29 Ağustos 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Dış Politika Gelişi güzel mektuplar - Franko ile Musolini Fıkra muharrirlerine * arasında... Yazan: Şekip Gündüz innder de düştü. İspibyol vatanının bÜYÜk düşmanı Frankoya erinin ve Italyan güngülerinin kazandırdığı bu 2aler Bask derlelini büyük Mir gebrinden ve mühim bir müdafaa mevziinden daha mahrum etmiş aluyor. Bir iki ay evvelisine gelinceye kadar, gimali İspenyadaki demir teadenleri Üzerinde bir y ari Almanyanın bundan me ye kadar memnun olduğu kestirile bakılırsa Bilbao'nun sukutundan 42 evvel ve sonra Londra bankal: temin eğilmiş olan “krodi,lere hepi bu demir indenlerinin ka gösterilmiş olduğun etmek icap edi Bübao sukut ettiği zaman ve Bask'ların mihi ve tarihi meşhur şehirleri O Guernikada tayyare botphaları taş üstünde aş brakmadıkları zaman Prankeya yapılan bu hizmet leri hiç kiman benimsemek “ Halbuki Santande ukutu, sanki Wiyük bir sekeri züfermiş gibi, bir t SAM Yiğlere vesile Oluyor ve hiç Mimşe bu çok garip hüdisedeki “pere, payını alma miyor, oynadığı rolli gizlemeğe Mizum görmüyor. Eodhabt Bask. şehrinin mıkutu Gzerine Frankodan Musoliniya ve Müsdliniden Frsnkoya gönderilen telgrafların dikkatle mütalen edi lecek bir. değeşde oldukları şüphesizdir. Fran, &o diyor ki: “Garp medeniyetini ba: a kargı müdafan eden İlaiyan Tejionerleriie mili Kuy. etlerin sekr bir iş birliği w ik temin ederek bu ba arlak zafer (1) İerinden KaolAnsmıza birini kazandıkları bugünlerde onlara kumanca etmekten duydu, beyan edebilmekle mesuğum.,, Mesetele yek. Demek oluyor ki bu minarenin artık ne kılıf içinde saklasılacak tarafı Kaldı ne de saklanmasma Mizum gören kimse. Bu telgrafın içinde medeni dünyaya savrulan bakarelin derecesi ne büyük! Franko, #mri altındaki haştboruk sürülerine medeni nizamın, ATTUpA medeniyetinin müdafliği bi'atini giydirirken en ufak bir tereddüt bile göstermiyor. Bodbaht Avrupa o edeniyeti! Ne güzel midafilerin belirdi? Italyan bagvekilinin verdiği csvaplaki şu cümleleri de dikkatle okumamak hata olur; “Silâhlarımız arasmdaki bu kardeşlik — ki bundan sonra daha çok samimileşecek. Ar — İspanyayı ve Akdenizi, müşterek medeniyetimizi tebdit eden her tehlikeden balâs pdecektir.., Avrupa medeniyetinin bir “müdafilnden,, öbür “ratidafline, gönderile bu cevap Akde. piz devletleri tarafından acaba mami bir tefsire tabi tutulacaktır? Bize kalırsa Musolin! ile Frankonun teati ettikleri mektuplar bu iki zatın Akdenizde bir egemenlik kurmaktan ziysde bir polis karakolu tesis etmeğe Çalıştılar zannı: U. yandıracaktır. Bazı devletler bu iddiaya güleceklerdir. Bazıları is€ Şöyle düşüneceklerdir “Frankohun barbarları tarafından istilâ sma baylanmazdan önce İspanya ne haldeydi? Avrupa medeniyetinin dışma mı çıkmıştı? Hayır.. Bu devlet Avrupa madeni manzumesinin dışma çıkmak temayülünde dahi bulunmamış İz, Sadece zayıflamıştı. Dahilde tam