12 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

ŞAM POSTA Sekibi ve Weşriyet Müdü Hasan Rasim U bU! Ankara caddesi felürei Hüresii Bisetel HABKK elefonu : 22072 " :1 24370 — <— Dış Siyasa aN manaa n EE : snemm aa Orla Avrupa ve Fransanın büyük mesuliyeti ' Yazın: Nizamottin Nazil | VUSTURYA ile Almanya ara- | sında, çok şinşekli bir karşı- imanyanın en büyük ha, olan Fransa yeni bir üş bulunuyor. Bununla 'in, istifasmı vermekle, utan bir er olduğunu ispat et- | i kabul etmek de 1âzımdır. Zira ir hafta evvel, â. unda gu süzleri söy. i hatırlıyoruz: »« Deruhte ettiğimiz s0r işi ba- Şşarmak için, lâzım olan feragal ve e- sterjiden ben şahsan mahrum değilim. Ortaya attığım esaslar üzerinde mu. va/fak olmak için icab eden bütün gartları yaratmaya armetmiş bnluı. duğumu da size bildirmekle şeref du. yarım. Vatanın menfaatleri bakımın- dan yüklenmiş - bulunduğumuz büyük Özleri söylediği zaman, faaya dair ileriye sürdü. ğü mühim bir kanun projesi gerek par- Vâmentoda, gerek Ayan moelisinde itti. faka yakm bir ekseriyetle kabul edil. miş bulunuyor ve bu hüdiseden bir müddet evvel de dış sıyasası etrafın - da ayni mo rin vılks'-ı teveccühü- NÜ temerküz ettii olmasıyla da ka- binesinin mühim işler başarabileceği- ni umduruyordu. Şotan, Franseyı saran — endişelerin fzerinde hususl teşhisler koymuş ol . dan kaldırabileceği iddia eden bxr adamdı- Muhtelif vesile'erle topla. i cokluğu, ona, mda bir milli blok teskil &. i ve kabinesini bir - parti, p bir milli hükümet haline yük- teğini sandırmıştı. Şotan ken- dinde o derece hâdiselere tahakklm e- debilecek bir küdret vehmetmeğe baş. lamıştı, kendisini o derece Fransanın mul tını idareye muktedir far , zetmeye koyulmuştu ki, inisiyativleri. no yapılacak en ufak bir müdahalenin Fruruıvı berbad bir akıbete silrükle- iadan dahi rrklnmlynrdu Ayan huzurunda söylediği bir hitabe. don aldığımız yukarki satırlar bunu g gösteren delillerden biriydi. Şotan kenldisin! fevkalâde zamanlar - da, siyasi taliin milletlere büyük bir Tütfu eseri olarak yetişen ve mil! rin hayatı 5'ut bir İstikamet ve. ryebilen y adamlar gibi bir gey addetmeye başlamıştı. Halbuki o ra. dikal sosyalist partisinin çok fanl ve çok &ilik bir elemanı olmaktan başka bir fevkalâdelik görülemiyen bir a- damdı. Dayandığı reylerin en mühim Kkısmının kendisinden milli olmaktan ziyade içtimal işler beklemekte olduğu- nu bile farketmemişti. Şotan eğer ha- kikaten söylediği gibi “muvaffakıye. tin bütün gartlarını yaratmaya azmet. | miş bulunsaydı,, ilk işinin Fransada örfi idare ilân etmek olması lüzmmge. irdi. Evet örfi idare !!