11 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

“Hak, kuvve- tindir,, D ÜNYANIN yeniden taksimi is. . teniliyormuş. Yani Asya ve Afrika topraklarında yeniden kan dökmeğe Ihtiyaç varmış. Günden güne kuvvetlenen, kalabalıklaşan devlet- ler hak, hukuk gibi mefhumlara ku. Jak asmadan zayıf milletlere saldıra- caklarmı ilân ediyorlar. Hiç şüpheniz olmasın, dediklerini yapacaklar. Kim önüne geçebilir ki? Kemiyet onlards, silâh onlarda, para onlarda, her 1 onlarda, Altta kalanm canı çıksım... İşin asıl fena tarafı, insanm gücü ne giden terafı fikir adamları da om larla beraber, “El.hakku limengaleb.. düsturuna filosof da boyun eğiyor. Bo. Yun eğiyor da söz mil? onu kabul eği. yor, benimsiyor, , Arab ka bileleri, şairlerinin kasidelerini dinliye dinliye. harbederlermiş; Avrupa'nın kuvvetli devletleri do yarm Asya'ya, Afrika'ya yürürlerken ( filosoflarmı başlarma alacaklar, Dünya eskiden de böyle değil miy- di? Dün de kuvvetli zayıfı ezmez miy- di? Avrupa milletlerinin Asya'ya, Af rika'ya, öteki kıtalara tecavlzü yeni mi başladı? Hayır. Fakat din onlar hiç olmazsa riyakârlık edip birtakım ali, ahlâki bahaneler RI. ya iyi bir gey değildir; fakat kötülü- gün kendini açıkça öğinmesinden hayırlıdır. Riyanm fki ddı vardır: biri açık sözlülük, biri de hayasızlık. İyi, hak gözeten ademın açık sözlülüğü ile hayasızm açık SÖZ Tülüğü biribirine benzer: gülmenin si. rıtmaya benzediği gibi. Eskiden de kuvvet hakkı ezerdi ve filosof, fikir adamı buna mâni olamaz- dı; fakat hiç olmazsa baksin kendisi de iştirak etmezdi. Elinden bir şey gelmezse susar, İçini yor: "Bırakım şu eski vahimeleri,, di. yer. Gözlerinin önündeki manzaradan filosofun, hakimin de hikmeti - vücu. du kalmaz. Çünkü filosof ve bakim kuvveti tatbik hususunda haylı yaya kalır. Onun vazifesi menfeatlerin, ih- tirasların üstünde kanunlar'vazetmek ve etrafındaki insanları o kanunlara riayete davet etmektir. Bugünün filo- &ofu İdare etmeğe, emir vermeğe de Zil, idare olunmağa, emir almağa ça. Mişıyor. Kuvvetli devletlerin filosofları, bel. Ki birtakım hisleri dolayısile, mensub oldukları milletin satvetini istedikleri için, çoğu zaman da mecbur oldukları için böyle hareket ediyorlar. Peki 8. ma hududlarm ötesinden o kuvvetli ösvletleri alkışlıyanlara, opları sat vetini, zayıfı ezmesini alkışlıyanlara Be diyelim? Onlar da ezen kuvveti te lihe kalkışıyor, vuran yumruğun 89 hibini iradesi için methediyor- İrade... İrade, Ağızlarmda yalnız bu kelime var, İrade, her zaman değil, ancak iyi'ye hizmet ettiği zaman filosofün seveceği, alkışlıyacağı bir şeydir. Bu. günün #ilosofu iyi ve kötü üzerinde düşünmek fstemiyor; gayesini ara tırmadan kuvvetin, iradenin hayranı oluyor. Bu da filceofum, felsefenin, | myo “izrin istifası demektir, Nurullah ATAÇ ——— Fatihte altı kumar- baz yakalandı Dün Fatihte bir kumarhane basil- mıştır. Kırkçeşme Kovacılar caddesinde ki 34 numarsfı, sabıkalı kumarbaz lardan Siirtli Ahmedin idaresindeki kahvede kumar oynatıldığı haber «- hamış, ve yapılan (baskında tavla zarlle barbut oynayan kahveci Ab- met, Supbi, Haydar, Hamdi, Mah» mut ve Hayri suç üstünde yakalana- Tak mahkemeya verilmişlerdir. Urfalıların bayramı Urfanın kurtuluşunun 18 incel yıl. dönümü