25 Ağustos 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

F üydalı — (STANBULDA Bizans eserleri ı:“;zAMyı. M“Otlu İstanbulda değil, Bizans im- ktlerde Bâ_ımuu hâkim olduğu bütün ül Yeriği, NS Sanatının en mühteşem * * I:İn' M İn Emr; imparatoru büyük Jünstinyen' T Trîıııe' S35 den 537 ye kadar, mi- İsidore t Anthemius ile Miletli l'*"l!:';,qi S;Efmdan yapılmıştır. Büyük ğ Üetlî şe olan bir zelzelede yıkıl- ÖT tara TİN Zidorun yeğeni ikinci İzi- t Bu muıan 562 de yeniden yapılmış- Tu lrıbzizam mabet onuncü asra t ırumğ'e yüz tutmuş 989-0996 h Ata SÜ a esaslr bir tamir görmüş h'“f?ad &İt yüz sene idaha geçmiş, ı%.hu _d; Edme bir tehlike görülmüş- &t b me he Mimar S:naın, 1573 yı- bir ü ş Ür yapıyı tamir etti. Ara- Ya 1g4, î'ü! Sene daha geçti. Ayasof- ; Üa :1151-2 darğsında Fossati tara- T daha gördü. g'arheî:îîh- ı*_53 de İstanbulun fethi kleı- ı.*îin'ııe tahvil olunmuştu. ıînı_., Yu :fn;şlan_ dört köşesine dört z ioımid—-_'_ımışti. İçinin eşyası da lğş> k Üzere değiştirilmiş, 1847 Mirinde de hıristiyan dinin- şğlıq ü ;aîhne'leri canlandıran moza öld " Cumhni_lle örtülmüştü. Bugün ğu Sifa “nye_ti Ayasofyaya lâyık ıü:k tir. K:ijlş. onu bir müze mmarîai.'magı.gönlümüzde ?lan % hp“m'a Cami hususun!da bizi bir ılq::d'"li k Muhtaç etmiyecek ka- atarı * Mmühteşemdir. Bugün BK Gitüm “ı":îzesi olan Justinyen'in B _,dı meYdÜZ yaşındadır, ve moza w“hı; tam; Ana çıkarılmış, yeni ve B S? Börmüş, tekrar gencleş- i gençleş ĞK Sştir. j ış“%o.;i,:wrinde Ayasofyanın etra- 4 o'iq %lirî;bm .bîrçok yapılar vardı. N ş ".Bü “ân birinci Mustafa türbe- r;u!*hi,h;“k tamirhane,, ile evrak u'"'lkh İmiş olan "hazine,, binala- 'hü:ı p dir, N Ayalrini kilisesi (Askeri UN Umiyy, C Kostanti h%'tî— M antin tarafından yap- &'*h İ ke yılında Nika ihtilâlinde Gen ç .yapllmamıştı. İstanbulun ÖTi ..y: Sörzius ve Aya Bakhus 55 Üsük 5 Ayasofya), .“îüy ; Yılları arasında impara- hat İ Yöni * zevcesi Teodora tara- - Nefis kabartma tezyi- h Ur. İkinci Bayazıt za- Sllade ağası Hüseyin ağa Si S e tahvil edikmişt'r. Ö “Emaat yeri Türk yapısı- Sahile yakım bir yerde- N.:ı*:A MA Aadea biiz.. ş ra kil a Bu h'::"'i)* isesi (Kocamus 4 %ı 6 K b;.. Pek îğ;ym asırda inşa edil- Ü B tamir görmüş, dışın- sayıl YOT ilisesi görünüşü biraz O ittir lg_:—-_s'_im ho( E:!ı- 'Marie Diaconissa ki. Si opi litane cemü) K tan a" il). W“ ğ €rine varmadan, Şeh- m Mor î:kalarmı düşer. 598 de %b—'uzb" k '-âfnamnda yapılmış, KU trine Mir görmüştür. 'B'r  Şt'iie Vardır ““Irtulmuş nefis bir X İ %';nı?.__ Sarayı ve Binbir- Üye StmTek, Tust tî?ıeı tı’l'ılmı“ Stinyenin zamanın- Bön . Bunun üeü O Yedine; LA üstünde vak- Siy n Binhir;îda Fazlı paşa ko- w hükı irek ve Fazlı paşa- qum:de__ hiı-mdil Yazılmış “Hikâyei * Mökke, . Manlar halk arasın- S9 Dter aç Kazanmıştır. Binbistli. M ten::"n?