17 Ağustos 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

S S L —- K — —e BŞ S . S n GA GA &. L LA ww wus'ros — 1937 Sütten çorap, Ümentodan eldiven! Ha_kikî bir Naz,, ısırganı Mükemmel bir yemek ııafzetmek zaruretindedir Amızda, fransızca Len. . teBımn Berlin muhabiri :'kı A.ı%y Azilan bir yazıyı naklede- u%%hda yemek artıklarından de, bırçok maddeler, hat. Yapılmıya başlandığını YeGŞE bile) % bir emirnameyle Alman Ü n İan :"m%k ]ev inden her gün yemek. fueğye eçi 1 kemikleri mekteplere ge ettiğini 'KS y%e hmhde ttiğini, gençleri ka Ormanlara göndererek. '“!ygâî' rğ;*ml;ne yarıyan kayın ağa le y%îşt ayın kozalağı toplat. l h&rrir ikinci yazısında, Al- İzah Sİn bu çareye başvurdukla. Gr ir. Bu sayanı dikkat Bij 'akled:yoruz %ılânın lmanya dört senelik plâ "îlek Nra tamamiyle bir sen %h_ Etl Olmuştur. Esasen Al- “lmı lhı*’“*Er;lenberı sun'i gıda. Ell'—'uycn— mu? (Bu mah- l ) €Sinin acı ihtiyacından ::: eî“& harpten sonra bir. ı&% e ; elâ ispanak yerine 1sIr- k , Blrçol Yadını muhafaza etmiş . bap. a Sları da hâlâ ların- ü ea Can ala, masa tetı Yerine kendisine, hiç bl,.%t'k bir 391“1 verilmiyen, katı, ku limmaktadırlar Gene o' Yağ “İ&madıkları için, ye. lah Ve tü îmlyle kimyevi bir mad Ö” Beçen DT içinde satılarak yağ la köyu gaı—ıh bir mayiden birkaç Bürinye h“'huy% h“mMyada hiçbir şey kay. Uzq_ Tiğey halkediliyor. % mdîn bu spor corabları, :ı:ı“ştır Bu güzel renk Aslar, bildiğimiz a- WN NCe. va parlak ıphkler Ci mmdelerin tekrar de. Bu lâstik eldivenler, çi & %“in 4 Urden imal edilmiştir. Bq b îlndekı benzin, mayi kö- Dileş G'lı;el 4 bir sey değildir. uh tı,.h y'—;î&relık elbise neden ya Musunuz? Krepjorjet deg. SIn ! k!y'h l elz Halbukı hiç de öy. t ağ%md Sİ Yemek ya_gı Veren lı %l;îemndüüfl tarafımdan an- mıkyasta imaline bu Ben tetik pamuk, kimyevi ı*hh © ettirilen odundur. "%ı%tmık: Sayanı dikkat taraf. %lı tabit mevzuubahs o- _hç ga lste size üstünkörü küt tercihan ka ağacı ?oum:fü bircok pyî-ça.lm Bo kükürtümsü bir ban m'a çıkarılarak kuru- lir, Böylece elde e. leevı ameliyeden nuy“r ve gene başka Yor. Bundan hâsıl o- h%c_% bip îîde büyük bir taz. 'Nl% kten geçiriliyor ve uıplıkleı' havada ku- y'-bu. m_?or İşte kumaş bu i ip- SN mm h.hk“m N aşıym. yıkanıyor ve '“ek İ â”hlqh Maddeyi tahmil et. t'?%“ın Saliyet ihmal edilmi. & N h lmorist ressamilar h“ni* ln?a çalışıyorlar (Vis. q::, ut'iln i 1 kumaşları yapan ahi Ud ” Ve bur isim, şu meş: ğrıen îm”stn- e“eılmn ilk harflerin- r;l 'İ!u-uıhü azır ol cenge eğer is tayç Bünlüype , » Reklâm için akıl. 