münasebetile bugün saat 14 de Eminönü halkevinde bir toplantı yapılacaktır, Toplantıda, Urfanm kurtuluşu hakkmda söz söylenecek, mahallif oyunlar oynayacaklardır, Denizbank tarafından (okurulan Üç yeni şilep daha alınıyor Denizbankın şilepçilik şirketi yakında dış seferlere başlayacak Şilepçilik şirketi, teşkilât ve kadro sunu ikmal etmek üzeredir. Banka idare meclisi, yeni şirke- e ve faaliyeti a program hazırlamaktadır. üzerinde bir Denizbank Şilepçilik şirketi, De- aret sahamızdaki Eye ime cevap vereceği için bu te- umum!bir omemnuniyetile es ça Bilhassa, ihracatçı. Tarımız, bu şirket le dertlerine çare bulunduğuna seyiniyorlar. Çünkü, bizde (o senelerdenberi de- vam eden ve ber sene aynl büyük bir şartlar dahilinde nükseden bir nakliyat der- di vardır. Tam ihracat mevsiminde, ecnebi kumpânyalar bir takım su- dan bahanelerle tarifeleri yükseltir. ler. Bu hareket doğrudan doğruya #hracatımıza bir kasit mahiyetinde- dir. Çünkü ihraç mallarımığın mali. yetine tesir eder, ihracatçıyı mutâ- garrır eyler, Hükümet, memleket ticaretini balta lamak mahiyetinde olan bu hereket- lara geçen Sene cezri bir şekilde mü- dahale etmiş, tarifelerini, tröst ha- linde yükselten ecnebi kumpanyala- ra karşı nevima bir obstrükeyon ya- parak ihraç mallarımızı Yunan va- purları ile taşımıştır. Ecnebi kum- panyalar bu cezri hareket (önünde ricate mecbur kalmışlar ve llman- larımızdan boş kalkan vapurlarının zararını düşünerek tarifelerini indir- meğe karar vermişlerdir. Fakat hükümet bu işi kökünden | halletmek, Ihracatımıza alt nakliyat | iğ Serbest petler, erba-” Maliye! Yel vakülei rep meslek erbabının şehirlerin nüfusuna göre tayin edilen sınıflara tefrik edilerek alınan kazanç vergileri (hakkında mühim bir tebliğ yapmıştır. Vekâletin tebilğine numaralı kanunun birinci maddesi mucibince mesleki teşekküller veya belediye heyetleri tarafından ser- best meslek erbabının maktu kazanç vergilerine esas olan sınıflarının ta yininde bazi vilâyetler bu mükellef- lerin o memleketin nüfusuna naza- ran kanuna bağlı cetvelde tayin e- dilen derecelerden daha az dorocele- re ayrıldığı görülmüştür. Halbuki, serbest meslek erbabının bulunduk. i ları şehirlere ve sınıflara yazaran kaniraki bağlı cetvelde yazılı maktu vergiyi vermeleri ve İlerde de belediye heyetlerince tayi. ni icap etmektedir. Bu takdir hakkı. na ne mükellef, ne de malmüdürleri- nin itiraza hakkı bulunmamakta. (& tahane memurlarından bir kısmı. ji nm nöbetleşe pazar günleri iş bas E Hİ sında kalmaları mümkün olamazlı 4 mi ve buna mukabil o memurlara fi ij verilecek fazla ücret biitçe için pek ji f YA ei iy” Meslek teşekküller veya belediye heyetlerinin de kanunun tarifi dışı. na çıkarak dereceleri eksiltmek ve. ya fazlalaştırmağa veyahut bir mü- Teileti bundan hariç bırakmağa da hakları olamıyacağından bu takdir. da yapılacak itiraslar kanuni müd- etleri zarfında itiraz ve temyiz ko- misyonlarınca tetkik olunacaktır. saat 18,30 da Deyoğlu halke. e pakedi merkez binasında Münür tarafından “makineleşme ve celeri, mevzuunda bir konferans veri çal PLAJLAR için hazırlanan yeni tarife. sebe maada günlerde bir ka- oi kişiden 30, üç kişiden 49 nleri o bunlar, çalışan bütün musiki rının Türk musiki yayım kuru. vesika