ân etmesi ve a- kabinde milletin dikkatini sosyal de- magojilerden ayırıp Fransa hudut'a- yYina ve Fransanmn hudutları dışmdaki menfaatlerine çevirmesi icab ederdi. Şiiphesiz, bugünkü Fransada, Fransa. bir harik anda yedi evliya sgıridı. Halbuki Şotan, işte ni- yaet bir Şotandı. İktidar mevldîne.geldiği andanberi , Doğ ru Değil mi? Lokanta.arda ekmek ! Bizim lokantaların çok garib ve İj kötü âdetleri vardır. Bunlardan biri ve en başlıcası ekmek meselsidir. Müşterinin önüne olduğu gibi, ya. ni fırından çıktıktan sonraki ım..r.g verilen bu maddenin, çok tcmı:,' pgok itinalı yerlerde muhafazası ioal ğ eder, Fakat dikkat © eniz, gilr.u mülşsünüsdür! — Lokantalarımızın yüzde doksanında, ekmek depoları, vifrin tezgâhlarının alt tarafında, © yahut da yemek dağılan tezgâh ci- varında, yine yülsekliği, dükkânn 3 temini ile milsavi bir dolap içinde - 5 dir.. Yani ekmekler, ancak kirli peçe. E telerin, veya bulaşık tabak takımı- san atıldığı yerlerde muhafasa edil. mektedir. HRalbuki, bkantacıların tamamen aksi şekilde hareket etmeleri icab eder.. i Diğer taraftan, fırınosların müş. teriye satamadıkları çeşnisi bozuk ekmeklerin bir kısmını da, bazı lo- kantalara sürdüklerine hiç şüphe vökter, Çünkü lokentalarda satılan ekmekler hemen kemen kontrol © - dilmemektedir. Halbuki, beledivenin bütün bu Ş ottaları nazarı dikkate alması ve lokantalarda müşteri'ere verilen ek. mekleri gerek temislik, gerekse çeş- ni ilibarivle sılı bir. kontrola tâbi futması lâzımdır. TEREEERETEEEEEN SETEERİTENEN KLNNUMETTULENTTYETRETTRENURNİ. Para borsası hakkın- da bir karar Ankara, 11 (Hususi) — İstanbul borsasının 1 nisandan itibaren üç se. ne müddetle kapanması kararı üzerin. de vekil'er heyeu yeni bir karar daha vermiştir, »« . ae Ox Bu karara —ün borsa komiseri ve refakat memurları, borsanın kapalı kaldığı müddetçe vazifelerine Ankara- da devam edeceklerdir. İstanbul bor. sasının 937 malf yılı bütçesi Ankara borsasında da mer't olacak ve tesis masrafı olarak bütçenin masraf kıs - mından 4 bin lira ayrılacaktır. İstan'ul borsasındaki meclis ile Iti- razları tetkik heyeti vazifelerine An. karada devam edeceklerdir. Fransayı Ingiliz dış sıyasasının eline teslim etmesi Almanyanın Orta Av- rupaya ilk darbesini teşvik etmişti. Bu darbe Şotanı uyandırır gibi oldu ve akabinde Çekoslovakyaya ve Avua- turyaya Fransadan bir tahrik yayıldı. Bi sezildi. Çekoslovakyada ilk tesirini gösteren bu tahrike Şuşnig de katıldı. Bir an Almanyanın geriler gibi oldu. ğunu gördük, fakat aradan 48 saat geçmeden Şotanın devrildiğini ve bu devrilmeden süratle istifade eden Al. manyanm Avusturya hudutlarını taz- yike başladığını görüyoruz. Şotan Or- ta Avrupadaki hâdiselerin bütün mes- uliyetlerini yüklenerek devrilmiş bulu. nuyor, Şimdi zevcesinin vefatındanberi bü. yük bir mateme düştüğü söylenen ve hattâ geçenlerde siyasi hayattan u . zaklaşmak arzusunu gösterecek dere- cede sinirleri gevsemiş olan bir Blum- un kabine kurmaya savaştığını işiti- yoruz, Acaba Blüm kabinesini kurabi. lecek mi? Kurarsa bu kabine nasıl bir hattı hareket takip edecek? Millf işleri mi öne alacak; yoksa iç. timaf çamura mı batacak? Fransada hükümeti kim ele alırsa alsm, Fransız milletine milli mesele. leri içtimaf mese'eye takaddüm ettir- mek fevkalâdeliğ yerinde tutunabilir, ne de Orta Avru- padaki tehdit ortadan