9 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Fransız meclisi yarın toplanıvyor SŞotan kabinesi Hazırladığı plânın tatb kı için Salâhiyet istiyecek Paris 9 (Hususi) — Hükümet, yarınki meclis toplantısında maliyenin ıslahı ve içlimat sahada sökünetin iadesi hususun- da hazırladığı plânın tatbiki için salâhi- yet istiyecektir. Dünkü kabine içtimamda, muhtar bir milil müdafan sandığı tesis ve bu sandığın Iştirak edeceği kredi ameliyesi mevzuları etrafında görüşülmüştür. Başvekil, geçen cumartesi günü, bu san- dığin ihdası reye konduğu zaman, her iki meclisin muvafakatile, memleketi tehdlt Ş edebilecek tehlikeler karşısında mili! kuv veti her sahada çoğalimak — lüzumundan bahsetliğini batırlatmıştır. Maliye nazırı, bu senenin ilk iki ayın- da milli müdafaa masarifinin — Üç milyar franga baliğ olmuş — olduğunu ve hütün sene İçin 15 milyardan fazla masraf ya- pıilması lizımgeleceğini beyan etmiştir. Maliye nazırı, hazinenin bundan başka sivil bir takım mühim masraflar da ihti- yar etmesi lâzngeleceğini — tasrih eyle- miştir. Mumaileyh, çok mühim tedbirler alına- cağını beyan ve mazarifin — tahdidine ve Amrme maliyesinin — kalkınmasını temine matuf bir proje İzhar etmiş olduğunu ilâ- ve eylemiştir. Maliye mazırının plânını mazırlar mec- Bisi ittifakla tasvip etmiştir. Şoltaun, meselenin siyasi cephesini ha- tırlatarak memleketlen talep olunan iti- mada mukabil âmme maliyesinin tedrici sürette halise — kavuşturulması işine hü- kümet tarafından metod dairesinde ve © nerjik bir surette devam edileceğine mem leket halkında yakın hası! etmek zarüreti- üzerinde ısrar eylemiştir . Şotan, hükümetin parlâmentadan zarurt taları İstemesi lüzümu noktasın- Hişlir. Yarın — bükümet, parla- mento huzurunda açıkça — mesuüliyeti üze- rine almakta olduğunu İleri sürmekte te- reddül etmiyecektir. Ispanya isyanı Paris, 9 — Liberta gazetesinin yaz- dığına göre Pursülvant ismindeki Fransız torpito muhribine bir Ispan. yol harb gemisi taarruz etmiş, muh- rip Vendres limanma iltica etmiştir. 'Tayfasından ikisi yaralanmıştır. * Balear , nasl bir gemidir? Burgos hükümeti, “Balear,, kruva. zörünün batmış olduğunu teyid etmiş. tir. “Balcar” . “Kanarias” la beraber - İspanyolların en değerli, en seri ve en iyi teçhiz edilmiş kruvazörüydü. Fe. Tol tezgâhlarında inşa edilmiş olan bu gemi, 1931 - 32 ağustosunda, denize indirilmiş ve 1931 . 32 de filoya ilti. hak etmiştir. Bu, Vaşington kruvazö- Tü tipinde, yani 10.000 tonluk asri bir gemidir. 193 metro uzunluğunda olan bu gemi 90.000 beygir kuvvetinde o- lup, saatte 34 mil gibi şayanı dikkat bir sürat elde etmekteydi. Balear, kendi kıyılarında ecnebi ge. milerden çok daha iyi muhafaza edil. mekteydi. Bu gemi kuvvetli toplardan maada, 208 milimetrelik çifte kade - meli 8 topla, 120 milimetrelik 8 adet tayyare deli topu, 12 torpil kovanı, 1 denizaltılarına mahsus bomba atan mancınık ve iki tayyare ile mücehhez. di. Hulâsa Balear, son on sene içinde, dünyada inşa edilmiş en iyi gemiler. den biriydi. Binaenaleyh “Lepanto,, gibi 1600 tonluk küçük bir gmelnin attığı tor- pil sayesinde batırılan Balear'ın im . hası hükümetçiler için büyük bir de . niz zaferi addedilebilir. Şimdi hükümetçilerle Frankocular arasındaki deniz kuvveti muvazenesi Frankocular aleyhine bozulmuştur. Cumhuriyetçilerin e'inde iki kruva- zör, tamirde bulunan bir zırhin bir de- nizaltı. ve destroyer filosu vardır, Frankocuların