10 Ekim 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Komünlzmo karşı hıırp açılırsa Italya Japonlara yardım vaadetmiş 18 Ingiliz üniversitesibin profesörleri Japonlara karşı harekete geçilmesini Ingiliz hükümetinden istediler Londra, 10 (ALA,) — On sekiz İngiliz Ü. , yen birleşmiş olduğunun Japon milletine bil. Biversitesine metsup 90 profesör Çin Maarif | dirilmesini rica ve Japonyanuı Çindeki hâre. nazırıma bir telgraf çekerek Japon taarruzu. | ketinin meşru bir müdafaa hakkının — filen nu durdurması için İngiliz hükümetini taz. | tatbikinden başka bir yey olmadığını bayan yik edeceklerini vaadetmişlerdir. etmiştir. Çinin milli bayramı Isveçte Japonlara boykat Nankin, 10 (ALA,) — Çin milli bayramı Stokholm 9 (A,A.) — Umuml iş konfede. münasebetile general Çangkaygek — Tadyoda rasyonu lera komitesile — İsveç sosyal . Öt. söylediği bir nutukta ezcümle demiştir ki; mokrat partisinin icra — komitesi ve daha — Bir kaç aydan evvel sulhü ümit etmek | bazı teşekküller müşterek bir — beyanname mukaldir. Şimdiki fedakârlıklardan dahâa çok | neşrederek Japon eşyasma boykotaj yapıl büyük fedakârlıklara katlanmağa hazırlan. | — masını istemişlerdir. malıyız, Bununla beraber ümit ve tümat | — Jtalya silâhla da yardım da bezlemeliyiz. Yirmi senedenberi tefrika. edecekmiş ! ya uğrayan Çin bugün birleşmiştir. Ve mü. 9 — Siyasi mahafilde — İtalyazın Şagarlan TTi ee Besliytekektedir.. Çine karşı Japanyanın takip ettiği hattı ha. !ılyı Japonya ile beraber reketi tasvip etmesine büyük bir ehemmiyet Tokyo © (AA,) — Röyter.afansının muha | — atfedilmektedir. biri bildiriyor: ı Röyter ajanaına göre İtalya Uzakşark hâ. Tütlya sefirt Harlciyo müsteşarın! ziyaret | Tekâtının komünizme kargı mukaddes bir edörek Ttalyan milletinin Japonyanm Çindeki | barp mahiyeti aüdığı — tükdirde — aponyaya hareketine tamamile Mmüzaheret etmek hu. | askeri yardımda bulunacağına — dair Tokyo susunda Musolininin idaresi altında kat'iy. | hükümetine resmen la t vermiştir. Lehistanda Türkler Lehistandaki Türklerin garib bir | vermekle,. itbam ediyor.'Bu arkadaşın takim hareketlere maruz kaldıkları u. | sütunlarında şimdiye kadar hep yerli zun zamandanberi rivayet ediliyordu. eşhasa ait mülâkatlar ve bcyııı:ıüa_r Bu hâdiseyi-bir sabah gazetesi evvel. | mt çıkmışlır? Ve ne zamandanberi bir ki gün tazeledi. Bunun üzerine, mese. | gazetenin bir mesele hakkında yaban- leyi etraflıca tahkik etmiş olmak i. | c1 bir zat İle de konuşması doğru ol- bükümetinin İstanbuldaki | mamıştır? Gazete dostumuzun dost hakkında ne di. | fikirlerini de, düşmanlarımızın düş - yeceklerini sorduk. İstanbuldaki ge - | man fikirlerini de nesreder, Kaldı kî, neral konsolosluk namina konuştuğu. | bu zat bize vize verilcr i vaadetti. nu söyliyen bir memur bize şöyle ce- | Yani Cavidin lehinde vaziyet elde edil. vab verdi: miş oldu. “— Türkiye ile Lehistan arasında Bununla beraber talikikatımız Var- müzakere mevzuu olan bazı geyler var' | govada Türklere karşı bazı hareketler dir. Bunlar hakkında — söz söylemek | yapıldığı kanaatini de kuvvetlendir. salâhiveti bende voktur. Yalnız fabri. | mektedir. Yalnız, bu hâdiseler Rüştü katör Cavid hakkında Varşovada ta. | Aras . Beck tebliğine takaddüm et. kibatta bulunulduğu doğru değildir. | tikleri ve ©o tebliğden sonrm bir baş. Bu zata henüiz vize vermedik. Zira | ka hareket olup olmadığı henüz