ka'kar. Halbulti, Orta Avrıumadaki etim buh- ranın nihayete ermesi lâztmdır, Bu iş. te en mühim muvasene unsuru olan Fransa batsız kalmakla, kuvvetlerini dağıtmakla sosyal çamurun içine bat. makta devam e'mekle dünya sulhüne ihanet etmektedir. Nizamettin NAZIF (*) Bu makale dünkü — baberlere göre yazılmıştır. t Hatıralarımı anlatan CEYMS NORODİ Entellicens Servisin en meşhur casuslarından Alman casusları, ven kırildiktan yirmi dakika sonra parlıyan kurşun kalemi şeklindeki mülhiş bombaları sağa sola bırakıp yangıslar çıkarıyorlardı Urzmumi harpte cephane yüklü bir GrcEe Yasilen bombik: bi kalalı geminin infilâkına ve dolayısiyle Halifaks şehrinin kısmen harap olmasına tebep olmuştu Maamafih içlerinden ayrı ayrı hâdi. selenden bahseden Üçü, tahkik ve mu- kayese edilmek şartiyle — faaliyetime esas teşkil edebilecek değerde bulunu yordu . Bu raporlardan birinde parça vardı? *Otomobille gelenlerin hareketinden bir çeyrek stat kalar sonra, rıhlıma yığılmış olan pamuk balyaları arasın. dan bir yatıgın çıktı ve acbebi bir tür lü anlaşılamadı.,, İkinci raporda şöyle yazılryordu : *“Yangın her halde bu meçhul şahıs- Tar tarafından çıkarılmıştır. Çünkü o civara onlardan başka kimse yaklaşma- mıştır.. Bununla beraber nöbetçi onla- rın şüpbeli hiç bir harek>'te bulunduk- Tarmmı görmemiştir, Hiç biri yangının çıktığı sahaya clli metreden daha ya- kına gölmemiştir. Nöbetçiye nazaran yangın onların hareketinden yirmi dekika kadar sonra başlamıştır. Meçhul şahıslar bir otomo- bilde bulunuyorlardı.. Fakat arabanın, markâstı da, numarası da malüm değil- dir.,, Üçüncü raporda şu parça dikkatimi çekii “Yangin söner sönmez enkâzı karıp tırdık. Şüpheli hiç bir şey göremedik.. Yalnız kalame benzer bir cismin — şid. detli bir asid kokusu neşrettiğine dik- kat ettik. Biraz daha aşağıda rapor şu malüma- tı veriyordu: “—Civarda şüpheli yabancı görülme- miştir, Yalnız karşı tarafta bir lokanta. ya otomobille gelen biri kadım, dört kişi bir müddet ora?a kalmışlar, sonra gene otomobille gitmişlerdir. Fakat on- lardan şüphe edilemez; çünkü ateş on- ların hareketinden yirmi dakika kadar sonra başlamıştır.,, Üç raporun sahibi de üç nokta üze- tinde ittifak etmiş bulunuyorlardı: 1 — Her yangın çıkışta otomokille gelen adoırmnlar bulunuşu. 2 — Yangının dalma bu adımlar gittikten sonra rzuhur edişi, 3 — Enkçez arasında kaleme benzer bir cisim bulunuşu , . Bu noktâlar pekaz bir ipücu — teşkil ediyodu,. Fakst meselenin anahtarı her halde buradaydı. Biraz evvel bahsetti- Rim gazete havadisini hatırlayınca işi anlamakta pek güçlük çekmiyordum. göyle bir Aknanlar, İtalya aleyhine teerübe et- | miş oldukları suikasti Fransada niçin yapmak irtemesinler?. Bu iz üzerinde yürüdüm ve muvaf- fakıyete ulaştım. Tahkikata başlad ğı- mın on sekizinci günü kalemli suileot- gilerden altısı elimize geçti.. He üzerinde mahut kalemlerden çıktı ve hepsi kurşuna dizildi. Cürümlerini dsbat eden ve divanı harpte okunan raporda ezcümle çöyle yazılıydı; “Yangn