciheti askeriyece müsadereden istisna etmiştir. Halkın şehirden uzak- Jaştirilması zamanı geldiği vakit temin 0- lunacak ve tesbit edilen plân mücibnce diğer vilâyetlerde bu halk barmdırıla - caktır, Paris itfaiyesi, altı bin ihtiyatla tak- viye edilmiştir. Bu suretle ayni zamanda bin noktada çıkacak yangınla mücadele etmek İmkân vardır. İsveçte ihtiyat tedbirleri Stokholm, 25 (A. A.) — Hükümet, memleket müdafaa kuvvetlerinin derhal takviyesi hususunda verdiği karar Üze, rine yeniden birtakım ihtiyat subay ve yarsubaylar silâh altma oçağırılmıştır. Bunlar bilhassa donanmada ve sahil mü- dafaasında kullanılacaklardır. Amerikada Vaşington, 25 (A. A.) — Novyork Taymls gazetesine göre, ordu ve babri- yenin yüksek kumanda heyetleri askeri hazırlıkları tacil etmek üzere yeniden birkaç milyon dolarlık tahsisat istiyecek- lerdir. Sovyet Rusyadan bir ikaz Moskovn, 25 (A. A.) — Kadm tayya. reci Grizodolüva, Ossipenko ve Raskova üğ motörlü bir tayyareyle hiç yere in- meksizin Moskovadan uzak şark uçuşunu yapmak üzere hareket etmişlerdir. Bun - lar, hareketlerinden evvel Staline bir telgraf göndererek, tazlmatta bulunmuş. lardır, Bu telgrafta deniliyor ki; “Bugünlerde dünya Üzerinde birçok toyyareler uçuşuyor. Faşist tayyareleri, in açık şehirlerini ve sakin halkını bomba Çekoslovak ctümhur a zerinde tehdit edici bir cla etmeli tadır. Faşist tayyareleri, dünyaya harb, ölüm ve kültürün imhasını saçı; yet tayyareleri sulhü korumak tayyarecilerimizin uçuş. ları, beşeriyetin terakki ve itilâsr uğrun- da uçmaktadır, Fakat mühlik bir anda Sovyet tayyareleri, düşmanm üzerine hiç şililmemiş bir kuvvetle saldıracak ve sulh ve terakki namma mütecavizi yer yüzünden silip recektir.,, (Çekoslovakya - Almanya ihtilâfma dair diğer haberler 4 Mae *. imei) İspanyanın ve tılmıştır. Bizim Esrmetduag, Tekeş esine , Süde mınlakasından hicret edenlerden bir ka Küçük itilâftan Macaristana ihtar Çekoslovakyaya taarruz halind inan tedbirle kakknda unuz satisa | YUgOSİavya ve Romanya müd haleye mecbur kalacaklardır Belgrat, 25 (A.A.) — İyi malümat alan Belgrat mahafilinde beyan olun. duğuna göre, Stoyadinovıç ile Com. nen arasmda bugün yapılan mülâ. katta, Yugoslavya ile Romanyanın Prağa kargı Küçük Antant paktından mütevellit taahhütlerinin ifaşmda mutabık kalmışlardır, Yani, Çekoslo. vakyaya karşı Macaristan tarafından bilâtahrik bir taarruz vukuunda Yu. goslavya ile Romanya derhal sefer. berlik ilân edeceklerdir. Mezkür mahafilde, böyle bir ihti. malin tahaddüs edeceği zannedilmi. yor. Karar Macaristana bildirildi Belgrad, 25 (A.A) — Yugoslavya ve Romanya hükümetleri, Macar hü. kümeti nezdinde teşebbüste bulunarak, Çekoslovak topraklarına karşı Macarls- tan tarafından bir tecavüz vukuunda, Yugoslavya ve Roma n Küçük An tant azası sıfatiyle Çeköslovakyaya kar- gı girişmiş oldukları taahhütleri tutmak | | erkek, kadm ve çocuğun nasıl ölscek mecburiyetinde kalacakların; bildirmiş lerdir. Belgradda nümayişler Belgrad, 23 (A.A.) — Dahiliye ne zaretinin yasağına rağmen, bugün öğ- Sovyet donanması WEE Mies bitird? - Şimal deni. 1 bitmiştir. manmanın Sov. yet simal hudutlarmı müdafaa hu. ini ifa için tama. mile bazırlanmış « tir, arktaki Meali İs 25 eylül 1933 te Uzak Şarkta ik Sovyet denizaltı gemisinin üzerine Sovyet gün Uzak Şarkta yenilmez dehşet. li bir denizaltı filosu mevcuttur. mu göstermiş. harp bayrağı çekilmişti. Bu. | i leden sonra Belgrad sokaklarında Çe koslovakya lehinde tezahürat vukubul mutşur, Üniformalı iki bin kadar izci Çekoslovakya elçiliğine gitmek için a lay teşkiline tevessül etmiştir, Diğer taraftan Üniversite talebeleri de müma sil bir tezahüre teşebbüs eylemiştir Polis bunları hâdisesiz ve tevkifatsizl dağıtmıştır. Ruzveltin sulh mesajı Der Başlarafı 1 incide laştırılmış ve kuvvet galebe çalmış o lur. Halbuki kuvvet insanlığın müstak bel refahı için hiç bir hayırlı netice ve. remez.,, Telgrafnamede bundan sonra hârbir fecayii anlatılmakta ve milyonlarc) İeri, ihtilâfa iştirak eden memleketlerin iktisadi sistemlerinin ve belki de içti mai bünyelerinin nasıl tamamiyle ha- rap olacağı izah edilmektedir. Ruzvelt şu sözleri ilâve etmektedir; “Amerika ahalisi dünyanm üstüne çökecek olan böyle bir felâketten her milletin az çok mutazarrır olacağmı kabul etmek mecburiyetindedir. Daha ileride Ruzvelt şöyle demekte. dir: , "Amerikanın "anevi siyaseti mus” | hane çarelerle beynelmilel ihtilâfların İ halini kolaylaştırmaktan ibarettir.,, Ruzvelt her meselenin ne kadar müş kül ne kadar müstacel olursa olsun akıl ve mantık dairesinde adilâne bir şekilde halledieceğinden emin bulunduğunu kaydetmektedir. Müzakerelere devam edildiği müddetçe akıl ve mantığın ve adalet zihniyetinin galebe çalacağı, dün İ yanm yeni bir harp cinnetinden kurtu. lacağı Umid edilebilir. Amerika reisicumhuru hariciye nazı. rı Hull vasıtasiyle Çemberlayn ve Da: ladyeye de bir mesaj göndermiştir. Ruzvelt ve Hull bu mesajları hazır“ lamak için dün bütün gü çalışmışlar. dır. Buranın resmi mahfellerinde denilmektedi “Burada dün hâkim olan kanaate gö. re vaziyet o derece vahamet kesbetmiş- tir ki Reisicumhur biran evvel swih me“ sajmı Mn eecöaleyakiaa kak şöyle 1938 Resimli Hafta Mecmuasının 2 nci sayısı çıktı