belli hakkında Varşovadan malümat iste . | olmadığı için vaziyetin değişmiyeceği. dik. Maamafih bu malümat isteyişi. | ni temenni etmek de mümkündür. Bir miz tamamiyle normal bir formalite. | Leh papazın Polonez köyünden uzak. den ibarettir.,, laştırılmasına mukabelebilmisil olarak Biz bu beyanatı sonuna göyle fahrikatör Cavidin kardeşi Ömer Na- cümle ilâve ederek neşrettik: cinin Lehistandan çıkarılmış olduğu *“Bu sözlere inanmamak istemiyo. | anlaşılıyor. Tuz. Fakat inanmamızın ancak Cavide | — varşovada bizim €en faal sefirleri- vize verildiği gün tekemmül edebilece. | mizden biri vardır. Onun bu mescle ile ğini de kayda lüzüm görürüz., Bugün ayni sabah gazetesi, bizi “yabancı memurlara konuşma imkânı Manevralar başladı (Baş tarafı 1 incide) denizden vatanın bağrına saldıran düsman buralarda ve hattâ çok ilerde | tutunmuş bulunuyordu. Bir 30 Ağus. tos günü, yine böyle güneşin ilk ziya. ları ile bu düşman denize doğru sü- Tülmeğe başlanmıştı. O kuvvetlerin başında olduğu gibi işte şimdi de o günün ve bugünün en büyüğü Atatürk duruyor. İste yanında “Garp cepheleri kumandanı” İzmet, jste öbür tarafta *“Erkânıharbiyel umumiye reisi,, Fev. ai Şu sahneyi görenler tesirinden kur. tulamıyorlar. Fakat hu sabah. yükse. len güneş Türk ordusunu o günklünden tök daha başka bir simada görünüyor, O gün meveyt olan imanın yanma bu Bün en modern silâhlar katılmış bulu. Nuyor. Ne mutlu o orduya ki böyle bir ba- $İ, böyle bir imanı ve silâhları var. Diğer taraftan kırmızı taraf te. cemmllünü iİkmal etmis gibidir. Bu kuvvetler Küşadası sahilinde düşmanı Kkarşılamış olan ilk kıt'aları takviyeye başlamıştır. Şimendiferle Dersimden nakledil. mekte olan Riyaseticümhur alayı gel- mek üzeredir. , Mavi taraf kuvvetleri donanma ate- gi himayesinde sahilde tutunmaktadır. Kırmızı ve mavi taraflar kuvayı | külliyesinin yarın veya salı sabahı kar sılaşıp çarpışması mühtemel görül. mektedir. bir de girişeceği teşebbüslerin muvaffak olacağını sanmak istiyoruz. Aksi tak. dirde, Bek'in Rüştü Arasla- anlaşmış olmasına ve sefirimizin teşebbüslerine Tağmen Vargovada emniyeti umumiye metodlu bir tarzda Türkleri tazyika devam ederse, hundan çıkacak mana tabil pek tadsız olur. Lehistanın va- tandaşlarımıza karsı yapılmış olan bu hâdiselerden nedamet edeceğini ve vi- zelerin verileceğini, tazyiklerin dura- cağını tahmin etmek dağrudur, e Ş. G Ruzvelt Fransız akademisi azası oluyor ) — Ahtliki ve ziyazi Wim. gimdi mün Hal balunan ikl ©: azalıktan tirine relsi. cumhur Ruzveltir numzetliğinin konulmusın toklif etmişlerdir. . Bu münasebetle 109 senesinde — Amerika Cumhurrelsi Theodore Ruzveltin aynır xıfatla bu akademiye aza İntihari edilmiz olduğu ha. tırlatıimaktadır. Galatada yangın Dün gece yarısına doğru Galatadaki Cilâ fabrikasında bir yangın çıkmıştır. Yetişen itfa'ye fabrika kısmen yat 2it olan fasrikanın sigortasız olduğu Istanbulun en çok satılan hakiki akşam gazetesidir. İlânlarını HABER'e verenler kâr ederler. uğraştığına ve Leh hükümeti nezdin. | dığı halde ateşi bastırmıştır. Dimitriye | « Baş tarafı 1 incider Benet ittihaz eder. Kendisine gelince, faşlst hükmeti, ana vatanı, adaları Ve müstemlekeleri ile İspanyanın siyasi İstiklâli ve binnetice mtllkf tamamiye. ti hakkında birçok defa ve resmi su. Fette verdiği temina'ları hatırlatmaya bile lüzüum görmemektedir. 