20 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Hocalık hakkı OCUKLUĞUNUZDA, — belki gençliğinizde de mektebe git. Mişsinizdir. Elbette birçok hocadan ders gördünüz, bir şeyler öğrendiniz. Fakat o adamları siz kendiniz seçme. diniz. “Misafir umduğunu değil, bul- duğunu yer,, derler; onun gibi siz de, gittiğiniz mektebde kimi buldunuzsa Oudan ders aldımız. Artık ömrünüz ol- dukça minnet besliyecek, fikirlerine, Zevklerine hürmet edeceksiniz. Hoca hakkı, baba ana hakkından da büyük değil mi? İmam Ali de: “Bana bir tek kelime öğretenin kulu kölesi olurum,, buyurmuş... Hocalığın rahiblikle bir olduğu za- Manlardan kalma bir düşünce. Bugün Mekteblerdeki muallimler, talecbeye haslarla sabit hakikatleri değil, insan Oğlunun bilgisinden bir kısmı öğret- Meğe memur adamlardır. Söyledikleri kendilerinin de kitablardan öğrendik. leri şeylerdir. Muayyen bir takım şey- leri çocuklara belletmeğe memur'dur- lar; bu hizmetlerine mukabil maaş â- lrlar. Hiç kimseden, herhangi bir me- Murun, herhangi bir ferdin hakkı olan hürmetten fazlasını beklemeğe, min- dettarlık istemeğe hakları yoktur. İmam Ali'nin sözü haksız mıdır? Hayır, bugün için de doğrudur. Fakat bizim asıl hocalarımız, mektebden Sonra kendi arzumuz - jle seçtiğimiz, tesirlerine kafamızı kendi rizamızla açtığımız adamlardır. Üstadlarımız.. Onlar zamanla da bağir değildir. Yir. Minci asırda yaşıyan bir adam kendi. Sine iki bin beş yüz yıl evvelinden Üs- &d seçebilir. Benim ilk hocam, yüzü- nü bittabi hiç görmediğim Remy de Gourmont'dur. İlk hocalarım arasın- da Yakub Kadri'yi de sayabilirim. Benim sanat hakkındaki düşüncelerim İzerinde çok tesirleri olan Ahmed Ha- tim'i, Yahya Kemal'i sonra tanıdım. ve daha birçok üstadlarıma İalnma minnettarlık beslerim. Fakat kendimi, onların her söylediklerine Wh mükellef saymıyorum. Bir insanm hocalarına, hattâ üs. ummî&hı.wâş. Mesini beklemek, tekrar “kale-! ima- Mü,, zihniyetini diriltmeye çalışmak- ftan başka bir şey değildir. Fikirlerin İlerlemesinde bizim de bir hizmetimiz Olabilecekse bunu, hocalarımızın, Üüs- tadlarımızın - söylediklerinden ayrıl- Makla yapabiliriz. - Doğrusu bugtün kimse hocalarımna Öyle körü körüne hürmet, bağlılık 8östermiyor. Vaktile mektebde bana ders verdikleri için gimdi benden son. Suz bir hürmet beklediklerini ihsas e- denler bile, kendi hocelarma küulluk, kölelik hisleri beslemiyorlar, Hakları da vardır. Ama kendilerinin razı ol- taryacakları bir esarete beni mahküm *tmeğe kalkmasınlar, Nurullah ATAÇ D İ ları u e Te AGEARbU, Halk Hamamları Belediyenin fakir halk için ucuz ve Meccani hamamlar açacağını yazmış- Ük. Bu hususta tetkikat ilerlemekte . dir. Fakir halkm bulunduğu semt leki birkaç hamam kiralanacak, fa- , olduğunu ispat edenler bunlardan #lifade edeceklerdir. Okuyucu ——— caran « mektupları Evlatlık edinmek stiyenlerin dikkatine “Bakırköy Cevizlik Hamdipaşa mektep Okağında 13 numarada ikamet ediyorum. İfsesiz ve idaremi leminden âciz oldu dan sütlen kesitmiş 15 aylık bir erkek evlâtlhığı vereceğim. Talip olan. Stmn adresime mürncaat etmeleri, Fatma F GA aA a Çocukları fenalıklardan korumak ler insanın vazifesidir. — Çocuklar için yarpılan fedakârlıklar 'âtan içindir. Nasta gçocuğa yardım her " kutlu vazifesidir. N geg HS GST gFKM y nAKİM NN ea î Meydan - temsilleri 23 Nisanda Bayazıt meydanında verilecek 23 nisan çocuk bayramı münasebetile bu yıl her kaza kevdi mıntakasında bay. ram