25 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Mer Baştarafı 1 incide Londra 24 (A. a) — Başvekil Çem- borlayn bugün «vam kamarasında saat 16 dan biraz evvel ayağa kal- karak epey zamandır sabırsızlikla beklenen İngilterenin bhariciys ve müdafaa #İyaseti hakkında beyenna- #nı yapmıştır. Çemberlaşn demiştir xi 4 Öyle sünnediyorum ki, son Avru. pa bâdiseleri karşısında büyük Bri- tanya hükümetinin hatti hareketine sir beyanatta bulünarak hariri #1- yasst Üzerinde umumi müzakerö &- güması emnmiyetle arsn ediliyor. Siyaset değil, hattı hareket keli- mesini kulandım. Çünkü Büyük Bri. tânyanm harici siyaset temelin! hiç bir şey değiştiremez. Bu temel sul büt muhafaza ve idamesi ve #ulhun muhâfaza edileceğine dnir de itima- dın tesisidir. Herhangi bir İngiliz bükümetinin â6 hedefl bu olmak İâzımgeleceği zannındayıniı. Çünkü birçok defalar söylediğim gibi sulh Büyük Britan- ya İmparatorluğu için bayat! bir e- hemmiyeti haizdir. Fakat D& hiç bir gerin bizi harbe sevketmiyeceği manasını tazammun etmez. Muahedelerden mütevellit dir taktim tenhbütlerle bağlı bulünu. yoras. Bu teahhütler icabında bizi harbe sövkedebilir. Ve öyle ümit &- diyorum ki bu takdirde teshhütleri- mizi yerine getireceğimizden hiç Kimse şüphe sdemez. (Alkışlar). Sonrn bâzı hayatı menfaalerimi? vatdır ki önlür tahdit edilirse mut- idik harbederiz. O da Büyük Britay- yanım toprakları ve muvasalâlarıdır. (alkışlar). Keza bazı şeyler vardır ki onlar i. çin de harp edebiliriz. ğer görür- #ek ki bizim için pek aziz olar © şeys leri muhafaza edebilmek için harp zaruret halini almıştır. Bununla berabor g#yemiz bütün bu şeyleri imkân oluran harpsix mu- hataza etmek olmalıdır. Çünkü bir harp dalma her muharip 'oln yikle! dır. (Afkışlar). Sonra harp nerede olursa olsun 6- nun önüne geçmeğe çalışmalıyız. Zi. ra bir harp takdirinde, biz bu harbe dabil bulunmasak bile, bütün dün- ya ile ölün ticari ve mall münasebet- lerimiz dolayısiyle ba h fec yilnden mahvolacak can ve malin. rın neticesinden kendimizi ko R mayıs, Binâenaleyh, fetele mütemadi değişikiklere uğrayan ve bizzat bi zi de bu yeni vaziyetleri karşılamak üzere zaman zaman usullerimizi de- Ziştirmeğe sevkeden bir dünyada! sülhu muhafaza etmek gayesine 6- rismektir. Milletler Cemiyetine olan itimadım sarsılmıştır Milletler Cemiyetine sulhu muha- fasa hususunda müessir bir Alet ola- rak bağlamış olduğum itlmadım de- rin bir surette sarsılmış olduğunu inkâr etmiyeceğim. Fakat Miletler | “Cemiyetinin böyle bir #let olabile. cek suretta canlandırılabileceği ve kuvretlendirileceği ümidin! de hiç bir zaman kaybetmiş değilim Kollektif emniyet hususunda, 68 milletin Milletler Cemiyeti 4zası o Yarak teşrik! mesaisi hiç de zaruri değildir. Eğer herhangi bir müte. cavize karşı olursa olsun ezlei bir küvvet cephesi arzedebilecek kâfi miktarda memleketi bir araya geti- rebilirsek, tesiri kat'i olacaktır. Fa- kat böyle bir ittifakın kıymeti bit. tabi askerlik kudretine ve seferber edebileceği membalarm imkânma bağlıdır. Eğer Büyük Britanyanın esaslı vir yardımda bulunması isteniyorsa, Büyük Brltanya gerek kendisini mü- dafaa etmek, gerek mukabil taarrtu- z& göçmek için kuvvetli silâhlanmış bulunmalıdır. Enternasyonal vaziyete gelince, Büyük Britanya bükümeti Alman hükümetinin hattı hareketine karşı düşündüklerini beyan etmiştir. Ve buna flâve edecek hiç bir şey yok- tur. Endişe veren müstacel