3 — Faşist hükümeti, İspanyadaki dahili mücadelelerin diğer milletler a. rasında şüphe ve imtizaçsızlık sebebi teşkil etmesine bir nihayet verilmesi ve umümi gerginliğin zall olmasını mümkün kılmak Üzere, vaziyetin, di . ğer sahalarda da terakkiler kaydı su. retile inkişaf eylemesi hususunda Fran sız hükümetinin noktal nazarına tam surette iştirak etmektedir. Fazist hü. kümeti, ademi müdahale siyasetini müessir bir hale koyabilecek mahiyet. te telâkki edilecek bütün vasıtaları, mazide de daima yaptığı gibi, en iyi niyetle tetkike hazırdır. 4 — Fransız hükümeti ademi müda. hale siyasetinin unsurları arasında, gönüllüler meselesi ile bunların geri çağırılması keyfiyetine husust bir e. hemmiyet atfetmektedir, Bu hususta, Yyersiz münakaşa için değil fakat her. kesin siyas! vaziyetini ve bundan çı - Kkacak mes'uliyetlerini tasrih etmek i. Çin gurasını hatırlatmak yerinde olur ki, gönüllüler gönderilmesinin yasak edilmesini ve bilâhare bunların geri çağırılmasını ilk defa olarak ve ısrar. la istiven Almanya İle birlikte, bizzat İtalya olmuştur. İtalyan hükümeti, bu meseleyi, her türlü ademi müdahale siyâasetinin elzem unsurlarından birisi olarak telâkki etmek hususundaki ilk teşebbüslin kendisine ve Alman hükü. metine ait bulunduğunu ileri gürer ve bu iddiasını, hassaten, İtalyan hari. ciye nazırının daha 1936 ağustosunda Fransa büyük elçisine yaptığı vazıh beyanata, Fransız ve İngiliz büyük el. çiliklerine gönderilen T kânunusani 1037 tarihli şifahf notada mevcut be. yanata İngiliz büyük elçiliğine gönde. rilen 25 kânunusani 1987 tarihli şi. fahi notadaki beyanata ve nihayet, bu meselenin son münakaşası esnasında, İtalyan mümessilinin Londra ademi mlüldahale komitesinde yaptığı müte . addit beyanata istinzt ettirir. Faşist hükümeti, muhtelif safahatı ve unsur. Tarı ile bütün ademi müdahale mesele. sinde, Yukarıda zikredilen beyanat . lardaki ayni fikirleri mubafaza eyle. mekte olduğunu bu kerre de teyid ey. lemekle kespi şeref eyler. 5 — Fransız hükümeti, 2 teşrinlevel 1987 tarihli şifahi notasında, andemi Taüidahale sgiyasetinin tatbikını temin edebilecek tedbirler üzerinde kabil ol. düğü takdirde bir anlaşmaya varmak üizero Fransız, İngiliz ve İtalyan hükü. metleri arasında görüşmelere başlan. ması fikrini ileri sürmektedir. Fransız hükümeti, bu usulü, Londra komitesinde vukua gelen güç çlükleri bertaraf edebilmek maksadile “teklif eylemektedir. Faşist hükümeti, bu Fransız teklifini tam kıymeti ile tak. d?f eder, Fakat mevzuubalıs güçlükle. Tin, inceliklere yahut müzakere usulü farklarma ve bilhassa teklif edilen u. sule müranaat ile iktiham olunabilece. Binden faşist hükümeti şüpheli bulun. maktadır. Faşist hükümeti, Fransız hükümetinin nazarı dikkatini şu cihe. te celbeder ki, müzakere mevzuu, yal. nız bazı devletleri değil, fakat bilâkis Fransa, İugiltere ve İtalyadan gayri t başka devletleri de doğrudan doğruya alâkadar eylemektedir. Bilhassa Va . lensiya mümessilinin, Cenevredeki nut kunda, Burgos kükümeti kuvvetlerin. de yer almış gönüllülerin geri çağrıl. ması ihtimallerinin bulungaadığını bil dirmekle takmdığı hattı hareket hatır lanırsa, Burgos ve Valensiyanın ilti. bakı olmaksızın bu meselede alınacak her türlü kararın pratik neticelere va. ramıyacağı keyfiyeti de ihmal olun - mamalıdır. Demek oluyör Ki diğer devletlerin gıya, binda yapriması teklif edilen müzakere, bir anlaşmaya varmak için elzem — unsurlardan