ise yalnız iki kruvazör ve teslih edilmiş bir ticaret filosu kal. mıştır. Sen Sebastyandan gelen haberlere göre general Franko Asturyada esir edilip ölüme mahtüâm edilen 50 komü- niİst liderini affetmiştir. C. 2 denizaltısında esrarengiz basırat Paris, 8 (A. A.) — Paris Suvar ga. Zetesi, Sen Nazerden ge'en ve hükü . metçi İspanyaya ait C, 2 denizaltı ge- misinde yeni ve esrarengiz hasarat keşfedildiğini bildiren bir telgraf neş. retmektedir. Malürmdür kı, bu denizaltinm Kü , mandanı ve milliyetperver cürüm or » takları geçen eylülde Brest ticaret li. manında gemiyi kaçırmak için teşeb. büste bulunmuşlardı. Bunun Üzerine tamir için Sen Na:- zere sevkedilen geminin tamlratı bit . miş, gemi birkaç gün zarfında denize açılarak Akden'zdeki hükümet filosu. na İltihak etmek Üzere bulunuyordu, Bu sefer tesbit edilen hasarat akümü- lâtörlerdedir. Ve iki milyon frank ka, dar tahmin edilmektedir. Bazı sebeb. ler, bir suikast mevzubaha olduğu zannını kuvvet'endirmektedir. İngiliz - llalvan konusma arı Berlin 9 — Almanyanın — sabık Londra elçisi Ribentrop dün akşamki trenle Lon- draya hareket etmiştir. Sabık elçi, perşem- be sabahı saat 11 de İngiliz bariciye na- yırı Lord Halilaks ile görüşecektir. Ribentrop, İngiliz başvekili tarafından da kabul edilecektir. Çiyano » Pert eörüşmeleri Homa 9 — Kont Cinano ile Lord Pert arasındaki görüşmelere dün başlanmıştır. Tagiltere ile İtalya arasında mürakere edi- Jecek bütüp meseleler hakkında ihaarl tet kikat tamamlanmışlır. R bentrop Par se uğcayacak mı ? Paris, 9 — Ribeniropun Londradan son- ra Parise uğrıyacağı hakkında buruda biç bir malâmat yoklur. Yalnız gazeteler Çem berlaynin evvelki akşam söylediği nutku mevzuubahs ederek — mülalenlar — serdet- mektedirler, Epok gazetesi, Britanya — hükümetinin dünyanın öte kısımlarına alâkasızlık gör termediğini yazarak diyor ki: — Küvvele müracaat — edilecek yerde sulh yolları ile mürakerelerde bulunulma- B1 için İngillere ara sıra sesini yükseltmek azmindedir. Bu, Almanyanın Avusturya ve Çekoslovakyaya yaptığı tehditlere açık bir telmihlir. Eko dö Puti gazetesi diyor ki: İnaliltere buzün her sahada — muazzam veller sarlediyocsa, bu Almanyayı Av: upa üzerinde hagemonyasını tesis elmek- te ve İtalyayı da Akdeniz ve — Alrikadaki siatükoyu altüst eylemekte serbest birak» mak için değildir. Bize kalırsa Lord Ha- lifaksın takip etliği uşul — belki de sulhu temin hususanda et İyi yol değildir. Fa- kat İngilterenin ber şeyden elini cekmiş olduğu da tddin edilemet. Japonya haberdar edildi Tokyo 8$ (AA.) — İhalyan sefiri Japon hariciye nazırını İngiliz - İtalyan — müza- kerelerinden haberdar etmiştir . P.o'esto ellirer Londra, 9 (AA.) — İngiltere hükümeti nin harlel siyasetini ve Fon Ribbentron ile yapılan müzakereleri — protesto etmek üÜzere teznhüratta bulunan birkac bin nü- mayisci Pikadilii - Sirkü'de — seyrüseleri inkıtaa uğratmışlardır. C. H. P. top!andı Kanuuarımız tex bir metin halme genrilece < Ankara 9 (ALA.) — C. H. P. Ka mutay grubu dün Antalya mebusu Dr. Cemal Tüuncanın — başkanlığında toplandı. 