mesele Endişe vermekte devam eden en müs- tacel mesoleler arasında hiç şüphe yok | ki Çekoslovak hükümetiyle Alman ekal- yeti münasebetleri bulunuyor. Bu me- n halli pek muhtemeldir Ki yalnız daha çok geniş bi ir sahada istikrarın esaslı bir tarzda te- easlisünü mümkün kılacaktır . Binseneleyh büyük Bttanya hüküme- ti bu messleye bilbasta büyük bir ehem- miyot atfetriş ve büyük Britanyânm Milletler Cemiyeti pakt ve Bokömo edesiyle bağlı bulunduğu teahhüt- lerden ayrıta Avrupa sedhünün muha- afzasına yeni bir hizmette bulunmak ü- zero yeni tanhhütlere (girişilmesi İsap edip etmiyeceği ve bunu hususiyle Çe- kotlövakya hususunda yâpıp yapmaması Mamwzeliği koyfiyotini bütün isceliğile Aaraştırınışlar. Fransa ve Belçikaya yardım ! Büyük Britanyanm bugünkü taahhüt- Veri ber şeyden evvel Fransa ve Belçik- kaya sebebiyet verilmemiş bir taarruz karşısında yardım ve onları müdafaadır. Büyük Britanya keza muahedeler mü- dbinee Portokise Imk ve Mitra karşı da taahhütlere girmiş bulutüyor. Şimdi, şu mesele ver: Eğer Çökosio- vakya bir Alman Lanrruşuna uğraf ve Fransa da Çekoslovakya ile olan imua- hedesi mucibikee Çekoslorakyaya karşı olan taahhütlerin! yerine getirmek Is - terse bütün askeri kuvvetlerimizle der- hâl Frantaya yardımda bulunmak vöya- hut Çokoslovakyanın istiklâl ve tama - miyetine kuvvetle müdahale edilmesine karşı koymak Üzere askeri harekete gi rişmek Kususunda şimdiden kat'! bir ta- shhüt atma girmeli miyiz girmemeli miyiz? Diğer devletleri de mümasil bir garanti baysnatında bulunmağa davet etmeli miyiz etmemeli miyiz? Bu her iki şıkta da büyük Britanya - Am bir harbe girip girmemek hususun- daki karar büyük Britanya hükümetinin otomatik olarak elinden çıkmış bulenür, imiz bü garanti Büyük Britan- netinin kontrol edememiş ola - ahvalde de mer'i kalacaktır. Böyle bir vaziyeti büyük Britanya hükümeti âsla tecviz ödemez, Husasile ki Fransa ve Belçika da olduğu dertce- de hayati menfaatlerinin mevsuhaha bu- lanmadığı bir mımtıkd mevrubühs ölür - sa, İşte bunun içindir ki Büyük Britanya hükümeti mezkür garantileri veremi - yöceği mitalcasmdadır. (Nazmlarm gid- detli alkuşları) Büyük Britanya hükümetinin bu ka « rerını idam otmikle Bemihor şunu da p4- ve etmeliyim ki bir harp mevtubehi ol. duğu vakit muhasematın münhasıran ah- di bir şekilde alâkadar olanlara inhisar edeceği asla idir olunamaz. Bir harbin asick kat'! tanhhütlere girişmiş olanla- râ inhisar etmesi imkânsisdır. Bir bar - bin nerede biteceği ve İingi hükümet- lerin buna iştirak edeceğini kestirmeğe de koza imkân yoktür. Avrupa Mületler konferansını selâmlarım Büyük Britanya hükümeti bütün Av - etlerini temefi edecek olan her bir konferans harsretle karşılar. 'a bugün böyle bir şeyin beklene - miyeceğini İtiraf etmek maeburiyetin - dedir. Sovyetler Birliğinin teklif ettiği kon- ferans Mülletler arasmda grupların fe « şökkülüne meydan verecektir ki bu Av- rupa sulbünün nefine bir hareket ola - maz, BiytikBritanya hükümet! Milletler Cemiyetinin vasıtasiyle olsun doğrudan doğruya diplemetik yollarla olsun mil - letler erasındaki dostluk münasebetle - rine zarar veröbilecek olan bütün mes&- leleri muntazam ve sulh yoliyle bale « dilmesi için bütün nüfuzunu sarfederek çalışmakta devam eyliyecektir. Çekoslovakya bususunda öyle bir anda bulunuyoruz ki siyasetin bütün kaynakları sulh davasi uğurunda se . ferber edilmek lâzımdır. Büyük Bri - tanya hükümeti Alman hükümetinin verdiği sarih teminatı nazarı dikkate almamazlık edemez. Diğer taraftan Çekoslovakya hikü- metinin Alman ekalliyeti tarafından izhar olunan meşru arzuları israf et «| mek için ana yasanın çerçevesi daife. sinde mümkün olan her tedbire teves- £tİğini memnuniyetle Tnüşahede Büy k Britanya hükümeti, Alman ve Çekoslovakya arasında müşkülât çıkarabilecek bütün meselelerin halin. de elinden geldiği kadar yardımda bu- lunmağa âmadedir. Kuvvete müracaate ve hele kuvvet . ten bahsetmeğe katiyyen lüzum yok - tur. Bundan ancak fenalık çıkabilir ve diplomasi hareketinin terakki gös- termesini işkâl edebileceği gibi cmni- yetsizlik ve kararsızlık hislerini de ar. tırır. Ispanyaya gelince... Ispanyaya gelince ademi müdahele- ye yapılan mükerrer ihlâl hareketini büyük Britatya hükümeti tamaml'le mildriktir, Bu hareket bir çök tataf - lardan yapılmıştır. Buna çok mütess - siftir, Fakat bu ihlâller nekadar ciddi olursa olsun, ademi müdahalenin ge . hiş bir ibtilâfin öfüle geçmek için en iyi çare olduğu hususunda Büyük Bri- tanya hükümeti fikrini değiştiremez. İtalya hükümetile yapılan müzake » relere gelince, büyük bir yol katedil - miştir ve neticeler gök öesaret verici mahiyettedir. Müzakörelers girişilmek üsere ko . gulan şartların İtalya tarafmdan yeri- ne getirilmiş olmasından dolayı Büyük Britanya hükümeti meninundar. İspanyadaki gönüllülerini bir taraf” h olarak geri çekmesi İtalyadan isle - Bemezdi ve istenmemiştir. İtalyan hü. kümetinin verdiği teminatı yerine ge- tireceğins kafi bir itimadım vardır va simdiki müzakerelerle tam bir anlaş - vıslatağı ümidindeyim.,, Çemberlâyu wlayet Büyük Britan- ya bizezt kehdi vaziyetine temas sğ8 . rek istilisali arttırmak ve silâhisnma programin tesri eylemek için yen geyretlerde bulunulmasının zarari ol | duğunu ehemmiyetle kaydetmiş ve de miştir ki: “Mevcut plânların tatbikin! tesri ei mek esaslı bir hal almıştır. Bu prog . ramm bazı kısımlarının tatbiki İse milletin gayfetleri arasmda her geyin üstüne çıkmalıdır. Milletin kendi mli- dafnası İçin tüm ve seri techiz olun - ması şarttır. Asicak silâhlarin ârttarılması sulhün en emin garantisi de değildir. Büyük Britanya hükümeti, silâhlar arasmda muvazenenin $onsuz bir yarış ilâ de gil bir anlaşma ile temin edilebileceği. ni Ümit eyler. Çörçilin teklifi bondra, 34 (4-45) — Avam kama rasında barici siyaset müzakereleri esnasında söz ülan Çörçil (mubafa- #akâr) Almanyanın birçok müşabit- lerin kanaatine göre henüz daha bir Harp yâpacık vaziyete gelmemiş vi» duğunu söylemiş ye-demiştir “... Esasen bu sene Almanya ne di. je harp etsin? Bütün istediklerini tlfek patlâtmaksızın elde ötmiyor mu? Binağnaleyh Büyük Brhtarşa müği viye etmekle hiç bir şey kaybetmiş olmazdı. Ve tedâhlitleri de 6 kadar fazla artmış 8 kabti verilen teminatı bir misli daha artırmış olurdu. Bugün harbin önüne an- cak ona karşı almâcak tahaffuzi tedbir. lerin mütecatiz& karşı tökeifi sureti- | le geçllöbilir., Romanyaya hücum! Çörçli Büyük Britanya İle Fransa- in müdafaa fasitalarmı tevhit et- meleri fikrini ileri sürmüş ve sözle- fine şöyle devam etmiştir: “. Alman ihtiramma sçik bulunan ve Çeköalovakyadav #İyade iştihayı çöken düh& başka birçok ileri hat- lar mevcuttur. Meselâ Romanyaya ait bulunan Transiivanyada Macar halkı arasında karışıklıklar çıkabi- lir ve bu karışıklıklar Alman ordu. larmın Romanya Üzerine