yapacaktır. Her mıntakada çocuk bay- ramı hazırlıkları yapılmaktadır. Eminönü mratakasında yapılacak — merasim de çok parlak olacaktır. Bunun için Eminönü ka. zası kaymakamı ile Eminönü halkevi reisi ve çocuk esirgeme kurumu arzasından mü. rekkep komisyon merasim programını ha. Jamıştır. mn:. p:uıl'llmll. memleketimizde ilk dela yapılacak olan meydan — temsilleri göze çarpmaktadır. . Ünlvorsite meydannda yapılacak büyük ve etrafı açık bir sahnede meydan temsil. leri verilecektir. Bu şahnede Eminönü halk evi temsll kolu — tarafından “kahraman,, piyesi oyaanacaktır. Meydanda balk ve ça. cuklar içla ayrı ayrı yerler tefrik edilmiş- tir. Bu yıl 23 nisan bayramında çocukların her zamankinden çok daha güzel eğlene- cekleri tahmin ediliyor. —— iş beyannamesi ver- miyen müesseseler Ankara, 19 (A.A.) —. Teşviki sana- yi kanunundan istifade etmekte olan sınai müesseselerin bu kanun ahkâmı- na tevfikan her takvim senesinin ilk iki ayı zarfında İktisat Vekâletine İş ecetveli vermekle mükellef oldukların- 'dan 1937 gsenesi iş cetvellerini bu müddet zarfında vermiyen müessese « lere yine bu kanun mucibince İktısat Vokâleti tarafından ahiren yazı ile tebligat yapılmış bulunduğundan bu tebliğat üzerine de cetvellerini alâka- dar makamlara vererek - verdiklerini ayrıca Vokâlete bildirmiyen mücsscse- lerin kanunun 36 mer maddesi muci- bince muafiyet ruhsatnamelerinin is- tirdad edileceği haber alınmıştır, bankamıza borcu Verilen malümata göre İtalfa muh. telif zamanlarda memleketimizden al. dığı mallara mukabil Merkez banka - mıza 1,5 milyon liraya yakın bir borç yapmıştır. Bu yüzden İtalya ile mü- nasebeti olün tüccarlar yeniden iş yapmaktan çekinir bir vaziyet almış, neticesi olarak İtalya ile işler hemen hemen tamamen durmuş veya Ihracaf muameleleri bir hayli gevşemiştir. 'Tüccarların bu hususta hükümcte bir müracaat yapmaları muhtemeldir. Sovyet elçisi Anka- Şehrimizde bulunan yeni Sovyet bü- yük elçisi A, Terençiyef ve refikası dün akşamki kespresle Ankaraya git. miştir. Kendisi istasyonda Sovyet başkon. solosu Görgiyef ve konsoloshanenin diğer erkânı tarafından uğurlanmış- tir. ! Beynelmilel Otomobille devriâlem müsabakası Müsabıklar memle- ketimizden de geçecekler Ayvrupa otomobil klüpleri ittihadı tarafından Önümüzdeki sonbaharın başında Paristen başlamak üzere oto mobille devriflem seyahati tertip edil- miştir. Yapılan temaslar neticesinde bütün dünyayı alâkadar eden bu bey- nelmilel yarışın memleketimiz üzerin- den ve Trakya hududumuzdan şark hududumuza kadar devam etmesi ta- karrür etmiştir. Bu şekilde memleke. timizden geçecek müsabıklarm istira. hatlerinin temini için tedbirler alına- diden lâzımgelen tertibata başlanmış- tır: İkinci umumi müfettişlik müsa . bıkların o geceyi geçirmeleri için E. dirne halkevi binasını münasip gör » müş ve hazırlıklara başlanmıştır. Son- bahara kadar bu binada kaloriler ter- tibatı, duş daireleri, modern halâlar yaptırılacak ve sair esbabı istirahat temin olunacaktır. Bu suretle Edirnc halkevi mükemmel bir şekil alacak - tır. Diğer taraftan Turing klüb müsa . bıkların takip edecekleri yol üzerinde konaklryacakları bütün şehirlerde ted. birler alınması için hükümetle temasa girişmiş bulunmaktadır. |— Garsonlar “itelyasın Merköz' | Cemiyetlerinden medmnun değil mi? ' Son zamanlarda garsonlar cemiye- tinde, idare heyetiyle, azalardan bir « çoğu arasında ihtilâflar çıkmaktadır. Bize