7 Eylül 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Dış Siyasa: Nazi kongresi açılırken... Yazan: Günlerdenberi, i ajanları ve Na. zi ajanlarının büyük bir meharetle sevk ve idare ettikleri bazı mücasese. ler tarafımdan dünyanın dört tarafın. da propagandası yapılan Nazi kongre. si şu anda Nürenbergde açılmış bulu. nuyor. Naziliğin Almanya, Alman kanın . dan milletler ve dünya Üzerindeki te. lâkkileri ve emelleri etrafında Hitler. den yeni yeni fikirler ve iddialar işit. mek imkânlarını bize verecek olan bu koöngre, hakikaten her tarafta bir alâ. ka uyandırmış bulunuyor. Koöngrenin açılmasma takaddüm e. den günlerde Stutgart'ta ana vatan dışmda yaşıyan Almanların kongresi yapılmıştır. Almanya Hariciye Nazırı fon Noyrat ile General Görıing tara. fından bu köngrede irad edilmiş olan iki nutkun dünyadaki Mmenfi akisleri devam edip duruyor. Hitlerin söyliye. ceği nutuklarda bu menfi akisleri or- tadan kaldıracak bir eda aramak yer. sİZ ve toy bir nikbinlik olur. Nazi Li. derinin Noyrat ve Göring'den daha ihtiyatarz konuşmtrya kendini mezun addedeceği muhakkaktır. General Göring ile hariciye nazırı fon Noyrat'ın nutukları hbilhassa g. mali Amerika Birleşik devletlerinde efkârı umumiyeyi tamamiyle Alman. ya aleyhine çevirmiş bulunmaktadır. Bu iki nutuk, bilhassa şu esaslar Üze. rine dayanmaktaydı: 1 — Almanya dışında yaşıyan AL manlar mutlaka Nazi partisine gir. meye ve bulunduklarr memleketlerde tek cephe kurarak bir siyasf parti gi. bi çalışmıya mecburdurlar. Herhangi bir memlekette halk Nazi bir cereyan kurarsa bundan o memlekette yaşıyan Almanları mes'ul tutmak doğru ola . maz. Biz bir memlekette kendi düşün. celerimize uygun bir siyast cereyan uyanmasından mefiin olur ve ona hissen bağlanırız, fikren Ve maddeten yardım etmeyi de doğru buluruz. Fa. kat doğrudan doğruya Bolşevikliğe karşı bir aksülâmel demek olan bu ce. Teyanları bizim tahrik ettiğimiz iddia edilemez. | 2.—Bizharb İstemiyoruz. Fakat Harb tahrik edenlerin karşısında da iyalnız hfasf? sulh projelerine saplanıp kalamayız. Almanya Iki günde- bir harb yapmamak taahhüdünde bulu. mnamaz. Bizim liderimiz olan Hitler Bulh istediğini altı ay evvel söylemiş. ti. Mademki o söyledi, ona inanmak Tâzımdır. 3 — Almanlar bulundukları yerler. de Alman mallarını stüirmeye ve Al. manyaya lâzım olan maddeleri tedari. ke çalışacaklardır. Cihan borsaların . da Alman eshamma itibar kazandır. mak da memleket dışında yaşıyan AL manların ihmal edemiyecekleri bir va. Zifedir. Nevyork ve Vaşington gazeteleri bu 'esaslara şiddetle hücum etmektedir . er. Bilhassa Nevyork Herald Tribune. de Mistris Dorotay Thampson, Alman hariciye nazırı Noyrat'a hitaben neş . rettiği açık mektupta şu şiddetli lisa. nt kullanıyor: “Kabul edildiği evde bir misafirin yere tükürmemesi, sandalyeleri, masa. ları kırmaması, diğer davetli ha. karete kalkışmaması en tabil içtimal kaidelerdendir. Böyle olduğu halde siz evimizde davetli bulunan Almanları, bizim içtimal, iktısadi ve siyasi mües. seselerimizle alay etmiye, fırsat bul . dukça bu milesseselerimizle