20 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

20 İKİNCİKÂANUN — 1038 (A İ | e Kenan Çinili — Melekzad Çinili (Tercüme ve iklibas hakkı mahjuzdur) G ERKEK - RİZ. ) İT K EKÜZÜDİNEŞİ TİNDA 2_6 — Numara j6 — Barda bir hâdise Kadınlar bana Sataşmak Ülıu_ Vap vermedim. O gece orada kal- hb“'ll koca ellerinden gelen ikramı ktan çekinmediler. Âdeta mah- ım“!füm Sabahleyin evden işle- bj takip #leceğim diye güçbelâ kur- Dağru ” Fakat akşama dönmek şartile., TU giderek Ahmedi buldum. Oku- Timm'bu Ahmedin hangi Ahmed biş i"““ hatırlıyacaklardır. Hani şu €mizi sarhoş olup ta demirci B teyi Inda geçirmemize ve benim evi- Bq:“meme sebep olan Ahmet.. <'y İ?îünce şaşırdı: . € iyi ettin de geldin!.. w;'d“ Hemen müdüründen izin n,, *Taberce çıktık, Biraz dolaştık- Hdâhıtlzre gittik. I'h“ beni bırakmak istemiyordu. ri Y6t suna karar verdik, Ben gecele- u':hflıı gündüzleri de Ahmedin j Olzcaktım. Bunu — istemiyerek M'“W Çünkü kimgenin misafiri *'&ı seve yük olmak istemiyor - &, lellyorduk Bir kadeh rakiyle geçen Ahmet, şimdi —tama- %iŞÜ Şimdi rakıyı su gibi içi- 'ıtı Eı:“ İyyen sarhoş ta olmuyordu. KK O7 bisa bir tamanda ondaki de- Ü Ğ* doğrusu diyecek yoktu. » h"îı betaberdik. Bir ğün Ahmetle tty (© belediyede anbar bekçiliği gö- —“ “Vaktile yanırmızda bulunmuş Meh h,_““uıa uğradık. O akşam, ben, ENÜ:E Mehmet çavuşla beraber do- karar verdik. Mehmet çavuş Bi 'Ğamdı Benim parasız olduğu- 'hq “:— Ahmet de biliyorlardı. Meh- K :'İ- hemen hemen her gün, bar hlq " cih ihetinden yardım ediyor — ve h?dı, Ğ“Tümı bile alıp cebime koyu- hâr,k &Ü, ehmet çavuşun bu şekildeki ıkı h“mıen üzülmüyor — değildim. SA tEtmek istemediğim zaman âr tdiyor: hhgım Ptna, diyordu. Sen benim ya- —M“'mh Yılmazsın, bir gün ben de Müı Maçolurum. “*n Şâvuş bu yakınlığı yüzün- 5"'* İyi bir tesir bırakmış ve ""1 ' gibi sevmeye başlamış 0 .tlenqu_m beraberce bara gittik. Beni Nnd"'îı. İt a*;':îorludı. Ben somurt- h'?ll dan ayrılmama sebep —Ty“rdu bh' dakika olsun unuta- .’nıh Ünler biribirini takip et- tâh P;:m bir zaman geçmişti. hüğlud'k a Tada bulunuyordum. İs- benim nerede olduğumu Yalnız buradan Hicrana h::mk Ankarada olduğu- “mıtn: & bir şey söylememesi %Mw Birince kesif bir e- rtada dans “"mk- Bit aasayaİlişik içiyorlardı hr“ - Bunlara ben de 'Nuw_::"'dtm Fakat içki beni '*lnmımışu n ,%yo ı:::lkı Masada oturan — dört % T H""“ bizim masadan a- tle bir tanesi mütema- Süzü Üyordu. Arkadaşlar, b Ya q.m öktülee aşlar, bun kadın : Misiniz yoksa bir derdi- iye Sordu : Yerime Âhmet cevap Rıdı:' 4, © ağır başlı toybir ir bana, bir de Ah- ı'qş’ tle hergün boş saatlerinde bu- | Ankarada: söyleğiğins gibi-| ” Böyle duürgün durüyor | istediler ! Âhmed “Dokunmayın, o daha toy bir çÇocuktur,, diyordu Durgun görünmesine rağmen gözleri velfezir okuyor. Ahmet: — Öyledir, paralı zzmanlarında daha yamandır. Kadın Ahmedin b uifşaatına inan- mıştı: : — Derdiniz bundan mı; diye sordu. Doğrusu konuşmaya bile tahammü- lüm yoktu. Baştan savar gibi: — Öyle, dedim. Ve konuğmaya böy- le bi rcevapla kapatmayı daha kestirme buldum. O gece orada geç vakte kadar kal- dık, Ayrılırken kadıma, bir başka gün tekrar geleceğimizi söyledik. İş bununla bitmedi. Ben Ankarada bulunduğum müddetce, kâh tesadül, kâh randevü vermek suretile bu kadın la birkaç defa daha buluştum. Bana karşı büyük alâka