1 — Söz ala Hariciye Vekili Dr. Aras Türkiye Büyük Millet Meclisi- nin tetkik ve tasvibine arzedilecek olan Türk ve Sovyet ticatet muzhede- si hakkında izahat verdikten sonra 'Türk . Sovyet konsolozlukları adedi- min indirilmesi her iki hükümetin dos tane ve mütekabiliyet esxer Üzerine yaptığı bir anlaşmının mahsulü oldu- gunu tebarüz ettirdi. Bundan sonra Dr, Araa Hatay mese lesi hakıknda sorulan suallere de mü- zakeratın henüz bugün başlamış oldu. ğunu ve pek yakında bu suallere ce- vüp verebileceğini beyan etti, 2 — Mardin mebusu Edip Erginin kanunlarımızın tek biör metin haiinde toplattırılmasına dair — verdiği takrir müzakere ve münakaşa edildikten son ra bu esasa da'r tetkikatım yapılmıccı için grupça ihzari bir komisyonua teş- kili kararlaştırıldı. HATAYDA Tezvirat gene baş gösterdi Bir Türke nasıl muamele yapıyoriar ? Antakya 8 (Husuzi) Kırıkhanda oturan Hodoar Loonyân kilisede Erme nilere bir bitabe söyliyerek, Türklerle anlaşmarun aleyhinde bulunmuş — ve Ermenileri Türkler aleyhine teşvik et- miştir. Leonyan müstemleke memur. rımın bir âleti olarak tanınmaktadır. Kır.khan 8 (Hususi) — Türk aley tarı olan bir polis komiseri nüluzun- dan istifade öderek, Necati adında biri n Türk propaganası yapıyor bahane. sile, Ermenilerin kahvesine girmekten menetmiştir. Komiser, bonunla da kal- mayarak, Necatiyi mahkemeye vererek hakkında iki ay hapis kararı almıştır. Yine aynı komiser, bir başka Türkü de, şapka lehinde bulundu diye mah- kemeye vermiştir, Polis komiserinin bu hareketi, Türk ler Jehine artmakta olan cereyanı tet. hiş yaparak durdurmağa çalışmaktır. Almanlar memnun olmadı Berlin 8 (A.A.) — Yarı resmi Al- man mahafili, südet Almanları mese- lesi hakkında Çekoslovakya Re'sicum- huru Beneşin Sınday Taymas gazete- sine yaptığı beyanatın aleyhinde bu- lunmaktadır. Yarı resmi Korrespondans eztümle diyor ki: Ekalliyet meselesinin dahili bir me- sele olduğu ve yabancı müdahale ka- bul edemiyeceği doğru değildir. Esa- sen Çekoslovakyantn tab'i sahasına da- hil olmayan Pransa ve İngiltereye Be- neşin bu ekalliyetler meselesi ile faal bir surette alâkadar olmak bakkını ta- tımast cidden pdpdf — Beyoğlunda Bir kumarhane basıldı Bir müddettenberi gizlice tarassut edilen bir kumarhane dün gece basıl- miştir. Bu kumarhane, Taksimde Ay yıldız apartımanınm birinci dairesin. de meşhur kumarbazlardan Salih tara- fından açılmıştır. Zabıtaya bu dafre Agavni isminde bir kadın tarafından kiralanmış ola. rak gösterilmiştir. Dün gece apartımana yedi kişi gir- diği bir rulet makinesi ile 21 buçuk lira, 130 fiş bulunmuş, bunlar müsadere ©. lunmuştur. Kumar oynamak üzere eve giren Şahab, Esad, Davud, Rıza izmin- de dört erkekle Froso ve Yaranti is. minde iki kadın yakalanmış, bu sabah mahkemeye verilmişlerdir. Uzun boylu adam Iki sene kadar daha uzayacasmış Doktoriar dün tetkisalta bulunuu ar "Türkiyenin en uzun boylu adamı Ümer, dün akşam yattığı Cerrahpaşa hastanesın- den Beyodlundaki — Türk Tip cemiyeline götürülerek doktorinra göslerilmiştir. Yapılun teşhisler — bu wibi — vakalarda olduğu gibi — Ömerin güddel nuhamiye tabir edilen ve kafatasının alt — kısmına tesadüf eden kısmındaki nahiyenin fozla çalışması yüzünden bu kadar büyüdüğü: nü meydana koymuştur. Toplantıda ba mesele hakkında tıbhi i- zahat verilmiş ve Ömerin muhtelif ronigen filmleri tetkik edilmiştir. Doktorlar, uza- yışın daha iki sene kadar devam edeceği kanaatindedirler. Bu savanki yangın BEP Hnlaratı V ee lrkârgir binanın iki katı tamamen yan. mştır. Bu evde Bakırxöy belediye dok- toru Nesib oturmaktadır. Doktor yan. ginı haber alınca otomobile atlıyarak gelmiş, evin yandığını görünce asabi buhranlar geçirmeye başlamış, civar. daki bir eve alınmıştır. Yangın esviasında Şükrü ismirde bir itfalyecinin