mücadele etmiye, onları yıkıp yakmıya, devir. meye, teşkilâtlanmış işçiler arasında hasmane temayüller — uyandırmıya, velhasıl kendi evimizde kargaşalıklar çıkarmıya teşvik ve tahrik ediyorsu. Düze İyi bilirsiniz ve iyi bilirzi ki siz hiçbir başka memleketin kendi vata: nımmıza karşı böyle bir hareket trazı kullanmasına müsamaha etmek taraf. tarı değilsiniz. Nazır efendi, sizin hay- siyetini kaybetmiş matbuatınıza ve gerib bir tecellisi olan fikir hürriyet. lerinize bizim kendi intizam ve hürri. yet prensiplerimizi açıkça tercih et . mekte olduğumuzu farketmemiş gibi Şekip Gündüz gözüküyorsunuz. Biz hür üniversitele. ri, hür bir ilim ve fen muhitini, hür bir güzel sanatlar muhitini, siyasi bir partinin emri altına konmuş bir ter. biye, bir ilim ve fen ve bir güzel sa. natlar âlemine tercih ederiz. Buna ba- karak topraklarımızda bir Nazi propa- ganda teşkilâtı kurulmasını nasıl o- lup da tesvik ve tahrike kalkışabildi. ğinize hayret ediyoruz.,, Weshinston Post gazetesi ise Ştut. gart'ta söylenen nutukları “ayıp ve haysiyetsizlik,, suretinde tefsir ederek diyor ki: “Eerlin bu tarzı harekette devam e- decek olursa hiç şüphesiz ortaya şöy- le bir mesele çıkacak: “Acaba Almanya ile normal siyast münasebetler idame etmek mlümklin müdür?,, Görülüyor ki Nurenberg'de Nazi kongresinin açıldığı günlerde Ameri. kada Almanya ile siyasi münasebetle. rin inkıtar bile mevzubahs edilmekte. dir. Acaba Almanya dünyanın en bü. yük kuvvetlerini kendigine düşman et. mek pahasıma giriştiği oyunda yalnız Ttalyan dostluğunu kazanmakla ken. disini kârlı çıkmış addedebilir mi? Bunu belki Hitler, bu hafta içinde söyliyeceği yedi nutuktan birinde izah etmek istiyecektir. Lâkin Musolininin Almanya ziyareti Hitler tarafından bu köngrede şahsan ilân edileceği de rivayet edilmekte olduğuna bakılırsa Berlinin bu derece ehemmiyet verdiği tatmin etmiye pek yanaşmıyacağı aa. mılabilir. Berlin ziyaretinin nümayiş kıymeti. ni göze vurmak için Musolininin Ber. vaadettiği ve Berlin ziyaretinin en az on gün devam edeceği de söyleni. yor, Alman ordusunun bu manevrasi. le Berlin ziyaretine yalnız siyasi de. ğil ayni zamanda askeri bir mahiyet verilmek istendiği ve Musolininin bu seyahatile son üç yıl içinde yapılmış bütün askeri, siyasi ve iktısadi AL man ziyaretlerinin topunu birden ia- de etmiş olacağı anlaşılıyor. Bu vesile ile ikisi de nsker? devlet olan İtalya ve Almanyanm bu askeri nümayişler. de askerlik fennine tamamiyle yaban. €t iki lider tarafından temsil edilmiş olacağını buraya kaydetmekten ken. dimi alamıyorum. Şekip GÜNDÜZ Nazi kongresi Bugün Nurenbergde açılıyor Nürenberg 6 (AA,) — Hitler, bugün öğte den sonra tayyaze ile buraya gelmiş ve hal. kın alkışları arasında, bayraklarla donatıl. mış ola şelirin sokaklarından otomobille ge. çerek kongre müddetince oturacağı otele git miştir. Bastianininin riyasetindeki İtalyan heyeti de gelmiş ve iş cephani şefi Dr. Ley ile da, ha birçok yüksek zevat tarafından karşılan. mıştır. Kongre açılıyor Bertin 7 (husust) —ıuyiı Nürenberg ::ımwuwmmwm Dün Bölşevik aleyhtarlığını