“re uzunluğunda ÇNetleyje h ldedir. Üstü. biri- he lanmış 224 sütuna , B_“ sütunlar, öon beş Stir. Üluçmsmen L ddai ehi Bmi Yar Yapılmıştı. Hiç bir za- Toplamalar Toplayan : ll B ei KA Çenberlitaşin yüz sene evvelki hali hava alması için tavanında birçok de- likleri vardır. Ayasofyanın karşısına doğru isabet eden Yerebatan Sarayı, !daha büyüktür. Bu sarnıç 113 metre boyunda ve &l metre genişliğindedir. Su doludur. İçin de küçük bir kayık ile gezilir. '16 — Harmidas Sarayı, yahut Jus- tinyen'in evi. Bir cephesi ile methali ve köşeli bir kulesi kalmış olan Justinyen Sarayı, Küçük Ayasofyaya yakm, Marmara sa- | hil'nde kâindir. 17 — Sainte Fevdosie kilisesi (Gül camii ). Tahmin edildiğine göre 780 ile 802 arasında 'mparatoriçe İrene zamanında yapılmıştı. İstanbulu aldığımız tarih- ten üçüncü Selim zamanına kaldar, tak- riben dört buçuk asır, cami olarak de- ğil tersanenin alât ve levazımatını koy- mak için mahzen olarak kullanılmıştı. Nihayet üçünzü Selimin emriyle camie çevrilmişti. 18 — Aya Petro ve Aya Marto kili- soesi (Atık Mustafapaşa camii), Ayvansaraydadır. Dokuzuncu asır- yapılarındanıdır. 19 — Manuel —.raldl!i Manastırı (Kefeli ĞABER — Akşam postası Yerebatan sarayı (yüz sene Önce) (Bozdoğan) Valens su a Reşat Ekrem Koçu ç evvel) kemerleri (yüz sene Kefeli bir zatın inhasiyle birinci Se- lim tarafından cami haline konulmuş- tur. Banisi, imparator (823-842) Teofi- lusun generallerinden Manueldir. 20 — Bodurum camii, İmparator Lecapenos — Romanos (920-944) tarafınıdan yaptırıldığı zan- nolunmaktadır. ÖOn altıncı asırda Mesih Ali paşa tarafından camie tahvil olun- muş, ve bir yangında harap olmuştur. 21 — Kilise camtii. Vefadadır. Onuncu asrır sonlarında, on birinci asırda yapılmıştır. Molla Gü- rani tarafından camie tahvil edildiği ci- hetle “Molla Güranı camii diye de anı- lır. 22 — Kariye camüi, Chora maras. tırımın kilisesi, İlk yapısından sonra ikinci idefa ola- rak inşasron birinci âsır sonuna, on ikinci asır başlarına tesadüf eder, Yap- tıran Aleksi Komnenin valdesi Mari Dukastır. Kora manastrsei kiliseti, Lâ- tinlerin İstanbulu işgal ettikleri vakit bakımsız kaldı, harap oldu. Bizanslılar lâtinleri koğduktan sonra Kora kilisesi ni ihya ettiler, Bilhassa ikinci Androni- kin nazırı Metochites bu mahedi tamir ve tezyin etti. İki Narthex'in duvarların da mozayıklar bu devirde yapılldı. Meto- chites 1332 de öldü. Kora kilisesi Atik A!i paşa tarafından camie tahvil edil- miştir. 23 — Pantepoptes kilisesi İmaret camli). Fatihtedir. On birinci asır sönların- da yapılmıştır. Fatih tarafından camie tahvil edilmiştir. : 24 — Panachrantos kilisesi (Fenari İsa camii). _ Plânları Yunan haçr şeklinde iki ki- lise olup müşterek bir Narthex ile biri- birine bağlanmıştır. On birinci asır sön- larında inşa olunmuştur. Molla Ferlart ailesi tarafından camie tahvil olunmuş, sor yangınların birinde harap olmuştur. 