9 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

|misilsiz bir milli vahdet manasma gelen Türk milletinin fevkalâde salâhiyetli _asvekil Belgrad'a giderken.. Dost ve müttefik Yugoslavya Krallığının payitahtına doğru hükümet merkezimizden bugün yola çıkacak olan Başvekil İsmet İnönü yarın İstanbul- da bulunacaktır. Saym Başvekilin. Haydarpaşaya ulaşması ile Sirkeci garından Simpoln. Orient eksprese binmesi arasında 48 saat geçeceği söyleniyor. Bu müddet kı. sa olimakla beraber İnönü endüstriyel inkişafımızın — yeni kazanclarından bü. yük şehrimizde duyulan sevinç ve gururu yine, elbette ve koalylıkla sezebile. cektir. Bu sevinç Ve gürur Türk milletinin ne derece sağlam bir endüstriyel şuura ulaşmış bulunduğunu açıkça güstermektedir. Türkiye Dışbakanı Dr. T. R. Aras da muhterem Başvekile refakat etmek. tedir. Dünyanın en vuzuhlu iç ve dış politikasma sahip olan Türk hüküme- tinin reisini arsrulusal pek yüksek bir şerefin ifadesi olan Kemalist Türkiye ile bir mümessili halinde Belgradda selâmlamağa gelenler Doktor Aras'ı da be- raberinde bulundurduğunu görünce bunazik ihtimamdan dolayı sanırız ki çok memnun olacaklardır. Doktor Arasın Başvekille beraber Yugoslavyaya yollanması iki hükümet reisi-arasmda arsıulusal sıyasanm müştereken ve bütün teknik inceliklerile gözden geçirileceğine delil addedilebilir. ' Millt Şefimiz Atatürkün tam itimadmı tebarüz ettiren mümtaz hüviyeti ile bu ziyaretine ayrıca ve bilhassa kıymet verdirecek olan Türkiye Başvekilinin dost ve müttefik devlet payitahtında büyük bir antuziyazm — uyandıracağı muhakkaktır. Yuğgoslavya Başvekili S. E. Stoyadinoviç aramızda bulunduğu günlerde Türkiyenin Büyük Şefi tarafmdan Türk milletine yapılmış olan Yugoslav dostluğu aşısınm ne mükemmel tuttuğunu yakmdan görüp anlamak fırsatını elde etmişti, O ziyareti iade etmek üzere Yugoslavya topraklarına ayak bas. tığı anda Türkiye Başvekilinin de Yugoslav milletinde Türk milletine karşı mevcut sempatinin, yükseklik derecesini anlamak imkânını elde edeceği ko- laylıkla -tahmin edilebilir. Belgrad muhterem İnönünün ziyaretine takaddüm eden günlerde, mühim bir siyasi hassasiyet uyandırmış olan birtakrm başka ziyaretlere, mükâle- melere, toplantılara ve bazı siyasi muahedelerin imzalanmasına sahne olmuş. tur. Bir Balkan devleti sıfatiyle Türkiye, Balkan paktını, Avrupanın cenubu şarkisinde sulhün ve emniyetin bir kilid taşı olarak telâkki eder ve Yugos- lavyanın da bunu böyle addetmediğini sanması için en ufak bir sebep bulun- madığı meydandadır. Balkanlılar cihan sulhünü, sulhün evvelâ Balkanlarda berdevam olması suretinde ve cihan emniyetini de emniyetin her şeyden önce mutlaka Balkanlarda sapsağlam bulunması şeklinde anlarlar. Atatürk dev. rinde Balkanlılığın ruhu budur. S. E. Stoyadinoviç'in —Ankarayı — ziyareti, | Balkan Konseyinin son toplantısı, dost ve müttöfik Romanya Dışbakanımın devlet merkğzimîzî ziyaret! nasıy ayrı ayrı bu telâkkiye misal olmuşlarsa Tür- kiye Başyekili S, E. İsmet İnönünün Belgrad ziyareti de öylece, bir misal o- lacaktır. Bununla beraber İsmet İnönünün ziyaretinden daha- mutantan bir siyasi netice Beklememek için de hiçbir sebep. yoktur. , Şekip GÜNDÜZ Finlandiya, Isveç, Norveç ve Danimarka Aralarında müdafaa birliği kuruyorlar 20 nisanda bir içtima yapacaklar 9 NISAN — 1937 * hararetli safhada Ingiliz şirketi direktörü, inşaata nezaret İçin bir müddet daha memleketimizde kalacak Karabük demir ve çelik