bir te. yakkuz göstermiyordu. Siyasi © mekanizmasını iyi niyeti olan fakat seviye ve tecrübe ba. Yımlarından pek abur cubur bir teyfanm eline geçirmiş bulunuyordu. Haa. Demek Ki İ. talyan başvekili ile Frankonun “müşterek medeniyet,i tebdit eden tehlike addettikleri çey Dümer Ve iç #iyasalarmdn daha fazla dikkatli ve inzibatlı olmağa mili müdafaa kuvvetlerini taha kahbar bir kudrete yükseltmele çalışacaklardır. Zira İtalyan bir emniyet direktörünün Ali kotrolü altında bulunacak ve komiser mua. ini Prankocu olacak bir kârnkol Akdenizde emniyet ve Itimadı kuyvetlendirmez ŞEKİP GÜNDÜZ Seyyar esnafın derdi um, gururu Gözetenlet mürscest şen seyyar me bir grup mızın açlık saikasiyle her türlü uy. gunsuz hareketler yapan birer vatan. daş yetişmeleri ihtimalleri belediyeyi bize karşı daha müsamahakâr hareke te sevketmeli'değil'm!7,, Mahmutpaşa civarında seyyar es. naflık yaparak geçinen vatandaşlar - dan bir heyet dün matbuamıza geldi. Vaziyetleri &cmacak bir halde olan bu seyyar esnaf hize şunları anlattı: “— Biz ükçük sermayemizle az bir kazanç temin eden ve çoluk çocuğu. muzu yarı tok yarı aç geçindiren es. nafız. Büyük sermayemiz olsa elbette dükkün açarız. Fakat sermayemiz ol. madığından güneşin, yağmurun, karın altmda böyle sokaklarda gezerek ek, mek parası teminine çalışıyoruz. Fa. kat belediye memurlarının mütema- diyen yazdıkları ceza ve bizlere ver. dikleri zarar son haddini bulmuştur. Şimdi de iki gündenberi mahalle bek. çilerinin iştirakiyle peşimizden kevalı yorlar, İşimizden, gücümüzden mene- diyorlar. Birer milerim gibi yakamı. za yapışılıp karakollara sevkediliyo. Tuz Bizim, çoluk ve çocuğumuzun aç kalması, serseri olnamız, çocukları - Seyit Rıza yakalanmak üzere Elâzir, 27 (Hususi) — Ovacıktan buraya gelen haberlere göre kuvvet. lerimiz Dersim şakilerinin elebaşısı Seyid Rızanın izi üzerinde bulunmak. “tadır. Bu habisin yakalanmasma in. tizar ediliyor, Bandırmada Bir delikanlı teyzesini öldürdü Katil ve arkadaşı yakalandı Barlırma, 29 (Hususi) — Ergili küyünde kahvecilik eden 30 yaşında Zi- 55 yaşındaki teyzesi Esmayı iple bo- garak öldürmüştür, Ziya evvelez teyzesinden 1400 lira kadar borç para almış, bunu ödememiş, teyzesinde daha.para da bulunduğunu tahmini ettiği için onu öldürmeği aklına Şaban risiyle anlaşmıştır, İkisi Eş- mayı kandırarax gece kahveye getirm'ş- ler, orada boğmuşlar, sonra da cesedini Göl deresine atmışlardır, Bundan 80n- ra kadınm külliyetli miktardaki para nr alarak bir müddet sazlar arasına sak- lamışlardır. Fakat cinayet meytdana çi kınca ikisi de yakalarımışlardır. , köyllen Ramazan oğlu İ kedi neslinin kuruyacağından, farele. ve kedilere dair Yazan: Topluiğne fıkracılık, | duyunca Mehmet Selim: — Zavallılar orada açlıklarından ölmez'er mi? diye bağırmasın ; sabret. sin, sözüme devam ediyorum: Kuvvetli bir kapan teşkilâtı yapa. İm; şehirde nekadar fare varsa, ya. hut nekadarmı tutabilirsek, tutalım; onları da hayırsız adaya yollıyalım. Bu suretle.