'ıvĞıyOF Verecek miktarda pa. ı te h ledığ, ğr seîltetık maddeler ( ıtârın Yeçhile, bunu da sa- hı;, Şîrdı Mana söyledik, bize şu Phaş :iiıh îarbe g; fakat farzedin ki, ye. yağ"%ll | ol'dık Ve dünya ile alâ. ti 1.5,’“% _V kit tamamiyle ken- h db;;î:'ia iVPlıIamg:z İstihsal _hü öelin “Mine bakın, Onu 1â- *Bep İRte den aldık: “Hazır ol Yün de pamuk gibi pahalıdır, Fakat yalnız pahalı olması bir şey değil a. ma, Almanya onu dışardan almak mecburiyetindedir. Alman parasının beynelmilel esham ve tahvilâtı yok. tur, Binaenaleyh ecnebi döviziyle öde- mek lâzımdır. Bir kilo sun'? yünün ne olduğunu biliyor musunuz? Tam 961,53 gram süt., Almanyada yün sütten imal edi- lir. Alman kadımnlarınım pazar günlerini boşuna geçirmemeleri için, bir bardak sütle bir iğne oyunu artık kâfi gele. cek gibi... Zecri tedbirler esnasında İtalya is. ter istemez, bu nevi yün imaline baş- vurdu ve netice pek parlak olmadı. Al- manyadavsa bu hususta hümmalı bir tecrübe faaliyeti var. Koca bir kim. yager ordsu, durmadan çalışıyor, tah. lil ediyor, arastırmalar yapıyor. Kömürle çimentonun bazı şartlar altında birlesmesinden, sun'i lâstik husule seliyor. “Buna” (Bunamak fii- liyle alâkası yoktur!) namı verilen bu mamulât, son zamanlarda ordunun mo. törlü kısımlarında da kullanılmıya başlamıştır ve Almanyada hakiki lâs. tik ve kauçuğun yerini almaktadır. Mayi haline getirilen maden kömü- rü, benzin yerine geciyor ve resmi is. tatistiklere nazaran, Almanyada kulla nrlan benzinin yarısımndan fazlası işte bu sun'i benzindir, Ağaç kesilip parçalandıktan sönra, şekere, karbürana, kimyevi mahsule ve hayvanlara mahsus yeme tahvil e- dilmektedir. ' Maamafih, bir noktada kat'i bir he. sun't maden yapılamıryor. Kabil olduk ça, maden yerine, gayet sağlam olan yeni plâstik maddeler kullanılmak is- teniyormuş. N sSulhü salâh.,, Yeni orta mektepler Bu yıl Üsküdar ve Aksarayda açılacak Maarif Vekili Sa/fet Arıkan, tarih sergisini gezmiştir. Vekil gazetecilere senginin çok msu - vaffak bir eser olduğunu söyledikten sonra şu beyanatta bulunmuştur: “— İstanbuldaki örtamektep ihtiyacı lie meşgul oldum. Bu yıl İstanbul ilk mekteplerinden 5700 çocuğun Mezun olacağını tahmin ettik. Bu talebeye orta mektep bulabilmek için yenider iki orta mektep açmıya karar verdik. Bun- lardan biri Aksaray, diğeri Üsküdar ta- rafında olacaktır. Gelecek — yıl stanbhul tarafında bir tane daha orta mektep açacağız. Üniversitede iyi çalışmalar vardır. Bu yıl Üniversiteyi zenginleştirecek in- şaat yapılacaktır. Bir kaç yüz bin İira - ya çıkacak olan yeni kimya enstitüsü ile tıp fakültesine ilâve edilecek do - ğum, kulak, boğaz tedavi kılinikleri bu aradadır. Ayrıca üniversite mevcudunun art - masr yüzünden dar gelen konferans salonu yerine büyük ve modern bir | salon yapılacaktır. Üniversitenin ön kısmına bir de Atatürk heykeli diki - lecektir . Bununla heykeltiraş Beling meşgul oluyor.,, Diğer taraftan, Maarif Müdürlüğü d yıl yeniden sekiz ilk mektep açacak tır. dün Ö üm Rize valiliğinden mütekait Cevdet Ertuğrul kalb sektesinden vefat et - miştir. Cenazesi bugün Kadıköy, Baha- riye caddesinde 22 numaralı hanesin - den kaldırılarak — Karacaahmet te aile kabristanına nakledilecektir. Kendisini sevenlere taziyetlerimizi