mahrum bulunacaktır. Faşist Bükümeti şuna kanidir ki, Landra kamitasi ve buna mülhak teşekküller — haricinde . iptidaf dahi olaa . bir müzakere usulü kahul edilmesi bugünkü vaziyete, saitefehhlüm ve Ihtilât ihtimalleri. Dunun ve bugunun M el ve hadıselerı rinden ve aralarındaki tasanlitten — emin ol. —M—H— ( dan karşılandılar, Atatürk doğruca, müdür. Tük binasını şereflendirdi. Bir müddet istira. Oya mal olmuştur. Sümer Bank, — fabrikaya Italyanın cevabı ni âzaltmük değil fakat çoğaltacak ve faşist hükümetinin so0 derece Jüzumlu telâkki ey. lediği umüml! bir anlaşmaznım vukuunu tesri edecek yerde geriletecektir. Faştat hükümeti, bu sebeklerden — dolayı, ademi müdahale memelesinin Lamdra komita. sinde müzakeresine devam olunması — Jâzım geldiği fikrindedir. 6 — Nihayet, faşist hükümeti, her ne su. retle olursa olaun, Alman - hükümetinin de bilhassa davet olunmadığı veyahut — iştirak eylemediği görüşme, top'anma veyahut kon. foranalara iştirak eylemiyeceğini de büldir. mekle kesbi geref eyler, Roma, © birinciteşrin 1987 NOT: İngillere büyük elçiliğine — verilen | nota meltninde, “Franasız hükümeti., ketime. leri, bittabi, “Rüyük britanya hükümeti.. ke. İlmelerile tebdil editmiş bulunmaktadır. Ingillerenin teb'iği Lohdra, 10 (ALA,) — Resmi İngi- liz ajansı Röyter tebliğ ediyor: Londra siyasi mahafili İtalyanın ken- disine yapılan daveti kabul etmemiş öl- masına mütcessiftir. Ademi müdahale- nin ne akibete uğrıyacağını kestirmek güçleşmiştir. Çünkü, İtalyanın red ce- vabı karşısında —ademi müdahalenin müessir kılınması yolunda nasıl ileri gidilebileceği bilinemiyor. Almanyanın daveti meselesine gelin- ce, Almanya bir Akdeniz devleti değil- dir. Binatnaleyh eğer davet edilmiş ol- saydı diğer her hangi bir memleket de ayni suretle — konleransta hlıınıık hakkını ileri sürebilirdi. Vaziyet — kararmıştır. Şurası mu « hakkaktır ki önümüzdeki hafta İngilte- re ile Fransanın alacakları kararlar fev- kalâde mühim olacaktır. Fransada Paris, 10 (A.A.) — Hariciye nazı- rt Delbos, İtalyan cevabı. — etrafında Chautemps ile görüşmüştür. İtalyan notasının metni, pazarte$i günü topla- nacak olan kabine içtimamda inceden inceye tetkik olunacaktır. Italyanın askeri hazırlıkları Paris, 10 ÇA,A,) — Petit Paristen gazetesi yazıyor; "İtalyan notası Fransız mahfillerinde ol. duğu kadar Londrada da İnkisar tevlit et. miştir. İngiltere ile Fransa için mühim olan moktanım lapanyada yu veya bu tarafın ka, zanması değil, müdahale süretile tehdit e. dilen müvasale yollarrının erniyeti olduğunu Roma aalamak istemiyor. İki hükümet şimdi İtalyanın cevabeni daha yakından tetkik e. Gerek yapılacak işi kararlaştıracaklardır. Tngililiz ve Fransız hükümetleri kuvvotle. duldları için bu vaziyetben azmanı sırada istifade etmesini bileceklerdir.. Kicho de Paris gazetesi yazıyor: “Lamdra komltesinden bizden fazla bİF beklemiyen İtalya kat'iyetle bir İZas Mi tatbik etmektedir. Bu memleket bir diplomatik münakaşa ile meşgul eldüü esnada İspanyadaki kıtaların zaferi eldt ” meğe vakit bulacaklarını ümit —eti Aca, bir hakikat kargısındayız. uııu nizde “sevkulceyg müvazenesi,, — b tur. Ve Balcar — adalarında nvınyd | dmda Libyada, hattâ Auunk adalı Tapanya harbi ile alâkası olmıyan bazı lidar belirmektedir. Londra ve Paris hükT metleri İtalyan cevabr karşısında ne mak lâzrm geldiği hakkında biribirlerile tişare