21 Ağustos 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

Ç . l B ! Üİ i — DĞt * k ıv gt Surların yıkılmas İstanbulu daha güzelleştirecektir Yazan: Osman Cemal Kaygılı Şehircilik mütehassısı Prost Bizans- tan kalma İştanbul kalelerinin yıktı » rılmasına karar verm.ş. Yalnız kapı- larla burçlar kalacak, kalelerin Gteki kısımları tekmil indirilecekmiş, — Şu halde yeni İstanbulun manzarası, ha - vası bir hayli değişecek demektir. Bizanstan kalma kalelerin İstatıbulu en çok çevrelediği yerler, Yedikuleden Ayvansaraya kadar olan kısımdır ki şehrin bir kışım yerlerine karşı, Âdeta “ikindi gölgesi, yapan ve şehri -bir hayli loşlaştıran bu köhne duvarların kalkması şehrin birçok yerlerinde bir başka ferahlık, bir başka aydınlık mey- dana getirecektir. Megselâ, Akşaraydaki Halıcılardan Yenibahçe diplerine kadar uzanan düm düz saha, bugün şehrin batı tarafındaki yeşilliklere, 0 taraftan esşen havalara, hele ikindiden sonra o taraftan gelen güneş ışıklarına karşı yüksek kale du- varlariyle gımsıkı kapalıdır. Fakat, ya- rin osahayı örten o yüksek duyarlar kalktı mıydı, Sofuların, Horhorun, Ha lıcıların, Sineklibakkalın, Hırkaişerilin, Eski Alipaşanın Yenibahçenin Keçe - cilerin, Mimar Sinanın, Çapanın, Şeh- remininin hem görüş ve görünüş kabili yetleri artacak, güzelleşecek, hem de buraların havası daha hoş bir çeşni a- lacaktır. Hele Yenibahçeye yapılacak büyük stadyom, kalelerin kalkmasiyle — daha gerefli, daha göz alıcı bir şekil bula - caktır. Tabii, kaleler kalkarken salt bu kısmı kaplamış olan ve adıma “Su - lukuüle,, denilen o tuhaflık yer de orta- dan kalkıp oraya lâyık olan yeni bir biçim verilecek, böylelikle şehrin ke - narında bu yüz karası manzara da, ken diliğinden kaybolup gidecek ve işte © zaman, zaten gittikçe başkalaşmakta, asrileşmekte, olan Edirnekapı ile Top- kapı İstanbulun tam mânasiyle en gü- zel yerlerinden biri olacak, belki de bu raları çok yakın bir gelecekte Beyoğlu na, Şişliye taş çıkaracaktır. Şehrin kalelerle çevrelenmiş başka sahalarına gelince ; Bunlardan Topkapı ile Yedikule iç- lerine düşen kısım, zaten sırf bu kale duvarları yüzünden, ötedenberi, şimal ve batı rüzgârlarına karşı kapanık ka- lan ve yazın sıçaktan cayır cayır ya » | nan yerlerdir. Bu kısımdaki duvarlar kalkınca bü- tün o koskoca havasız saha, yazın şi - mal ve batı rüzgârlarına kayuşacak, yaz günleri oralar sımsıcak kül renkli bi- rer toz çölü olmaktan kurtulacaklardır. Sonra bu kısımdaki duvarların kalk - masiyle beraher, Saraymeydanı, Pazar- tekkesi, Uzunyusuf, Odabaşı, Koca Mustafapaşa, Yayla, Macuncu, Mev - lânekapı, Sümbülefendi, Sulumanastır ve Yedikulenin bütün arka mahallele- rinde oturanlar, evlerinin pencerele - rinden yahut bahçelerinden, tâ Bakır- köy, Yeşilköy sahilleriyle, Davutpusa, Vidos, Litroz sırtlarını, Çırpıcı, Veli - efendi çayırlarını, bütün Topkapı ve | Maltepe bağ ve bahçelerini, Ramis, Tepçular kırlarını ye o bitmek tüken - mek bilmiyen ucsuz bucaksız yeşillik- leri, ferah ferah seyredeceklerdir. Hal- buki şimdi bu dediğim yerlerde otu*an- lar, sabah, akşam manzara namına ka- le duvarlarından başk pek bir şeyler göremezler. Bu manzara ve hava değişikliği val- fiz kalelerin içindekiler için değil, dışındakiler için de ayni olacaktır. Me- ' gelâ kale dışında oturanlar, yahut ka- le dışından yaya, atlı arabalı, otsmo - billi vey atrenli olarak geçenler, kale- ler kalktıktan sonra şehrin. göbeğini ve bütün her tarafını bir, iki saatlik yerden tamamiyle bir tabak gibi züre - cekler ve ayni zamanda yaz günleri Marmaradan gelen rüzgârları da hol bol teneffüs edeb'leceklerdir. !mrhul surlarının en yüksek yerleri hiç şüphesiz Tekirsarayı ile Avyanaa - ray arasındaki kısımdır. Nedense bu rde de hasara uğ - y ”| y * .