bildiririz. HABER — Akşam posfası Dersimin kubilâyı TEĞMEN HAKKI Nasıl şehit oldu ? haukıı dı : Öyte kahramanca ve cesurane çarpışıyordu hi şaküerin versi Evy Dersımli F Ona aleş elmeviniz ! . Paka',.. SŞehit Hakkınımn âbidesini sen yap ve üzerine “Bizi bağışla!,, Niyazi yaz: Türkiye cumhuriyeti, eşsiz inkılâb tarihine yeni bir sayfa daha ilâve et- ti: altı asrın bin bir kötülükleri ve geriliklerinin gömüldüğü yere, Detrsi- min vahşeti de fırlatıldı. Türk efkârı umumiyesinin 14 hazi. ran günü Başbakanın ağzından dinle. diği Dersim harekâtı, bugün korkunç dağlarda hummalı bir faaliyetle yol. ve bina yapma şekline inkılâp etmiş o- larak devam ediyor, 14 Haziran günü Başbakan nutkunda, bazı reislerin mu halefetinden bahsetmiş, jandarmamı- zın 13 şehid, 18 yaralı verdiğini söy. ledikten sonra “bunların içersinde bir tanesi subaydır, Teğmendir. Bu zayi. atm bize elem verdiğini ve büyük meclisin hissiyatında çok acı yaptığı. nı müşahede ediyoruz.,, demişti. Dersimliyi birkaç yazımda Haber okuyucularma tanıtmıya çalıştım. Bu rada bir iki satırla tekrar edeyim: O, cahildir, kurnaz ve zekidir. Kuvvetli, dinç ve eşsiz cesareti olan bir insan- dır. Dersimlinin kötü tabiatlarmı, cahil- liğinden istifade etmek istiyen serseri seyidler aşıladı. Dersimli yüzlerce se. ne yalnız ve yalnız onun tesiri ile ya. zimet”var: bütün gayrete rağmen bu fabiatları almiyor ve merd tarafla. , YI, Sevgisi, cesareti, asil kanımnda mev- cut yurd sevgisi yeni bir hızla canlan. dırılryor. Ben bugünkü yazımda artık inkılâb tarihinin malr olan bir hâdiseden bah. sedeceğim: Dersim Kubilâyından.., Ondan şimdiye kadar hiçbir gazete. de, kimse bahsetmedi. Ondan bahseden yalnız Başbakan oldu. Ölümünün acı verdiğini belirtti. . Mazgirdde “Şehid teğmen Hakkı,, adı anıliırken gözlerin hüzünlü bir perde ile buğulanmaması imkânsızdır. O ko- nuşulurken sesler yavaşlar ve bir fı- sıltı halini alır: “— Cesurdu, merddi, kahramandı. Çünkü, Türk zabitiydi.,, &. * * Dersimde hükümet Islahat yapıyor. du, Başbakan gene 14 Haziran günü mecliste bu ıslahatı $u cümlelerle an. lattı: “Bütün memleket ve mecliste bulunan vatandaşların işitmesini iste. rim ki, cumhuriyet hükümeti oraya 18- lahat programını süs olarak, heves o- larak göndermedi, Yaz ve kış bu prog ramı biz orada tatbik edeceğiz.,, Bu ıslahat programı halkı ezen, ©. nun kanını emen eşkıya seyidler için bir idam hükmüydü. Artık istedikleri gibi kan akıtamıyacaklar, istedikleri gibi, istedikleri mala sahip olamıya. caklardı. 20 . 