fabrikala rı, - temelatma merasimi yapıldık- tan sonra * en hararetli inşaat safha sma girmiş bulunmaktadır. Londradan gelmiş olan İngiliz mühendisleri derhal faaliyete geç- miş oldukları gibi, fabrikaları kur- mak işini Üüzerlerine almış olan Brassert şirketinin direktörü Ma- kenzi de, işlerle çok yakmdan alâka- dar olmaktadır . Bu münasebetle direktör Maken- zi derhal Londraya dönmiyerek, in- şaat işleri ilerleyinceye kadar mem- leketimizde kalmağa karar vermiş- Direktör Makenzi, yaz ortalarına kadar burada fabrika işlerile meşgul olarak vakit vakit Karabük, Anka- ra ve İstanbulda oturacaktır. Makenzi, beraberinde muavinleri ve Karabük fabrikalarının açı!ma merasiminde bulunmuş bazı İngiliz gazete muhabirleri olduğu halde, bu sabah Ankara ekspresile şehrimize gelmiştir. İngiliz şirketi direktörü, Başveki- limizin seyahatten döndüğü sıralar- da tekrar Ankaraya ve oaradan Ka- rabüke gidecektir. Aralarında asxeri ve siyasi ittifak. lar mevcut olan bütün zümreler yer yer konferans akdetmektedir. 20 nisanda Finlandiya, İsveç, Nor- veç ve Danimarka dışbakanları Hel. sinskide bir konferans aktedecekler- dir. Finlandiyanm şimal devletleri an- laşmasma girdiği gündenberi yapılan konferansların bu, üçüncüsü olacak. tır. Fakat şimal devletleri arasında bugüne kadar bu konferans kadar e- hemmiyetli bir siyast toplantı yapıl. mış değildir. Skandinav — memleketlerinde efkâ- rı umumiye, Avrupada bir harp patla- dığı takdirde sulh demagojisi ile bu. na seyirci Kalmak imkânı olmadığını ve şimal devletlerinin ancak silâha da- yanarak kendi istiklâllerini ve toprak. larmm emniyetlerini koruyabilecekle- ri kanaatindedir. Bu seferki toplantıda bu dört dev- let arasında bir harp vukuunda, yapı. lacak Bilâhlı teşriki mesai bütün hat- lariyle kararlasştırrlacaktır. Şimal memleketlerinde Hitler Al. manyasına karşı mevcut olan düş- manlık, bu anlaşmada son derece mü- essir olmaktadır. Ahiren, Finlandiya cumhurreisliğine namzet- gösterilmiş olan maliye nazırı Taner Skandinav Da'ya'k atan bir polis ve bekçi Kalyoncukulluğunda yolda ve karakolda dövdükleri sabit — olam Polfa Süreyya ile beleel Nuri dün t îlçüm:ü“ —?“iye :ğ'eza mahkemesinde birer ay hğpm ve Ücer ay memüriyet- ten mahrumiyete mahküm olmuşlar . devletlerinin her tehlike karşısında milli müdafaada bulunmağa azmetmiş olduklarını söylemiştir. a _ | kafal_:ola da 4' vet ettikleri Feyyaz adında bir genci Filistinin ikiye taksimi Ne Arapları, ne de Yahudileri memnun etti Kudüs 8 (A.A.) — Gerek sionisler, gerek müslümanlar Londradan gelen ve Filistinin biri Yahudi, biri Arap olmak | üzere iki devlete tefriki — ihtimalinden bâhis olan haberlere karşı şiddetli bir husümet izhar etmektedirler. *Müftünün dediği gibi müslümanlar, Filistini Arap — memleketlerinin teşkil etmekte olduğu büyük ailenin ayrılık kabul &tmez bir parçası telâkki etmekte dirler. Sinoistler ise, Şeria nehrinin iki kıyı- sında bir Yahuldi devleti - vücuda geti- rilmesi programını müdafaa — etmekte. dirler. Yahudiler de razı değil Londra 8- (A.A.) — Deyli Herald gazetesi, dün Filistinden Londraya ge len Yahudi partisi başkanı Grossman- nın Filistinin Yahudi ve Arap kısımları- na ayrılmasına itiraz ettiğini ve hiçbir siyonist şefin böyle bir tarzıhalli kabul etmiyeceğini bildirdiğini yazıyor. “Yahüdiler münhasrran ken'dileri ta. rafından idare edilen bir — Filistin için mücadele etmektedirler.., Sabık Hidivin alâkası ne ? Amman 8 (Arap ofisi) — Bura- da