20 Eylül 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Hayvanlar hakkındaki bilgilerimi- zin yanlışlığına hep hislerimiz ve göre- neğimiz sebep olmuştur. Bu fikri bir misalle anlatalım: Aslan dünyanm her yerinde “hayvanlar kralı., olarak tanm- maıştır. Afrikadan tutun da doğudan ba- tıya kadar her memlekette yaşryan in- sanlar aslanın en kuvvetli ve cesur hay- van olduğuna inanırlar, yanlıştır. Aslan cesaret ve küvvet ba- kımından birçok hayvanlardan daha aşağıdır. Heybetli vücudu ve ateş'i göz leriyle aslan hakikaten “ormanların kralı,, olmağa lâyıktır ama aslandan daha cesur bir sürü hayvan — vardır. Fil, sırtlan, kaplan, yaban mandası ve bunlara benzer birçok hayvanlar aslan- dan daha cesurdurlar. Hayvanlarda zekâdan — konuşuldu mu, maymun, köpek, papağan ve daha | birkaç tanesi en akıllıları arasında sayı- lır. Kedi, fre ve bunlar gibi daha başka lart da hem fena huylu, hem de akılca öbürlerinden çök farklı sayılıtlar. Hal buki bu şekilde düşünüş hayvanların insanlara karşı aldıkları tavırdan ve in- sanlara faydalı yabut zatarlı oluşların dan doğmaktadır. Bir hayvanın zekâsı ima- nan işine yârayıp yaramamakla ölçülür- se, bu tarzda bir muhakeme meydana çıkarmağa yaramaz. Sdece biz insanlara ait bir ölçü olmakla kalır, Bunu biraz daha etraflr izah ve ne demek iİstediğimizi kedi ile köpeği mukayese ederek anlatalım: Kedi hak- kındaki ilk düşüncemiz bu hayvamın nankörlüğü İle başlar. Verilen yemeği bile bilâhare inkâr etmek için tabağında yemeyip dışarı çıkararak yediğini bu nankörlüğün bir ispatr olarak ileri sü-- reriz. Halbuki hiç düşünmeyiz ki kedi- nin bu hareketine sebep yemeğini ya- vaş yemekten ve yerken de ağzını ve bıyıklarını girletmemek için duyduğu titizlikten ileri gelmektedir. Kaldı ki yemeği tabakta yiyen terbiyeli kediler de yok değildir. Sonra köpeği kedi İle mukayeseye hiç yanaşmayız. Köpek gözümüzde en sadık, insana en dost bir hayvandır. Onun aleyhinde söylenecek sözleri din- lemek bile istemeyiz. Köpek sahibinin bütön arzularını yerine — getirmekten hoşlanan ve ona faydası dokunan, söz dinliyen, iyi huylu bir hayvandır. Sa- hibine karşı yaltaklanmasını bildiği ve yapacağı işlerin sahibinin hoşuna gidip gitmiyeceğini evvelden tasarladığı için köpek daima en çok sevilen hayvan & larak tanınmıştır. Buna mukabil kedi, doğüşta yalnız başına hareket etmesini sever, titiz. ve istiklâl âşıkr olduğu için insanlar - ta- rafından daha az sevilen bir hayvan- dir. Halbuki onun bu halleri zekâsı- nın azlığı yahut çokluğuna ve yahut köpekten daha az akıllı olduğuna & olamaz. Çünkü zekâ ve akıllılık başka şey, insanların hoşuna gitmek, onlara faydalı olmak başka şeydir. Bu anlat- tıklarımızın kısaca manâsı şu olabilir : Hayvanların insanlar tarafından se- vilmesi, insanlar arasında beğenilip ho- şa gitmeleri ayrı bir iş, sahiden akıllı o- lup olmadıkları gene başka bir iştir. Atın biçimli ve faydalı bir hayvan oluşu ve on binlerce yıldanberi insan- larla birlikte yaşayışr, insanların istek- lerini yerine getirilişidir ki , bize onu bu kadar fazla sevdirmiştir. At kadar güzel nice yabani hayvan vardır ki bun latı sevmeği hiç aklımıza bile getirme- yiz. Sonra şunu da düşünmeliyiz ki ba 21 hoşa giden hayvanlar vardır ki sarat b oldukları halde bunları gene severiz. Meselâ fare ve cıçandan hepimiz - pis Kedinin nankörlüğü bir efsaneden