20 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

Bir İngiliz muharririne göre -BiR BAKIŞTA NEVY HABER — Zkşum Bosts Herkeste bir büyük adam olmak merakı var ! Inmsanların kendilerini beğendirmek arzu ve zaaflarını Istismar edenlerin en iyi iş yaptığı yer Nevyorktur Bazı mağazaların önlerinde plâkalı adamlar dolaşıyor; bu plâkalarda şun- lar yazılı: "Arka- daşlar oradan a- liış veriş etmeyin; orada işçiye hür- met etmiyorlari,, EVYORK sokaklarında kulak mişafiri olduğum — sözler'pek biribirine benziyor. Hürkeste bir göh- Fret, bir. büyük adam -olmak merakı yar, Köşe başlarında toplanan halkın &rağından geçerken sık sık işittiğim €ümleler hep şu' mealdeydi; — Vay canma, herif güzel işe çat- mış bel! Yahut da lüks bir otomobili işaret- le: mobilin içinde görmek isterdim, Kadımların ağzmda da şunlarım do- laştığımı duyuyorum: — Sanki bizden fazla nesi vüir? Şans işte! Nevyorkta bugünlerde en fazla sa- tılan kitabm adt şu: “Nasıl dost kazanabilirsiniz? Tamı- dıklarınızı nasıl tesir altında brraka- bilirsiniz? , Bütün kitapçıların camekânlarını bu kitap donatmış. Bu kitaptan bin- lerce nüshanm Nöel ve senebaşı hedi- yesi olarak eşe dosta - verildiğini uğs radığım bir küıpııdın' öğreniyorum. İnsanlarım kendilerini Beğendirmek arzu ve zaaflarını istismar edenlerin €en iyi iş yaptığı yer Nevyork: bu g- hada çalışan muharrirlerin yazdığı kitaplar çok okunuyor, ruhiyat dok- torlarının kapıları nasihat dilencileri- Je aşmıyor, radyo könferanaçıları her gün etek dolusu mektup ve para alı- yorlar. Her adım başında şu neviden ilânlara tesadüf ediliyor: “Günde 15 dakikalık bir mesai ile, içinizde mahpus varlığı nası? meyda - na gıkarabilirsiniz?,, M ğ “Mevaffakıyet, usanıp tutabileceğik niz kadar yakınınızdadır!,, Karınca yuvaları Nevyorkun metroları, yani yeraltı trenleri pis ve rütubetli. Bunlar de- vasa karmca yuvalarma benziyorlar. Bir iyilikleri varsa, © da pek süratli ve ücuz olmaları. Metro yolcularınım ekseriyoti yor- gun, fakir siyahiler, boyalı işçi kızlar ve kazaner mühdud iş erbabı teşkil e- diyor. Bu mefrolardan buğka bir nâkil va- ertası da, yollarım seviyesinden daha yukarda ayrı bir hatta işliyen tren- ler. Bunların istasyonlarma — merdi- venlerle çıkılıyör. Merdivenlerin nihâ- yetlendiği bir köğesinde, ufak bir gi- şede oturan adam para bozuyor, Oto- matik turnike için lüzimgelen bozuk- luğu oradan tedarik ediyot, paranızı turnikenin deliğinden atarak trene giriyorsunuz. Bekleme salonunun or- tasmda kocaman bir-demir Soba var, Belediye nizalnınamesine göre gerek metroların, gerek diğer trenlerin va - gonlarınım ve bekleme yerlerinin set- cak-ölması Mizım. Buna Nevyork kum- nanyaları pek iyi riayet - ediyorlar. Reladive nizamnamesine nazaran tren- lerde, tramvaylarda, otobüslerde Bi - gara içilmemesi İcab eder. Nevyork- lular irili ufaklı sigara tiryakileri ol- kaydişart itaat odiyorlar. Yangından korkan bir şehir Sinema ve tiyatroların içinde ayrıl- mış ve fiatça daha pahatr olan muav- yen bir knemm