8 Şubat 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

Çocuk suç'arı, ruhi ve içlimai sebepleri * (VJ a Ba KY GE A YE. MA Cemiyete intibak edemeyen çocuklar “ Hiç bir istihale alâmeti göstermeyen mücrimler olduğu gibi, çok biçimsiz insanlardan da fazlet sahibi olunlar az değildir, Sokrat kocakafalı çirkin bir insandı; buna rağmen felseti ahlâkın banisidir. Parisli insan kasabı Vaydman ise yakışıklı bir katildir Yazan: Dr. Rasim ADASAL ABİATTA ultra norma! bir a- henk tahayyül eden estetikçi- ler ve sanatkârlarla, insan ruhunda mwaveral bir ahlâk, ilâhi bir kemal a- rıyan filosoflar nazarında idea! çocuk- ta her gey nizam içinde; yani çocuk dört ahengin mecmuası olmalıdır: 1 — Bedeni fonksiyonların muva- zenesi olan sıhhat; 2 — Vücut şekillerinin ahengi olan güzellik; 3 — Zekâ mekanizması olan akıl; 4 — Ahlâki duygularım topluluğu olan iyilik, Gibi vasıflar şarttır. Gerçi hakikl gençlik ve insanlık budur; çilnkü bun- da lüzumsuz bir israf ve neşvünema yoktur. Ne çare ki, bu ideal tip mls- tesnadır; ve hepimiz aşağı yukarı yu- karda saydığımız ahenklerin birisin- de bir kururla doğarız. “Sağlam vü- cutta sağlam kafa,, arıyan eski veci- eyi, meşhur Yunan bheykeltraşları Fidyas ve Praksitlis gerçi nefis eser- leriyle ve meselâ genç Apollon gibi bem düşünceli ve hem de atlet görü- nen heykellerle bize de aşılamışlar ve duyurmuşlardır. Fakat, suçu ruhi ve felgef? zaviyelerden incelerken yazdı- ğrm gibi, tabiat, kuruluş ve mekaniz- ması İle çok defa kaymalar, aşırma- lar ve lüzumsuz derecede kaharmalar gösterir ve bütün unsurlarıyla devam- hı bir mücadele, bir temizleme ameli- yesi içindedir, f En nazik bir makineden ve hattâ Paskal'ın dediği gibi “düşünen bir ka- mış” tan ibaret olan insan bu fırtma- dan kurtulamaz. Hele çocuk hiç olmaz- 83 içinde bulunduğu cemiyetin şartla- rma ve kanunlarına zararlı inhiraflar göstermeden intıbak edinceye kadar geçirdiği safhalarile en fazla yıpranan ve.kırılabilen canlı bir makinedir. İşte içtimai disiplin ile nizama mu- gayir olan muhtelif suçları işlemeye çocukları zorlryan ruhi bozuklukların ve içtimai zorlamalarn tabiatı çok defa karanlıktır. Kriminel antropolo- jinin müessisi olan Lombrozo'ya göre insan mütereddi olarak doğabildiği gibi, suça istidatlı olarak da doğabilir; we bu insanlarm kafatası, göz çukur- ları, çene, ağız kubbesi gibi yüz ki sımlarınm fena şekillerine dayanarak onları birtakım gruplara ayırır ve hattâ suişekle göre de suçların nevile- rini tayin eder. Halbuki Fransız mek- tebine göre, bütün mütereddiler cani ölamaz. Hiçbir istihale alâmeti göster- miyen mücrimler olduğu gibi çok bi- çimsiz insanlardan da fazilet sahibi olanlar az değildir. t Pilosof Sokrat koca kafalı ve çirkin bir insandı, Buna rağmen felsefi ahlâ- km banisidir. Meşhur kadm kasapla- rından Landârü'pün fizyenomisinde bir gayritablilik, bir antipati mevcutken, son zamanlarda Pariste sevdiği birçok kadınları boğarak bodrumlara gömen (Vaydman) çok yakışıklı, ve nazik tavırlı bir katildi, Bu tasnif yani (ca- ni olarak doğma veya doğmama) na» zariyeleri suç ve terbiye bakımmdan gocuk Tuhiyatımı, ve bugünlerde mij- nakaşasmı yaptığımız meseleyi doğru- den doğruya alâkadar etmediği için tafsilâtını lüzumsuz görüyorum. Çün- kü Lombrozo'nun kablettarihi (nean- darthal) tipindeki dev insanları, vey2- hut Dolmabahçeğeki Tarih sergisinde gördüğümüz (Ritikantrop), yani