başmna bir kalas düşmüş, yaralanan itfalyeci hastaneye kaldiril- misttir. Ev sişortalıdır. Yangın, evdeki ço- endün kibrit kutusu I'e oynarken et. rafmı tutuşturmasından ileri gelmiş. tir. : hıhanr müşahitlerin kanaatine göre Japonya, Çini Uzun seneler İstilâ edemıyecektır Şanghay; 9 (husust) — sahibi bir japon memurunun llıdeııne göre, Çinlilelirn gimdiye kadar verdiği zayıat 800 bin kişiyi bulmuştur. Hankov: 8 (A, A.) — İngiliz ve A. merikan yüksek rütbeli subaylarının müşahadelerine göre, şimal! çinde sa- yısı 100 bin kadar tahmin olunan çinli gçeteler japon ordularınım gerilerine harekette bulunmakta ve müessir a. kınlar yapmaktadır. Diğer tarafatn çin ordusu mevcudu- nu yeni alman askerlerle arttırmış ve bir kaç fırka da yeniden teşkil eyle. miştir. Ecnebi müşahidlerin kanaati şudur: Çinliler Sarı nehrin cenubunda yeni bir Japon taarruzunu muvaffa- kiyetle durdurabi'ecek vaziyete gel. mişlerdir. Muhakkak olan bir şey var. sa, o da, Japonların münhasrran as- keri vesaitle Çini daha uzun seneler is. tilâ edemiyecekleridir. Sans'deki mururebe Çin telğraf ajansı neşretiği son teb- liğde şöyle demektedir: *“İki çin kolu mahirane bir surette bir yan hareketi yaparak Sinsang Ueci Harp gemisi yapılma'“_“ ması teklif edildi — Londra, 9 (Husgsl) — Amerika hükü- metinin harbe girobilmesi — için reyiâima müracant edilmesi hakkında — Amerikan parlamentosuna bir karar sureli levdi el- miş olan Amerikan mebuslarından Budlov, kabul edilmiyen bu teklifinden sonra bu sefer de parlımenltoya yeni bir karar su- veti tevdi ederek 1940 senesine kadar de- niz laşantında bulunmamalarını diğer dev letelre teklif etmesini ve ilkteşrinde Va- şinstonda bir tahdidi teslihat konlerunsı toplanmasını Rüzveliten istemiştir. Gelen haberlere göre Rüzvelt bu teklifi kabule mütemayikdlir.Sulhçu ve demokratik ame “eri herkesin malâümu alan İluzvali silâhların samimi bir surette tahdidine de taraftardır. Bu hususta müleaddit beyanatı ve teklifleri vardır. Fakat — teklifin nmeli bakımdan ne dereceye kadar kabili tatbik olduğu şüpheli görülmektedir , Haher — Silâhları tam manasile tahdil etmenin beşeriyet için — ne fevkalâde bir sandet olacağını izaha lüzum — yok, fakal Amerikada ileri sürülen fikrin — tabikatta yeri olacağlı pek şüphelldir. Rütün büyük devletler denir İnşaat programlarını tat- bika başlamış bulunmaktadırlar. — Terglih- lara yeni hirçok gemller konulmuş, mü- him paralar harcanmıştır. Bu masrafları hiçe sayarak inşantı durdurmağa kimsenin yanaşmıyacağı şünhesiz gibidir. Amerika Için tehlikeli bir rakin olmağa baslavan Sanonva, deniz silâhlarını tahdi- Leh haric ye nazırının seyahli' RBelçika ve Romani BŞ Başlaralı 1 incide söyliyen İtalya harleiye nazırımın nut. kuna, Bek, bir nutukla cevab vererek ezcümle demiştir ki: “— Burada söylediğim sözlerin de. rin bir akla bıirakacağından eminim. Italya kralı ve Habeşistan imparatoru ile krasiçe ve imparatoriçe ve son ek- selâns Musulininin serefine ve fagist İtayyanm azamet ve inkişafına kade. himi kaldırıyorum, Lâtin kültürümüzün müşterek men. bal, milletlerimizin mütekabil anlaş - ması için bir zıman teşkil etmekte ve dalma sulhün lehine olarak beynelmi. let münasebetlerin Inkişafı için iki hü. kümetin teşriki mesaisini mümkün kılmaktadır. Bek'in bu nutku, Romayı ziyaret e- den bazı hariciye nazırlarının ve bil. hassa Letanya hariciye nazırı ile Sto. yadinoviçin kullandıkları formüle