20 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

Bir İngiliz muharrırine göre -BiR BAKIŞTA NEVY. RK Herkeste bir büyük adam olmak merakı var ! Insanların kendilerini beğendirmek arzu ve zaaflarını Istismar edenlerinm en iİiyi iş yaptığı yer Nevyorktur Bazı mağazaların önlerinde plâkalı adamlar dolaşıyor; bu plâkalarda şun- lar yazılı: “Arka- daşlar oradan a- liış veriş etmeyin; orada işçiye hür- met etmiyorlarl,, , EVYORK sokaklarmda kulak misafiri olduğum sözler*pek bu'ıbırıne benziyor. Herkeste bir şöh- ı:et. 'bir. büyük adam -olmak merakı var, Köşe başlarında toplanan halkın arasından geçerken sık sık işittiğim eümileler hep şu mealdeydi; : — Vay canma, herif güzel işe çat- mış be! , ! Yahut da lüks bir otomobili işaret- le: , — Herhalde kendimi şöyle bir oto- : mobilin içinde görmek isterdim. — laştığını düuyuyorum: ' j — Banki bizden fazlı nesi vaâr? Şans işte! Nevyorkta bugünlerde en fazla sa- tılan kitabm adi şüu:: : “Nasıl dost kazanabilirsiniz? Tanı- dıklarınızı nasıl tesir altmdfa bımku- bilirsiniz?., Bütün kitapçıların ca.meklnlm-ım bu kitap donatmış. Bu kitaptan bin- lerce nüshanım Nöel ve senebaşı hedi- yesi olarak eşe dosta verildiğini uğ- radığım bir kitapçıdan öğreniyorum. “İnsanlarm kendilerini Beğendirmek arzu ve zaaflarını istismar edenlerin en iyi iş yaptığı yer Nevyork: bu sa- hada çalışari muharrirlerin yazdığı kitaplar çok okunuyor, ruhiyat dok- torlarımın kapıları nasihat dilencileri- le aşmıyor, radyo konferansçıları her gün etek dolusu mektup ve para alı- yorlar. Her adım başında 'şu ueviden ilânlara tesadüf ediliyor: — “Günde 15 dakikalık bir mesai üe içinizde mahpüus varlığı mml meyda - na çıkarabilirsiniz?,, “Muvaffakwyet, uzanıp tutubiboeği- niz kadar yakınınızdadır!,, Karınca yuvaları Nevyorkun metroları, yani yaraltı trenleri pis ve rütubetli. Bunlar de- vasa karımcâ yuvâlarma benziyorlar. Bir ıyıliklerı varsa, o da pek süratli ve ucuz olmaları. * - Metro yolcularımın ekseriyet! “Yor- gun, fakir siyahiler, boyalr'işçi kızlar ve kazancı mahdud iş erbabı tegkil e- diyor. Bu mefrolardan başkı. bir naâkil va- srtâsı da, yollarm #eviyesinden daha yukarda ayrı bir hatta işliyen tren- ler. Bunlarm - istasyonlarıma merdi- venlarle çıkılıyör. Merdivenlerin nihâ- yetlendiği bir kö$esinde, ufak bir gi- gede oturan adam para bozüyor. Oto- matik turnike için lâzımgelen bozuk- luğu oradan tedarik ediyor, paranızı | turnikenin deliğinden atarak trene giriyorsunuz. Bekleme salonunun or-: tasmda kocaman bir-demir sobâa var. Belediye nizamnamesine göre gerek metroların, gerek diğer trenlerin va - gonlarının ve bekleme yerlerinin &et-. cak'ölması lâzım, Buna Neyyork kum- banyaları pek iyi riayet - ediyorlar. 