şehir hem kediziz, hem faresiz kalır ve kediler de orada iste. diklerinden âlâ fareleri avlar, avlar, yerler, Bu tekiifimin bu noktasmı okuy'un- ca yine bana gülecek mantığı kuvvet. liler bulunabilir: — Peki ama ya fareler? diyebilirler, onlar ne yiyecek de yaşıyacaklar? Ya. kut kedilerin karnını doyuracak dere. code semirecekler? Onu da düşündüm: belediye, Alla. hım gününde bu kadar bozuk peynir, | pastırma falan filân müsudere edi- yor. Zaman zaman bunları da adanın bir tarafına gönderebilir, Köpek, daha erleriimze gireli çok olmadı ama, kedi eskidenberi birçok ailelerimizin efradmdan #ayılır. So saten İstanbul gazetelerinde bizim eskiden bildiğimiz şekilden çı. kalı çök olmuş: eskiden bir hâdise, dört taraftan ona çevrilmiş mizah ob. jektifleri ile didiklenirdi; siz eğer bir az geç kalmışsanız, vitrinine lüzumlu | malı vaktinde koyamıyan bir bezirgin | gibi eliniz böğrünlüzde kalırdınız. Şimdi öyle değil. Abidin Daverin elindeki çekiç bir balyoz Küdar ağır Jaşmışlır Ve ancak balyozun inebile. ceği ağır ve ağdalı mevzulara doku. huyor - seyahatten, hatıralardan, hs- vatılıktan ve . bittabi , denizeilikten bahsedi « bittabi . d likten bahsediyor. “Felek” de bir zamanlar, ufaktefek, fakat değişik fıkracıklarla doldurdu- Zu sütununda artık bir tek mevzuu sulandırmak yolunu tutmuştur. Önün için bir günde - eskiden hep beraber yapmak gafletini gösterdiğimiz gibi . dört beş mevzuu birden barçamıyor. Zaten Kendisinin tutumlu bir arkadaş olduğunu bilirdik, Onun için yeni tut. tuğu yolu yadırgamıyoruz. M. Turhan Tan imzasının sahibi, penceresinden baktığı zaman sadece eski günlerle ilgisi olan hâdiseleri kaklarda boru çalarak macun görür. Meselâ dördüncü Murad zama, | macuncular ondan: i nda İstanbulda kedil toplanma» Dam üstünde Kediler, yut ikinci Selim, köprüye Mirnav! mırnav! dediler, sarı çiviler çaktırmamışsa ondan bu | ( D!Y* sarkı yapmışlardı. mevzular üzerinde yazı bekliyemezsi. | (Ata sözlerimize de kedi “Kedi gibi NİZ, Peyami için bu ufaktefek, hafif meşreb mevzular, el sürülmiyecek, kaleme dolanamıyacak kadar bayağı. dır. O, Kant felsefesini kısaca tarif eder; Avrupanın parçalanmamasına çareler bulur; tayyareci indberg'in biyoloji Ne uğraşmasma güler; bu türlü fıkralar yazar, Erciimend Ekrem Talu, kism Anka. radaydı, buradan yazar, gönderirdi. Şimdi Boğaziçinin oldukça uzak köşe- lerine yerleşmiş, âdetâ İstanbulu “Mırsadı ibret” ten temaşa etmekte, | Beykozdan köprünlün çivilerini, Kurun muharrirlerinden Mehmet Selimin ya. kasına taktığı kedi rozetini göremez ta dört ayak üstü düşer” şeklinde gir. miştir. Fakat birçok ala sözleri gibi bu da, artık, hükmünü değiştirdi: Zavallı kediler, son günlerde, dört ayak üstüne değil, sırt üstü yere düş. mektedirler, Topluiğne Devlet dairelerinde 41599 Memur çalışıyor Türkiyede hangi