söylendiğine nazaran, cemiyet a- zalarından ekserisi, bugünkü idare he yetinin icraatmr şiddetle tenkid et - mekte vo bilhassa 22 gubatta yapılan kongrede ademi !timat reyi aldığı hal, de bugünkü idare heyetinin hâlâ ye . rinde durmasına sinirlenmektedir. Bugünkü idare heyetinin en çok tenkid edilen ve hoşnutsuzluk uyan - dıran icraatmdan biri de, garson meslek mektebinin açılmasından fera- gat edilmesi hakkımda verilen karar- dir. Birçok garsonlar, geçen sene Mak- sim salonlarında verilen ve hasılatı tamamen mektebin açılmasında kul . Tanılmak üzere, bankaya yatırılmış o. lan paranımn, yeni idare heyeti tarafın- dan, başka işler için harcanmaya baş- lanmış olmasımı şiddetle protesto et- mektedirler. Ticaret odası osnaf şube- Dördüncü lstan- . . bul festivali Eğlenceler için ha- zırlıklara başlanıldı Belediye, üç senedenberi yapılmakta olan İstanbul festivalinin bu sene do tekrar odilmesi için hazırlıklara baş - lamıştır. Dördüncü İstanbul festivali- nin kırk gün kırk gece devam eden ge. çen seneki festivalden daha güzel ol. ması için esaslı bir program hazırlan- nacaktır. Geçen seneki festival, evvelki festi- vale iştirak edemiyen Yunanlı heye. tin de iştirakiyle tamamiyle bir Bal- kanlılar festivali manzarası arzetmiş. ti. Bu seneki festivale merkezi Avru. pa memleketleri musiki ve halk oyu. nu sanatkârlarından grupların da iş- tirak ettirilmeleri mukarrerdir. Mahalli halk-oyunları için bu seno daha geniş bir yer ayrılmıştır. Yur- dun her tarafında bu iş için heyetler getirtilecektir. Bu gsene devlet demiryolları ile Yu. nan, Romen, Yugoslav ve Bulgar de- miryollarında festival eğlencelerine geleceklere yüzde 25 ile yüzde 50 a. rasında tenzilât yapılması temin o . lunmuştur. Bundan başka Romanya vapur idaresi, Romanya, Yunanistan, Miısır ve Süriye limanlarından gele - ceklere de yüzde 40 tenzilât yapacak: tır. Geçen öene festival dolayısiyle Misır, Suriye, Yunanistan, Yugoslav: ya've Romanyadan memleketimize ge. Jenler mühim bir yekün tutmuştur. Memleket dahilindeyse festival büyük- çe bir seyahat hareketi tevlid etmiş. ti. Bu sene bu alâkanın daha genişli. yeceği ümid edilmektedir. Paskalya, tatilleri Hava da müsait olduğu için kırlar, mezire yerleri dün dini bayramlarını kutlalıyan ermeni vatandaşlarla dölu idi, . Rumların paskalyası da önümüzde- ki pazartesi günü başlamaktadır. Bir- çok rum aileleri paskalya yortularını geçirmek Üzere Yunanistana gitmiş - lerdir. Bu yüzden bir aydanberi Kös. tence - İstanbul - Piro hattında çalı- şan Romanya vapurlarında yer bul- mak kabil değildir. Bu tehacümü gö ren Sovyet vapurları da Ödesa . İstan- bul - Pire arasında fevkalâde ucuz ta. rifeli seferler yapmaya başlamışlar- dır, Bu yüzden Sövyet ve Romanya vapurları arasında rekabet başlamış- tır. si direktörlüğüne bu hususta birçok şikâyetler yapılmıştır. Garsonlar, ti . caret odasının bü hususta yavaş hare. ket etmesiğden de şikâyetçidirler. İÇERDE: * 23 NİSAN bayramında yoksul yavrı. ları sevindirmek için Fatih halkevi mxlx_:vl yardım koluyla İşbirliği yapan Kızılay Fa- tih içesi mekteplerimizdeki yoksul yav- rulardan bin çocuğa elbise ve ı;':kiıhı vermek sürelile tamamile ıırııimıı.