gösteriyordu. Ahme- din ilk gün söylediği â“parasızlık,, ka- fasmda yeretmişti. Bana para vermek, hatta, İstanbula beraber gitmek, beraber yaşamak teklfi lerinde bulundu, Ben kabul etmedim. Bir gündü, İstanhuldan Hitrandan bir mektup aldım;: Bunda aşağı yukarı şunları söylüyordu?: “Senin İstanbuldan habersiz ayrıl- man, başıma dert açtı. Ânnen polise . bağ yürmüşeye Benden şüphetendiğini söylemiş. Simdi tazyik ediliyorum. Se- nin nerede oldüğunu benden sorüyor- lar. Bu vaziyet karşısında, ne yapaca- ğrmr şaşırdım. İstanbula dönmeyecek- sen adresini polise bildirmek mecburi- yetinde kalacağım.,, (Devamı var) Bunları Bilivyor musunuz? — ef T T Posta tatarları Çinde, birkaç sene evveline kadar mektuplar, posta tatarları — vasıtasiyle gönderilirdi. Bunların ellerinde ketaman bir fe- ner, bir şemsiye; sırtlarında kalın bez- den bir torpa vardı. Yaz, kış, — gece gündüz demezler, durmadan dinlen- meden giderlerdi. Posta tatarları; en cesur, en daya- nıklı, delikanlılardan seçilirdi. Bunlar, yol yürümekten çekinmediklerini, hır- sızlardan korkmadıklarını ispat etmek meçburiyetindeydiler. Bunlar, tecrübe için bir odaya ka- patılırdı. Odanın tavanımna kum dolu torbalar asılırdı. Namzetler, bu torhala- ra şiddetli yumruklar indirirlerdi. Yal- nız, sallanan torbaların kendilerine do- kunmaması şarttı. GÇünkü bu torbalar düşmanı temsil ederdi. Tecrüheyi muvaffakıyetle —geçiren- leri posta müdiriyeti hemen işe alırdı. Zira, bunların yolda, heraangi bir » ta- arruza karşı koyabileceğine, mektup tor balarını bırakıp kaçmıyacağına emin o- hurdu. Sünger kâğıdı masıl icat olundu ? İngilterede bir kâğıt fabrikasında çalışan bir amele, kazanda kaynıyan hamura, Kizumu kadar kola atmayı na- sılsa unutmuş ve bü suüretle patronunu zarara sokmuş, Tabii fabrikadan kapı dışarı edilmiş. Fabrika sahibi, ımk işe yaramıyan bu hamuru fabrikanm önündeki arsa- ya döktürmüş, biraz sonra vağmur yağ mıya başlamış. Bu kaba hamurun suyu içtiğini hayretle görmüş, ve sünger kâ- ğıdini. bulmuş.. . Celâl Bayar hükümeti, vergi kanun- ları üzerinde büyük bir tadilât yapmak için aylardanberi tetkikat yapmakta- dır. Önümüzdeki mali sene başından itibaren birçok vergilerde tenzilât ya- pılacağı ve tahakkuk tahsil kanunların da epey değişiklik olacağı - şimdiden malümduüur. Mütehassaıslardan müteşekkil bir komisyon, sön hazırlıkları da bitirmek için Ankarada mütemadiyen çalışmak- tadır. Hükümetin mali kanunları büyük bir ehemmiyet vermesi çok yerinde bir iş- tir. Çünkü bugün bir memleketin kozu, maliyesinin derecesile ölçülmektedir. Sağlam esaslara dayanarak bir ma- liye bütün memleketi sarsar ve idare membalarını kurutur ve - sermayeleri mahveder,. Cumhuriyet devrinde, birçök — müş- külâta rağrmen maliyemizin denk bir bütçe tanzimindeki mevkü, gününde tediye yapmakta ve maziden kalma bir çok - pürüzlü borçları tasfiye etmekteki samimiyet ve hüsnüniyeti yalnız memle ket içinde kuvvetli bir itimat telkin et- mekle kalmamış, aynı zamanda yaban- cr memleketlerde tesirini göstermiştir. Bunun neticesiol arak cumhuriyet ma- liyesi sık sık memleketimize büyük sermayeler tahsis etmek istiyen ecne- bi grupların müracaatı kar;ıımda hl- mıştır. En buhranlı zamanlarda bile gemş :ıanayı ve nafia programımı kenidi vari- datile başaran tumbhuriyet hükümeti |'den daima müstağni kalmiştır. Dünyanın