'Rıııadive nizamnamesine nazaran tren- lerde,. tı:amvavlarda, otobüslerde Bi - gara. iı;ilmemeıi icab eder. Nevvork— lular irili ufaklı sigara tiryıli]a-i ol- dukları halde bu nizamnameye de bilâ- kaydüşart itaat ediyorlar. Yangından korkan bir şehir Sinema ve tiyatroların içinde ayrıl- mış ve fiatca daha pahalr olan muav- | Nevyorkta en- ucuz yemek ".fazla-ilân var ki, için bu yerinde bir Korku. Ttfaiye teş- . kilâtı mükemmel, Nevyorkta nakil vasıtaları ve kun- dura boyatmak pek ücüz. 42 inci cad- denin kaldiırıminâ- dizilmiş köcaman “sehpalr dürbünler yabanemın ilk na- zarı dikkatini celbeden hususiyetler- den biri. Bu teleskoplar tnaana Beş ,sent mukabilinde Zühaf yi 'yü- hüt'dâ Nevyorkun 'en yüksek binalâ - |rından birinin üst katını “ gösteriyor. /—Allahın eseriyle insanm eseri arasin: -daki tercih hakkı sizin, Nevyorkta aylıklar, haftalıklar ve gündelikler -bir hayli yüksek. Fakat hayat da o nispette pahalı. Her bir dolarlık alışverişte birkaç sentilk bir de "satış vergisi,, var. Bu vergi işsiz- lere yardıma tahsis edilmiş. Ufak bir lokantada yiyebileceğiniz en ucuz ye- mek' 50 sente pâtlıyor (bizim paray- la 65 kuruş). Tereyağ, süt, şeker, ek- mek pek ucuz. Buna mukabil bir saç' traş bir dolar. Kiralar muthış yüksek Oldukça iyi bir semtte iki, üç odalı boş bir apar- tımanın aylık kirası ön beş ingiliz li- râsr (bizim parayla yüz lira). Ufak bir möbleli apartiıman ancak 30 ingi- “liz Hrasma tedarik edilebiliyor. “Nevyorkta'bedava olan tek bir şey var: kibrit. Kibritler kutu içinde de-- ğil defter halinde. Bunlar reklâm ola- rtak kullanılıyor. Bedava olmalarının sebebi de bu. - Kibritlerin kaplarında neler yazılı değil? Gelecek- intihabatın namzetle- rihden tutun da kabarelere, - barlara, öksürük ılâçlarma ve Nevcerseyde yapılmakta olan Lincoln oteline kadar her şey var. ; —- Nevyorkun Monhattan denilen kıs- -mında o kadar çok reklâm, o -kadar neredeyse bunlar Yadamim avağına dolaşacak. Adedi mil- yonlara “varan reklm ampullerinin verdiği ışıklar göz kamaştırıcı. “Dünyanın en mükemmel diş fırça- darı, Portakal yeyiniz, Cildinizi mu- hafaza ediniz - nasır ilâcı - mide ga- sinden kurtulunuz...,, — “İşte hen birden parlryan, hep birden 'sönen reklâmlardan birkacı. “-Brodveyin en parlak, en kalahalık yeri ekseriya sigara paketleri, çiklet kâğıtları, boş kese kâfrtlariyle dolu. Her köşeden esen soğuk” rüzerlar bufiları önlerine katarak sağa, söla u- | )| çuüruyarlar. yen bir krsrm var ki, ancak orada o- IBütün taksiler radyolu... turanlar sigara içebiliyotlar. - “Nevyork yangından çök korküuyor. "İşaret fenerleri direklerde takılı. Hemeri hemen her köşede - böyle bir Böyle kalabalık nüfusu olari bir gehir | direk var. Halk bu:direklerin d.ıbinde — e ilr KT toplanıyor. Fener gözünü kırpınca hemen karşı kaldırıma fırlıyor. Bu sı- rada bekliyen sarı taksilerden radyo sesleri işitiliyor. Bıitıin taksiler rad- yolu. Mouhatton'un neresinde olursanız olunuz gecenin herhangi bir saatinde iyiyecek, içecek ve sigara buluyorsu- 'olup bitenlerle -Avrupalılardan. daha fazla alâkadar. Eecnebi olduğunuzu anlayınca hemen sizi sorguya- çeki- yorlar. |* Eşçinin sesi ! , Nevyorkun bazı yerlerinde mağaza- ların önünde boyunlarında levhalar asılı asık suratlı adamların üç aşağı, beş yukarı dolaştıklarını görürsünüz. Bu levhalarda şöyle yazılıdır: “Bu müessese işçilerine iyi davran- MAYOT.,, “İşçinin sesi, diye tanılan bu adam- lârin ve kadınların