çıkaran kalemlerin, herhan gi bir kurşun keleminden farkı yektur. Kalemin icinde camdan kücük bir tüp içinde fevkalâde iştinl edicdi haştada kimyeyi bir madde vardır. Kalemin u- | cundaki yazı yazmağa mahsus kurşun bitince hava, açılan deliktoen yavaş ya- vaş nüfuz etmekte, yirmi dakika zar- fında içerideki kimyevi madde parla- maktadır, Suikastçilerin şüphe ve tehlike altı na girmeleri ihtimali —pek azdır. Çünkü suikastçi meselâ şu şekilde ha- reket etse hiç bir şüpheyi davet et mozt Bir pasta arasına kalemi gizlemiş - tir. Sokakta dolaşırken Cişiyle kalemin ucunu karıp sonra beğenmemiş — gibi pastayı yangın çıkarmak istodiği bir yere brrakması kabildir. Bu işi yapın ça rahatça uzaklaşır, yangın onun ha. reketinden yirmi dakika sonra patlak verecetkir. Alman casusları- nın muhabere usulleri 1916 sonlarında kendisini ressam di ye tanıtan şüpheli bir adamın takibine memur edilmiştim. Bu adam Fransada 'Wiâf devletlerinin mühim bir tayyare üslerinin bulunduğu Kroside — dolaşa: rak mütemadiyen tablo yapıyordu. Ben de ressam rolüne girdim. Bu role uygun eşya tedarik ederek Krosi ye gidip onun bulunduğu otele yer- leştim.. Polonyatı olduğunu söyliyen şüphe- H ressam otüz iki yaşlarınca, uzün boy- lü, sarışın, ir.yarı bir adamdı. Otelin lokantasında benim bulundu- ğum masıaun yanında bir masada ye- mek yiyordu. Benim de rvessam oldu- gumu öğrenmiş olacak ki, kendisini takdim etti ve ben de kendimi tanıt tım, Bir san'at arkadaşı ile buluştuğun- dan pek memnun olduğunu söyledi. Bir iki gün sonra biz canciğer iki ahpab olduk, Yemeklerimiz! — beraber yiyor, fakat resim yapmağa nedense beraber çıkmıyordu. Şüpheyi sden bu balinden başka yaşayış: çök muntazamdı. Her sabah erkenden otomobiline atlıyarak manzara resmi yapmıd üzere karlara çıkıyor, saat on birde dönüyor, resmini bana gösteriyor, öğleden sonra tenis oynamakla vakit geçiyordu . Hiç bir ziyaretçisi yoktu. Nadiren mektup yazryor, mektup aldığı da ol muyordu. Yazdığı mektuplar hep ayni adrese idi: Bernde Madten Müller.. Bana anlattığına göre bu kadın Bern şehrinde bir tablo ticarethanesi sahibi Bizim arkadaşın yaptığı resim - leri kolayca satıyormuş.. Bu sebeple yapılan sulu boys ve kroki resimler de bep ayni adrese gönderilmekteydi. Bir gün bana gösterdiği resimlerin- den biri nazarı dikkatimi — celbetmişti. Kendisl oldukça iyi bir ressam olduğu balde ben bu resimde bazı görüş hâta ları farketmiştim. Bunu kendisine söy- Temedikten başka eseri fevknlüde be- Bentriş gibi göründüm ve bir kopyesi- ni çıkarmama müsaade etmesini söyle dim. Evvelâ tereddüt etti. Fzkat ben san- at kudretini öyle methettim ki nihayet dayanamadı ve resmi o akşama kudar bende bırakmağa rarı oldu , (Devamı var) celb 12 MART — 1938 CUMARTESİ Hieri: 1337 — Muharrem 10 Öörene Setare 6,19 Sanom fırtınası Vahti — Sahah öti 'a 458 124 1542 1813 1D4r 6 Lüzuümtu Yetetonlar Yang İalani N OMZEE. Meyattn içiei CSU MAF 40030 Daktdar iimı ededa Li öw, Mebek, Trahya, Hüvütürtü Desimiz, Rartal, — Bürükada, Ai Teledea müladere WCif' Üenie * Mh'rnııl yaalı ıu.