edeceklerdir. Bu hükümetler uzli yollarını aramaktan vazgeçmemekle esaslı menfaatlerine darbe vurulmasınt müamade etmiyeceklerdir.,, Paris sefirimizin temasları Parin 9 (A,A,) — Hariciye nazırı Del 'Türkiyenin Paris sefiri Suat Davazı — Kf etmiştir. Trablusa sevkiyat Roma 9 (A,A,) — Toscana vapuru ile 77 Tusa “yöniden 14 sübay ve 1795 asker rilmiştir. Aynı zamanda İspanyaya mi Londra, 10 (ALA.) — Cebelüttarıktan tere bildirildiğine göre Algesirasdan yolcular, dün Ceutada karaya çıkarılaf Aya mensup oldukları zannedilen İ yeni İspanyol meem! efradı görmüşlerdir | Tahmin edildiğine göre pazartesi Molillaya yen! kıtalar gelecektir. lngill: torpitosuna trarruz olmadı mı ? Londra ? (ALA,) — Amirallıktan bil diğine göre, yapılan etrafir tahkikat zinde sabit olmuştur ki, bu ayın bir denizaltı gemisinin taarruruna uğt zannedilen İngiliz — Bastllak — destro; böyle bir taarruz vuku bulmamıştır. Yoksa taarruz oldu da mülearrız. batırıldığı için hâdise kapatılıyor mu ? Atimnada çıkat Etnos gazetesinin dan alıp neşrettiği husus! bir telgraftâ gilterenin “Baalllak,, Samindeki md torpiltemek istiyen meçhül tahtelbahirl hatli hâdiseye çağrılan ölger İngiliz haf? mileri tarafından batırıldığına dair kat'l Hiler bulunduğu Maltadan “Deyli Telif güzetesine bildirilmiştir. Hanüiz resmen V yüt etmiyen bir habere göre de hâdise hallinde çok miktarda yağ ile insan p Tunmuştur. Bunların batırılar meçhul df ııu Bemisine ait olduğu tahmin edili Nazilli iabrıkası (Baş tarafı 1 incide) - may başkanı Mareşa! Fevzi Çakmak, profe. Bör Afet, vekiller ve mebuslar olduğu halde iki oltorayla fabrika istasyonuna — geldiler. Fabrikanın düdükleri ötmeğe, müzika iştik. JA mürgeri çalmağa başladı. Atatürkle refakatlerindeki zevat, — vagon. Jardan inerken Sümer Bank umum! müdürüü Nurullah Sümerle fabrika — müdürü Fazir Turga, İzmir ve havalisi mebusları tarafın. hatten sonra balkona geldiler, Büyük Önderi gören halk şiddetle hikışlı. yordu. " , Celâl Bayarın nutku Bu esnada Nazilli belediyesi namma avu. kat Hami bir nutuk söyledi ve bunu mütea, Kip kürsüye gelen Başbakan vekili — Celâl Bayar şu nutku alkışlar arasında söyledi: “— Büyük Relisicumhurumuz, sayın — ba. yanlar, baylar, Mülletine İkyık olduğu yeretii adr ve mitle. -| Bovyet endüstrisile teşriki mesal etti ve şim. di yakından göreceğimiz bu — hüyük ve mo. ıynaltriıwkııllyııunlık ıMıı_l_iviı T AA T ; başta fabrikanın kTz ve erkek Fevzi Çekmak hareket etliler. aermaye koymuştur. Fabrikâ, her sent pamuk havsasından 3 müyon Tiralık alarak işliyecektir. Pabrika 26 bin ( VÜ otomatik tezgühin çalışacak ve-iki 400 hin kilo iplik istihşal edacektir. 20 milyon metre basma imal edecek, ı.wukılrunu-ıquııu caktır. . Nııınııı.ımuıı.m:mıııını ı Bt olmakla tarihi bir geref taşıyor. bu fabrika, o şereften daha üstün ve Jinin erişemediği daka büyük bir mazl 4e maliktir: Atatürk, Büyük Halâaskâf g İ.—I’Mw_d memM n—mmw” 4 Ulu Başbuğ fabrikayı ıcI!'. <Nutuk alkışlar araamda nihayet PÜf duğu halde bütün amele geçit reami YAF f Sonra Atatürk, fabrikanm Jx iş kantfi g7 nmwmmkımmış- Ki nan ve Sümer Banlan remrt olan tarla açtılar. Fabrikayı gören Atatürk çıkarılan Jarı tetkik gdip beğendiler ve Sümef İ 4 Atatürk, beraberlerinde ıınış profesör Afet olduğu halde saat 16 susl trenlerile manevra sahasına yurdular, —— Biraz sonraki husual katarla da kâlet vekili Celâl Bayar, vekiller ve ©