-.exn. rar vermişlir. * ANKARADA ve İstanbulda ilga edilen Avusturya elçilik ve konşolosluk memir ları dün taplu bir halde memleketlerine dönmüşlerdir. Alman büyük elçiliği Avts. turya elçilik ve konsolosluklarına alt binu ve eşyaları tesellüm etmiştir. Ş * OSMANLI hankası merköz s_ıılırkrı i çin bütün münhüllere yeniden Türk me- muyr almağa karar v ştir. Buışuıı, için bankaya bir çok müracad Her vaki olmak. at '3*_1 l'Xxımlnşunıhııılıt'rı Bahçekapıda, eski İtibarı Mi bankası binasında — bulunan Sovyet harici ticaret bankası Beyoğluna ni iştir. N .P;EN"İZFANR İstanbul şubesi lam lr?— kilâtı ile çalışmağa başlamıştır. Bııılu)lı bağlı müesseselerin muhtelif şefliklerinin birleştirilmesi ile teşkil plunan daireler Merkez Rıhtim hanının üçüncü katıma ver. leştirilmiştir. wı * Amerika ile yeni takas işlerine başlan maşlır. Yeni ticaret ve klicing anlaşması (. çin de mürakereler yapılmakladır. * TÜRİNG klüp, memleketimizi harlce tanıtmak ve seyyah celbelmek için, yurdu- muzdaki tarihi eserleri, müzeleri gösleren güzel bir alböm hazırlamışlır. * LİMANDAKİ vesall buluranını önlemek için Denizbank taralından — ısmarlanan mavnaların bir kısını inşa edilerek limana gelmiştir. Pireden 24 mavnanın son kıs. ma bir haftayta kadar gelecektir. * KÖSTENCEDEN dün hususl bir va. pütla 300 seyyah gelmiştir. Şehirin muh. telif yerlerini gezen seyyahlar bügün dö. mecekle e: * TÜTÜN satışlarında büyük bir inkişaf görülmektedir. Almanya İzmir mahsulün. den bu sene 7,5 milyon İlralık mal almış. tır. * BEBEK - İstinye yolunun — açılması için yıkılması lârzımgelen yalıların sahip. leri belediyeye müracaat — ederek, yolun arka taraftan geçirilmesi talebinde bulun- — WM' ı İ muşlardır. Teklif tetkik edilmekledir. * BELEDİYENİN bazı semtlerdeki tahsil şubeleri birleştirilerektir.Belediye teşkili- tından yedisinin kaldırılacağı hakkındaki haber doğru değildir. * YENİ açılacak orta okül binaları ha. zırlanmaktadır. Şehrimizde bulunan orla tedrisat müdürü Avni ve manrif müdürü Tevfik dün bunları gezmişlerdir. * MEKTEPLERDEKİ kooperatiller için harırlanan yasa ve tatbik tarmı hizamna- mesi maarif vekâletinden — müdürlüklere gönderilmiştir. * MEKTEPLERDE dersler 31 mayıs ak- sarı kesllecektir. Köy mekleplerinde ders kesimi mayıs başındadır. * BÜYÜKDERE tayyare İstaxyonu hükü. met tarafından alınmış ve tamirine başlan maştır. Burada s#por tayyareleri için bir yer vücuda getirilecektir. * Beracılar birliği senelik — kongresini dün akdetmiştir. Toplanlıda faaliyet rapo. ru okunarak tasdik edilmiş, — yeni idare heyeti seçilmiştir. * FIRINCILAR cemiyetinin idare heye- ti istifa etmiştir. İstifanın sebebi olarak bir Fırıncılar ı(ıxeli kurmak olduğu söy. Teniyor. Şeyfetina Sabalh Gayeleleri e düşorlar ? CUMHUR1YET 'te Romanya vakası EYAMİ Safa, bugünkü pazısında, Ro- manyada hükümet darbesi yapmağa teşebbdüs etliği içİin ltevkif olunan Demir Muhofizlar şefi Kodreana — hakkında bir Fromusız gezelesi darofından verilen şu ma. tümatı naklediyor: “Anası Alman, babası Lehli. Boyu uzun, Közleri açık mavi, yüzünün çizgileri kes- kin. Ön beş sene evvel Yaş Üniversitesin- de talebe imiş. Du şehrin 120 bin nüfusun. dan 70 bini, çoğu Lehistandan ve Rusya. dan göçelmiş Yahudilerden mürekkep. Ü. niversitede Küza adlı bir profesör, genç. HBe Yahudi kini aşılıyor ve bu aşı herkes. ten ziyade Kodresnunun kalbinde yer tü- tüyor. Fakat gençliğin mühim — bir kısmt kendisile beraber, Üniversitede — hergün gıttlak gırtlağa kavga. O kadar ki hükümet Yaş şehrine zorha bir polis müdürü gön- dermeğe mecbur oluyor. Bu zorbanın ilk işi Kodreanoyu ve arkadaşlarınt yakala yıp merkeze götürmektir. Orada bir temiz dayak. Ama