may- mun. insanlara benziyen (suç doğum- Iu) adamı, mektep siralarına kadar yükselemiyeceği cihetle bir tarafa bi m, Manmafih bu noktai nazarı morfo- Toji (çehfe şekliyatı) bakımından mi. | balâğalı bulmakla beraber, bütün â- limler (marazi irsiyet) i kabul etmek- te mittefiktirler. Yani insan cani ola- rak doğmasa da, oedlerinden birtakım ruhi kusurluklarla yüklü doğduğu ci- hetle bilâhare cemiyet dahilinde kar- şılaştığı bir sürü menfi vasıfta, içti- mai, ahlâki âmillerin tesiri altında olarak suç İşlemek istidadını kazanır. Binaenaleyh biz çocuklarda ya irsi o- larak intikal eden kusurlara veyahut da bilâhare çocukluğunun muhtelif safhalarmda birtakım hastalıkların yarattığı nakisalara daha çok ehem- miyet vereceğiz. Çünkü çocuk, doğdu- ğu günden itibaren beyin zarları ilti- habı (menenjit), beyin cevheri iltiha- bı (ansefalit), ve daha bir sürü ateg- li hastalıkların tehdidi altındadır. Bunlar zekâ mekanizmasma olduğu kadar, bilhassa morale de dokunurlar; ve hastalıktan önce normal, uysal, us- lu gördüğümüz çocuğun, hastalık aka- binde karakteri büsbütün bozulur; hırçın ve tahammülsüz bir çocuk olur. Fakat bazı çocuklar da vardır ki, daha ilk yaşlarda cemiyete bir türlü intibak edemezler. Halbuki ne zahiri irsi bir tereddi alâmeti taşırlar vene de fena dersler veren bir terbiye mu- hitinde büyümüşlerdir. Suç patojenisi en ziyade bunlarda karanlıktır; mas- mafih kuvvetli bir şecore taharrisi ya- pılmak kabil olsa, bunların t ve biç olmazsa cedlerinden birinde me. selâ halada veya bir amcada (canibi bir irsiyet) meydana çıkar. t İşte küçük çocuklarda aşitAr itaat. sizlik, memnu şeyleri yapmak tema yü, yalancılık, sempati mahru- miyeti, göz yaşı döktürmeyen ce disiplin riyakârlık, tembellik, hay- vanlara ve daha küçük çocuk - lara karşı vahşet gibi erken başgüs- teren karakter bozukluklarınm kökü- nü böyle uzak veya yakm bir irsiyette aramak lâzımdır. Bunlar, marazi ru- hiyatım (mütereddiler) grüpuna ithal ettiği çocuklardır. Bunlarm bir kısmı basit dejenerelerdir; budalalar, sar- saklar ve buna benzer zekâ budalala- rı bu smıftandır. Bunlarm teşhisi ol- dukça kolydır ve mektep sıralarmda © derece fazla görtilmez. Fakat buna mukabil zekâları ve iradeleri fena, sevkitabiileri bozuk ve gayri ahlâki bir yola müteveccih olan ve biraz yu- karda birkaç nev'ini saydığımız ünor- mal bir karakter gösteren çocuklar çok daha tehlikelidir. Bunlarda ego- ist ihsaslar çok dahame etmiş ve (moral duygular) silinmiştir; işte (ahlâki cinnet) den kastımız da bu- dur, Bu marazi irsiyetin en mühim iki &mili cedler veya ebeveynin ayyaşlık derecesindeki içki iptilâları veyahut irsi frengidir. Frengi kandan kana geçmek ve madâi şekildeki tehribkâr tesiri zayıflamak suretile bu tarzda (ruhi bozukluklar) m en mühim 8€- beblerindendir. Onun için her şüpheli çocuğun mazisinde ve ailesinde bu mel'un mikrobun eserlerini aramak il- mi bir şarttır. Bundan sonraki yazımla suçların İç- timai sebebleri ile tedavilerini inceli- yerek etüdlerime nihayet vereceğim. Dr. Rasim ADASAL HABER Istanbulun en çok satılan hakiki akşam gazetesidir. İlânlarını HABER'e verenler kâr ederler. Yugoslav futbolcuların kafile reisi neler söyliyor G. S. Haziranda Yugoslavyaya davet edild Şehrimizde yaptıkları iki müsabaka ile spor merakıları üzerinde'iyi bir te- sir bırakan Yugoslavya klübünün bu seyahatteki kafile reisi Mihailoviçle Pera