tematlen kuru dan sergi İsviçrede bir musevi tarafından öl. dürülen Vilhelm Güzslovun baykeli ve yeni ha va meydanımın açılış resimleri yapılmıştır. Iki yaralama nâdisesi Kadıköyünde Kurbağalıda oturan kun- duracı Hüseyin ile arabacı Azizin arası bir kadın yüzünden açıktır. Aziz dün gece evine giderken yolda kunduracı Hüseyin ile karşılaşmış. aralarında der hal kavga çıkmış, nleticede kunduracı Hüseyin bıçakla Azizi sağ kolundan ya- ralamıştır. Yaralı hastahaneye kaldırıl- mıştır. Taksimde Paşabakkal sokağında ©- turan Melâhat da dün gece evine gider- ken garson zeki yolunu kesmiş bıçakla kadın: kolundan yaralamıştır. Zeki ya- kalanmıştır. , Raif Necdet Yazan: Hüseylrn Rifat (Ölümü ve cenaze Raif Necdet de “Nattâ” şirketinin Londra için tertib etitği seyahatte Londraya kavuşmadan vapurda kalb sektesinden ölmüş' Kendisini, İzmirli ve İzm'rin o vu- kitki idadisinden yetişmiş olmakla beraber, İzmirde tanıyamadım. Ben . den birkaç yaş kadar küçük olması dolayısiyle o mektebe girdiği zaman belki ben çıkmış olacaktım. Yazıları. nı mecmualarda, gazetelerde görüyor, okuyordum; bir gün öğrendim ki ben- den büyük olan kardeşim İbrahim Re- fikle bacanak olmuşlar; fikri akraba- lığın, ailevt bir şekil almasiyle biraz daha yakınlaşmış oluyorduk. İzmirden İstanbula gelip gittikçe kendisine Babrâli caddesinde, idareha. nelerde raslarken, sonraları iç güvey- si girdiği kayınbabası cski düyunu u- müumiye nazırlarından merhum Hact Şefik beyin Beşiktaş Yenimahallesin. deki evinde daha samlm? olarak tant- dim. Raifi herkes gibi ben de biraz mağ- rur, biraz da kibirli buklduğum halde, bilhassa son on, on beş sene içindeki temaslarımda öğrendim ki, onda gu - rur, kibir değil vakar vardı, ağırbaşlı. hık vardı; ekseriya oturduğumuz Za- zinolarda, yanımızda bulunan başka arkadaşlar gülüş, ahenk içinde vakit O kadar ağırbaşiı idi... Görüşülen şey ister ciddi, ister ha. vaf olsun, Raif sözlerini tartarak söy- ler, zevzeklikten hiç hoşlanmazdı. İzmirin tanınmış “Kestelli oğlu” a. ilesi evlâtlarından olan zavalir Raif, o aileye nispetle Kestelli oğlu namt ve. rilen mahallede 1881 senesinde doğdu. Kuna göre pek de yağlı olmıyarak ve: fat etmiş bulunuyor. O mahalleda © isim'altında küçük bit de cami Vardır ye;belki Raifin büyük babaları tarâ . fından yaptırılmıştır. Merhum bu akıbete uğraymmca ara. Jarına katıldığı seyahat arkadaşları o. nu yadellerde brrakmayı muvafık gör. miyerek cesedinin tahnitini ve İstan. bula naklini temin etmişler. Ceset bir gilep ile yolda bulunduğuna göre ya- kında kendisini Wollarımız arasına ©- Eski silâh arkadaşları, Raife mera. Bim yapacak; Galatasarayla Külelide yetiştirdiği ve düne kadar ders kürsü. sünde okuyan gençler hocalarına son hürmetlerini ona lâyık bir şekilde göz. terecekler; bizim matbunt cemiyeti mi? O da herhalde çiçek gönderecek. tir. Görülüyor kI, Raife yapılacak tö. ren oldukça geniş olacaktır. Yıllar. danberi onun derslerinden feyzalıp da - kimbilir hangi rütbeye kadar - İz. tanbulda bulunan genç zabitler, gim. diki talebeleri, biz dostlarr onu Kara. köy rıhtımmdan