22 Mayıs 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Ekonomi Dünya buğday piyasalarında endişe Buğday piyasalarında endişe var, Dünya buğday vâziyetinin istikbali pek de emniyet verecek gibi değildir. İçinde bulunduğumuz hasat mevsimi zarfında flatlar mütemdiyen yüksel- miş olmakla berâber, buğdayın duru. mu, ne yetiştiricilere, ne de müzteklik. lere iyi görünmemektedir. İngiltere imparatorluk iktısat ko- mitesinin istihbarat şubesi “hububat ürünleri, adlı bir rapor neşretmiştir. Raporun buğdaya ait olan kısmından şu parçayı beraber okuyalım: “Bazı memleketlerin istikbali temin için buğday ihtiyatları biriktirmek arzusu tatbik edildiği takdirde, gimdi. ki Avrupa talebini muvakkat bir su- relte devam ettirebilir, Bununla ber. ber cihan piyasalarında daimi bir un- sur olamaz. Kendi buğday mahewlle. rini himaye etmek için Avrupa büktü. melleri buğday ithalâtına karşı koy- muş oldukları tahdidati düzeltmedik. leri ve ihracatçı memleketler buğday ekin sahalarını -eksiltmedikleri tak- dirde, arka arkaya almacak iyi hasat. lar, buğday vaziyetini yine bundan bir iki sene evvelki buhranlı şekle 80- kabilir, Yakm istikbal için vaziyst Avrupa ile şimali Amerikanın 1937 yılında alacakları buğday hasatlarına bağlı. dır.» Buğday ekinleri, birleşmiş Amerika cumhuriyetlerinde geniş mikyasta ve Avrupada oldukça fazla miktarlarda | artırılmış bulunmaktadır. Şimdiki yüksek fiatlar nısıf kürei cenubi ile, kürenin nısıf şimalinde baharlık buğ: day ekinelrini arttıracaktır. Şimali Amerikanın ilç sene ard ar. da aldığı eksik hasat ile Arjantinin 1935 . 1936 küçük rekoltesi, seneler- denberi piyasaların üstüne ağır bir yük gibi çökmüş olan büyük stokla- rm elden çıkarılmasını kolaylaştırmış atar. 1 ağustos 1934 te 31.000.000 ton olan dünya buğday stokları 1 ağustos 1935 te 19.000.000 tona ve içinde bu. lunduğumuz, birkaç aya kadar da 80- nüna creceğimiz hasat seneninin baş. langıcı olan 1 ağustos 938 da 14 mil, yon tona, inmişti. Birleşmiş Amerika eumhuriyetleri- nin geçen seneki buğday vaziyeti bil. hassa tetkik olunmağa değer: Şimali Amerikada biribirini takip eden küçük hasatlar eldeki stokları tüketmiş ve 1996 senesinin felâketli kuraklığı vaziyeti büsbütün fena bir | hale getirmişti. Eskiden ihracatçı o- lan Birleşmiş Amerika cumburiyetle. ri vaziyetini değiştirerek son iki sene zarlında başka memleketlerde buğ- day itbalâtı . yapmek mecburiyetinde kalmıştı. Son aylarmı geçirmekte olduğu. muz buğday hasat senesi 31 temmuz. da bitecek ve #ğustosta'yeni seneye gireceğiz. Memleketimizde son iki senedir buğday ihracatçıları arasına girmiş olduğundan cihan vaziyetini bilhassa bu aylarda çok yakından ta» kip etmelidir. Görçi atalarımızın “Buğday anbara girmedikçe belli olmaz,, sözü çok doğ. Tudur ama, ihracatçı memleketler (- şin verilmekte olân tahmin raporları. nı ve dünya neşriyatını takip etmek gök faydalıdır. Kazancı az olanların Ekonomici vergileri hafifletiliyor Hazırlanan yeni Meclise Kazanç vergisinin tatbikat şekillerini | kolaylaştırmak