ve Galatssaray maçları ve bun- dan sonra yapacakları karşılaşmalar hakkında görüşmeyi faydelı bulduğu- muz için dün bir arkadaşımızı misafir Sporcuların oturduğu otele gönder « dik, dost memleket futbolcülerinin re- isi muharririmizi büyük bir nezaket- le kabul ederek burada yaptıkları iki maç, Galatasaraym Yugoslavyaya da- veti hakkında şunları söylemiştir: — İstanbula geldiğimiz, hattâ hu- dutlara girdiğimiz andan itibaren bi- m karşı gösterilen büyük dostluğa te- gekkür etmeyi ilk vazife bilirim. Eski işim dolayısiyle'memleketinizde bu - lunduğum esnada kendi klübümle Ga- latasarayn karşılaşması işi idare he yetinizden rica etmiştim. Buna da'se- beb bir mektebin talebeleri ve mezun- larından müteşekkil Galatasarayla, Yugoslavyanm üniversitelilerinden ku rulmuş olan Yugoslavya klübünün çarpışmas iki dost memleket gençliği için çok faydalı olacağına emin bulun- duğum içindi. Galatasaray klübünün idare heyeti ricamı kabul etti ve biz de güzel memleketinize geldik. Bun - dan dolayı fevkalâde memnunuz. Yap- tığımız iki maç da iki kardeş memleke tin evlâtlarma yakışır bir ciddiyet i- çinde geçti. Dünkü müsabakadan #on- ra Galatasaray klübünün Tokatliyan te dahiliye vekiliniz Şükrü Kaya ile tanışmamız ve onun bize iltifatı bü- tün sporcu arkadaşlarımı fevkalâde mütehassis etti. Galatasaraylılarn bu hüsnükabulü- pe karşılık olmak Üzere kendilerini klübümüzün 25 inci senei devriyesin- de geniş bir programla tesit edeceği - miz bayramımız için haziranda Bel « grada davet ettik. 10, 11 ve 13 hazi - ran giinlerinde yapılacak olan bü bayramımızda büyük bir futbol tur - nuvası, kadınlar ve erkekler arasında atletizm müsabakaları, güreş, hend - bol, boks karşılaşmaları yapılacaktır. Futbol maçlarma, klübümüzle, Gala - tasaray, Beogradaki spor klübü veya bir İtalyan, ya bir Alman veyahut da bir Avusturya klübü davet edeceğiz. Fransanm Rasing klübünü çağırma - mız da muhtemeldir. Atletizm müsa - bakalarımız, Yugoslav, Avusturya, Macaristan ve Yunanistan stletleri a- rasında olacaktır. Güreşlere'de Galatasaray klüblinün beynelmilel (o pehlivanlarmdan başta Çoban Mehmet, Adnan, Kenan ve Ah- met gibi güreşçiler iştirak edecektir. Galatasaraylılarm bizi karşıladık- ları gibi, biz de onlara kollarımızla beraber kalplerimizi de açacağız. Mi- #afirlerimiz turnuvamızda iki müsa - baka yaptıktan sonra ya Novi Sadda veyahut da Borovoda da bir oyun ve- recekler ve son iki karşılaşmayı da Sarayevoda yapacaklardır. Buradaki müsabakalar hekkmda düşüncelerim de gunlardır; İlk maçı yaptığımız Pera ilk devre- da - rüzgürlâ beraber oynarken - İyi bir oyun çıkardı. Fakat ikinci haf - taymda bilhassa hilcum hatları hiçbir iş göremedi. Biz o gün büyük bir gol farkıyla bu maçı kazanabilirdik, fa - kat federe olmıyan bu klübe karşı 4- lacağımız neticenin 3 golden fazla ol- masmı istemedik ve ikinci devrede rüz gârı arkamıza almış olmamıza rağ - men gol çıkarmadan güzel bir oyun gösterdik, Galatasarayla yaptığımız maça gelince: bu müsabaka için bü. yük bir ehemmiyet vermekteydik. İki takım da bütün oyun canla başla çö- lıştılar. ! Kaleciniz, güzel bir atlet. Futbölde! — de çalışırsa yüksek bir kâriyer yapa- bilir, fakat bu sözlerimle şmarmasın. İki bekleriniz de çok iyi. Sart, fakat favulsüz oynuyorlar ki, bu meziyet - leri ile kusursuz birer müdafaa oyun- cusu olduklarını ispat ettiler. Haf hattımızda, sağ muavin iyi