nasıl? Döğülenlerden biri iki, öteki de bir gözünü kaybetmiş, Bu yetiş- miyormuş gibi, dayaktan sonra da onları bacaklarından tavana asarlar ve çığlıkları. nın duyulmaması için de kalalarını soğuk suya sokarlar, » Bu işkenceden kurtulduktan sonra Kod- reanunun (lk işi bir tabanca satın almak olmuş. Birkaç gün sonra onu sulh mahke- mesine çağırırlar. Kodreanu mahkeme hu- zuruna çıkınca içeriye, yanında iki me- murla polis müdürü de girer ve hâkimleri selâmlamadan evvel, dosdoğru Kodreanu- nun üstüne yürüyerek iki yanağına da şid detli birer şamar tndirir. Bunun üzerine Kodreanu silâhını çeker, polis müdârünü de, yanındaki iki memurunu da öldürür. O zaman bütün Romanya katili müda. faa için ayaklanmış; mahkemede, mllli vic dana tercüman olarak Kodreana bakkında beraat kararı vermiş.,, Maharrir, bundan sonra, kendi mütale- alarına y,rlyur: “Romanyayı içinden tanıyanlar, orada nasyonalist hareketinin ve — Yahudi düş- manlığının yeni bir şey olmadığını anla- mak için bu hâdiseyi bir Fransız gazete. sinin delâlelile hatırlatmağa muhtaç de- Bildirler. Romanyada bir yandan — ecnebt* sermayesine, öteki yandan da Yahudi ke- karşı doğan milli harekelin on, on beş sene değil, yarım nsra yaktaşan bir geçmişi vardır. Gamalı haç, Hitlerin elin. do Alman nasyonal - sosyalizminla remzi olmadan yirmi sene kadar evvel Romanya- da ortaya çıkmış ve taraftar katanmıştı. Rumen milliyetçiliği Kodreasnunun polis müdürüne silâh çektiği tarihten başlama- dığı gibi, şimdi tevkif edilmesile de bi tecek değildir. Romanya hükümetini pek haklı olarak şiddetli tedbirlere — sevkeden bu son hâdise Rümen mill! mücadelesinin bir safhasından ibarettir.,, 'TAN' da Romanya - Maca- ristan krallığı M ZEKERİYA yazıgor: . *Almanyanın Tuna filosu ihdasına karar vermesi, Nazilerin Budapeşlede faaliyete Beçmeleri, Macaristan hükümetinin ,de gö- zünü açmıya yardım etmiştir. Son zaman. larda Almanyanın Orta Avrupa hakkında. ki ermnelleri hakkında yapılan neşriyat da Macaristanı mukadderatını duha esaslı şe kilde düşünmiye sevketmiştir. Şimdi Macaristanda yeni bir — cereyan başlamıştır. Rümanya ile — birleşerek bir Rumanya « Macaristan — krallığı vücuda getirmek. Bu fikri ilk ortaya atan eski bir Macar nazırıdır. Bu zat Macaristanın Romanya- ya kalan kısmındandır. Nazırlığı bıraka> rak Romanyaya geçmiş, Rumen tabilyetini kabul etmiş ve bu fikir üzerinde çalışma- ya başlamıştır. Bu zatın, şimdi büyük bir taraftar kütlesi topluyan fikri şudur: Ro- manya ile Macaristanın Orta Avrupadaki mukadderatı müşterektir. Bu iki — devlet, eski Avusturya - Macaristan birleşmesine benzer bir birleşme yapabilirler. Roman- ya kralı, bu birliğin şefi olur. Buna muka- bil Romanya, kendi topraklarında bulunan Macarların meskân olduğu sahayı — Maca- ristana bırakır, Bu — birleşmeden 30 mil- yonluk büyük bir millet doğar. Ba kuyvet Orta Avrapada sağdan soldan gelecek tehe likelere karşı kendisini kolaylıkla koru- yabilir, İlerlde Çekoslavakya ve Yugoslav. yada bir anlaşma yapılırsa, Romanya » Ma caristan krallığı orta Avrupanın en — kuv- vetli bloku olabilir. Bu fikre Romanya kralı muhialefet etme- miştir. Yalnız Macar kralı Hortiy bu fik- re yanaşmamıştır. Fakat iki taraf ricali Bu fikir üzerinde çalışşmaktadırlar. Örta Avrupada — küçük devletlerin hayatları dalmâa tehlikeye ma- vüz bulunduğu için onların böyle kendi ketdiletine birleşmek ihtiyacımı duymala. rı gayet tabildir. h