var ki, ancak orada o- turanlar sigara içebiliyotlar. Nevyork yangından çök korkuyor. — Hefhalde kehdimi şöyle bir oto ; için bu yerinde bir Korku. İtfaiye teş- kilâtı mükemmel, Nevyorkta nakil vasıtalart ve kun- düra boyatmak pek ücüz. £2 inci cad. denin kaldirımina - dizilmiş kocaman sehpalı dürbünler yabanemın ilk na- zarı dikkatini celbeden hususiyetler- den biri, Bu telbskoplar insana beş ,sent mukabilinde Zühul yıldızıi, yı- hut'dâ Növyorkun 'en yüksek binalâ - rından birinin üst katımı — gösteriyor. | Allahın eseriyle insanın eseri arasin- daki tercih hakkı sizin, Nevyorkta en ucuz yemek Nevyorkta aylıklar, haftalıklar - ve gündelikler bir hayli yüksek, Fakat hayat da o nispette pabhalı, Her bir dolarlık alışverişte birkaç sentilk bir de “satış vergisi,, var. Bu vergi işalz- lere yardıma tahsis edilmiş. Ufak bir lokantada yiyebileceğiniz en ucuz ye- mek' 5Ö sente patlıyor (bizim paray- la 65 kuruş). Tereyağ, süt, şeker, ek- mek pek ucuz. Buna mukabil bir saç traş bir dolar, Kiralar müthiş yüksek. Oldukça iyi biür semtte iki, üç odalı boş bir apar- tımanın aylık kirası ön beş ingiliz li- radâr (bizim parayla yüz lira). Ufak Bir möbleli apartrman ancak 30 ingi- liz Hrasma tedarik edilebiliyor. Nevyorkta bedava olan tek bir şey var: kibirit! Kibritler kutu içinde de- gil defter halinde. Bunlar reklâm ola- rak kullanılıyor. Bedava olmalarının sebebi de bu. j Kibritlerin kaplarında neler yazılı değil? Gelecek- intihabatın namzetle- rinden tutun da kabarelere, barlara, Göksürük ilâçlarına ve Nevcerseyde yapılmakta olan Lincoln oteline kadar her şey var. Nevyorkun Monhattan denilen kıs- mında o kadar çok reklâm, o kadar fazla ilân var ki, neredeyse bunlar Tadamımnm avağmıma dolaşacak. Adedi mil- Yyonlara “ varan reklm ampüllerinin verdiği ışıklar göz kamaştırıcı. “Dünyanın en mükemmel diş fırça- ları, Portakal yeyiniz. Cildinizi mu- kafasa ediniz - nasır ilâer - mide ga- sinden kurtulumuz...,, İşte hep birden parlıyan, hep birden aönen reklâmlardan birkaçı. Brodveyin en parlak, en kalabalık yeri ekseriya sigğara paketleri, çiklet kâğıtları, boş kese kâğıtlariyle dolu. Her köşeden esen soğuk - rüzerlar butiları önlerine katarak sağa, sola u guüruyorlar. İBütün taksiler radyolu... İşaret fenerleri direklerde takılı. Hemen hemen her köşede - böyle bir Böyle kalabalık nüfusu olar bir şehir | direk var. Halk bu direklerin dibinde boli toplanıyor. Fener gözünü kırpınca hemen karşı kaldırıma fırlıyor. Bu sı- rada bekliyen sarı taksilerden radyo sesleri işitiliyor. Bütün taksiler rad- yolu. Mouhatton'un neresinde olursanız olunuz gecenin herhangi bir saatinde yiyecek, içecek ve sigara — buluyorsu- 'nuz. Nevyork - dükkâncıları Avrupada . olup bitenlerle Avrupalılardan daha fazla alâkadar. Kenebi olduğunuzu anlayınca hemen sizi sorguya- çeki- yorlar. * Işçinin sesi | , Nevyorkun bazı yerlerinde mağaza- ların önünde boyunlarında levhalar asılı asık suratlı adamların üç aşağı, beş yukarı dolaştıklarını görürsünüz. Bu