idi. Merkez muavin - işittiğime göre - Ilk defa birinci timde oynıyan bu genç, dün muvaffak olamadı. Fâkat iyi bir antrenör slinde çalışırsa iyi bir santr- haf olacağı hissini veri, Hücum hattımızda sağ taraf kusur- suzdu, 8ol taraf ise fazla işletilmedi. Fırsat düştüğü anlarda bir iş göreme- di. i Bizim takımda kalecimizder mem - nunum. O, halk için değil, takımı için oynıyan bir sporcudur. Müdafilerimiz- le merkez muavinimiz de iyi idiler. Hücum hattımız dünkü müsabakada iyi muvaffak olamadı. Bunlarda da kabahat onlarda değildi, Galatasaray kalecisinin harikulâde kurtarışları ile müdafiler, bizim akmeılarımızm ça - Iışmalarmı semeresiz bıraktı. Eğer başka bir kaleciyle karşılaşsaydık, 3 gol farkla kazanabilirdik. Her iki maçta da hakemlerinizden çok mem- NUNUZ, Şimdi Ankaraya gitmek ihtimalimiz varki, eğer bu tahakkuk ederse, cum- huriyetin ilânmdanberi geçen çok kı- sa bir zamanda akıllara hayret veri- «i bir tatzda yükselen hükümet mer- bir Yugoslav klübü şerefine nall ola- cağı. Şayet Ankaraya gidemezsek, | latmanızdır. / Çoban Mehmed içi” Hazırlanmış olan müsamer€ bu akşam Lili A Çoban Mehmedin bir karikatürü Çırçır spor galip Pazar günü Davutpaşa sahasında Davutpaşa « Çırçır spor arasındaki ya- pılan samimi maçta Çırçır spor (A) takımı (1-0), (B) takımı (10) Da - Yutpaşı A ve B takımmı yenmiştir. Genç takımları ise 2-2 berabere kal. .İ ganistan, Hindistan, Hi bu hafta içinde Gelatasarayla Pİ vanş maçı yapacağız. Bayri: günü Şişli ile çarpışacağız. Şişli, niyan eski Rasingli Vahapla Gas sarayın cezalı oyuncusu Lâl yunlarını merakla bekliyoru. iâde memnun kaldığımız bu mizde canımızı srkan yegine vi sabah güzetesinde çıkan spor 7” | dır. yi Ben de eski bir gazeteciyim. g spor yazılarını her zaman m: takip ederim. İstanbulda da zetelerinizi aldırıyor ve terci? riyorum. Bu sabah gazetesindö yazıları okuduğum zaman dop& dım. Bir gazeteci herhangi ww bün müntesibi olabilir, fakat pi bir yazı yazamaz. Bizim on b evvelki tarzda kısa paslarla oyn mızı yazıyor. Kendisine sorarım # tün Avrupa takımları başka kilde oynarlar. Hattâ burada mız iki müsabakada da rekl, başka bir şekilde mi oynadılar? Yerin! bulan kısa paslarla yıp gelişigüzel vuruşlar mı yız? i | i Bu muharririn neden bü serildi tik yaptığımı bir türlü Son olarak sizden bir ricam, bi yük bir dostluk ve mi gösteren Galatasaray klübüne kürlerimizi alenen yazmanız V€. dilerini bayramımıza iştirak için K grada davet ettiğimizi tekrar wi. vi yapılıyor a Kıymetli güreşçi Çoban eg çin, Şehzadebaşında, Turan a sunda bir gece hazırlandığın! yazmıştık. — Hasılatiyle mill güreş «a ok öl örn bir Si nacak olan bu müsamere DU yapılacaktır, 3 çok ve çeşitlidir ve her tabak 4 e Müsamerenin programi alâkalandıracak bir mahiyeti yi zum ile Vasfi, Cermal Nadirli Tad Amcabey isimli bir komediyi caklardır. Bayan Muzaffer ei nm iştirakiyle verilecek zle tens Imdan sonra sanatkâr ammer de ayrı bir komedi ceklerdir. yi Sporcu olsun olmasın HE fmdan sevilen bir güreşi” y için tertib edilen bu e kımızm icab eden rağbeti lerini ümid ediyoruz. Jai Isviçı eden Taktak Yürüyerek 9 spor cu Zöürihten bildiriliyor: gi İsviçre yürüyüş şam ”, Staeninger, Tokyo istik gönlü ye yük seferine cumartesi si mıştır. Kendisi 1940 Ol 7 iştiral? etmek üzere 1 e da Tokyoya varacağını tg tedir. Şampiyon, seyeni” ger İtalya, Yünan|stan, Tür Wi kaletmek suretile ier2 #” vurundadır, *