ibarettir Aslanın en cesur hayvan olduğu kanaati de yanlıştır Halbuki bu | hakikati | ve zararlı bir hayvan olduğu için nef- ret ederiz. Buna mukabil tavşan yahut içimizde Halbuki tavşan ve bilhassa sincap sincabı sevmiyen — yoktur. e kadar raratlı hayvanlardır ki bunların | Ççok türemesinin bir memlekette kıtlık çıkarmak ihtimali bile vardır. Ayni za- manda sincap kuşların yumurtalarını ve yuvalarını yemek ve bozmak husu- sunda da çok zöratlıdırler. * . * Bu izahlardan sonra kariin aklına gelen bir suale cecap vermeğe çalışa- hm. Hayvan zekâsını ölçmek üzere el- de tecrübeden maada acaba bir ölçü ve miyar var mıdır? Bir tahlilhane mevcut mudur ki burada hayvan zekâşı ölçü- lebilsin ve biz insanlar da böylece hay- vanların zekâları hakkındaki bilgimizi tashih edelim: Hayvan zekâs: şöyle dursun insan- ların bile zekâlarını ölemek oldukça z01 işlerden olduğuna göre hayvari zekdisi- nı ölçmenin son derece müşkül bir me- sele olduğu Muhakkaktır. Ancak bir takım usul ve yollar vardır. ki bunlar sayesinde epey şeyler öğrenmeğe mu- vaffak olduğumuz da şüphesizdir. Hayvan zekâsını ölçen meşhur pro- fesörlerden biri hayvanlarda zekâyı şu En zeki sıraya koymuştur.: hayven şempanzedir. Bundan sonra orangotan, fil, göril, köpek, kunduz, at, deniz aygı- rrayı ve kedi sıra ile gelmektedirler. Fakat acaba şu zavallı pisipisiler ze- kâca onuncu derecede, oldukları hakak mıdır? . Evvelâ şurası bir haki- kattir ki kedi son derece hassas hir hay vandır. Kedileri tetkik edebilmek için mü- ilk şart insanla köpek arasındaki dost- luk kadar orlarla dostluğu temin etmek tir. Bu yapılmadıkça yapılan teecrübe- | ler beyhudedir. | Hayvanların zekâsını ölçmek Üüzere onları bir labirent içine sokarak ne ka- dar zaman sonra yol bulup dişarı çik- tıklarına bakılmaktadır. Halbuki böyle bir dar yere sokulan hayvanların bazı- ları korku bilmediklerinden yollarını kolayca bulabilmekte, kedi ise müthiş korkak olduğundan böyle vaziyet karşısında apışıp kalmaktadır. Ayni zamanda kedi hiç de mukallit bir hay- van değildir. İnsanlart taklide hiç yel- tenmediği gibi isterse de yapamar. İstiyorsak ilk şart onları lâyıkiyle tetkik edebilmek üzere dostluklarını kazanmak ve diğer hay rdan bam- başka ölçülerle ölçmektir. Yoksa kedi- nin bir şey öğrenmiyeceğini ve ilelebet ; insanlara düşman bir hayvan olarak ka- Tacağı iddim basit bir fikir mahstlüdür. Kendi de köpek kadar hatta ondan zeki bir hayvandır. Marcin, (Hususi) — Hükmet binasıdan Amerikan k şi çok ilerlemiştir. Kış gelmeden bitmiş olacaktır. jana caddenin parke dö; ( : aü Foyası moydana çıkmca Davii Geçenlerde aslan Pençesinde canıve'e" İngiliz Rasputininin — Şaşılacak maceraları Bu adam senelerce Şayanı hürmet bir papas iken altmış!? sonra birdenbire değişmiş ve bir çok genç kız Ve kadınları baştan çıkarmışlır Aslan pençeli 1 Bon zamanlarda İn Büteresin ea büyük rezaletini — aitmışlık bir İngiliz papazınmın ŞAZADI hayret mace. Taları teşkil etmiştir. Altmışina kadar na muslu, aftır başlı ve dindar bir adam a. darak yaşıyan papaz Davlason lekesiz bir hayat sürmüşken kir denbire değişivermis, havaİ bir delikanlı gi blagehç kız ve kadın pöşinden — kaşmağa başlamış bir çok kız ları baştan çıkarmış ve “altmişmdün sön. ra Küdüran thtiyar,, sözüne — mükemmel bir misal teşkil «t. Gayet uslu bir genç Harold — Davidson Okslord Üniveralte. sinde