20 Nisan 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

FOTO = = MAGAZİN Aylık San'at ve Salon mecmuası 1 Mayısta çıkıyor Sekiz tablo, zengin resim ve tanınmıs muharrirlerin yazılarile 100 sahife Cağaloğlu Kızılay caddesi Uçak Basımevi Tel: 24008 ^ umhuri Ondördüncu yıl sayı: 5004 Teigrai ve mektuu ^&ı^. cumuunyet, tstanbuj. posta ımttısu: tstanbm NO 249 tdare ve matbaa tasmı 24299 • 24290 AN Çarşamba 20 Nisan 1938 Çocuk Esirgeme Kurumu tarafındeto çıkanlan ve Türkiyenin bir tek aile dergisi olan bu aylık rövünürt dqrdüncü sayısı çıktı. cAna>, şehirli ve köylü bütün ailelere hitab eder. Sosyal yükselmemize rehber olarak çıkarılan bu dergiyi muhakkak alımz. ^ Telefon: Basmuharrtr ve evl: 22368. Taarlı heyetl: 24298 Garbde muvazeneye doğru Fransız Italyan anlaşma imkânları kuvvetleniyor Millî bankacılp memlekeite oynıyacajjı büyük rol ürk Ticaret Bankası admı taşıyan \e kendı âleminde mütevazı, fakat çok cıddî çalışan millî bir müessesemız vardır ki son günlerde alelâde yıllık umumî içtimaını akdetti. Millî bankacılık işlerimizde bu bankanın bir hususiyeti vardır. Daha evvel Adapazan Bankası unvanile çahşıyordu, haline göre ciddî sayılabilen bir buhranla karşılaşmıştı. Hükumetımiz halkla alâkadar olmuş bir banka müessesesinin maruz kaldığı zorluklar karşısında alâkasız kalmadı, ve bu tesir başta olarak daha büyük alâkayı daha kuvvetli diğer banka müesseselerimiz gösterdiler. Millî bankanın elinden tutuldu, onun idaresine yeni bir çekidüzen verildi, ve işte bu sayede ortaya çıkan yeni ve canlı banka elemanı, artık ondan sonra Türk Ticaret Bankası unvanını alarak yıllar ve yıllardır sağlam adımlarla daıma ileri gıden yeni bir mahiyet ve yeni bir cereyan almış bulundu. Millî bankacılığın Türk umumî hayatmda çok büyük roller oynamağa namzed bulunduğunu bildiğimiz için fırsat buldukça bu faaliyet şubemizin takib ettiği tekâmülü temaşa etmekten zevk duyanz. Bu yıl da öyle oldu. Bu cümleden olarak benzeri diğer müesseseler arasında Türk Ticaret Bankasının dahi bir yıllık hayatını daha gördük ve hemen teşekkürle kaydedelim ki bu görüşten pek ziyade memnun kaldık: Ayni sağlam adrmlarla, belki çabuk değil, fakat emin ve daima ilerileyici yürüyüş. Bu gidiç, hiç şüphesiz daha parlak istikballerin müjdecisidir. *** Türk güreş ekipi Güreşçilerimiz, 5 mayısta Çek güreşçilerile de karşılaşacaklar Prag 18 Türk güreş ekipinin Tallin'de yapılacak olan Avrupa güreş şampiyonasından dönüşte 2 veya 3 mayıs tarihlerinde Çek güreşçilerile 5 mayısta Zlin'de takviye edilmiş bir ekiple karşılaşacağı haber almmıştır. ROMANYADA DÜNKÜ TEVKİFAT Demir muhafızların reisi 6 ay hapse mahkum oldu Mevkuf reis Kodreanu, hükumeti devirmek teşebbüsü hakkındaki iddiaları reddetti Roma, Fransa kabinesinin bugünkü kararını bekliyor Ay sonunda Londrada İngiliz Fransız görüşmeleri var. Milletler Cemiyeti konseyi toplantısından sonra Fransa Romaya elçi gönderecek Şampiyonaya 14 millet iştirak ediyor Tallin 18 24 üâ 27 nisanda burada yapılacak olan Avrupa gü reş şampiyonasma 14 millete mensub 70 güreşçi iştirak edecektir. Bu şampiyonaya iştirak edecek olan milletler: Türkiye, Letonya, Estonya, Norveç, Macaristan, İtalya, İsviçre, Çekoslovakya, Fransa, Lehistan, Fenlândiya, İsveç, Danimarka ve Almanyadır. 