20 Eylül 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

kurultayını Birinci tarih n belirttiği hakikatler Yazan : Ömer Kemal Ağar 2 Temmuz 1932 de Ankarada topla. nan birinci Tarih Kurultayı Türk mil. letinin çok derin ve eski bir maziye sahip olduğunü tebarüz ettirmis, yıl- larca yanlış öğretilen tar hin hakiki çehresini aydınlatmıştı. Atatürkün yüksek görüşü ve isabet. li düşüncesiyle meydana gelen “Türk Tarihi Tetkik Kurumu” daima büyük Önderin teşvik ve irşadlarından kuv. Vet ve cesaret almış ve en son tetkik. lerden, araştırmalardan istifade ede. rek Türk milletinin medeniyet tarihi. ni karanlıklardan kurtarmıştı. Milletlerin benliklerini belirten, ona kuvvet, cesaret, enerji sunan şüphesiz tarihinin enginliği, yüksek medeniye- tinin Mmevcudiyetidir. — Yeryüzünde Türk milleti kadar eski bir millet, ve onun kadar m&ödeniyete yol gösterici. lik etmiş bir mevcudiyet göstermek imkânsızlaşmıştır. Bu, yeni tetkikle. rin bir neticesi olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Birinci Tarih Kurultayında Türk Tafih bilginlerinin ortaya koydukları bu hakikatler büyük Türk milletine yepyeni ufuklar açmıştır. Karanlıklar aydmlatılmış, tarihi bir efsane, bir masal, bir hikâye telâkki edenlerin kanaatleri değiştirilmiştir. Bugün tarih, hakikatin ifadesi ol. muştur. Zihinleri karıştrıran müphem düşünceler silinmiş, açıklık, aydmlık onun yerine kaim olmuştur. Bugün İkinci Türk Tarih Kurulta. yı açılırken, birinci Kurultayın teba. rüz ettirdiği fikirleri yazmayı fayda. İr buluyorum. Birinci Kurultay: 1.— Türklerin anasyurdu Orta As. yadır, Milâttan binlerce yıl önce bu. rada medeni hayat başlamıştır. Yont. ma ve cilâlr taş devirlerini, bakır, | tunç, demir devirlerini ilk idrak eyli. yen Türklerdir. Ve burada doğan medeniyet, Türk ana yurdunun tabil hâdiseler neticesi olarak kumlar tara. fmdan istilâsı üzerine başka kıt'alara | intişar etmiştir. Türk muhaceretleri, ana yurd için bir felâket, fakat karanlıklar içinde yüzenlere aydınlık götürdüğü için bir nimet olmuştur, 2 — Milâttan binlerce yıl önce vücut bulan Çin, Hind, Mısır, Yunan ve Ro- ma medeniyetleri, buralara muhaceret suretiyle gelip yerleşen Türklerin eseridir. Sonradan bu milletler, Tür- kün temelini attığı medeniyeti înkl!af ettirmişlerdir. Muhtelif yerlerde yapılan hafriyat neticesinde ele geçirilen eserler ara- sındaki müşabehet bu hakikati ortaya koymuştur, Bu medeniyetlerin başlan. gicmi Türk ana yurdunda bulmak bu gün tamamen imkân dahilindedir. 3 — İslâm medeniyeti, Türklerin eseridir, Müslümanlığı kendi düşün. celerine uygun bularak kabul eden Türkler, yarattıkları islâm medeniye. tinin inkişafını temin etmişlerdir. Emeviler zamanımmda bir islâm mede. niyetinin mevcut olmayışı bir haki. kattir. Abbasiler devrinde Türklerin idare mevkiinin en yüksek ve mes. uliyetli işlerini deruhte etmesiyle bir islâm medeniyeti doğmuştur. İşi ya. yan Türk unsuruydu. Başarılan işle. rin şerefini istismar eden de Arablar olmuştur. 