levhalarda şöyle yazılıdır: “Bu mücssese işçilerine iyi davran- TAYYOT' )) *“İşçinin sesi, diye tanılan bu adam- ların ve kadınların köşebaşlarında nu- tuklar söylediklerini görüyorsunuz. Halka bağırıyorlar: *“Oraya girmeyin arkadaşlar. Orada işçiye hürmet etmiyorlar. Ona lâyık olduğu ücreti vermiyorlar. Asıl hakiki işçiler biriz. İçerde çalışanlar benliği olmıyan insanlar. Oradan alışveriş etmeiyin.,, Bu plâkalı insanlar bugün Ameri- kada cereyan etmekte olan acr bir mücadelenin sembolleri. Gece, bnalar canlanıyor Ortalık kararınca semayı kaplryan binalar birdenbire canlanıyor, sanki elektrikten birer sütun gibi havaya doğru yükseliyor, Bu kat kat binalar kaldırımda duran insana çok erişil- mez ve uzak hissini veriyor. Halbuki bir asansör sizi kolayca yetmişinci kata çıkarıyor. Burada rüzgür kori - dorlarda ıslıklar çalıyor. Pencereler - den aşağı bakıldığı vakit Insan sokak- ları parlak, fosforlu birer gerit gibi görüyor ve göke doğru büyük bir ihti- şamla yükselen bu binaları kendi gibi sufacık adamların meoydana getirdiğini düştinerek kollarıım kabardığımı hiz- sediyor. İş arıyor İlk tahsilini bitirmiş on beş on yedi Jyaşlarında kimsesiz iki genç kız fab- rikalarda, resmi dairelerde, apartı - manlarda iş aramaktadır. İstiyenle - rin: Fatih, Bahrisiyah Başkurgunlu İpçiler medresesi 28 sokak ve T nu- maralı odada bayan Havvaya müra - ORK Istanbul rici Asker DÜM d Her bin çiftine tahmin edilen 490 kuruş olan 22000 ile 28400 çift kundu- ra kapalı zarfla satınalınacaktır. İha- lesi 4-2-038 cuma günü saat 11 dedir. İlk teminatı 8208 liradır, Evsaf ve şartnamesi 696 kuruş mükabilinde M. M. V, satmalma Ko, dan almır. Ek - siltmeye gireceklerin 24090 sayılı ka - nunun 2 ve 3 üncü maddelerinde gös- terilen vesika teminat ve teklif mek- tuplarına birlikte ihale saatinden en az bir saat — evvel Ko. na verme - leri. (694) (211) — 30000 metre kanat bezi müteahhit nam ve hesabmma kapalı zarfla eksilt- meye konulmuştur. Tahmin edilen be- deli 21000 lira olup ilk teminatı 1575 | liradır. İhalesi T Şubat 938 pazartesi günü saat 15 dedir. Eksiltmeye gire- cekler 1490 sayılı kanunun 2 ve 3 ün- eÜ maddelerinde istenilen belgelerle birlikte Ihale günü teminat ve teklif mektuplarını en geç bir saat evveline kadar Ankarada M. M. Vekâleti Satı- nalma komisyonuna vermeleri. (684) — (5445) — Ankara garnizonu birlik ve mülesae- ıelep' hayvanat ihtiyâcı için 44 yem torbası 45 kıl kolan 21 keçe belleme 43 çul 12 zincir yular sapı 88 ip yular gapı 121 gebre 57 sünger 5 paybent 6 köstek 10 kayış yular başlığı Ankara Levazım âmirliği satmalma komisyo- nunda 28-1-938 saat 15 de pazarlıkla alımacaktır. İsteklilerin belli günde komisyonda bulunmaları. (698) (316) Avrupa ve Ame uğ ALPLiDıLE Dr. Abaraj Yeni muayenehanesini Beyoğlu Mi sokak No. 28 Marten apartrmanın! nakletmiştir. Her nevi kadın, erkek ve çocuk da" hili hastalıklarına bakat, rika ve İstanbu üniversitesine talebe gönder 1 — Maden mühendisi yetiştirmek üzere 13 ve madenler için jeo!ojî**jı ettirmek üzere ? talebe Avrüpa ve Ameril iliyor. kaya ve kezalik jeoloji tahsili içit * talebe de İstanbul Üniversitesine gönderilecek ve talipler arasırkla müsabaka V? pılacaktır. 