köşebaşlarında nu- tuklar - göylediklerini görüyorsunuz. -Halka bağırıyorlar: “Oraya girmeyin arkadaşlar. Orada işçiye hürmet etmiyorlar. Ona lâyık olduğu ücreti vermiyorlar. Asıl hakiki işçiler biziz. İçerde çalışanlar benliği olmayan insanlar. Oradan alışveriş etmeyin.,, Bu plâkalr insanlar bugün Ameri- kada cereyan etmekte olan acı bir mücadelenin sembolleri. Gece, bnalar canlanıyor Ortalık kararınca semayı kaplıyan binalar birdenbire canlanıyor, sanki elektrikten birer sütun gibi havaya doğru yükseliyor. Bu kat kat binalar kaldırımda duran insana çok erişil- mez ve uzak hissini veriyor. Halbuki bir asansör sizi kolayca yetmişinci kata çıkarıyor. Burada rüzgâr kori - dorlarda ıslıklar çalıyor. Pencereler - den aşağı bakıldığı vakit insan sokak- ları parlak, fosforlu birer şerit gibi görüyor ve göke doğru büyük bir ihti- şamla yükselen bu binaları kendi gibi aufacık adâmların meydana getirdiğini düşünerek kollarınım kabardığını his- sediyor.. | 'nuz. Nevyork - dükkânemları Avrurpada: İş arıyor İlk tahsilini bitirmiş on beş on yedi .yaşlarmda kimsesiz iki genç kız fah- rikalarda, resmi dairelerde, apartı - manlarda iş aramaktadır. İstiyenle - rin: Fatih, Bahrisiyah Başkurşunlu “İpçiler medresesi 28 sokak ve T nu- maralı odada bayan Havvaya müra - caâtk < - 320 IKINC’KâNUN — 1938 Ic,tanbu Harici Askeri — kıtaatı ilânları ' Her bin çiftine tahmin edilen 490 , Uğ kuruş olan 22000 ile 28400 çift kundu- ra, kapalı zarfla satmalınacaktır. İha- lesi 4-2-938 cuma günü saat 11 dedir. | İlk teminatı 8208 liradır. Evsaf ve şartnamesi 696 kuruş mukabilinde M. M. V. satınalma Ko. dan almır. Ek - siltmeye gireceklerin 2490 sayılı ka - nunun 2 ve 3 üncü maddelerinde gös- terilen vesika teminat ve teklif mek- tüuplarma birlikte ihale saatinden en rilarınızı az bir saat — evvel Ko. na verme - leri. (694) (211) - 30000 metre kanat bezi müteahhit nam ve hesabina kapalı zarfla eksilt- meye konulmuştuür. Tahmin edilen be- deli 21000 lira olup ilk teminatı 1575 | liradır. İhalesi 7 Şubat 938 pazartesi günü saat 15 dedir. Eksiltmeye gire- cekler 1490 sayılı kanunun 2 ve 3 ün- cü maddelerinde istenilen belgelerle birlikte ihale günü teminat ve teklif mektuplarmı en geç bir saat evveline kadar Ankarada M. M. Vekâleti Satı- nalma komisyonuna vermeleri. (664) — (8445) ——— <— — Ankara garnizonu birlik ve mülesse- ıele_n' hayvanat ihtiyacı için d4 yem torbası 45 kıl kolan 21 keçe belleme 43 çul 12 zincir yular sapı 88 ip yular sapt 121 gebre 57 sünger 5 paybent 6 köstek 10 kayış yular başlığı Ankara Dr. Abaraj Yeni muayenehanesini Beyoğlu Mis Levazım âmirliği satımalma komisyo- nunda 28-1-938 saat 15 de pazarlıkla almacaktır. İsteklilerin belli günde sokak No. 28 Marten apartrmarıma nakletmiştir. Her nevi kadın, erkek ve çocuk ĞS' hili hastalıklarına bakat. komisyonda bulunmaları. (698) (316) Avrupa ve Amerika ve İstanbul üniversitesine talebe a gonderılıyor gl gll .- Mıden mühendisi yetıştırmck üzere 13 ve madcnler için . Jeolop'“y" ettirmek üzere 7 talebe Avrupa ve Amerikaya ve kezâlik jeoloji tahsili içih * talebe de İstanbul Üniversitesine gönderilecek ve taliplör arasırida müsabaka l"' pılacaktır. 