4 — Orta çağda Türk dünyasının ti. caret, sanat, iktısat, ilim ve fen saha. sında gösterdiği yüksek başarı gıpta- ya lâyıktı. Diğer yabancı unsurlar, Türk âlemi ile temas ederek muhtelif sahalarda terakki imkânları bulabil. mişlerdir. Avrupalılar Attilâdan, Alanlar ve Avarlardan pek cok şeyler öğrenmiş. lerdir. Bizanslılar ve Haçlılar da Türklere pek çok şeyler borçludurlar. 5 — Türk milleti, yaradılışma en uygun devlet seklini bulmakta ve onu lerde demokrasi prensiplerine çok sa. dakat gösteri'diği bir hakikattir. 6 — Türk milletini yıkmıya çalı. şanlar, onun hayatiyet kudretini yok edemem'şlerdir. Onun mahvıma yürü. yenler, kendilerinin yok edildiğine şa. hit olmuş'ardır. Türkün tükenmez enerjisi karşısın. da bütün saldırışlar neticesiz kalmış.- tır. Bir'nci Türk Tarih Kurultayının or. taya koyduğu yukarki hakikatler in. di olmaktan uzaktı. Garp âlimlerinin en son araştırma'ermıma dayanılarak ileri sürülen bu fikirler önünde her Türk, geniş bir gönül ferahlığının verdiği serinliği hissetmişlerdi. Birinci Kurultayın büyük başarısın. da yardımı dokunan Tükk âlimlerin. den bugün üç tanesi aramızda mevcut değildir. Büyük Atamızın teşvik ve ir. şadlariyle olgunlaşan rahmetli Doktor Reşit “Galibi, Samih Rifatı, Yusuf Ak. çora Oğlunu hürmet ve sevgi ile ya. detmeyi bir vecibe telâkki ediyorum. Bu değerli âlimler, kuvvetli mantık- ları, derin tetkik ve tetebbüleri, teshir edici sözleriyle birinci Kurultay azala. tını tamamen sevgi çemberleri içine almışlardı. Sayın Profesör Bayan Âfet, Hikmet Bayur, Şemseddin Günaltan, Hasan Cemil, Fuat Köprülü, Halil Ethem, Şevket Aziz gibi diğer değerli bilgin. ler Birinci Tarih Kurultayı'nm muvaf. fakıyetini hazırlamışlardı. İkinci Kurultay, yeni hakikatler or. taya koyacak, Türk arkeologlarının buldukları medeniyet eserlerini tanı. tacaktır. Bundan başka otuza yakın ecnebf âlimlerin hazırladıkları. tezler bize yüce Türk milletinin enginliğini, medeniyetteki yüksek mevkiini bir kere daha tebarüz ettirecektir. Büyük Atamızın bu yeni eseri önün. de bütün 'Türk milletinin en derin sevgi ve saygı ile eğilmekte sonsuz zevki ve saadeti duyduğuna şüphemiz yoktür. Elâziz Orta Mektebi Tarih Muallimi Omer Kemal Ağar “Bir adam yaratmak,, Necib Fazılın yeni piyesi Fransızcaya tercüme ediliyor , Necib Fazıl Kı. saküreğin “Bir a. dam yaratmak,, i - | simli bir piyes yaz. B diğimi evvelce bil. dirmiştik. — Piyes | kıiymetli şairimiz tarafından — Şehir | | Tiyatrosu Rejisörü b Ertuğrul Muhsine . okunmuş, piyeste - ki roller tevzi edil. miş ve eserin en verimli mevsim o . lan ilkkânun ayın. da sahneye konmasına karar verilmiş. tir. Baş rol Ertuğrul Muhsindedir. Bundan başka piyeste Neyire Neyir, İ, Galib, Talât, Kemal, Cahide, Sami. ye, Emin Beliğ, Sami gibi artistlerin ehemmiyetli rolleri vardır. Birçok alâmetlerden, sahnemizde şimdiye kadar görülmemiş bir hâdise olacağını