için hazırlanan okanun lâyihası Millet Meclisine verilmiştir ; Yeni kanunun o başlıca (o hususiyeti işçi vesaire gibi küçük iratlr mükellef. lerin vergiletiden o bazı hafifletmeler yapmasıdır. Bundan başka bügün muh- telif vergiler için muhtelif zamanlarda tanzim edilen bordro ve Sairelerin tev- hidi de temin edilmektedir. Eenebi artistlerden alınan vergi Diğer taraftan Vekâlet ecnebi artist- lerden âlman ve yüksekliğinde bütün a- lâkâdarların müttefik olduğu verginin yüzde beşe indirilmesine dair lâyihayı da Meclise da Meclise göndermiştir. kanun eğ verildi Maliye vekâleti bir taraftan da vası- tatız vergilerin tarz ve tahakkuk mua- melelerile itiraz ve tahsiline âit hüküm lerinin tevsi, telif ve tevhidine çalışmak tadır. Bu yolda da bir proje hazırlanmış tır. Muamele vergisi Muamele vergisini tadil eden bir lâ. yiha da Maliye ve İktisat Vekâletleri nin müştereken yapmakta oldukları tet kiklerle hazırlanıyor. Bu Jâyiha #anayi- cileri tatmin etmekle beraber verginin şeklini de esasından © değiştirmiyecek formüller konulmaktadır. Habeşistanın tedifin merasimi Fransız ajansının bildirdiğine göre ltalyanın istediği gibi olmayacak Londra, 22 (A.A.) — Havas a- jJansmın muhabiri bildiriyor: Haile Selâsie, bugün Cenevreye bir murahhas heyet gönderip gön- dermiyeceği hakkmda bir karar itti- haz edecektir. Selâsienin müşavir- © leri ve bu meyanda Fransa hariciye nezaretinde o yoklamalar (yapan Fransız hukukşinasi Jeze, Cenevre- ye bir murahhas heyet gönderilme- sine taraftar değildirler. Bu suretle Milletler Cemiyetinin serahatle cep- he alarak Habeşistanda bir İtalyan hükümeti mevcut olduğu için Habeş heyetinin uzaklaştırılmasna karar vermesinin önüne geçilecektir. Meselenin halli, bu suretle te ehhür edecek ve İngilterenin vakıt kazanmak: hususundaki arzusu yeri ne gelecektir. Bu şekilden, İtalyanların pek “ memnun olmıyacakları beklenebilir. İngiliz siyasi mahfilleri, Habeş mu. rahhas heyetinin meclisten uzaklaş» tırılmasının İtalyanlar için bir zafer mahiyeti almaması lâzım geldiği ka» naatindedirler. Ölüm Cumhuriyet. Merkez Bankası mura. kıplarından Agâh Alaybek ve ticaret mektebi müallimlerinden Zeki, İstan- bul belediyesi memurlarından Mem. duhun babaları, eski rüsumat nazıf- larından Mazlum Alaybek bugün rah. meti rahmana kavuşmuştur. Cenazesi yarınki pazar günü zeval den evvel Kadıköyünde Mühürdar cad desi Hacı Hüsam sokâk 25 numaralı evden kaldırılarak Osmanağa camiin, de namazı kılındıktan sonra ebedi metfenine tevdi edilecektir, Ajlah rahmet eylesin... HABER — Akşam postası 313 Osmalı- Yuann seferinden Çatalcaya taarruz edilecekti. nasıl? fikirler üçe ayrılıyordu Yazan: Sadık Duman —1i2— Olan olmuştu, işte bir uyku sersem. «& tiği yüzünden başıma bu belâ gelmiş. ti. Bundan istifade derek Prens Kons tantin ile bir mülâkat yapmayı düşün- düm, Dört saat sonra trenimiz Golos'a ulaştı. Goloslular da paniğe tutul muşlardr. Hele - birdenbire trenlerden on beş yirmi bin kişinin çikıvermesi Golosluların korkularını büsbütün ert tırmıştı. Prensi karargâhmda ziyaret ettim ve kendisine şu suali sordum: “e Yenişehirin bu suretle tahliyesi- he neden lüzum gördünüz?,, “ Şehiri müdafaa etmemiz mana. sız olacaktı. “.