yürümesi için bir behane de teşkil eyliyebi- Ur, Aliianyanın Romatıyaya girerek oradaki petrol membalarıma ec! Koy- iması Için başka imkân ve vesileler dâ6 yok değildir. Bugünkü Viyanayı elde tutmakla Almanya bütün Tuna havzası memleketlerinin iktisadi mu Kaddiratına hemen hemen el atmış oluyor.” lerinin müştereken harekete getirili mesi lüzumunu kaydetmiştir: “. Evvelâ ve başlıca Yukoslavya var. Bu kuvvetli devletin nüfusunun dört te üçü inkâr götürmez bir tarzda Fransanm ve İügilterenin dostudur. Bu haik katiyen müstakil kalmak Fransa ve İngiltere Su pazartesi akşamı AMUS hükümeti Çekoslovakya hakkında | Fransanın yaptığı kat'i beyanatı tak | Çörçül kanun ve Bürriyet küvvat- (— Tuna havası mosölesine yakın bir alâka görtetdikleri takdirde Yugos- Yafyanın 24 yapabilöceğini afaştır- | mağa İmkân yok mudur? Yuzos- lâvya pekâlâ kazanılabilir. Bu tak- ditüe âb Bulgaristan da âyei suret ie elde cüllmiş olür. Romatyaya gelince, bü devlet AL manların şafka doğru yapâcakları hirertlerin döğruduün döğrüy& teb- 1âğ1 nitmüadir. Bu üç devlet diktatörlere karşı bir şey yapılmadığını görecek ölürlersa bifer birer nasi grupunun kucağını düşeveklerdir. Yunanistan ve Türkiye Bu takdirde Yumanistanın ve Tür - kiyenin vaziyeti ne olağaktır? Mümkün değil midir ki Fransa ve Büyük Britanya kati bir harekete gi- rişsinlet ve gerek bu beş devleti gerek Çekoslovakyayı etraflarında toplasın - lar? Bütün bu devletlerin kuvvetli ordu- ları vardır ve nüfusları 75 milyonu bulmaktadır. Ellerinde daha şimdiden milyonlarca yetişmiş muharip bulu « muyor, Ve muazzam kaynaklara sü - hiptirler. Bu devletlerin her altımda sulh içinde yaşamak ârzusunu besli . yor. Eğer biz bu kuvvetli imkânt hiç bir müşterek gayret sarfetmeksizin elden kaçıracak olürsak tehlikeden Kurtul - rouğ olmayız. Bilâkis maruz bulunduğumuz tebli « keleri artırmış oluruz. Bugün dikta - törlere karşı koymazsak ancak ileride çok daha kötü şartlar altımda bunlar. Ya Karğilişmak zemanmı geçiktirmiş oliüktan başka bir gey yapmış olmıya- cağız., Başvekilin beyanati Londra, 24 (A. A) — Avam kama rası Çerbörlâyn'n İngilterenin hâriei siyaseti hakkındaki böyanatını reye mühücaât etmeksizin alkıylarin kabul etmiştir, Lortlar Kamarasında Londra, 24 (A. A:) — Bugün lord. “Tas Kümarıdmda hariciye nazırı Lord | Halifaks; Çörberlaynm Avam Iama- | Tasmda yaptığı ayni beyanatta bu. | Tunmuştur, Çocuklarını parçalayan Buğün gölen Fransız gazeteleri, iki gün evvel Pariste vukübulan korkunç | bir sile faciasını haber vermektedir- | ler. Resimde gördüğünüz kadın, bir si nir buhranı esnâasmda, çekiç, Söpe, tencere, hulâsa eline geçen her şeyle iki çocuğunu (resimdekiler) vahşi bir gekide öldürmüş, ve sonra, sokaktan geçenleri tehdit öderken, altıncı katta. ki penceresinden aşağıya düşerek pâr. çalanmıştır, Bu hâdise Pariste çok bü- yük bir teessür uyandırmıştır. Av köpeği kaybedenlere 23.3-038 çarşamba günü Köprü Ka- dıköy iskelesinde saat 10,30 da bir av köpeği bulunmuştur. Sahibinin Mısırçarşısı kapısında düğmeci Vasil vasıtasiyle Süleymana müracaat etmeleri. NAMUS LEKESİ NAMUS LEKESİ LEKESİ En müntehab ve güzide bir temsil heyeti Eğ kuvvetli bir mevzu * Suriye hüktmeti, bir Türkiye - seti dostluk paklımın imrası İçin yakında Incak görüşmelerde müşahit ark b mağa Emir Adil Arslanı memur vi Phir Adi) Arslan, Söriyenin tel Peris elçisi telâkki edilmektedir. g * Sufiye Dahiliye hatırı