£ H ha. eeE. St ı eli — durmadan birde halis Kırkçeşme suvu 12 Bana kalırsa , ramamış oldukları için şehri iç ve dış diye tamamiyle ve pürüzsüz bir halde ikiye ayıran bu çok yüksek kısmın kalk ması şehrin © cihetine büsbütün baska bir renk verecektir. Belki bilirsiniz, Eğrikapı ile Ayvan - Saray arasında ve kalenin dış tarafın - da adına Hacı Hüsrev mahallesi, yahut namı diğerle ““Yenimahalle,, denilen ga yet çukur bir yer vardır ki doğu tara- fından minare yüksekliğindeki kalsle - rin ve batı tarafından da “Tokmaktekpe,, denilen ve o kalelerden çok daha ;'ik - sek bir mezarlığın arasına sıkışmış o- lan bu Yenimahalle, görünüşte bugün İstanbulun eşine zor rast gelinen yverle rinden biridir. Buranın manzarası, belki pitoreskli- ğine biraz pitoresktir; lâkin burası trp kı bazı efsanelerde, cin, peri masalla - rında duyulabilen, yahut eski melânko lik rüyalarda görülebilen çok garip manzaralı bir yerdir. Burada oturan - lar doğuya döndüler mi minare yük - sekliğindeki kalelerden batıya döndü - ler mi dağ yüksekliğindeki mezarlık - tan, şimale döndüler mi Yavedut me - zarlığındaki kara, kara servilerden, ce- nuba döndüler mi, Çingene mezarlığı denilen yine küçük bir dağ yavrusu ile Savaklar yokuşu denilen dimdik bir yokuştan başka bir şeycikler göremez- ler. Hele buranın gece manzarası oka dar elsanevidir ki insan gece vakti bu- rada kendisini şehirlere çok uzak ve pek eski zamanlara ait acayip bir di - yarda sanır, Altı ay kış, ortasından hiç şağlıyanı akan bu yerin doğu tarefın - daki o yüksek duvarlar kalkınca ttem burası gözlerini artık şehre açacak, hem de şehrin bir kısmı: — Acayip şey bizim yanıbaşımızda ne garip bir yer varmış! Diye onu uzun uzun seyre dalacak! Edirnekapısı ile Eğrikapı arasındaki kısmın kalkması ise, İstanbulun asıl manzara ve havasını büsbütün güzel - leştirecektir. Çünkü burası, şehrin icli dışlr en güzel manzaralarının görürdü- ğü yer olduğu gibi İstanbulda âdeta, bütün rüzgârların taksim olduğu bir tepedir. Hele bakalım, bütün bunlar kalktık - tan sonra İstanbul daha ne kadar şirin- leşecek görürüz. Osman Cemal KAYGILI Te ; Opratör Üroloğ : Doktor Sürevya Atamal Beyoğlu İstiklâl! caddesi Parmakkapı Tramvay durağı No, 121 birinci kattaki Muayene hanesinde hastalarını her: gün saat 16—20 arasında kabul Şerefi paylaşılamıyan büyük ihtiralar Buharlı gemiyi, tete- fonu, otomobili evvelâ kim keşfetli ? ,Amerikalılar, dünyanın en fazlı keş fiyatta bulunan milleti olduklarını id - dia ederler. Esasen, hemen bütün milr letler de ayni iddiayı ileri sürerler ve her ehemmiyetli keşfiyatı, kendi va - tandaşlarından bitisine atfederler, Amerikalrlar ilk buharlr geminin Rober Fulton tarafından icat edildiği- ni söylerler, Halbuki bu âlim 1807 de ilk vapurunu göle indirirken, Âvrupa da ve ezcümle 1787 de İngiliz &'imi Vilyam Jimington tarafından İnşa edi- len otüz kadar yapur çoktanberi sey - rüsefere başlamıştı. Amerikalrlar, otomobilin de Corc Selden adında bir Amerikalı tarafından içat edildiğini söylerler. Bu âlim, be - ratını 1870 de almış ve bu işten iki mil- | yon dolar kazanmıştır. Amma Hanri Ford, bu ihtiram kendisine ait olduğu- nu iddia ederek o da aleyhine dava aç- mış ve dayayı kazanmıştır. Halbuki her ikisinden eyvel otomobil yapan bir kaç kişi vardı: 1807 de Fransada gazla işliyen araba beratını alan İsyeçreli Dö Rivaz; 1860 da böyle bir araba yapan | Fransız Lönuar; 1875 de Viyana so - kaklarında gazla işliyen arabasiyle do- | laşan, fakat çok gürültü yaptığı için bundan menedilen — Sifrid Marküs ve saire,. 1837 de telgrafı keşfeden Amerikalı Mors mudur? Almanlar Fon Söme « ring elektrik telgrafından bahseder - ler. (1800) ve İngilizler Kuk ye Vets- tonun iğneli telgrafını ileri sürerler. (1837). Amerikaldlar, telefonun keşif şerefi - ni Bel'e (1876); Almanlar Filip Ray - sa (1861) ve Fransızlar Şarl Bur - söl'e atlederler. Stampfer adında bir Alman 1833 de, ilk defa olarak bir neyi sinema yap - mış, Fransız Lümyer kardeşler, 1395 de seleflerinin keşfiyatını tekâmül et- tirdiler, Çelik imalâtının asri usulümü kim keş fetti? Bunun şerefi ilk evvel (1851 de) Amerikalr Kelliye aittir. Fakat bugün tatbik edilen usul Simens ve Merte - nindir. Alman Simens 1861 de yüksek fırını ihtira etmiş ve Fransız Matten bunu 1865 te mükemmel bir hale getir miştir, Amerikalıların iddialarma bakılırsa, dokuma makinesji Elyas Hov'un eşeri. dir. Halbuki 1830 da, Paris ameleleri Timonyenin ihtirar olan bir dokoma | makinesini, grey esnasında, parça par- ça kırmışlardı. İlk asansör, Amerikalıların iddia et- tikleri gibi, Otis tarafından değil, fa - kat iİlk evvelâ İngiliz Armstrong tara » fından keşfedildi, 1846 da yapılan bu ilk asansör hidrolikdi. Bilâhare Alman Simens elektrikli asansörü yaptı. Bir çok memleketler, vatanperverlik kaygusiyle büyük keşiflerde bulunmuş olmak şerefi kavgası ediyorlar. Hakji - katte bu keşifler, uzun faaliyet senele- ri neticesinde bir çok âlimler tarafın - dan hazırlandıktan sonra, bir çok mem leketlerde, ayni zamanda çıkmaktadır. — Nafia Vekâletinden: Sıvas — Erzurum hattının Erzincan ile Erzutum arasınlda yapılmasına lüzüum görülen muhtelif açıklıklarda yedi adet demir köprüfün inşası,, montajı “ve ica bında ripajı,, kapalı zarf usuliyle münakasaya çıkarılmıştır. 1 « Münakasa 4—10--937 tarihinde saat on beşte Ankarada Vekâletimiz Demiryollar inşaat Dairesindeki münaka ta komisyonu odasında yapılacaktır. 2 — Bu yedi köprünün muhammen bedelleri mecmuu 480051 İiradır, 3 — Muvakkat teminat cem'an 22952 lira beş küruştur 4 — Ekgsiltme şartnamesi, mukavele projesi, genel şartname ve diğer müna- kasa evrakı 24 lira mukabilinde Demir yollar inşaat dairesinden verilmektedir, 5— Bu münakasaya girmek isteyenler 2490 No lu kanun muçibince ibrazına mec bur oldukları evrak ve vesikaları ve 937 genesi için muteber olarak Vekâletimiz- mezkür kanunun tarifatr dairesinde hazırlıyarak 4—10—937 tarihinde saat on dörde dâiresin deki komisyona den verilmiş mütsahhitlik vesikasını ve kadar vermeleri lâzımdır. 