tahallin! yapmıştır. Gençiiğtrde gayet uslu bir genç olarak nam — Kazanmış, tek dür hatası görülmemiştir. — Arkadaşları nra sıra eğlenmeye giderken o mektepte — kalır ders çalışırmış. Eğlence dönüşü diğer genç. Yer aşk müvaffakiyetlerini biribirlarine an. latırken o oclara çıkışır, ayıplarmış. Bu ga. beble tahsilini tamamladıktan onün papar oluşu gayelle Labll görülmlüş. Papazlık hâyatında da hiçbir — Aykırılık göztermemiş, vazifesine dalına sadık kalı 8r papaz kisvesine büyük bir merbuti. yet Ve hürmet göslermiş. — Esaven en ince teferrüata kadar pek titiz davranan İngiliz kilisesinde haşka türlü haşpapozlığa kadar yükselme imkânı da yokdu. Angükan püparz, Kürı. velenebileceği için evlenmiş ve beş de çacuk sahibi olmuştu. gAne eğlencesi ara sıra killae müdavim. terinin davetlerine İcabet etmektoem va ik. ram edilen şaraptan birkaç kadeh İçmekten Ibarot kataıştır. Altınış yağına kadar haya. tında karısından başka kadın görmemiştir. HattA mmtakası dahilinde hasta kadıntarı ziyaret ettiği vakit bile kapiyt aralık bira. kar ve bazan kadın genç Ve huğu va kit odaya refakatinde mv halkmdan biri ol. madan kat'iyyen girmezdi. Büu hizmetlerine mukahli de küllsenin evinde bedava oturur, ve'ayda altı yüz elli lira da MAaŞ alırdı. Defolmıyan — şeytan Bon senelerde baypapazın düa öderken ara sıra “geytan, defol!,, dediğini — etraftakller duymuşlar, fakat hiç çüpheye düşmemişler. dir. Soytarım çünkü bu muhterem — pe özüNÜ dinlediğinden F amihdi'er. ine kadar devam eden | Gönderdiğim resim caddenin hükümet konağı önündeki kısmını gösteriyor. 5 papaslıktan kovulmuştu. Bunun üzerine evvelâ kendisini bir fıçı ra da aç kalacağını söyliyerek canbazhane lerde para kazanmak yolunu tuttu. Nihay et gene bir unhw altında can verdi Papas Davidson “azmadan” önce ve baş dan çıkardığı kızlardan — Barbara Harris Yt Hefolmamırş, bilükla papazı Londraya srk | zık sürüklemeyo başlamıştır. Çok geçmeden başpapazın vaktinin büyük bir kısmint Lon. drada geçirdiği görüklü. Bu — hareketinden tüphe etmek akla gelmemiştir. Çünkü yir. mi sakiz sene aynli kilisade clddiyetle hizmet ederek ömür tüketmiş, saç baş ağartmış v'r adamdan şüphe edilir mi? Londrada ne yaptığı — sorulduğu — zamar Mühterem papaz “düşkün kadınlârı — Tslah etmiyo çalıştığı: söylemiştir. Genç olsaydı kendizinden şüphe edilebilir. €i, Yekat ak saçlı Davldşondan kat'iyyen! İki sene haşpapaz bu ziyaretlerine devam etü. Ara sıra Lotdrayt aşı; Dört baş gün için Parise kadar uzanıyordu. Rezalet meydana çıkıyor — | İki sene sonra bomba patladı. Notrviç pis koposu Harold Davidson aleyhine beş itham | da bulunuyordu. Bunlardan sadeoe — birinin tahakkuk etmesi papazı mavkjinden etmaye kâfiydi. Çünkü haşpapazın düşkün — kızları kuztaracağı yerde daha düşmemiş hizm>tç!. leri ve güzel işçi kızlarını düşürmeye çalış. tığı öğrenilmişti. Şahit ve şikâfetgi Barbara Harris ismi uzun boylu, sarışın güzel bir hizmetçi kızıy. dr. Bu kızın henüz daha on yedi yaşında ol. ması vaziyetinin de'ğşetini arttırıyordu. Barbara Harrisi iatievap eden — plskopos. Tuk mecllal bu muktenenı papaz baştan Çıkarmış olduğunu teşbit etmiştir. popa. n çlbisçsine bürmeten ora yanaşmış, hür. siş, papaz bu kürmetkörüktan la. | >k yavaş yayaş kızın rubuna nü, altın saatler, kürkler aolarak mnl. — etresi yapmağa — muvuffak ol. Vih bu buruşuk yüzlü — ihtiyardan