21 mart cumartesi günü gece saat 23,30 da Kahmut köprüsü- nü yaktılar. Bununla şunu demek isti- yorlardı: — Bizi bu köprüyle medeniyetle bir leştirmeyiniz. İstediklerimizi yapaca . ğız, İşlerimize kimseyi karıştırmayız! Halktan baç almamıza devam etmeli. yiz!,, Bunları söylerken beş yüz kişiyi de silâhlandırmışlar, ve söyle kandırmış- lardı: « Cumhuriyet hükümeti bizi öldü- recek! Asker gelirse siz öldürün...,, Kendi menfaatleri için bu suretle halkı aldatan seyidler muvaffak olu. yorlardı. Çünkü Dersimli cahildi, O bir tek İnsana İnanırdı: Seyide veya ağa. YA... İleri karakoldaki bu azılı çetelerle karşılaştılar, jandarmalarımız Bir Yazan : Ahmet Tunceli ıslahatına mukavemet etmek istiyenler evvelâ Mazgirdi basmışlardı gün Mazgird Dersimlilerle sarıldı, Ka. yalardan yağmur gibi mermi yağmı- ya başladı. Bütün Mazgird halkı bir ölüm rüzgârı esecekmiş gibi toprakla- ra yatmış, başınmı kaldıramıyordu. Eli silâh tutan herkes silâhlanmış, bu az. gm insanlara karşı durmıya hazırlan. mıştı, L İşte Teğmen Hakkı, böyle bir gün arkadaşları ile ileri hareket etti. Türk askerinin cesaretini, Türk milletinin kudretini nefsinde gösterdi. Bu çarpışmada Teğmenle yan yana bulunan ve onunla beraber silâh atan bir arkadaşı bana vakayı şöyle anlat. tı: — Beş yüz kişi etrafımızı sarmıştı. Hepimiz kurtulma ümidini kesmiştik, Hakkının gözleri ateş gibi yanıyordu. Arkadaşları mühtelif istikametlere da gıttı ve sıkı sıkıya tenbih etti: “— Karşımızdakiler çok iyi nişancı- dırlar. Kendinize toprak siperler yap- madan ateş açmayımnız.,, Sonra kendisi birkaç arkadaşıyla ilerledi. Onun o andaki halini anlat. mıya imkân yoktu. O, inasn değil, e. satiri bir kahramandı, Kayaların üze- rine çıkarak ateş ediyor, emir veri. Yyor, bir saniye bir yerde durmuyordu, Şakiler mütemadiyen Üzerine yaylım ateşi açıyorlardı. İlerlemiştik, Şakilerle aramızdaki mesafe çok az kalmıştı. Hakkı doğrül. du. Onlar ateşlerine devam ediyorlar. dı. Bizim karşımızda bulunanların re- isleri çok azılı bir adamdı. Hakkı ge, ne kayaların siperinde kalmıya taham mül edemeims, harikulâde bir casaret. le ayağa kalkarak ileriye atılmıştı, Reis de ayağa kalktı ve maiyetine ba. gırdı: — Ona kurşun atmaymız. Onu vür- maymız, Fakat bu belki biraz geç söylenmiş. ti. Bir yaylım ateş yapıldı ve Hakkı yarasını bastırarak yuvarlandı. Cesareti ile en azılr aşiret reisini bile büyüliyen Hakkı ışte bu şgekilde Vazifesini bitirdi.,, Hakkının Bursada oturan genç ni. şanlısı şehidin komutanma gönderdiği bir mektupta: “Onun yurd sevgisi için çarpan kal. bini çok dinlemiş'i* Vatani vazifesi- ni lâyık olduğu şe/ilde yaptığı için ben ve bütün Türk milleti avunabili. Nİiğ ! Diye yazmış. Genç nişanlısı, aziz ölü için mezarın ihmal edilmemesini istemiş... Ona bir mezar değil, bir âbide yap. mak lâzım, Ey yüzlerce sene seyid ve ağaların pençesi altında cehalet ve zu lüm içinde kıvranan Dersimli kardeş! Cumhuriyetin nuru senin de üzerine doğdu. Onun nimetleri sana insanlı- gin yüksek zevkini, Türklüğün sonsuz şerefini veriyor. Senin veya kardeşi . nin, babanın veyahut akrabarnım, hulâ. sa bir Dersimlinin kurşunu ile can ve- ren Teğmen Hakkının Dersim dağla. rında bulutlara karışacak âbidesini sen yap ve üzerine yaz: “Bizi bağışla...., Niyazi Ahmet