2 — Jooloğluk müsabakasında 1 den 7 ye kadar sıra ihraz edenler Avrupö * Amerikaya gönderilecek ve 8 den 13üncüye kadar olanlar ise Enştitü heuh?d İstanbul Üniversitesinde okutturulacaktır. $ — Taliplerin aşağıdaki şartları haiz olması lâzımdır; A — Türk olmak. B — Maden ocaklarında çalışabilecek müuayene Ankarada yapılacaktır”. kabiliyeti ve sıhhatj tâm olmâk, ”"”,! € — Olgunluk imtihan: vermiş olan Jise veya kollej meztini olup Fııl“’f Almanca ve Ingilizce dillerden birisini okuyup yazabilmek. D — Yaşı 18 den aşağı, 25 den yukarı olmamak. a 4 — Mühendislik için müsabaka 3 - Şubat - 1938 perşembe, ]eolbğı“k iç müsâabaka 4 - Şubat - 1938 cuma günleri Ankarada M. T. A, Enştitüsünde lacaktır. Talebelerin imtihanda üssü mizanı doldurmuş olmaları şarttır. $ — Maden mühendisliği imtihanı- hesip, hendese, cebir, mibanik, gt kimya ve yabancı dillerden biri “İngilizce,Fransızca, Almanca", Jeoloğluk imtihanı? Riyaziye “hendese, cebir” £ zik, kimya ve yabancı dillerden biri “İngilizce, Fran 6 — Tahsile gönderilecek olanlar il hizmete tâbi olduklarından bu hususta anat, nebatat, ie*"“—ş'.r a, Almanca"”. eride tahsil müddetleri kadar Me* mükellefiyetini tevsik etmek üseft taahhütname verecekler ve bunun için de muteber kelil gnalcr.'ceklerdk-d.# ? — İstiyenlerin nüfus hüviyet cüzdanı, hüsnühal varakası, mektep $' namesini veya bunların tasdikli birer suretleri, 4 kıt'a fotoğraf ve dilekçt' 29 - Kânunüusani - 938 cumartesi günü “ öğleye kadar Ankarada M.'T. A: tüsü Genel Direktörlüğüne göndermeleri ve 31 - Kânunüsüni - 938 pazarte$ y ü sıhhi muayeneleri yaptırılmak üÜzere sabahleyin saat 10 da Adliye Sarayi 21) (6 sında M, T. A. Enstitüsü Dairesinde bulunmaları ilân olunur, y Giresun Nafıa Direktörl 22, 2. 938 tarihine rastlayan Çarşamba günü saat 15 de Gireson Vi Husust Muhasobe binası içersinde toplanacak olan Vilâyet Encümeninc? lira muhammen bedelli hastahane binas&'nın yalnız kâgir ve beton armâa larının inşası vahit fiyatlar üzerinden kapalı zarf usulile muştur. Tekliflerdeki tenzilât vahit fiyatların umumu üzerinden yaptl8' ga Şartname plân ve buna müteferri diğerevrak 240 kuruş mukabilinde NWM iresinden verilecektir, Muvakkat teminat 3602 lira G1L kuruştur. İstök « teklif mektuplarını mahalli ticaret odasında kayıtlı - old 1938 yılı için cari Nafıa Vekâletinden alınmış en uşağı ri müteahhitlik vesikasile birlikte 22. 2. 938 Çarşamba dar Gü i Vili; Daimt Encü: R: Cibali fabrikasında mevcut .. v .. üğünder” zi v ue eksiltmeye K 713) adet boş kola çuvalları 28-17 gününe rastlıyan saat 10 da pazarlıkla satılacaktır, İsteklilerin mali Cibali fabrikasında görebilecekleri ve püzarlık için yüzde 15 temli rıyla birlikte muayyon gün ve saatte Kabataşta levazım ve mübayast müdürlüğündeki satış komisyonuna gelmeleri ilüân olunur. (