uy- gun bir şekilde Haberitan istilâsının bilfiil tanmması suretinda tefsir edil. mektedir. Bu tanıma keyfiyetinin garb devlet'erini alâkadar eden beş taraflı bir pakt şeklini alabilecek bir 1tilâfın fcabından olabileceği söy'enmektedir. İtalya kralı Bek'i kabu! etti Roma 8 (A.A.) — Kral bu tabah Bek'i, krwiçe de mafam ve matmazel Bek'i kabul etmişlerdir. Ziyaretten sonra İtalyan bükümdar ları misafirlerini öğle yemeğine alıkoy muşlardır. cemiyetler ilga © * Seri -. yi Uei ve Honapnın ılınllndı Üüzerinde mühim şehirlere dır. Siyuandaki Japonlar doğru çekilmişlerdir. Sarı nehrin cellr — bundaki Japon topçusu devamlı bir & — teşle nehir üzerindeki Çinlilerin hifte ketini durdurmuştur. Şansi muha! si şimdi Linfenin cenubundaki Humâ yakinlerine kadar genişlemiştir. Çin kollarının büyük bir kısmı d& — miryolunun doğusunda Tsingyuan '. Tsingyunide toplanmış ve düşman cenahlarına biribiri hücumlarda bulunmağa başlamıştif: Japon kıtaları Sarı nehri eçli er K AY Japon kıtasti — topçu kuvvetlerit.in şiddetli bir ı“'ı. ateşinin himayesinde Şengşovun #i * : imali garbisinden sarı behri. geç muvaffak olmuşlardır. Sarı nehrin üst tarfından - ilerliyti Japon kuvvetlerinin başlıca h” N Şengşovdur. Japonlar Sarı nehri şerg — şova takriben kırk kizometrelik ıı" ğ fede kâin Lunghay şimendifer nn üstündeki Zeshuiden MM | n Li G a de muvalakal etmediği takdirde kanın lek başına kendi silâhlarimni etmiyeceği tabildir. Malöm olduğu Vaşington ve Londra munhedeleri bince İngiltere, Amerika, Japonya det? lerinin donanmaları arasında 3-5-5 n bulunmak Hâzımdır. Yani İngiltere VE merika donmnmaları müsavi kuvvetlt gak, Japanyanın — dananmasının ı—*" ite Amerika veya İngitlere d":; mecmu Tanajının beşte üicü Nİ tinde olacaktı. Janonya şimdi bu ",I,M Titraz etmekte ve Amerika — donanmitf yi İngiltere donanmasına nazaran yeditit ÖL nishetinde almasını Iılmu(nur.% ka bunu kabul elmedidi tokdirde JA" :* kendi donanmasını, münhedeleri tan'” ” p sizin İstediği kadar, — İstediği hac''" Hnte gemllerle takviye edecektir. * Bu variyette donanmasını ıııviv"., mek mecburiyetinde bulunduğu b "' Japonya kahul etmedikce silâhinrin! dit etmeğle yanaşmıyacağı aşikârdır. yart İnziltere de ayni varivetledir. l'-*p', taki menfantleri, Akdeniz variyeti yisile Janonya ve İtalvava karşı enyt lunmamağa meeburdur. Ptalya bir ki şant halinde hulunan — 25 şer bin 10f zırhhları yapmaktarı fariğ nlmıdıh’" Hillere yeni deniz programını — tal £ vazecemiyecektir. Teklifin kabul ve samimi — bir fathik olunmasını temenni edelimi, fazla hayale kanılmamak sartile! eti ti ".'.â' ği Bükreş 8 (A.A.) — İyi ma alan mavafiklen teyld olunduğunl re, Belçikanın Paris büyük ıısıll Denterghem Romaya, Moskovâ elçisi Lötelye Parise, Moskovz lu:; ti Handrik Moskova elçiliğine İ olunacaklardır. “, Belçikanın yeni Roma büyük tdf Denterghem, itimatnamesini kralt ve Habeşistan imparatortw takdim edecektir. Romanya Bükreş 8 ÇALA.) — Aıew**p ; firesko Romanyanın Roma M'M s| Kine tayin ed'lmiştir. Balkat M kararlarına uygun olarak Z3 torda “İtalya kralı ve Habeş impFtff ıJ nezdine elçi tayin edilmiştir. A WMısırda serx e a ee ı Askeri mahlyeu:ııjl Kahire 9 (A.A.) — Kral keri mahiyetteki bütün memnuniyetine ait olan imzalamıştır. nf Bu karar, n!il"""i'w teşkilâtlarının ilga edi,l'“ d::ı hit bu teşkilâtlara ait üniformd, DT e silâhların müsadere ülaceti #7 na M PF EPELEEP ıtıı.rırıııız..ı_ır!ııs'ı!o N