ıu YUNE Galnta yanıaıt a AM Hmdad gaa Mndsetnemmank ı üaü SYA SURR meytaş: sevm cmmatir gozar FNL Üskdar » Kadküyı G0T Aslaabel. MİTE Matesüyi 60T70 Mayaflur #MÜÜ A, Taksi öotomobili istemek ICi Hayaftı döe€ii 40EL Besem heti 36 * İ0 BAF chetir GELET, Deniz yolları Tutatanı Kelanlısi areniri AAĞAN MN GAT Raraleaık varıl L Akdeniz postası: Yarın saat 10 dA reket edecek olun vapür; Gf[ıboll. nakkale, İmroza gidecektlir. Karadeniz postası: Varın «aat 18 d€ reket edecek olan vapur; Ereğii, ZOR Kond dak, Filyos, Hartın ve Amasraya uğra' lan sonra Cideye gidecektir. Müzeto: Asamtya, Hama - Mizanı, Vansa eşeslari V8 Müşüz SASREri Ölüze Ve sarançlar, Tüarsi ve gesi. Kh aet .NU mdakler mer gün aaf 10 dan 16 ya kadif mr.) varia Türk ve Beüme everirimn mümemi Iuııuı*"' M! 10 Ca Hü ya Sadar ve Cuma güaü Kadar #pktır aat Tebkam Müünemi her gün asi 13 gen 16 YA V ei Ser .çer * cişideniz & Bes y arları Cumarteai y Geye; Kalı günleri VA de Pira, Merul Hrkendr SF" pyar Yapurları Cuma güsleri şaar 10 68 . mei 2020 de Kalkar 10.7ü d GETİP Ça Göleme pestas ber Ça aat .00 de v © Arı-ıu. vi 4 l’"" ııııvıııı YA0 da Mf' Hu vrenle dee ai y de ıır-._d—d:'::l-"»:; Üsküdardla Salacak arka sokak 27 ğ .,. maralı evde-oturan lhı—ıvı ıı.ımn ,, alâhı ldin hergün saal 1621 ar mak üzere İş #ramaktadır. Purün * '""f.f sınıfla okuyan Sa ddin, her ne İS € HTt sa ol yapacaktır, Kendisini ":5“ cak Milessescler, bir memleket cocüfllle dahsile devam imkânını vermiş olacA dır. n sene bucün ne o"_' tes milyon 'Türk çiftçisine tarla V mesi takarrür etti. * Tumusta yerlilerin. ecnebi mıınn;'_ Fransaya karşı ayaklanmasından * Şi a Asrt: Parisli şantöz n Zafjer; Bildirmemiştir. Sancak? ra bildirmemiştir. İSTANBUL Ferah: Dört tilm birde liçesi (Türkçe) 3 — G in kurt 3 — Cinavet ve kültür (llvn"“p A Vals dalkası, husüsl bafiye '1* Programını bildirme e hO yola ve Kartaen mübarebeleri V Programını bildirmemiştir. rı»xıı» Suatpari (Leytâklar ncarken) KADIKÖY: R Hdâle: Metropol bar Süreyya: Pr ni hildirmemiştir. BAKIRKÖY: Millmi: Ramona, ÜSKÜDAR: Höle: Korkusaz adam, Yiyatrotmr FErAHAŞI ÖRAM KIRME d SAA dü O YANARİ Dram 3 perdt Yazan: Tü Pandeli Horn — Fahrin & MKMKT ASA DALGA Komedi 3 perde Yazan: Ekrem Reşit: Pazar günleri 15,30 da Matin6 TURAN TİYATROSU Sanatkâr Nasirf ve arkadaşinfi Rürsen, Rifki, Eyüh Sabri ııır"r','.'r k Piçe - Pinçef ve Macar Vi ginin iştirmkile ÇİFTE GELİNLER şarkılı komedi $ "", ERTUĞRUL SADİ 'TEK TİWATADİ Pazartesi (Kadıköy $ reyyada): — (Bu — Mas böyle bilti) büyük vodvi 3 perde, Çarşamba — (Üs- küdar) da: (Unutular n« dam) 3 perde 3 tabla HALK OPERETİ a .- 14 mart pazartesi — akşamı H'",ı" Reçiktas Suat Park Hvatromnda mam eski tax öperet 8 perde K" 15 mart salı akşamı Panealt! sinemasında , 10 mart çarsatmbı 9 da Rakırköy Çankaya sinemast! g hamam eski tas operet - orku MA PİL ESEPKETEE rr&re PYLLLERRL v ae rmu dddi d ee