- Bcnim aldığım malfimata bakı- lırsa ekselansınız şehri müdafaa et. meyi istemişler, fakat maiyetiniz &. mirlerinize İtaat etmedikleri için rica- te mecbur kalmışsmız. “— Yenigehirin tahliyesini resen ben emrettim. Bu meseleden doğacak bütün mes'uliyetler banafhittir. Biz Yenişehiri tahliyeye mecburduk. Zira birinci müdafaa hattımızdaki bütün mühim mevkiler elimizdeyken bize ga. lebe eden Türkler bütün bu mevkileri zaptettikten Sonra ovada, bizi'daha koalylıkla mağlüp edebilirlerdi. Mev. cut istihkâmlara dayanarak Osmanlı. ların cepheden yapacakları taarruzla- ra karşı bir müddet şehri müdafaa kabildi ama, Osmanlılar bir çevirme hareketi ile göhtin arkâğından gelerek “demiryolu hattını tahrib etmig-olsa. Tardı bizi tamamiyle esir edebilirlerdi. Biz cepheyi tahkim etmiştik, lâkin gehrin diğer taraflarını tahkim ötme. ye vakit bulamamıştık. Bunun için bütün ordunun imha veya esir edilme- si tehlikesini göze almaktansa Yenişe hiri tahliye ederek ikinci müdafaa hattımız olan Çatâltaya cekilmeyi ve harbi orada kabul etmeyi daha doğru bulduk;, Prens Kostantin, hakikali olduğu gibi söyelmişti. Netekim bir hafta sonra, yapılan -İstiksef neticesinde Yünân ordusu umumi karargihının 25-30'bin kişilik bir küvvetla Çatal. cada bulunduğu ve Velestinde ise 8-10 bin ik diğer bir kuvvetin yerleş. tiği öğrenildi. Demek oluyordu ki Yunan ordusu Velestin.. Çatalca - Tirhala . Kalabaka demiryolu üzerin- de tutunmuk'niyetnideydi. Sağ'çenahı teşkil eden Velestindeki kuvvetler Os- manlı ordusunun bir çevirme hareke. tine mâni olmak ve icubımda Ospinn- İr ordusu gerilerine sarkmak hedefini güldüyordu. Yunanlılar kendi topraklarında har. bediyorlardı. Araziyi çok Iyi tanıma- larından istifade etmeyi düşünüyorlar ve Osmanlı bötları gerilerine sarka. cak akıncı kuvvetleri teğkil ediyorlar. dı, Netekim Tırhalayı da fazla bir mukavemet göstermeden bize terket. mişlerdi. Golç paşanın Tsalya Giüsrekteri adir eserinde Velestindeki Yunan kuv- vetleri hakkında şu satırlar vardır: *“Velestin cihetindeki Smolenski (*) küvveti 9 tabur piyade, bir bölük sü. vari, üç batarya top ve altıncı efzun taburundan ibaretti. Altıncı Efzun ta- buru Pilâvtepede sekizinci piyade sla. yı ile bir batarya merkezde ovada ve kasabanın şimalinde, yedinci piyade alayı ile dördüncü efzun taburu, bir cebel, bir sahra btaryasr da sol cenah | ta Karadağda bulunmaktaydı ve bu. rada mühim miktarda Etnikleterya gönüllüleri vardı; ilâh...., Osmanlı erkânıharbiyesi bu vaziyet karşısında doğrudan doğruya Yunan ordusunun kısmı küllisine hücum et- meye ve nihai zaferi bir an evvel elde etmek için Yunanlıların büyük yığını. nı imbeya karar verdi. Fakat bunun Fakat (Emekli Kurmay Binbaşı) Tsalya harbinile mavzerli kirovetlerin | bilye bir aymeti vardı. Bu silâhla mücehhez kuvvetler ayrı bir kumanda altında toplanmıştı; Yukardaki resim bu kuvvetlere kumanda eden kuman- damı gösteriyor için her şeyden evvel orduyu dağınık- lıktan kurtarınak lâzımdı, şimdi binba şı İzzet bey ordu kurmayı ikinci terti. bat ve emirler şubesine tayin edilmiş bulunuyordu. Bu şubenin şunlardı: 1 — Birinci şübenin . Türk ordusu- mun muhtelif kuvvetlerinden, casus. lardan, keşif raporlarından elde etti- ği malümatı almak. 