kargılarken adetâ hücum edecekler ve onu başlardan yu. karı tutmuş olmak için yüzlerce, bin. lerce kollar kalkacak; fakat kalpten gelen bir hürmetten doğan bu hal kimbilir nasıl bir izdiham ve karga. şalık meydana getirecektir? Son günlerde kaybettiğimiz Hoca Ubeydüllah ile gair Ali Ekremin ce. naze merasimlerinde bulunmadım a - ma, Abdülhak Hâmidin tabutunun ya. nma bile sokulamamıştım; onu hiç de ğilse topraklara gömdüğümüz son da- kikada tabutu içinde olsun görebilmek için 6 büyük kalabalıktan güç hal ile sıyrılarak mezarı başına koştumsa da yavaş yavasş kalabalıklaşan halk, be. ni ister istemez ordan da uzaklaşmı. ya mecbur etti; kalmak, ezilmek de. mekti! Bütün Bu sözlerden sunu söylemek istiyorum: bu törenler intizam altına alınamaz mı? O intizam altındaki de. rin sükün ve vakar, hürmet hisleriyle herkes'n tabuta saldırmasından dahâ ziyade içten matemli görünmez mi? ve azametli olmaz mı? Ankara bunu da pek güzel halledi. vermiş! Orada bulunduğum zamanlar. da Slüm acılariyle müteellim olduğum bazı dostlarım hakkında yaprlan o sa. töreni dotuyanile) Rahmetli Raif Necdet kin, sakit, fakat çok büyük bir İnti. zam altında yapılan merasim, uçurum lardan daha derin olan o günkü mate. min derinliğini ne hazin tebarüz etti. riyorlardı? Acaba bu niçin İstanbulda yapilamıyor? “Natta” seyahat şirketi Raif Nec. detin ailesine başvurarak merkadini hazırladıktan sonra artık Biçbir sey düşünmemelerini, tabutu vapurdan me zarlığa kendilerinin nakletlirecekle'. rini söylemişler; bu, bir nakliye şirke. tinin herharigi bir yolcusuna karşı gösterimek istediği hürmetten ileri ge- lebilir; fakat Raif Necdet ki az çok, fakat oldukça ince hizmetiyle talebe yazılariyle daha dün kalemini süsler ve bezerken ve bizlerce tatlı fatlı 0. kunurken, onu “Basın Kurumu”ndan başkasının kolları arasına alması ne kadar doğru olabilir? Basın Kurumu diğer teşekkülleri şimdiden bir araya topliyarak eski bir yazi yoldaşma tâ$ık olduğu merasimi intizamla yaptırmaktâ öne düşmeli; şimdiye kadar “tabuta lüzumsuz hü. cum,, sistemini kaldırarak —ağırbaşlı bir ölü töreni yaptırmalıdır. Raif Neodetin kabrini allesi acaba nerede hazırlıyacaktır? Bunu - düşü. nürken de sivrilmiş kalem sahiplerine mahsus bir mezarlığı hatıra getirme- mek kabil olmüuyor, ve galiba yerin üs. tünde bir araya gelemiyen k'mselerin, yer altında birleşmelerinde bir fayda ve mana D Hüseyin Rifat Tuz fiyatları tesbit edildi Tuz kanunu mucibince tuz fiatla- rr hesaplanarak tesbit edilmiş ve — bu- nun için memleket Karadeniz, Akdeniz, Adalar denizi, İstanbul ve Marmara ol- mak üzere beş mımtakaya ayrılmıştır. Sahil mıntakalarında — Karadeniz mıntakası için kilosu 3,63 kuruş, Ada- lar ve Akdeniz mıntakası tuz ambarları için kilosu 3,60 (İzmir ve Foca amlar- ları bundan hariçtir). İstanbul da Mar- mara mıntakası ambarları için 3,43 ku- ruş olarak tesbit edilmiştir. Bu sene için 42 kuruş olan vür- lük ve 26 kuruş olan 50 lik çuvallara, be deli hariç olmak Üüzere bir eylülden itibaren yeni fiatlar tatbik edilmekte- dir. “Selânik sergisinde Türk pavyonu