hayli karışık ve bütün devletler bütçelerinin milyonlarca açık 'la kapandığı şu anda Türkiye cumhu- riyeti bütçesinde — daha — şimdiden mali senenin 6 mer ayında olduğu hal- de fazlalık bulunduğunu ve her sene varidatımızın inkişaf halinde — olduğu- nu sevinçle görüyoruz. İşin buraya kadarki cephesi şüphesiz şayanıır şükrandır. Ancak bazı malf ka- nunlarımız vardırdır ki, tatbik saha- sında, verdikleri netice, yapılırken dü- şünüldüğü gibi olmamız, gerek memür lar, gerekse mükellef vaziyetinde olan birçok vatandaşlar muhtelif teşkilâtlar la karş'laşmışlardır. Celâl Bayar hükümeti, mali kanuı'llır da değişiklik yaparken, hiç şüphe yok- tur ki bu noktaları esaslr olarak nazarı itihare alacak ve düzeltecektir. Bizde tam manasile günün meselesi olan mali kanunlarımız hakkında, muh telif membalarda, bilhassa halk ara- sında tizun uzün tahkikat yaptık: Gör- düğümüz noksanları mali kanunları- mızın tatbik sahasında aksayan nokta- larından burada bahsedeceğiz. Bunu yaparken yegâne düşüncemiz, kanünlarm- tatili için tetkikatla uğra- şan komisyona vaziyeti bir de halk gö- zile gösterebilmektir. Kırtasi vecilik 1 — Mübrem zarüretler karşısında yapılmış olduğunu yukarıda izah etti- ğimiz vergi kanunları tatbik sahasına vazedilince muhtelif ellerde başka baş- ka suretlerle tatbiki yüzünden karışık- lıklar başlamakta ve bunların — izâlesi için daireler araşında tomar tomar Hos- yalar teşekkül etmektedir. Bu suretle vuzuhsuzluk karşısında memurlar ba- zan içtihatlarına ve görüşlerine göre muamele yapmakta ve bundan ya hazi- ne veyahut vatandaş zarar görmekte- dir, Maddelerde vuzuh olmulıdır 2 —-Otuz kırk maddelik bit kanın için yüzlerce sayfalık talimatname izah name yapılmakta ve zaman zaman bir çok tebliğler neşredilmektedir. Eklenen maddeler ve yapılan tefsir- lerle içinden çıkılamayacak bir hal a- ekseriya müsait olmayan bu teklifler- N Mali kanunlarımızda değişiklik yapılırken Bilhassa hangi noktalara dikkat etmemiz İâzımdır ? İstanbuldaki maliye tahsil şubelerinden biri maktadır. Vergi kanunlarında istikrar, cümlelerde katiyet ve herkesin anlaya- bileceği vuzul olmalı ve mümkün mer- tebe başka süretlerle izahtan müstağni olmalıdır. Vergi nisbetlerinin tayini 3 —« Vergi nisbetlerini tayin eden formul dolambaçlı ve karışıktır nisbet- lerde tam bir adalet yoktur. Bu adalet- sizlik bilhassa gayri safi irat esası üze- rinden vergiye tabi olanlar mükellef- lerlden bazısr daha az kazandığı halde keudısmden fazla kazanan mükelleften daha çok vetgi venhe'k ;eklmdc tecelli etınekteâîr. Vergi nisbetlerinin tatbikinde daha pratik ve mümkün mertebe adilâne bir usul bulunmalıdır. Halk muakkiplerin elinden * kurlulmalıdır 4 — Vergi kanunlarındaki hüküm- lerin tenevvü ve mükelleflerin ipkasına mecbur oldukları muamele ve tabi bu- lundukları merasim onları fuzuli bir çok-külfet ve masraflara maruz bırak- Bugün birçok vatandaşlar sırf mali kanunların tahmil ettiği mecburiyetle- rin yapılabilmesi için ayrıca bir mali müşavir veya muakip kullanmak zaru- retinde kalmışlardır. Vergi kanunların da tarh, tahakkuk, itiraz, tahsil devri zaman safhalarının ve - hükümlerinin ayrı ayrı olması ve hükümlerinin - sık sık değişitirilmesi yüzünden — birçok vatandaşlar suni ve taksirleri olmadığı halde cezayi tediyelere maruz kalmak- ta ve bu karışık hükümlerin