m erin kahinede değişiklik yapılması şartiğ? fasım geri almıştır. Reisi sam, BEİ, de değişikliğin yapılacağım var Müstakbel kabine, pek muhtemel yeniden Mardtın riyasetiade a ve Yedi nezirdin terekküp * Ftağsit âyan merlisinde tali mürakeresi sırssmda Başvekli mad mat meselesini satih olarak ileri g0 sizin mebusan meclisinde kabul Metinlerin tasvibini istemiştir . Fakat Ayan möc'isi, hükümetin ve röğdederek 88 muhalife katşı 193 tanliye encümeninin projeler teklifini kabul eylemiştir, * Fransada yu na rikâtı artmıştır. Gitroen fabeikeları Tüğünden bildirildiğine göre, gre” eüildikten sonra İş paydos am, Fabriksöin 16 bin mmelesi gre“ dedir. pi Gendron tayyare favrikasında dö # alimetleri baş göstermişiir. * İngilterede tcaret parilmente teşarı Vallas, Avam Kamarasındaki nülndü 937 deki İnginiş endösiri lâtınn 933 ye nisbetle yüzde 48 v8 ten sönra,en müreffeh yıl mi deal ra hâzarin da yüzde 20 yüktek ol söylemiştir. * Lehistanün endüstri ve Hearst eti yakinda başlanacak Polönya a tcaret müzakereleri için ibzeri yele geçmiştir. p * Hindistanda kongre erkânmdaf eğ #ii, köndisinin sempatisitin herbal yük Britanyuya mütevecsih öld İgiherenin #ürüklermesi ret türlü müşkül ve ibülâfealin İn gd Hindistahın yanı başında mevki ni beyan etmiştir. ö * Sövyefler birliği balk komiserleif #eylne metbat bir sinema komitesi ge söllmiştir. Kötite film çerrimesi, maların çöğaltilması ve memleket gösterilmesi gibi bütün sinema lerinin ddarösiyle meşgul olacaktır. yi * Fransız mebusan meclisi railletin e halindeki teşkilâtına mt kanuna | er ni) evküak KUYUYA el ağam ““Kihâkika ordu erkim harbiye ri netal Cruls orduyu tensik ve yi seferberlik plânmdaki rakarnn ei maliyon kişiye iblâğ için bir milyar res” tahsissin ihtiyaç olduğunu bütçe yontna bildirmiştir. vr * Fatonyadaki Polonya sefareti, İ ya hükümetine Lehistan hükümetini? cin Jeller esmiyetindeki Litvanya İskirpanin Varjovaya ilk Livanya 4 masi mümessili olarak gönderilmesi sunda ağtensan vermiş olduğunu bi tir. * Büyük bir yangında Almanyadi w terland keten fabelkalâri yanmıştır, » gın kazan dairesinden çıkmış ve muştur. Hasa” e 20 Beyoğlu 4 üncü salh he den: Terekesine mahkemece el De pâpas Ağatanailos ühdesinde bulu oğlu Tarlabaşı çukur sokak 9 ei övin tamamı açık artırma suretile 048 parartesi saat 14 de haddil gi bulmadığı takdirde 17/5/9383 seli saat 14 de satılacaktır. Tamamının kıymeti 2800 Tlradıf liye resmi ihale pulu müşterisine Arttırmaya girebilmek için ki yüzle yedi buçuk nisbetinde pey yatırmak lânmdır. Ve satiş bedeli yetmiş beşi bulduğu takdirde en çö tıranın üzerine ihale edilecektir, Tafsildt: Mezkür evin cephesi © 20 santim ve arsasının mesahası 4 murabbaıdır. Haricen kârgir şaptır, Bödrum ve zemin katı fl kattır. bodrum katında bir çama$ kömürlük mevcnltur. Zemin kab sokuk kapasinı havi sokaklan üç (89 âivenle çıkılır. Çimente döşeli bir ile iki oğâ hir belâ ve bir dolaptan tir. birtüei kat: cephede bir oda *€ oda İçinde olmak izere bir sandık ve.arkada bir oda bir sofndan İl İkinci kat cephede iki oda arkada Pİ, lâ mevcvltur. Terkos ve elektrik vardır, İsteklilerin yukatıda gösterilen saatte Beyoğlu dördüncü sölh hukuk mesiüe gelmeleri ve gettmek istiyenle" # deki kiracılara müracaat etmeleri azmindedir. nur, “(V. P. 2320) # SAKAR YA sinemasında Başrollerde: NİCTOR FRANCEN LİSE DELAMAR SESSUE HAYAKOWA LOUİS JOUVET 5i m —.. rr Se mai elin ra