da'relerde ne kadar memur bulunduğunu ve bunların ne kadar para aldıklarını herhalde merak etmişsinizdir. bu kadar uzatmaktan maksa. dim ne, biliyor musunuz? Fıkra mu. hürrirlerinin: böyle; davranısları zünden, defterinize kayıt, zanıza makşettiğiniz bir takım mev. zular eskimiyor. İşte size, merakınızı tatmin ©decek olan rakamları veriyoruz: Başta 6.323 memur ve semtde 5 milyon 974.392 lira ile adliye vekâleti Meselâ aradan bir hayli zaman geç, | gelmektedir. Bundan sonra adet sira- tiği halde, hâlâ, su kediler bahsini | srile emniyeti umumiye müdürlüğü 6 073 memur, senede 4.019.656 ira azabi'irsiniz: geçen hafta Babiâliden Bahçekapısına doğru inerken bir ha. nin gölgesine sinmiş, saklanmış dört kediye rasgeldim. Öte taraftan geçen iki kişi günün hâyideleşmiş olan şu nüktesini tekrarlıyorlardı: — Duvarm. âlbinde yirmi var! Fakat işin şakasını bir tarafa bıra. kınız. Maddiyat asrında yaşadığımıza göre kedinin günün birinde halk ara- smdâa — “Mecidiye, nevinden — bir Muavenet vekâleti 1.928 memur 1 mil- meskükât vahidi kıyasisi haline gel. | yon 903.308 lira. Tapu ve kadastro u- wesi de İmkânsız değildir. mum müdürlüğü 1.493 memur bir mi- ; Sonra açık gi n harekete geç, | yon 347.084 lira. Nafıa vekâleti 1.205 mesinden de korkulur. Meselâ: büyük | memur 1.848.216 lira. Diyanet işleri ri- bir evde bir kedi çifti'ği kurulup do, | Yaseti 480 memur 300.768 lira. İktısat ğan yavruları, gözleri açılır açılmaz, | vekâleti 479 mmewr 526.332 lira, Hari- belediyeye satmayı düşünen çıkamaz ciye vekâleti 332 memür 649,692 Hira, mı? , Metoroloji 310 memur 263.736 lira, Dil Neden olmasın ? Bundan birkaç #e. | van: muhasebat 208 memur 454,044 li- ne önce Mardin veyahut Diyarbekirde | ra. Büyük Müllet Meclisi 110 memür bir adamı yakalamışlardı. Bu adam, | 136.740 lira, İskân umum müdürlüğü sağdan soldan akreb getiriyor, bunla. | 84 memur 85.296 lira, Şürayı Devlet 61 rı üretiyor ve sonra belediyenin ak. | memur 187.320 Jira. Statistik umum reble mücadele tesk'lâtına satıyordu, | müdürlüğü 62 memur 72.780 Sira, Baş- Kedi basma beş kuruş verildiği için | vekâlet 34 memur 53.148 lira. Riyaseti cumhur 13 memur 37.572 lira. Matbuat umum müdürlüğü 6 memur 5.208 lira. dır. . Bu rakamlar 1936 senesine ait olup bu sene şüphesiz ki bir m'ktar değişmiş tir.Bu süretle geçen sene devlet Hairele- rinde maaşla çalışan memurların mec- müu 41.659 u buluyordu, Ayrca ayni sene içinde bu dairelerde ücretle istih- dam edilen memurların sayis: da 10 bin 746 ya baliğ olmuştur. Maliye vekâleti 6.007 memur 5 milyon 262.768 lira. Mnarif vekâleti 5.847 me- mur 6,456.252 lira. Dahiliye vekâleti 4,089 memur 3.534.816 lira. Ziraat ve kâleti 2.560 memur 1.914.410 lira, Güm rük ve muhafaza umum kumandanlığı 1.926 memur 1136316 lira (bu mikar yalnız mülki teşkilâta aittir). Gümrük ve İnhisarlar vekâleti 1.649 memur bir milyon 660.692 lira, Sıhhat ve İçtimai