2 — Jeoloğluk müsabakasında 1 den 7 ye kadar sıra ihraz edenlı:r Avrupâ hd Amerikaya gönderilecek ve 8 den 13 ün cüye kadar olanlar ise Enstitü hesib’n. İstanbul Üniversitesinde okutturulacaktır. : 3 — Taliplerin a;ağıdakı şartları haiz olması lâz:._mdır: A — Türk olmak. B — Maden ocaklarında çalışabilecek kabiliyeti ve sıhhatı tam olmak, * "hh’ müayene Ankarada yapılacaktır”. C — Olgunluk imtihanı vermiş olan lise veya kollej meztinü olup Fıin“’w Almanca ve İngilizce dillerden birisini okuyup yazabilmek, D — Yaşı 18 den aşağı, 25 den yukarı olmamak, ; 4 — Mühendislik için müsabaka 3 - Şubat - 1938 perşembe, _]'ı:ı:ologhlk gl! müsabaka 4 - Şubat - 1938 cuma günleri Ankarada M, T. A. Enstitüsünde lacaktır. Talebelerin imtihanda üssü mizanı doldürmüş olmaları şarttır: 5$ — Maden mühendisliği imtihanı- hesap, hendese, cebir, mihanik, Mh kimya ve yabancı dillerden biri “İngilizce,Fransızca, Almanca", Jeoloğluk imtihanı: Riyaziye “hendese, cebir” hayvanat, nebatat JeOloJi' zik, kimya ve yabancı dillerden biri “İngilizce, Fransızca, Almanca”, 6 — Tahsile gönderilecek olanlar ileride tahsil muddetlcrı kadar mecb hizmete tâbi olduklarından bu hususta mükellefiyetini tevsik etme&. üzert taahhütname verecekler ve bunun için de muteber kefil göstereceklerdir. M 7 — İstiyenlerin nüfus hüviyet cüzdanı, hüsnühal varakası, mektep $ namesini veya bunların tasdikli birer suretleri, 4 kıt'a fotoğraf ve dılekâ“k 29 - Kânunusani - 938 cumartesi günü öğleye kadar Ankarada M. T. A ,dn“ tüsü Genel Dırekturlüğüne göndermeleri ve 31 - Kânunüsani - 938 pazar“'” yılfr sıhht muayeneleri yaptırılmak üzere sabahleyin saat 10 da Adliye Sarlâf' 623) sında M., T. A. Enstitüsü Dairesinde bulunmaları ilân olunur, / .. wU7 Giresun Nafıa Direktörlüğünd€” er” 22, 2. 938 tarihine rastlayan Çarşamba günü saat 15 de Gireson V Hususi Muhasebe binası içersinde toplanacak olan Vilâyet Encümeninc? kM lira muhammen bedelli hastahane binasının yalnız kâgir ve beton armâ i larının inşası vahit fiyatlar üzerinden kapalı zarf usulile eksiltmey? B muştur. Tekliflerdeki terzilât vahit fiyatların umumu üzerinden yapı) p!' Şartname plân ve buna müteferri diğerevrak 2d0 kuruş mukabilinde NW iresinden verilecektir. Muvakkat teminat 3662 lira 61 kuruştur. İstef' . çi teklif mektuplarını mahalli ticaret odasında- kayıtlı olduğuna dair V 1938 yılr için cari Nafıa Vekâletinden alımmış en aşağı 25000 liralık yapt y ri müteahhitlik vesikasile birlikte 22. 2. 938 Çarşamba günü saat 14 25[3 dar Gireson Vilâyeti Daimt Encümen Reisliğine vermeleri lazımdy inhisarlar. U: Müdürlüği Cihbali fabrikasında mevcut (713) adet boş kola çuvalları 28-1'9385.::, gününe rastlıyan saat 10 da pazarlıkla satılacaktır, İsteklilerin mali Cibali fabrikasında görebilecekleri ve pâazarlık için yüzde 15 teminâ rıyla birlikte muayyen gün ve saatte Kabataşta levazım ve mübaya&* - 1"" c DA A he . müdürlüğündeki satış komisyonuna gelmeleri ilân olunur. - — (304) —