almaları Jöruma bildiril. Polis bu sesikaları dalma konlrol eski mubariplerden “e A memleketi. k, Çanakkalede ölen Avustral. e çer şarını giyaret edeceklerdir. dün Fransız liyat- sanatkiyin mundan ve Mn . ESİLA vermiş, miillt oyun- ey und b Mümerede kurum başka. in Kerimle | ikinci 1 ve dl gem Zati sö8 söylemiş» n dak! li pr ANINDA Kira He otaranlara 7 göre, 2151 | sınıfları ya ği mesleki teşekküller bulunmıyan yer- li i şa banliyö mıntakası gibi yerlerde i grafhaneye müracaat etmeyiniz; H raya kadar bizzat gitmeniz Jâzım- ğ dır. Çinkü pazar günleri o gibi i) semtlerin postahaneleri telgraf tev- ;i grafhanelerin haftanm bir gününde $ işlerini daha garantili şekillere bağ- lamak kararındadır. Denizbank $Şi- lepçilik şirketinin kurulması bu ka- rarın bir neticesidir. Hazırlanan o programa göre, en kısa müddet zarfında ihtiyaç görülen gemi kadrosunu (Otamamlıyacak v6 önümüzdeki ihracat mevsimine ka- dar hazırlanmış olacaktır. Şilepzilik şirketi için şimdiye ka- dar son sistem Frigorifik tertibatlı İki vapur alınmıştır. Avrupa liman- larını dolaşmakta olan alâkadarlar satılık olan diğer birçok Oovapurları da müsyene ve tetkik etmektedir. ler. Öğrendiğimize göre, bu sone çir- ket İçin üç vapur daha alınacaktır. Şirket, merkeze bazı vapurları #at- mak hakkında yapılan teklifleri de Avrupada bulunan heyete bildirmiş- tir. Yeni tiç vapur alındıktan (sonra, #irket beş vapurluk O kadrosile diş postalarına o başlıyacaktır. Bu beş vapurun şimdiki halde açılacak hat- larla ihracat mallarımızın nakli için kifayet edeceği anlaşılmaktadır. Dış postaları yapacak şileplerimiz için ilk olarak İstanbul, İzmir « Pi. re - Marsilya hattı açılacaktır. Yeni alınan ve alınacak olan son sistem şileplerde yolcu kamaraları da var. dır. Binnenaleyh, bu şilepler mahdut miktarda yolcu da alabileceklerdir. İSEDE TEE | Doğru İpeği mi? İGTRİE acele İSE ... Pazar günü Boğaziçi, Haydarpa. oturan birisine telgrafla bir haber vermek mecburiyetinde kalırsanız ve eğer işiniz aceleyse kat'iyyen tel, tramvaya, vapura, tren atlayıp o- zi etmez ve oraları için telgraf ka- bul olunmaz. Çok yayılmış bulunduğu için bir ucundan öbür ucuna gidilmesi saat- fi lere mütevakkıf olan ve medenilik 5 iddlasmda bulunan bir şehirde tel fi kapalı kalması ne demektir? Pos. fi e belediyo tarafından bir tebliğ gönderile- rek, binanın 7.nisandan İtibaren belediye. <e satın alındığı, bu sebeble kiraların Be. kafa değil, belediyeye verilmesi lizımgel. diği bildirilmiştir. * TURİNG klöbünün senelik toplantısı dün Parapalasda yapılmış, Turizm faali. Hâkim maaşları arttırıldı Vekâletten İstanbul müddelumu. miliğina gönderilen bir kadro ka- nununa göre, staj maaşları 25 lira- dan 30 Yiraya çıkarılmış, bunlardan daha yüksek mnaşlar da o arttırıl. mıştır, Bu suretle, birçok hâkimle- rin maaşları birer derece yükselmiş bulunuyor, ilŞişli telefon santralı Radyo makineleri ucuzlatılacak KaVi karar mayıs sonuna kadar verilecek Nafia vekâletinin memleketimiz- de radyo #atışını daha iyi esaslara dayandırmak ve radyoyu halka da- ba ucuza maletmek için (o tetkikler yaptırdığı yazılmıştı. Vekâleti bu bu tetkike sevkeden şey (o bilhassa derletin her ailenin bir radyo sahibi olmasını örzu etmesine mukabil