kuruş rin ortada Ali kıran başkesen kesile. ceğinden korkanların bu korkuları, belki de, yersiz cıkacak, bu oyüzden kedi zürriyeti çoğalacaktır. Bununla beraber, hem belediyenin kararını, hem de kedi sevenlerin endi. $*sini doğru bulmak #sartiyle, ikisinin ortası bir teklifte bulunabilirim: Kedileri yakalıyalım ve hepsini ha- yırsız adaya gönderelim. Bu teklifimi .. yaz gü nerde ? AĞMURLAR sal diyi bulmadan “emi yor, güneş geç doğuyor”. Yaz yl gonure erdiğini, son ot PE makta olduğunu haber veri yorum ki yılın güzel, h8Üİİ cak derecede sicak günleri leri de yaz günleri ile doli artık iş işten geçmiştir? zirana kadar en güzel, o yea, b ma k gi sıcak k bir lerde bile bir ürperme, aldığı yaraya rağmen ae yi. iki kavis çizen kuşun eniyi duyacağız. Sonbaharda Ka Nar hayalet gibi, Shakespcar” ilk horoz sesi le kaybolu” etleri gibi yaşar, Her yıl bahar, bir kaside ile karşılamak lüm, yazın arkasından 68. ve söyliyememenin Günlerin kısalması ile melâli anlatabilmem İçİn lâzımdı. O da, bütün hisler” ze fe rakmadan (1) benimle cek. bear Gençliğinde o melâli, #5 geri beraber içimde beliren o HÜR. yodifk bir ştir unsuru olduğunu niğin Le Fakat günler geçtikçe gö?” m an talıklarımdan, inhitatlard ri d rinlikte, rüzgârın he yosunlu havuzların suların# yapraklarda değil, ve göz kamaştıran ışıkta yari w dım. Ağlamağı, ölmeği me ğa? yan şairlerin eserlerinde. rağ” Apollo evlâdlarma mub#b dığım İçin mi bunu anla. bu anlayış me zevklerini Öz get ne sebeb oldu, bilmiyorum” vi iki hakikat (ayni benim b# rada diğim bu iki hiz) içime bir ars du, Yaz günleri geçiyor: gür ğup erken batacak, ia saatlerce, günlerce yeğmü” Ahrirhen karanlık satana yi z cek... Sonbahar akşamları. dağ p celerinin de bir tadır, kim inkâr ediyor? Fakat büyük zevki, geçen -Y ışıkir hatıraları dügünü? gel idir? zan hayalini kurmak de gil (1) Baki kalan bu #öda imiş, BAKİ — azg Islinyede yab8 Güvercin casus mü iii ? sly0” Tahkikat yaP se. Dün İstinyede haa p memurları tarafından #88“ vercin yakalanmıştır. Bu güvercinin yi r se olduğu anlaşılmaktadır. A YAĞ 5 halkada 7. O. harileri v8 ydı altında 37 ve 174 sayıları Yö” ve ar bul güvercinin üzerinde yoktur. Hayvanm nerede çili İ layılamamıştır. Tahkikat > Üniversited” Ara ve ikm ydi imtihanları bağl va Üniversitede Menşe eee günü todrimta başlanacak” versite konferans Manda e 9 cak, nutuklar söylancsek v6 dördünet pazartesi ei nacaktır. Üniversitenin tap, Mk by yap mekteplerine bir eyldi e” itibaren yeni talebenin kayıt * a “ Mm a Mİ ra Imlihanlarma mes ayın bi tar. Türk inlerlAbr tarihinde? 1 ayttlde imtihana rektörlüğü üniversitenin mea v > lerinde mürbal bulunan ei iza tanlıkları kapamak Üzere #a karar vermistir. cektir, Umumi tedrisata İM pert” > ve İktisad fakültelerile, çay Üniversitenin muhtelif m Tedrisat devresi 3 Ka vr imi kubbenin altında Yilç bir POR e gil v7 ŞE YE İİİ LİES İTİŞ İDİ İİİ İLİĞİ Z