2 — İstanbuldan gelecek umumi e. mirlere ve menzil hizmetleriyle uğra. şan Üçüncü şubenin raporlarına naza, ran ordunun yapacığı hareketlerin plânlarını kurmak; lâyihalar ve muh- tıralar yazarak erkâmharbiye reisi vasıtasiyle ordu kumandanına Ver. mek ve ordu kumandanınm. yapacağı değişikliklere ve tashihlere göre Jâ- zımgelen emirleri kaleme almak ve bütün fırkalara yaymak. Demek oluyordu ki İzzet beyin ta. yin edildiği vazife ordunun €n'Can a. lacak yerindeydi, Binaenaleyh ordu. nun dağınık vaziyetine bir Nihayet vermek ve kuvvetleri bir noktada top. lamak daha ziyade onun İdiliyetinin bir eseri oldu, Bir hayli ısrar ve mu, haberedeti sonra Yenişehir ve ciYarın. da söyyar tiç fırka toplanılabildi. Kösten hattmı ve köprüleri muhafaza İçin de ayrıca altı tabur bulundu. (Devamı var) dlekaşlitiz. 5 (*) Bu kuvvet maneviyatı bozulma» miş olan yegöne Yunon kuvveti idi, Prens Konstanfinin birinci: Yunan müdafaa hattını terk emrini verdiği saman bütün Yunan fırkaları paniğe uğradığı halde Smolinski gayet win. lazım bir surette vicat etmişti. vazifveri Iki arkadaş | Ayni giinde ve ayni santte doğan iki arsj adaş, terübercs ihtiyarladılar, Ve garip bir | tesadü: neticesinde şüphesiz ki ağrı ayri yerl lerde, gene ayni Zamanda öldüler. Ayni an &n doğmuş ve ayni anda, Simiiş olan bu iki arkadaştan birisinin diğerinden birkaç gün | daha fazla yaşamış olması nasl mümkün Ce debili * Bu sal müKAfetiMir, Değru'Gevap veren lerden 4 kişiye muhtelif hediyeler verilecek ir. Cevapların ayın 28 zine kadar (o CÂTep 88ç1) işüretile gönderilmiş olması İAzımdır. Sualin cevabıhı gene 28 mağıs tarihli nüşma mızda bülacaksmız. Müşteri intihar mı etmiştir ? Cevap — Mesele gayet basit, tvan yüke #sektir. Polis memurlarınm en uzun boylusu sandalyeye çıktığı halde yetişemiyor da, bir de altına İşkemle koymak (mecburiyetinde kalıyor, Şu halde mügterinin kendisini asma ,sına İmkân yoktur. 22 MAYIS 1937 amman Hayata da dair Halk edeb edebiyatı a» ÜNEVVER zimrey# mensub sağılan muharrirlerimiz ara. amda halk için kitab yazmak istiye- cekler büyük bir tehlike "le karşılaşa- caklardır;. yapacakları işi .hafifse. Mek... Çoğu yapabilen azı da yapar sanılır; bu, sadece kemiyet mevzuu- bahis olunca belki doğrudur: fakat i. şin içine keyfiyet girince doğru değil. dir. Kendilerine teklif edilen işi kolay görecek, hor görecek muharrirlerimi- zin iyi bir şey yazmağı muvaffak ola- mıyacakları muhakkaktır. Zaten Dahiliye Vekâleti'nin onlar. dan beklediği her za lerini bir an bırak; anki yüksek iş- iraz da daha ha. ak değildir: bilâ. r bir iş teklif edi. yor: halkm sevdiği efsanelerin 'genç- leştirilmesi, onlara