6 — Bu münakasaya gireceklerden Demiryollar — inşaat tajını yapmış olmak şartı aranacaktır. fiat teklifini havi — zarflarını makbuz lâakal SO metrelik bir demir /köprü mom- “2824,, (5938) SERGİ ve oi E Kadıköy Altıyolağzı BAYANLARBİÇKİ açüati yurdunun senelik SERGİSİ büyük bir itina ile Talebe kaydı başlamıştır. Taşradan müracast! ) kolaylık gösterilecektir, el Serginin son günü 25 ağustos çnrgunbıdlf/ / YİRETĞEĞEN S "î?'feğîîfaı'ıı pör Nafıa Vekâletinden: — ., .« 1 — İstekli çıkmamış olan Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü gl;ııîf"l beleri için Orman Çiftliğinde yaprlacak yemekhane inşaatı ayR! den eksiltmeye çıkarılmıştır, . Keşif bedeli 31646 lira B kuruştur. âleti yöP 2 — Eksiltme 1.9.937 çarşamba günü saat 15 de Nafıa vekâ” yapi” umum müdürlüğü eksiltme komisyonu odasında kapalı zarf ugul B — Eksiltme şartnamesi ve buna müteferri evrak 158 kuru$ uf"' uşluk Pliçil bilinde yapı işleri umum müdürlüğünden alınır. 4 — Eksiltmeye girebilmek için isteklilerin 2373 lira 45 BUF'S . kat teminat vermesi ve Nafıa vekâletinden alınmış müteahhitlik V" etmesi |âzımdır. bi 5 — İsteklilerin teklif mektuplarının ikinci maddede yazili “îtunuxud& evveline kadar komisyon reisliğine makbuz mukabilinde vermeler n ! Postada olacak gecikme'er kabul edilmez. (2723)___(521'/:/ Istanbul Emniyet Direktörlüğünd€! 5 ' Direktörlüğümüz için kapalr zarf usulile eksiltmeye konulan 37 000 fŞ 90000 kilo yulaf, azı 90000 çoğu 99:)00 kilo yemlik ot, azı odlği"d::tl' 66000 kilo yataklık ot için teklif olunan fiatlar haddi lâyık görülm M M pazarlıkla intacına karar verilmiştir , İsteklilerin 674 lira 40 kuruş ” teminat akçesile 25—8—937 çarşamba — günü sata 16 da vilâyet Pi Gajresinde kurulu komisyona ve şeraiti görmek üzere Direktörlük murluğuna müracaatları, (5417) Istanbul, Belediyesi ilâniül Senelik muhammen kirası 150 lira olan Hasekide Haseki MĞGW rampaşa mektebi 938 . 939 - 940 seneleri Mayıs sonuna kadar kifayt" M;p Üüzere açık arttırmaya konulmuştur. Şartnamesi levazım müdül'ıügiî"wfl bilir, İstekli olanlar 11 lira 25 kuruşluk ilk teminat mektup Veyâ 27.8.937 cuma günü saat 14 de Daimi Encümende bulunmalıdırlâr- ) d) Ö A AM Beher merte murabbama 3 lira kıymet konulan Aksaray yans'” HM eski Çobançavuş yeni Mesihpaşa mahallesinde 43 üncü adada sr“ğj " re murabbat arsa satılmak üzere açık arttırmaya konulmuştur. $4 w Ü " vazım müdürlüğünde görülebilir. İstekliler 19 lira 85 kuruşluk *" ( pi makbuz veya mektubile beraber 27.8.037 cuma günü saat 14 de ÜDU p mende bulunmalıdırlar, (B) (5205 .- Istanbul Limanı Sahil Sıhbiye Mer” — Satınalma komisyonundan : ,,w" 1 — Müstahdimin için 166 takım kışlık elbise ve 166 takım yazlık çi kasket ve 166 adet kışlık kaput kapalızarf usulü eksiltme ile yaP M’ 2 — Tahmin bedeli kışlık elbiselerin maa kasket takımı 15 lira 255 — , 14 Jira 75 kuruş ve yazlık elbiseler 7 lira 25 kuruştur 3 — İstekliler elbiselerin numunelerinimerkezimiz levazımında görüP ö melerini parasız alabilirler, | | Kiyer eti 4! * — Eksiltme kapalı zarf usulü ile 7 eylül 1937 salr günü saâ MM latada Karamustala paşa sokağında İştanbul Limanı Sahil Sıhhiyt tınalma komisyonunda yapılacaktır. e mökt 5 — Eksiltmeye gireceklerin eksiltmeden bir saat evvel teklif " komisyona vermeleri ve muvakkat teminatlarını yatırmaları şartti" TÜ 6 — Muvakkat teminat parası 464 — liradır sdasınti ! 7 — Eksiltmeye gireceklerin terzi olduk Jarma dair ticaret senesi vesikalarını göstermeleri şarttır. (5427) / runsım Tg HRAS BANKAĞ! mukabilirde