7 millet tam ekiple diğerleri muayyen katagorilere iştirak edecektir. (a.a.) T Süvarilerimiz Niste Yeni garb muvazenesinin teessüsünde rol alan simalar, soldan sağa doğru: Kont Ciano, M. Çemberlayn, Lord Pört, M. Daladye ve M. Bonne Roma 19 (Hususî) Hariciye Nazırı Kont Ciano bugün Fransız masla hatgüzarı M. Jül Blondel'i kabul ede rek, uzun bir mülâkatta bulunmuştur. Siyasî mehafilde temin edildiğine göre, mülâkat ltalya ile Fransa arasında yapılacak müzakereler etrafmda cereyan etmiştir. Milletler Cemiyeti konseyinin önü müzdeki mayısın dokuzunda akdedeceği toplantıda Habeşistan meselesi hakkında kat'î bir karar verileceği ve bu kararı müteakıb Fransanm Romaya bir elçi gön dereceği haber verilmektedir. Malum olduğu veçhile iki senedenberi Fransanm Romada elçisi yoktu. Son Fransız elçisi Kont dö Şambrön'ün Ro madan ayrılması üzerine Fransız hüku meti M. Senkanten'i Roma elçiliğine tayin etmişti. ltalya hükumeti yeni elçinin itimadnamesini ltalya Kralı ve Habeş [Arkası Sa. 7 sütun 4 te] Portekiz süvarisi mükâfatı müsabakasmda Cevad Kula 3 üncü oldu Bükreşte Demir muhafızların bir toplantısı. İç resimde mahkum reis Kodreanu'yu bir teftiş esnasında görüyorsunuz Bükreş 19 (Hususî) Bir darbei hükumet hazırlamakla suçlu mefsuh Demir muhafızlar teşkilâtı reisi Kodreanu nun muhakemesine bu sabah başlanmış tır. îlk celsede müddeiumumî iddianamesini okumuş ve suçlunun hükumeti devirmeğe teşebbüs ettiğini söyliyerek şiddetle cezalandırılmasmı istemiştir. Suçlunun avukatları dosyayı tetkik etmek üzere mühlet istediklerinden muha« keme öğleden sonraya tehir edilmiştir. [Arkası Sa. 6 sütun 5 te\ Dogu vilâyetlerimizdeki çalışmalar 3 üncü Umumî müf ettişin gazetemize beyanatı Başlanılan imar işleri kısa zamanda bitirilecek. Şarkta süt standardizasyonu için bir teşkilât vücude getirilecek Tamamile iyileşmiş olarak Avrupadan avdet ettiğini memnuniyetle kaydettiği miz doğu vilâyetleri Üçüncü Mıntaka Umumî Müfettişi Tahsin Uzer, dün kendisini Şişlideki evinde ziyaret eden bir muharririmize muhtelif meseleler üzerinde beyanatta bulunmuştur: « Üç aydanberi tedavi maksadile Avrupada bulunuyordum. Pariste yap tırdığım nazik bir mide ameliyatı, mu vaffakiyetle neticelendi. Avrupada bu lunmak yüzünden, bir müddet için va zifemden uzak kaldım. Mesai arkadaşla rımdan öğrendiğime göre, hükumetimiz, 938 bütçesinde, doğu vilâyetleri için mühim bir fasıl ayırmıştır. Bugünkü gazetelerde doğu vilâyetlerimizde, iki büyük şeker fabrikası tesis edileceğini müjdeliyen Başvekilimizin nutkunu da büyük bir alâka ile okudum. Üçüncü Umumî Müfettig Doğu mıntakamıza verilen ehemmiyeTahsin Uzer tin çok yerinde olduğunu söylemeğe lüzum görmüyorum. binde yeniden başlanması gerekli olan Birkaç güne kadar Ankaraya gidece islerimiz için de hemen harekete geçece ğim. Mıntakamızda, geçen yaz başladı ğiz.» lArkası Sa. 7 süttın 3 te~\ ğımız işleri bitirmek niyetindeyiz. Aka Bir vakit Avrupa ortasında, fakat mensub olduğu büyük memleketin umumî vaziyetine nisbetle kenara düşmüş, üçüncü, hatta belki dördüncü, beşinci derecede bir kasabanın göl kenarındaki otelinde otururken çok maruf büyük bir Alman bankasının kartpostal şeklinde itina ile yaptırılmış resimli bir ilânile karşılaşmıştık. O büyük banka cazib olmasına azamî dikkat ve gayret sarfolunmuş olan o ilân varakasile halkı ve herkesi kendisine tevdiat yapmağa teşvik ediyordu. Banka o kadar büyük sermayeli ve o kadar maruftu ki onun dahi tevdiat parası toplamak için ihtiyar ettiği bu külferi hayretle karşılamış, bununla beraber bu reklâm kartını bir mektubla o zaman îş Bankası Umum müdürü olan Celâl Bayara ve yardımcısı Muammer Erişe göndererek nazarı dikkatlerini bu hâdise üzerine celbetmek istemiştik. Seyahatten dönüşte bu arkadaşlar bize zaten bu iş üzerinde çalışırken mektubumuzu almış olduklannı memnuniyetle