yeni bir ruh, yeni bir zihniyet aşılanması... İnkılâbımı. zn umdelerini hakkile hazmetmiş; on- ları benliklerinin tabii hatta e2s7i rize leri haline getirmiş muharrirlerimiz 8ski efsaneleri kendilerine göre düşü. nüp yazacaklar; düşünmek de değil, © efsaneleri bir kere de kendileri an- latırken belki hiç farkma varmaksı- (Zn onları birer inktlâb myfhe'i haline getirecekler... Tamimde, tabların propagahda tavsiye olunuyor; ço yazılacak ki. issi vermemesi iyi, çok yerinde işte bu kayıt işi de yüksel tiyor ve o nisbette de Bücleştiriyor. İnkılâbın ideologiast ile benliğini bu derece yoğurmuş, umdeleri birer fi. kir diye değil, birer his diye kendine mal etmiş, bütün hadiseleri, efsane. leri, örf ve ahlâk mülesseselerini tâbit bir surette inkilâb adesesi ârkasm. dan gören muharrirlerimiz var mı- dır? Buna müspet veya menfi bir ce- vab vermek'çok müşküldür; Bu'ba. kımdan diyebiliriz ki Dahiliye Vekâ- leti'nin giriştiği İş münevver zllmre için müthiş bir imtihan ölüyor. Halk ile münevyer zümretarasnda geniş bir hendek var demiştik: yazıl. ması istenilen kitablar bu - İhendeği doldurabilir, Miçe olmazsa iki kıyıyı bir köprü ile bağlar: münçvver züm. reye mensub bir muharririn yazdığı kitab halk kütlesi tarafından okuna- cak ve menşei dolayısile münevverle- ride alâkadar edecek. Onu herkes se. verek, beğenerek okuyacak... Fakat bilirmisiniz ki bu, sanatte deha'nın vasfıdır. Zaten dehâsız epik eser yaz. mağr imkân yoktur, Dahiliye Vekile. ti'nin İstediği eserler ise ya epik ola. cak, yahut hiç bir şey olmiyacaktır. Bu teşebbüsün, umulan gaye temin ile, çok hayırlı bir neticesi olacaktır: münevver zümre muharrir. lerini, balk kitabları ile alâkadar et- mek, onların vasıfları üzerinde düşün- meğe mecbur etmek. Bu çalışmadan bir delin eserinin doğması, birçok iyi, Yüksek şartlarm bir araya gelmesine bağlıdır; fakat münevver zümreyi, sadece onu alâkadar edecek, geniş manasile “milli edebiyat” m ilk nüve. lerini taşıyacak, gayesine erememek- le beraber şerefli bir mağlübiyet gös. teren eserleri bekliyebiliriz. Nurullah ATAÇ T Cani uzun boylu bir adamdır; bu adam Açik duran pencereden İçeriye girerek müj teriyi boğmuş ve sonrr uzun boylu polis bile sanüsiye İlzârite küçük bir iskemle koyarak ancak düğümüne yetişebildiği ipi tavana beğ layabilmek için yazı masasından istifade et ÜĞİ ve bunun üzerine çıkarak müşteriyi 18 Vana astığı muhakkaktır. Bundan sonra m9 #anin üzerindeki kâğıtlardan müşterinin y# 4: ve İmzasını taklit ederek bir şeyler | yaf mış, dha sonrü sandalyeyi devirmiş fakat Üüyü tayana astığı masayı pencerenin 8 na itniekle bir hata işlemiştir. Çünkü ınasf ölünün altımda kalsaydı, mesele belki de s8 Hasılarınzdı. Bu meseleyi en iyi izah eden (o dört KİSİ şunlardır. 1 Şehremini İskender Bostan © soka$' Cahit Olcay, 2 — Fatih Behice Kamal. $ “ İmali Hakkı Pertevniyal İlacstnden 81, 4” Usxüdar Divitçiler caddesi Nurullah Kadıköyüğde Rıdvan Göksele: Mektub” | 7i bahsettiklerinizi tetik etmek üzere gö” dermenizi rica ederiz,