25 — Sainte Thecla (Toklu Dede (Eski Vaktiyle küçük bir kubbe ile örtülü küçük bir kilise im'ş. Ayvansaray civa- rındadır. yi Anadoluda sular Feyiz ve bereket menbai oluyor Sulama programının talbikatı süratle devam ediyor Yeni teşkil edilen Sular idaresince, büyük sulama proğramının tatbikatına girişildiğini evvelce yazmıştık. Elde ettiğimiz malümata göre hâlen sulama vaziyeti şudur: Küçükmenderesi islâh ameliyatı de- vamdadır. Başyatak hafriyatı bitmiştir. Boğazkara gölü kâmilen kurutulmuş - tur. Tireboğazı, Çırpı Karagöl ile Ça - vuşlar bataklıklarında drenaj ameliyesi yapılmaktadır. Bursa ovasının ıslahı işinde Nilüler feyezan yatağının iki kilometre tulün- dek yatak hafriyatı tamamlanmıştır. O- dunluk köyündeki muhafaza serkli ikmal edilmiştir. Gölbaştaki büyük te- sisat ta tamamlanmıştır. Reünyan kanalı Narlıdere feyezan ka vuşağına ait imalâtı sınaiye hafriyatı ikmal edilmiş, Narlıderenin feyezan yatağı, güzergâhına tesadüf eden ağaç lar kesilmiştir , Uzüun yaylâda sulama kanallarının a- çılması hemen hemen tamamen bitmiş- tir. Diğer kanallar da münakasaya vaz- edilmiştir. Van ovasına açılmakta olan Şamram kanalının birinci 15 kilometresi bir ha, li ilerlemiş ve ikinci 15 kilometreye de başlanmıştır. Geri kalan son kısmın pro jeleri hazırlanmıştır. Malâtya mıntakasında Sürgü suyuna ait kısmın inşaatt bitmiştir. Diğer taraftan Çarşamba bataklık « larının kurutma işi 115000 liraya, Har- sullu — Nazilli sulama kanalı 127.000 liraya, Erzincan ovası bataklıkları tu- rutma işleri 155.000 ve bütün yurdda regülâtör ve baraj yapılacak yerlerde temel tetkikatı işleri de 205.000 liraya ihale edilmiştir. Teşkil edilen 12 etüd şubesinin 20 istikşal| şubesi faaliyettedir. Susığırlık, Bakırçay, Gediz, Büyükmendires, Ma- lâtya, Adana, Uzunyaylâ, Yeşilirmak ve Erzincan mıntakalarında 'sulama veya kurutma işleri için tetkikler yapılmak- tadır. Sebze bu yaz çok pahalı Sebep, Tifo salgını ve yağmursuzluktur Belediyenin Kırkçeşme ve sair mik- roplu sularla sulanan bostanların küuyu- larını kapatmasına bu seneki müthiş sı caklar da inzimam edince İstanbulda sebze fiyatları alabildiğine yükselmiş- tir. Bu sene şehrimizde sezbe fiyatları- nın geçen senelerden çok yüksek oldu- Ku 'gürülmektedir. . — — — uccar l | /— Sıcaklar ve az yağmur dolayısile kır domtateslerinin olmaması, bostanlarda- kildomateslerin bir kısmımın suların ke- silmesinden kurumağa terkedilmesi do- mates fiyatlarını çok yükseltmiştir. Bir aralık 7,6 kuruşa kadar düşen iyice sı- rık domatesleri şimdi 10 kuruştan aşağı satılmamaktadır. Patlican fiyatları da bu sene yüksek tir. Geçen sene bir kuruşa satılan patli- canlar bu sene 2 - 2,5 kuruştan aşağı değildir. Bamye ve fasulyeler de susuzluktan mutazarrır olduğundan kilo fiyatları yirmi kuruştan yukarı gezmektedir. Bi- ber bu sene azdır ve fiyatları yüksektir. Bu sene et fiyatları da yüksek oldu- ğundan umumiyetle gıda maddeleri hal ka pahalrya mal olmaktadır. Buna mukabil meyve fiyatları nis- beten ucuzdur. Bu ucuzlukta el'an de- vam eden tifo korkusunun meyve istih- lâkini azaltması âmil olmaktadır. “Beni eroinden kurtarınız ! ,, Bir kız bu taleple polise müracaat etti Galatada Artistler kahvesinde ya- tıp kalkan Sevim isminde - genç bir kız, evvelki gün Galata polis merke. zine müracaat etmiş, şöyle bir dilekte. bulunmuştur. “— Ön dokuz yaşındayım, Düğün. lerde oynıyarak hayatımı kazanıyo . rum, Kazancım, hiç de yerinde değil- / dir. Bir kahve köşesinde yatıp kalka. rım. Fakat