doğurdu- ğu müuameleleride — ekseriya muamele takip eden mutavassıt ve takiplere bir ücret mukabilinde gördürmek 'zarures tinde kalmaktadırlar. Hakikaten son zamanlarda sırf mali kanunların karışık ve elâstiki hüküm- lerinden mütevellit işleri takip etmek üzere piyasada yeni bir sınıf türemiş- tir. Kendilerine maliye müşaviri, mua- mele takibine mahsus emir veren bu adamlar maalesef günden güne artmak ta ve kendi işini hizzat görmeğe vakti olamayan, ve komisyonlarda ve şube- belertde dolaşmaktan usanan halk bit- tabi bir ücret mukabilinde işini bu ka- bit adamlara vermek — mecburiyetinde kalmaktadır. Tahsili emval kanununun yeniden tanzimi $ — Vergi kanunlarmımdaki tarh, teb- | liğ, tahakkuk itiraz, tahsil, takip. ve münuzamanhwmblılqım-w lidir. Ayn ızamanda çok eski bir kanun oları tahsili emval kanunu bugünkü ih- tiyaç ve telâkkilere göre yemdcn tan- zim edilmelidir. Kazanç, buhran, ınmıoııe ve hava vergiler nin borleşmeıl 6 — Resmi -ve husust. memur. ve. müstahdemlerin kazanç, buhran, mü- vazene ve havâ kuüvvetleri yardım ver- gileri bir vergi namı altında tevhit edil- dikten sönra muafiyetlere ve verginin maaşlardan tevkifinden sötira mal dal- relerine yatırılmasına dâir olan hükümü leri de bırleşunlmelıdır Gerek resmi daireler ve gerekse husus? daireler ve miüesseseler tarafından aylıklardan ya- pılması lâzım gelen tevkifatı hesap et- mek muhtelif günlere bu tevkifatı kay- detmek için sarfedilen mesai bir yığım kırtasiye halile yol açmakta ve işlerin yüzde elli nisbetinde akamete uğrama- sına sebep ölmaktadır. Yaptığımız tahkikat neticesinde ka- rarladığımız neticeleri sırasile yazdık- tan sonra, yeni yapılacak tadilât esna- sımda şu noktalara dikkat edilmesini termenni ediyoruz.. A — Her vatandaş bir kelime ile ve- receği vergiyi bilmelidir. B — Verygi kanunu kısa açık, kati herkesin anlayabileceği bir Hsanla ya- zılmalr, Sık sık değiştirilmemelidir. - € — Müuhtelif vergilerin tahakkır- ku, tebliği, itiraz, mürür zaman hüktim leri birleştirilmelidir. — Nisbetlerde adalet, muamelede müsavat olmalıdır. E — Memur ve müstahdemlerden sile yapılacak: tenzilât kısmnının tayinin de bilhassa küçük memurların, maaşla- rırldan mümkün mertebe az tevkifat yapılmasının temin edeceği içtimai fay dalarımn ehemmiyeti nazarı itibare alım- malıdir. İSTANBUL: 18,30 Çocuk tiyatrosu, Tiltil ve Mitil is- tiklâl bahçesinde, 19 Raife ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk şark- - ları, 19,30 Spor musahaheleri: Eşref Şe- fik. 19,55 Borsa haberleri, 20 Cemal Kâ- mil ve arkadaşları tarafından Türk musi- kisi ve halk şarkıları, 20,30 Haüâva raporü, 20,33 Ömer Rıza tarafından adapça söyley, 20,45 Fasıl saz beyeti: İbrahim, Ali, Küçük Safiye, Kanun Muammer, Klârinet Hamdi, Tanbur Salâhaddin, Ut Cevdet Kozan, Ke- man Cevdet, (saat ayarı), 21,15 Şan Bedri- ye Tüzün: Ürkestra refakatile, — 21,45 0r- kestra: 22,15 ajans haberleri, 22.30 nlâkla sololar, opera ve operet parçaları, 22,50 sön haberler ve ertesi sünün programı 23 / BON, BÜKREŞ: 18 cazbant, 20 mandolin orkestrası, 20, 35 şarkılar, 21,15 filarfonik orkestra kon- seri, 23 plâkla hafif müzik, ' , BUDAPEŞTE: 19 Bulgar halk şarkıları, — 20,30 askeri müzika, 21 şarkılar, 23,10 Budaneşte kon- ser örkestrası, 24,50 sigan orkestrası. BERLİN: 18 Salon örkestrası, 20,10 plâk, 21 dans zik,