anlatmışlardı. Fılhakika bilhassa son on yıldanberi halkın kendi tasarruflannı bankalara tevdi eylemeleri işinin nekadar inkişaf ettiğini biliyoruz. Türk Ticaret Bankası bu işe, e^er istenirse tevdiat mukabilinde aylık faiz hesab etmek ve hatta bunu böyle tediye eylemek yolunda kendisine mahsus bir yenilik ilâvesile yeni bir hız vermiştir. Türk Ticaret Bankası bankacılık ruhu ile cok istinaa etmiş kimselerin kifayetli ellerindedir. Onun icin sağlam yürüyor ve daha büyük millî bankalarımızdan ıbaret yaşlı başh, kuv\'etli diğer ağabeylerinin yanıbaşlarında hepimize daha parlak yarınlar vadediyor. *** Esasen kredi müesseseleri olan bankaların bizimki gibi son inkılâblarile adeta hayata yeni doğan bir memlekette ifa edecekleri pek çok ve müessir hizmetler vardır ki bunların daima daha inkişaflı bir şekille yapılmakta olduğunu görüyoruz. Fakat bizce bizim memlekette bankacılığın ifa edeceği en büyük hizmet umumî serveti azamî hareket ve faaliyete getirmek şeklinde ve yolunda tecelli edecektir. Türkiye fakir bir memleket midir? Eğer zenginlik denilen o herkesin Jıasreti mefhum, bir çoklarımızın yanlış Nis 19 (Husu sî) Dün de atlı mâni müsabaka lanna devam edildi. <Portekiz süvarisi> mükâfatı denilen ve kazananlara şahsî tasnif üzerine kupa veri len beynelmilel mü sabakaya süvarile • rimiz de iştirak ettiler. Yüzbası Cevad Birçok kuvvetli Kula müsabıklar arasında yüzbaşı Cevad Kula (Güclü) ismindeki hayvanile 3 üncü, yüzbaşı Cevad Gürkan (Yıldız) ile 7 nci, yüzbası Eyüb Öncü (Ünal) ile 8 inci, teğmen Saim Polatkan da (Akmcı) ile 10 uncu oldular. Salı günü mü Istanbuî 19 Rasadhaneden bildisabaka yoktur. Çarşamba günü iki müsabaka birden yapılacaktır. rilmiştir: Bugün saat 13 ü 5 dakika 21 saniye geçe şiddetlice bir zelzele kaydedilmiş tir: Bu zeîzelenin Istanbulun 470 kilometre şarkında olduğu tahmin edilen merkez üstünürt takriben Çankın Çorum Tosya arasında bulunması muhtemeldir. Orta Anadoluda dün bir zelzele kaydedildi Ankara Kayseri Demiryolundaki Yerköytön istasyon ve hükumet binalan kısmen yıkıldı, telefon muhaberesi bir müddet yapılamadı Filistinin idaresine aid bir proje îstanbul Rasadhanesi üu zelzeleyî îs * Ankara 19 Bugün saat 13 ü yirmi tanbulun 470 kilometre şarkında olduğu saniye geçe şehrimizde birbirini müteakıb tahmin edilen merkez üstünün takribea müteaddid yer sarsmtısı olmuştur, Çankırı, Çorum, Tosya arasında bulun * Kudüs 19 Arab «Addifaa» ga Devlet meteoroloji umum müdürlüğünduğunu tahmin etmektedir. zetesi, Lord Samuelin Filistinde yap den aldığımız malumata göre, zelzele sa[Arkası Sa. 7 sütün 6 dal tığı son tetkikat neticesinde yeni bir pro" "" > '"""."»''""»»'ii'i'HiııiMllıtııııııııııııııııııııcıııiHiııiıııııııııııııııııllilıılıllllllllllllııııillııııııılıııııllııııılllıılllılııı uıııııııııııın je hazırlamakta olduğunu yazarak bu proje hakkında aşağıdaki tafsilâtı ver mektedir: On senelik bir mütareke yapılacaktır. Bu müddet esnasında Yahudilerin nisbeti yüzde kırkı geçmiyecektir. İngiliz man dası idame olunacak ve gerek Arablar, gerek Yahudiler bir nevi muhtariyetten istifade edeceklerdir. Bir teşriî meclis seçilecek ve bu mecliste Arablarla Yahu diler müsavi azalıklara malik olacaktır. Bu tafsilâtı veren «Addifaa» gazetesi, Lord Samuel'in e\rvelki mutedil plânın Saragos 19 dan vazgeçtiğini ve projesinin Yahudi lideri Vapman'ın şuursuz taleblerine pek Şimal ve garb vayakın hükümleri ihtiva eylediğini yaz roşları halen nasyonalistler elinde bumaktadır. (a.a.) lunan Tortosa, üç