istihraç ettiğimiz bu piyes etrafımnda şimdiden dekor ve saire gi. bi hazırlıklara başlanmıstır. Eserleri içinde en tercih ettiği eser ol. duğunu bizzat şairden dinlediğimize göre herhalde bu sene büyük bir san. at sürprizi karşısındayız. Ayrıca düuyduğumuza göre bu eser, salâhiyetli bir tercüme heyeti marife. tiyle fransızcaya tercüme edilmek üzeredir. Eser Fransız sahnelerinde oynandığı takdirde edebiyatımızın ya. bancı hudutları aşan bir zaferi tahak. kuk etmiş olacaktır. Sevgili arkadaşı. N ecib Fazıl idame ettirmekte zorluk cekmemiştir. Daha ilk zamanlardan itibaren Türk. | mızı verimli san'at faaliyetinden do. layı tebrik etmeyi borç biliriz. , 'mizde' Fransada sonbahar manevraları Fransız ordusu Yazan : C. Bedi Alaf nun yıllık askeri manevraları bu se ne garbi Fransada yapılıyor. Â rızal arazisi sık orman larla örtülü, tabi- atın yeşil ve koyu renklerine bürün- müş olan bu mın- takaya Fransızlar Normande İsviçre si de derler. Bu se neki manevraların böyle bir mmtaka da yapılışı yalnız o havalinin arıza lr, örtülü ve kapa lr bir arazi tabia- tına malik olma - sından ileri gel - miyor. Buna ilâve ten de böyle bir arazide Ürn gibi bir nehir maniinin î gerek taarruz e - den, gerekse mü- dafa._a;ı.ra çalışan ta i,; ';; raf için oyniyaca- W < ğı rolün ehemmi- yeti tebarüz etti- rilmek — istenil - miştir. Bu süretle sık ormanlı, hava sr ekseriya — sisli meskün mahalleri bol bir mıntakada P.tıyıy F htıııge 'W( ;M f—v A AL ENÇON cereyan etmekte bulunan bu manev raların bizim ta - limat name leri - # M “n hallerde muhare - be ” çerçivesi içer- sine giren muharebe tarzlarını tatbık ve tetkik etmek maksadiyle yapıldığı anlaşılryor. Bu bir ordu maneyrasıdır ve manev ra sahasında harekât yapan her iki ta- raf kuvvetlerinin yekünu 45000 insan, 6000 hayvan, 3500 motörlü nakil vası- tasiyle ; hakikt mikdarı meçhul hava kuvvetlerinden ibarettir. Manevra komutanı general Hering dir. MANEVRA MESELESİNİN İSTİ NAT ETTİĞİ UMUMİ HARB VAZİ YETİ ŞUDUR: Kırmızı ve mavi ordular arasında Fransa topraklarında muharebe cere- yan etmektedir. Kırmızı ordu, Eylülün başlanğıcındanberi yaptığı müteaddit taarruzlarla mavinin sol kanadını (ce- nahını) aşağı Seine üzerine (Sen neh rinin aşağı kısmma) geriye atmıştır. Ancak kırmızı taraf kuvvetlerinin ma vinin bu kanadını kuşatmak maksadiy le yaptığı ihata manevrası, mavi sol ka nadınımn Seine nehri gerisine çekilerek, yeni bir mevzi işgal etmesi üzerine, mu vaffak olamamıştır. Bu kuşatma plâ- nında devam etmek maksadiyle kırmı zı taraf, Fransanın Normandiya sahil- lerine büyük kuvvetler çıkararak Alen çon umumr istikametinde ilerlemek ka rarını vermiştir. HUSUSİ HARB VAZİYETİ: A) Kırmızı taraf: Normandiya sa- hillerine yapılmak istenen (çıkarma) teşebbüsleri Cotentin mıntakasında mu vaffakiyetsizliğe uğramışsa da 8 eyilül denberi Caen limanında muvaffak ol- muş ve 11 eylülde de diğer kırmızı kuv vetler Gronville