Selânikte açılan beynelmilel sanayi sergisindeki pavyonumuz çok beğenil- miştir. Yunan veliahtı pavyonumuzu bizzat açmışlar ve pavyonda bir saat kadar kalarak teşhir edilen mamülât ve mensucatı ayrı ayrı tetkik etmişlerdir. Yunan veliahtı gördükleri intizamdan dolayı sergideki Türk memurlarını teb Tik ve takdir etmişlerdir. Ekmek 10 para ucuzladı Evvelce de milli ekonomi kısmırmız- da yaptığımız tahmin doğru çıkmış, ekmek ve francala fiyatlarını tesbit e - den narh komisyonu iki aydanberi sa- bit bulunan fiyatları birinci nevi ek- mekte kilo başına 10 ve francalada 20 para indirmeğe karar vermiştir. | lerden,, STANBUL tiyatrosu vardiri henlit BÜD bul belediyesi bunun kanaat getirmemiştir. ı:':;,ıow öyle BF TU y bir şehir tiyatrosunun ğunu anlamamıştiır. ğ senin masrafını klı*%u“' patmaması lâzımgeldiğin'. w bul etmez. İster ki bir varidat menbar 0' yağile kavrulsun, masfi sin, * miş. Buna bir di; memnun oldum da tragedia kısmının faal yet veriliyormuş; bün tiyatrosu - halk onlara b için - bilhassa vndvil"f'l çiddi dialar oynayıp “ağir h'şı__:u,n— çekinecekmiş. ciddi eserler, dedikleri bir kıymet olan Meselâ Shakespeare'c, rilmiyecek... Halkm ”w:,;u: mış. Halbuki bu doğrü mıyâcak, müşteri “vebiliriri "gt dolmuş. İftiharla '”"w a rimizde sanat eserine e geldiğini öğrenen 0"" bir zümre teşekkül etf . gu Şunu da ilâveye m“whşin yırlı net'ce Ertu Bım bir muhit içinde 'B::; Muhsin'in himmetile etde muvaffakıyotini iste bunlar, esefle söylüyorüt | « küçücük tiyatro & ”"q...ıeıf"; yatrogunun içinde çoktu. * AMT e den terçüme edilmiş "“'I: a ,ı’ | komedianın uıısll”m':,n e let rma bir hakaret gibi - kârlar biliriz. Onlar MIW Sin'deri evvel, Paris e dan gelen en aşağl “ mağa ahamışlardı: bu â ETELLDPİE FB NL YA . - a . L P A L 'zülmasını bir , türlü. hSzM a “Tragedig oynamak _b"'m ıl!; mi? Biz vodvili olduk WM ça rette çıkarıyoruz, "'ıb“uw' J" leri kusurlu oynuyoruğe terter — tepindiler; MW' ığ ge Pi Verneuil komi suna tolirar soktular. NÜ İA alıyoruz: vodvm ” Koğmak Üzere imii O halde kabahat #&’f%î diyeceksiniz. Zaten _,,ı!' ği lemek doğru olmadığin? W dar tiyatro âlemimiziü yint # gihiniyetini bilirim: FSLAt X0 gel 4 yenin de bu işte kabahsti - İki tane: biri, Şebir çok jy Mmümkün olduğu SER A mesi, hattâ rağbet barması lâzım % " ikincisi de Şehir HyatfOfL çuft ç, ne sebeble, her ne endit? et sun, vodviller, bafif #% hanmasını menetmez ” çgeti pört vik etmek söyle dursüf. ndaN bi Şehir Uyatrosundu Wİ l,.w:l/*' yalnız vodvil oynal Bdki de M zetsde okudum. Pt& y ö geğildir yabtl l » gibi edelim ki doğru bit di IAS Muhsin'in istifası tekzib edilirse bir maz. N e 1 ay Tarih karelli e? İstanbul, 6 (A-A) ” d « Kurumundan: çoti Ku Davetlilerden başkü 1": i er için ” sergiye gelecekler iÇ Üi tebliğe ait işlerde 14717 ögur Hi lasl, İ d lefon hususi santralit”? o maraya müracadt ©' K a Daruşşafakâ | — | gezln“. '.gv'/ Darüşçafaka nemplif! dan: 18 Eylül 1937 Cuft ve mezunlar gerefine zântisi tert'b ı—dilıırlı : vatın davetiyelerin g Zartesi ve pcuall“ıw arası Çemberlitaş$ sındaki Kurum Merk ca olunur,