size müractaatım bana İş bulmanız noktasından değildir. Ben e. roin müptelâsıyım. Beni buna, Dürda. ne ve Âliye isminde iki arkadaşım a. lıştırdiı. Dürdane bu yüzden öldü, gitti. Şimdi ben de mezara doğru gidiyo - rum, Eroine alıştım ve bir türlü bıra. kamıyorum. Para bulamazsam elbise. lerimi, eşyalarımı satıyor, eroin alı. yorum, Fakat artık satacak bir şeyim kalmadı. Beni bu dertten kurtarm! Hastaneye mi yatıracaksınız, ne yapa. caksanız bir an evvel yapmız!,, Zabıta bu müracaat üzerine Sevimi tabibi adliye göndermiş, genç kadın oradan tıbbı adliye sevkedilmiştir. Sevim orada birkaç gün müşahede al- tında bulundurulacak, sonra Bakırköy hastanesine gönderilerek tedavi altına alınacaktır. 1126 dan evvel, Jean Comnene'in karısr imparatoriçe İrene tarafından yaptırılmıştır. İmparator da 1136 da ö- lüm âyini yapılmak üzere küçük bir şa- pel ile Meryem namına ittihaf olünmüş ikinci bir kilise ilâve etti. Fatih zama- nın'da cami olmuştur. 27 — Tekfur sarayı. Bugün mevcut olmıyan Velacherna sarayının bulunduğu yere yakın, Balat üstünde, Teodos surlarına bitişik ola- rak bulunan bu saray on ikinci asırda yapılmıştır. Konstantin Porfirogenetin sarayı diye de anılır. Müstatil şeklin- de bir binadır. Cephesi renkli taşlarla mozayık tezyinatını ihtiva etmektedir. 28 — Saint Marie des Mongoles (Panagia de Mongols). Haliç Fenerindedir. Misg' Pale olu- gösun gayri meşru bir kızı tarafından tesis edilmiştir. Bu kız Mogol hanların dan birine verilmişti; ve hıristiyan dini- ni de muhafaza etmşti. Vierge — Pamnataristos camii). İmparator ikinci Andronik emir ahırr Michel Glavas — tarafından 12094 €& doğru yaptırılmıştır. Plânı Yu- nan hacı şeklinde güzel bir kilisedir. 1306 da cenaze merasiminin yapılması icin kir Az Canal İHâva adilmiletle Tasik (Fethiye Kızılay balosu Sü bakanı Kâzım Özalpın himayesinde her yaz mevsiminin en zengin, en nezih balosu olan Kızılay balosu bu yıl da Anadolu klübü Büyükada şubesinde verilecektir. Baloda şeh rimizin en kıymetli sanatkârlarından mürek kep bir caz takımı bulunacağı gibi balonun mükemmeliyeti için heyeti tertibiyece fev. kalâde mesai sarfolunmaktadır. Biletler: Bir çift için 8, bir kişi için 2 lira. dır. Bilet satış yeri Anadolu klübü Büyük &ada şubesidir.. İstanbulu aldıktan sonra, rumlara İd'n serbestisi bahşederken bazı kiliseleri de kendilerine bırakmıştı. Bu mabet de on- latın arasındaydı. 1591 yılına kadar da kilise olarak kaldı. Bu tarihte rumlar a- rasında çıkan bir münazaa üzerine üçün cü Murat tarafından ellerinden alınıdı ve camie tahv'1 olundu. - İstanbul müzelerine gelince? İki yıl evvel müze haline getirilen Ayasofya, bundan böyle Bizans asarımı toplryacak olan nefis bir mahfaza olmuş tur. Arkeoloji müzesinde ise, heykeller. | den, lâhitlerden, Bizans ab'delerinden getirilmiş sütun başlıkları, ve kabartma lardan mürekkep zengin eşya toplan. miştir. Madalyonlardan ve kurşunlu mühür lertden kolleksiyonlar vardır. Avluda, inili köşkün karşısında ise, Porphyriosg sütunu, Eudodsie sütununun kaideleri ve imparator lâhitleri konulmuştur.