rad- yo satışlarının bir ihtikâr (belinde bulunuşu olmuştur. Filhakika Türkiyede radyo maki- neleri her memleketten daha yüksek fiyatla satılmaktadır. Vakia bunda radyo makinelerinin bir kilosündan i alınan üç lira gümrük resmi, buna inzimam eden dizbarko < vesair rü- sum yüksek nakliye ücretleri ve ko- misyonculuk gibi zaruri masrafi radyo makinelerinin hemen dalma veresiye satılmasının icap ettirdiği fiyat zamını da âmil olmaktadır. Fa- kat ne de olsa fiyatlar gene yüksek bulunmaktadır. Bundan bir müddet evvel radyo makinelerinden alınan damga resmi tenzil edilmiş, fakat devletin böyle bir fedakârlık yapmasına mwxabii radyo makineleri (o fiyatlarından en ufak bir tenezzül vukua gelmemiş, bu para radyo satıcılarının ocebine girmiştir. Bunun için radyo günirük resimlerinden yapılması düşünülen tenzilât geri bırakılmış ve Işi esasın. dan halledecek bir formül! aranılma- ğa başlanmıştır. Hattâ Icap ederse bu Işi bizzat derlet eliyle başarmak yoluna dahi gidilmesi takarrür et- miştir. Bu hususta kat! bir oOkarar, 9222 numaralı kanun mucibince ilk defa verilmiş olan umumi telsiz telefon meşriyatını alım us tesisata b ri kay elle iri mesinden evvel verilmiş olacaktır. Bu ruhsatnamelerin müddeti de ma- yıs sonunda bitecektir. Üsküdar tramvayla- rında eklarmalı biletler Üsküdar - Kadıköy halk tramvay. Jarı şirketinin şebekenin muhtelif hatlarında aktarmalarla seyahat ya. pâcak yolcular için aktarmalı s6eya. hat biletleri ihdas edeceğini evvelce yazmıştık. Bu biletler bu sabahtan itibaren Üsküdar ve Kadıköy tram- vaylarında satışa çıkarılmıştır. Günlin herhagin bir saatinde kul. lanılacak olan yeni biletler yalniz 4. kinci mevkilerde muteber olacak. lardır. Bunlarla birinci mevkle de binilehilecek, fakat arada fark veri. lecektir. —e— Telefon idaresinin Şişlide kurma. ğa karar verdiği yeni telefon santra- Jı binasının inşasına (başlanmıştır. Yeni merkeze ilk olarak 2000 sbone- Mik bir santral tesisatı kurulacaktır. Telefon idaresi bilâharo İstanbul tarafında da yeni bir santral kura caktır, ————— 2 yeti hakkındaki yapılan işler ve yeni ka. rarlaşlırılan tedbirler görüşülmüştür, # ANKARA balkevinde tertip edilen Mi. mar Sinan sergisi 28 nisana kadar devam edecektir, * İZMİTTE kaçak radyo (kullanan 14 kişi tevkif edilmiş ve adliyeye sevkolun- muşlardır. * PROFESÖR Pitar evvelki akşam Bur. saya gitmiş ve dün bazı ziyöretlerde bu. lunduklan sonra, İstanbula dönmüştür. * BRÜKSELDE toplantcak olan tip kon. gresine doktorlarımız da davet edilmiştir. * HATAYDA seçim bu ay içinde yapıla. caktır. Seçime İştirak edecek olan memle. ketimizdeki Hataylılar da Antakya ve İs. kenderuna gitmektedir. Şimdiye kadar 300 kişilik bir kafile hareket etmiştir. » İktisat vekilimiz Şakir o Kesebir, bir müddet evvel, kızının tedavisi münasebe. tle, Viyanaya gitmişti, Alınan haberlere göre, İktisat vekili ayın 17 sine doğru An. karaya dönecektir. * Balkan ekonomi konseyinin toplantısı münasebelile şehrimize gelmiş olan, Adli. ye vekili Şükrü Saracoğlu, dün akşam An. karaya dönmüştür, «KURUN”da Berlin -Roma mihverinin en zayıf noktası USOLİNİNİN Hilleri Romada kabul işin hazırlıklar yaparken, bir taraf. tan da harletye naztrı ölan damadını Vara şovaya göndereceği ve