llillllllliniltllllllinilllllillllllllillllllllllMllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIliniillllllMIIIIIIIII llllft taraftan tehdid edilolarak öyle sandıklan gibi, tedavül ha bir binadır ki onun mimarlarını, kalfalamektedir. Tortosa, nnı ve ustalarını millî bankalar temsil lindeki paradan ibaretse, tereddüdsüz ohalen hükumetçile rin elinde kalan 10 larak Türkiyeye fakir bir memleket de ederler. Tabiî kaideleri ve şartları dahikilometre nısıf kutmek lâzımdır. Halbuki bir memleketin linde para çıkarmak salâhiyetini haiz Ankara 19 Teşviki sanayi kanu serveti şehir, kasaba ve köylerindeki nü Merkez Bankamız, millî hayatm bu ye nundan istifade etmekte olan smaî mü runda bir dairenin fusundan, en kenardaki dağınm en ücra ni şekline vücud verilişte nâzım ve rehber esseselerin bu kanun ahkâmına tevfi merkezini teşkil et köşesindeki ağac dalına kadar bütün var rolünü oynıyacaktır. îktısaden taazzuv kan her takvim senesinin ilk iki ayı mektedir. Nasyonalığına ve bütün kıymetine şamil olduğu etmiş, yani bir taraftan kökleşerek yerli zarfmda îktısad Vekâletine iş cetveli list kuvvetler kuiçin, çok kere faaliyet haîinde bulunmı yerine oturmuş, diğer taraftan dalbudak vermekle mükellef olduklanndan 1937 mandanı Tortosa'da yan bu servet ifadelerini yürür hale koy salarak büyümeğe başlamış bir memleket senesi iş cetvellerini bu müddet zarfın hükumetçilerin mu mak şartile, Türkiye asla fakir bir mem te paranm faizini kanun değil, Merkez da vermiyen müesseselere gene bu ka kavemetinin çok fazleket değildir. Bir taraftan memleketin Bankası tanzim ve tesbit eder. Herhal nun mucibince İktısad Vekâleti tara la devam edemiyeİhtilâlcilerin düne kadar ele geçirdikleri fından ahiren yazı ile tebliğat yapılmış ceğini bildirmiştir. hakikî zenginliklerini yaşar ve yaşatır bir de yavaş yavaş memleketin bütün zenyerleri gösteren harita bulunduğundan bu tebliğat üzerine de faaliyet vaziyetine geçirmek, diğer taraf ginliklerini mobilize etmck çare ve im cetvellerini alâkadar makamlara ve Salamanka 19 Büyük erkânlharbi posta ve Masos de Barberan mevkilerinî tan devletin umumî itibannı bu ucsuz kânları bulunmalı ve tatbikata geçirilme rerek verdiklerini de ayrıca Vekâlete yenin tebliği: ele geçirmişlerdir. bucaksız zenginliğin harekete getirilmiş lidir. Adına para ıtlak olunan mütedavil bildirmiyen müesseselerin kanunun Kıt'alarımız, Kastellon ve Tarragon Pirenelerde Navar kıt'alarımız,, Aran sağlam temeline istinad ettirebilmek lâ mübadele vasıtası umumî servetin o da 36 ncı maddesi mucibince muafiyet eyaletlerinde ileri hareketlerine devam et boğazma girmisler ve burada mühim mevztmdır. Bizimki gibi yeni bir memlekette ruhsatnamelerinin istirdad edileceği mişlerdir. Lejyoner kıt'alarımız, Torto ziler işgal etmişlerdir. YUNUS NAD1 bu adeta icad suretile kurulacak yepyeni, lArkast Sa. 3 sütun 3 de] haber alınmıştır. (a.a.). sa'nm cenubunda Santa Barbara, AmlArkası Sa. 7 sütun l de} ll l Arablar ve Yahudiler bir nevi muhtariyetten istifade ettirilecekmiş! at 13 ü yîrmî saniye f«fe on beş saniye devam eden iki hamlede şiddetli ve saat 14 ü on ve yirmi beş geçe de iki defa hafif olmuştur. Zeîzelenin merkezî Sinob Ulukışla arasında ve Tosya Çankın Yozgad Çorum Akdaj madeni Kırşehir A * rabsun çerçeve^ içinde tesbit edilmiştir, Ankara bu çevrenin ikinci hattı üzerinde, Ulukışla, îstanbul ise üçüncü hattı üze * Meteoroloji Umum müdürlüğünün rinde kalmıştır. raporuna göre... Ileri ihtilâlci hareketi inkişaf ediyor Madridin müdafaası için hükumetçiler yeni tedbirler aldılar İş cetvellerini vermiyen müesseseler