bıkması uzun sürmemişti. Ken. gen>. yakışıklı; güçlü kuvretli bir üşık men hemen diğerine yüz çevirimişti. Fa. -* popardan bir türlü yakayı sıyıramayınca Kızmış ve bir gün piskoposa bir mektup ya. Tarak hakiketi anlatmca menele — moydana | çıkmıştı, Piskopasluk papazın pegine hafiyeler sal. dirmiş, tahkikate devialejilemiş, — papazı Vet senedenberi Londra Paris seyahatleri, nin sebebini bulmuştu. Meğerse papuz güzel Xkız peşinde dolaşıyor, bunları — kandırmağa galıştyormuş. Kızları afımna — düşürmeyı mutaffak oldu mu beslaria birlikte Partes | Gört beş günlük bir seyahat yapıyor ve “gel keyfim, gel. Çal öoynasın, vur patlasın!. eğ. leniyormuş. Çıplak kadınla yanyana ... Harold Davidson lstlcvabında evvelâ inkâ, ra sapmıyşlır. Parls seyâhatlerini — oradaki * vldaonun asıl maceraları bü | ga gelmiştir. l hakikaten “İngiliz RaNpWiP mıiş değil mi? vpeşla ği ale A y entll kabarelerde kızlara dansözlü! M'»“ı onları sefaletten ıımr:ll"_m izaha çalışmıştar. Vakat kî'ı:rid’ a vazife bulamadığı, esezen İT olmadığı meydana çıkmca İA7 ü tığı anlaşılmıştır. N a Nihayot çıplak bir kadınlk î P miş bir rezmini göstermişi p Ga şöyle izah .nımı.ı:;r ada Kendisiğt ”:_" ayor d y mağa çalışıyordum. Ken bir gada bürünmüş dUr aa arkadatları bastırdılar. ŞAl yrnlsl çe aldılar.. Muzibin biri de TOEKP M Fakat kadının çıplak N“”ı'xu masmı naşıl izah edecekti? F azledildi çi lJarı b“'”“ Allmış üç yaşında km:iıl':.?:; - Ba kadar bütün kazandıl! dülmiş olarak bulan sabık PANS İi ngill yatş, fami ve resmi aylarca İ ğ rinin baş sayfalarını işgül etnt gi y Papaz evvolâ kendisini meşb çe A Asıl macera plâjında pencerell Yir varil »e ekmekle İşe başlamaştır. HİK rarok dan juan papazı görmek Tp kırıp geçirmiştir. Paptz Bö:::, L alti yüz lira kazanmıştır. polia “vesalti nakliyeye zinl nesi İle bu işi yazak euıi#“'"w,ı Bunun üzerine başka Ve? T Cuk ga dan bir odacık içine Kirmiz '“/ı/ yaptığını, başpapazlığı inde © gi gini söylüyerek — kendisini tS8 A yöclf Halk görmek için gene akiN _1;46"; y miş, sabrk papaz bir günde * ei | kazanmıştır. Fakat pollsii he teyebbüse de nihayet vmiwıg,ı *’;: Bu befer Harcld Davidtö k,,.,ai" Kada teşkir etlirmek için ttT miş, bayı tiyatrolarla snlaşmif ,;ıf" e a glltz kitseri ba skandalın GAT ıîf.a- metmiş olacak Ki ıı;nıdı:'m. ı""/ zabık papazın sergüzeşiler' püresi mek için Âmerika göçmülü ıw"’“’ teşebdüslerde bulunmuş. !î“' e kaya kabulünü menettirmi v*”.d’ Amerikaya gidemiyefi '““*T!_ gel j lerine İngilterede devam et erdt para kazanmıştır. Nihayet #7? bir numara bulmuştur * — eaf Danyal peygambarin tncile Nİ ç lmr arTazından vaaz ettiğini tatbik ettiği takdirde çök N:M İ anlıyor, Va bir mirkta ASİSP a Aslanlar içinden vanz elmt3” Bu mumara o kadar rıtîvî yalk İngilterenin hinbir Köşel 5 ge gtt erk Aslanlara alışan ı'l'r""”u_yvı”"' yet telkin >derek bu "':*'w' /. bali olmanf oesaret el7 e uın;j Birkaç hafta evvel sf”m" ü ,,_»J sımda atrafın hınca hç G7 İ at TLE verdiği büyülr bir hevralt M iştii ":.?: yaklaşarak sesini >'GW”:..p' v aralık yanlışlıkla nalani ,h")'" # hayvan kızmış, bir pet 'p" nuğtur. vt y Yardımıma, ihtiyarla s0Yİf yi w deneceği söylenen hayvân — p.,ıl' # genç kız koşmuş, fakat a8i gi yaralı olarak kurtarabilmii yok ĞA Macorasının ötümüne :)'ı:”,ul_ - ktemtnı evvelce yazmız İstanbulun en çok * akşam” gazetesidir. HABER'e verenlet