Berlin - Roma mih. perini kırmamak — şartile, Alman - Leh dostluğunun daha fazla arimumasını temine çalışacağı yolundaki haberleri kaydeden Asım Us, Berlin - Koma o mihverinin en sayıf noktasının “Tiryesie,, olduğunu söy. Miyerek devam ediyor: “Malâmdur ki Avusturya İtalyanm müt. tetiki iken Müsolini bu O memlekete Tir. yestede bir serbest mıntaka göstermişti, Avustarya Itlialâtı ve ihracatı bu minta. kadan istifade ediyordu. Tabii olarak As Yusturya Almanyaya ilhak edilince Tir. yestede eski Avusturyaya sit olan bu sor« best mıntaka hakkı da Almanyaya geçmiş oluyor, İtalyanm Tiryestedeki bu serbest mın taka hakkını Berlin - Roma mihveri ilg kendisine bağlı bulunduğu Almanyaya vers mesi lâzımgeliyor.,, Anşlas kararından sonra ise, İtalyanın bu müsaadeyi Almanlara permiyeceği 14. tarla söylenmektedir. Asım Usa göre Ber. Hin - Roma mihperinin istikbali Tiryeste, ve bağitdır. “Hülâsa, hâdiselerin mantığı çumır gös. teriyor ki, Tiryeste serbesi mınlakası pie. selesinde bugün çarpışan ve karşıla: m talya « Alman siyasetleri amme İneilir anlaşmasından sonra Berlin - Roma mihverini kıracak sasi iddetli melere sebeb olabilir, ” ai CUMNURIYET UYET "te Olacak mı, mı, olmayacak mı? BİDİN DAVER, İnotliz Başı — vekilini A 'Harp olımiyacak., iddlasizn biraz pi Fransızların gösterdiği teldşa bir Sevap telâkki ediyor. Muherrir, Fi ransızların Çe. koslobakyaya saldıracaklarını « “yledikle, ri Almanların, heniz harbe. & vaziğeğ. te olmadıklarını yazarak sözlerini şöyle bilirimor; be sebebiyet vermeden birçok muvafTaki, dar endişeye, ne de Çemberlâyn ka: nikbinliğe kapılmamak ve hâdisatın e şafını beklemek daha makuldür, Çembere lynın ihtiyar kadınlar gibi “harbi yor mamak,, İstediği anlaşılıyor. Haydi, biz de onun gibi, yormuyalım da barp de ol. masın! Çünkü zam, ei anımızda harp istemeli A 'TAN' da Ispanya harbi MER RIZA Doğrul, Ispanyadakt cida, lin belki de son sofhaya geldiği, ziyor. Frankocuların denize a Halonyanın müşkül vaziyette söyllyerek devam ediyor; “İspanya cumhuriyeti tehfike iinde ai duğunu çok iyi biliyor, Asitler müzaberet eden yabancıla Ek iliki vetleri, cumhuriyetin 15 aylık © mesai ilg vücuda getirdiği orduyu hırpalamış, ve ba vaziyet bugünkü tehlikeyi doğurmuştur, Buna rağmen hükümet, — teslim Olmayı, yahut boyun eğerek sulh İstermneyi düşün. * müyor, Bilâkiş cumhuriyet g ükümeti yeni. den kurulmuş, kumanda heyetinde müda, faayı takviye için değişiklikler Yapılmış, âskerl disiplini muhafuza için tedbirler alınmıştır. Fakat bütün bu tedbirlerin büyük telli. keyi bertaraf etmesi ihtimali çok zayıftır. Vaziyeti ancak hariçten gelecek büyük bir yardım kurtarabilir, Böyle bir yardım vaktinde yelişirse, cumhariyetçiler belki de bir kere daha kalkınırlar. m Trak vapurunun ilk seferi Marmarada işlemek üzere Denizs bankın yeni yaptırdığı “Trak,, Tapu ru yakında limanımıza gelecektir Vapurun, İstanbula gelmeden EY vel, Mudanyaya uğraması ve orada- ki bir seyyah kafilesini alması” İçin Bursalılar tarafından Denizbanka müracaat edilmiştir. Vapur, gelirken Müdanyaya uğ. ramasa da, İstanbula geldikten son. ra İlk seferini Mud. muhtemeldir, m iyi “Şimdiye kadar, kan dökmeden ve har. Yapamıyacakları bir <inacta * inmesile Kas : kalacağımı 1 |