mıntakasına çıkarılmış lardır. Caen mıntakasına çıkarılmış o- lan kırmızı kıtaat, mavi tarafın kıyı (sahil) muhafazasına memur küvvetle- rinin mukavemetini kırarak ilerlemiş- ler ve 11 eylüldenbe:i, cephe cenuba ol mak üzere, (Bayeux - Tilly - Evrecy- Bourgebus - Troarne - Cabourg) umu mi hattına vasıl olmuşlardır. Normandiya sahillerine çıkarılmış olan kırmızt küvvetler üç kor (kolor- du) dan —mürekkep bir ordu ©- lüp(1) kumandanı general Herscher karangâhını Potigny'de tesis etmiştir. İq miar Motörlü Sinci tümen garbte ve karar- / İ Tümen (fırka) ” v uğu Hal , İŞARETLER: ı EREE Mavi Laralın ileri sü. FüLlmüş kuvvyelleri: %t»mııhk mmtılq. amıza Şimendöfer Hatkı — gâhiyle Epeney'de; 2linci tümen şark ta ve karargâhiyle Villers'dedir. Sinci tümen Bacage - Villers mıntakasında toplanmıştır. 39uncu ve 129uncu tüm- ler (Bu iki farazi kuvvetlerdir) Cazn cenubunda bulunmaktadırlar. llinci askeri mıntaka (yani kırmızı taraf) kumandanlığı emrindeki iki tank taburu 503 ve 509 numaralarını taşı- maktadırlar. Hava kuvvetleri kuman- danlığı Potigny'de, tayyare — meydanı ise Caen'in 6 kilometre garbinde Car- pigüuet'dedir. İhracın ayrıca bombard- man tayyareleriyle himaye ve temin e- dilmiş bulunduğu anlaşılmaktadır. Kırmızının emniyete memur ileri karakol kuvvetleri ihtimale göre; kro- kideki gibi, Centepis - Fresne-la-möre- Saint-Pierre-dubâs - Fourneaux-le-val - Menil-vin, hattında bulunmaktadır. B) MAVİ TARAF: Kırmızının karaya kuvvetçıkarmasını haber alır almaz Chartres-le mans - Â lençon mıntakasında kuvvetlerini top- İryarak yeni bir ordu teşkil etmek (15 inci ordu) ve düşmanı denize dökmek kararını vermiştir. Bu karar, düşmanı denize dökmek mümkün olmadığı tak- dirde onun ileri hareketini geciktire- rek mavi taraf büyük kısmının — mu kabil ve umumi bir taarruza geçmek üzere — muvasalatına ve toplanrması- na lüzumlu olan zamanı kazandırmak maksadını da taşımaktadır. Bu umumi karar çerçevesi içinde mavi taraf, elin de hazır bulunan kuvvetlerden ilk ka- demeyi 10, 11 ve 12 eylülde Le Manz- Alençon mıntakasına nakletmiş ve bu C. Bedi Alaf (Devamı 6 ıncıda) (1) Bu üç kor'un ikisi, farazi olup yalnız bir tanesi hakiki kuvvetlerden teşekkül et. mektedir. Bu hakiki kuvvetlerde 5 inci mo. törlü tümen (fırka) ile 8 inci ve 21 inci pi. yade tümenlerinden; iki tank tabüru, bir top çü ve bir İstihkâm alayından ibarettir. İstih. kâm alayında nehirlerden geçmeğe mahsus malzeme mevcuttur, Topçu alayı 75 milimet relik sahra ve 155 milimetrelik obüs batar. yalarından teşekkül etmiştir. Kırmızı kuv. vetler arasmda üç av bölüklü hava kuvvetle. ri de vardır. General Herscher on birinci as. kert mıntaka kümandanıdır. Bu makam bi. zim kor (kolordu) komutanlığı müuadilidir. C. B. A, da kös TALYA'nın Habe&“““ ü lelik müessesesini 3"6 ey ıuı) Pierre Mille'i (Te Temps, 1 bazı mülâhazalara sevketmiS- şeyler arasında şunları GOmeon,-ken “Köleyi bu halinden HWT ar kendisine, geçimine ©! toprak yermezseniz Irurtnzm için manasız, boş bir Aehm&dc" !ıalır » Bu satırları yazan (bizim tabirle “takim-ül-huruf”): İT hep bi | sız müstemlekesinde, kölelert Ppmırl- den hürriyet bahşolunması MET de hazır. bulunmuştu. Kö sordır— raklarının nerede — olduğuml» O g lar. Bizim güttüğümüz müâ rak *& esaslara göre kendilerine t0P “yl rıl»mmeceqmı öğrenince 90 çm afendi'erinin yanına dönmek rar ettiler. Halbuki ef g'ıdden"t k"" risi, ihtiyar ve sakat köle ğ,rdv kabul edip boşu boşunda beslemd: çaki zi olmadılar; mcmlekâfw ğe melr kanununa göre, onları beslem burdular. “Vaziyet ancak m!larm £ bir dereceye kadar - dı&eıswtı; Yani M. Pierre Mille, milet İtalyan sömürgelerinde KÖ ehkun dee sesesinin yıkılmasından M e b ğil, Köleyi efendisi azad ed"’ . hale disine mal yahut toprak veri .,;ıâ' buki kanun onu yersiz, fil bırakıyor, Bir milleti diğe! £ıf" millete esir eden müstemlek ııtü din ferde kölelik etmesine S mani olâbilir mi? bilmem. “kayıd”, M. Pierre Mille gibi lere hak vermemiz için kâfİ ga Kölelik, insan oğlu için, yer el e her noktasında bir züldür; a pak için, hem de efendi için... Onu asn—lıf' den kurtarmak Jâzımdır. AM& çit dan beri devam edegelmiş âde yey> kanunların degışıvermem kîsa, uzun bir zaman için bazı fer alef raba, felâkete sürüklermiş! N* pi' ibartt oll Hm? onü da göze almak, 0113* A” lanmak dâzımdır. yis ms | et nha ,d Herhangi bir memlek siyasi hürriyetlerin bahgolun #kun daima birtakım sarsıntılara, bi taşkınlıklara sebeb olmuştur- ,gü’ için bazı kimseler: “Bir mille pür” olgunlaşmadan kendisine SİY ynll” riyetler verilmemelidir,, def V& -| pir la gayet akilâne, gayet hakimaf “hl fikir yürüttüklerini sanırlar. —. oe her millet, kendisine siyasSi hi çah ri verildikten .- veya onları bi ıi' dıktan - sonra olguünlaşir: ? ebo)" yık bir hale gelir. Kölelik için er gö” ledir: o müesseseyi yıkın, (©7 O gile- le olmadan da yaşıyabılece ' rini idare edecek hale gelitlef" | eg M. Pierre Mille, kendisi, 90" ” yölee cuğu, herhangi bir FranSIZ içi iz F liği kabul eder mi? Hiç şü hs" hayır. Sıkıntıyı, hattâ olıh" keu tercih eder. Fakat kendi T B’nl" için ağır bulacağı gartlar! p*?ı Asya'nın uzak memleketle?i pt münasib görüyor. Onlar hiç * K” nın İnce ve yüksek ferdleri yese edilir mi? çol oli b“' Avrupa kıtasının adâımwğî ynl'3 yük bir medeniyet, bir Kültür b iye mışlardır. Fakat bugün © * |tan a tin, o kültürün ateşini d uyııl ıyof' yade onun verdiği gul'ur eniye' lar. Bu gurur, bu kibir, © p0 tin, o kültürün çökmesilne caktır. T Aç yan t Üsküd&” Tramvay şırketınd 00 Müdürlük maâ8$i ©—— — liraya Ind"“', ” Necmeddin Sahirin Sümeî dns.pu;m#' lisi azalığına tayin edilmes dllf“ gb Üsküdar tramvayları mur müd” y Devlet Demiryolları eski Uum brl’m rahim Kemal tayin edilmişti. . mal Şirketin hesapları üzeriR” x başlamıştır. İlk iş olarak mü - 600 liradan 300 liraya in Kemal diğer bazı ! yapacaktır, P SK ÖL 4 M0T İrirmie mm“ |