deveran eden şayialara göre sa- bık Hidiv Abbas Hilmi tarafından tır. İngiltere (Baştarafı 1 incide) dra ve Liverpola zahire — gemilerinin ihracat yapmalarına mani olmak teşeh- büslerine girişecektir. Havai bir abloka karşısınıda dar de. nizlerle muhat olan bu adalara cenup ve garp istikametinden gemilerin ya- naşması son derece müşkül olacaktır.,, Londra borsasında Diğer taraftan Londra zahire borsa- sında son günlerde büyük bir - faaliyet göze çarpmaktadır. Borsada — buğday fiyatları mütemadiyen yükselmektedir. -;;.' Ekmek fiyatı da 60 para yükselmiştir. Zahire fiyatlarının ansızın yükselişine sebep 1936 iİdünya zahire istihsalâtının 250 milyon buşel — daha az oluşu, bir harp tehlikesi ihtimaline mebni dünya buğday stoklarının çok — azalması ve 1937 mahsulünün de az olacağı hakkın.. daki umumi kanaattir, Fransa, Almanya, İtalya ve İspan. yatım buğday ihti'yı?zwj arını dahilden te- | - 'gıy:ğgıer boşa | darik için-sarfettikle yretier İ çıkmış olacak ki, şimdi — hem İtalya ve hem ide Almanya dünya piyasasından “klilliyetli miktarda buğday satın almağa başlamışlardır. Avam kamarasında bir sual Londra 8 (A.A.) — İstihsalâtın tah- didi ve stokların tedrici surette tüken- mesi yüzünden buğday — fiyatının pek fazla yükselmesine mani olmak için hü. kümetin derpiş etmekte olduğu tedbir- ler hakkında bügün Avam Kamarasın- da sorulacak sual, İngilizlerin gıdasız kalmak ihtimali karşısında hissetmekte oldukları ananevi korkunuün tezahürüne vwesile verecektir. Piyasadaki bu vaziyetin en . mühim âmillerinden biri İspanyanın ve ihtimal harp için ihtiyat stoku hazırlayan Al. manya ve İtalyanın yapmakta oldukları mübayaat miktarının pek mühim olma- sıdır. de kıtlık. | Sğvyet Rrıısyada Posta nazırı 10 milyon frank çalmaktan suçlu Sovyet P. T. T. komiseri (nazı- rı) Yagodanın tevkif edildiğini bil- dirmiştik. Bugün gelen Fransızca Le Temps gazetesinin Moskovadan aldığı habere göre Yagoda 10 mil- yon frank çalmakla itham edilmek- tedir . Bundan başka kendisinin 16 se- nelik Gepeu şefliği esnasındaki va- ziyeti hakkında da tahkikat yapıl- maktadır. hazırlanan bir proje hali hazırda tet- kik edilmektedir. Arap - Yahudi ih- tilâfini halletmeğe mütevakkıf olan bü projeye nazaran Filistin ikiye ay- rılacak yarısı Araplara, yarısı da Ya- hudilere verilecektir. Bu meyanda Maverayı Şeria da Araplara tekedi- | lecektir. Yine aynı şayialara göre, bu me- selenin halli için Ammanda bir A- rap - Yahudi kongresi toplanacak- tır. İngilterenin buğday ihtiyacram mem- leket dahilinldeki miktarile — ancak 17 gün temin edebileceğini olmazsa şimali Amerika rekoltesinden istifade anına kadar bu vaziyetin devam edeceği ilâve olunmaktadır. Hariciye Vekili geldi Bu sabah Ankaradan gelen heyetten Hariciye Vekâleti hususi kalem - direktörü Refik Âmir (Baş tarafı 1 incide) reti esnastında birçok siyasi konuşmalar yapılacağına ve iki devlet başvekilinin dünya siyasetini müştereken geniş mik | oyasta gözden geçireceklerine muhak- kak nazarile bakılmaktadır. Başvekilimiz mayısmn ilk haftasmd.a, İngiltere kralının taç giyme merasimin de devletimizi temsil etmek üzere Lon-. drada bulunacaktır. Hariciye vyekili d_“’ mayıs sonunda Milletler cemiyetinin toplautııı;ıa iştirak etmek üzere Cenev- reye gittikten sonra, iadei ziyaret İçİN Bağdala gidecek, oradan Tahrana g€- çecektir. Bağdat ve Tahran seyahatleri, 1”?*m- leketimizle İrak, İran ve — Efganistan arasında aktedilmesi kararlaşan “Şark misakı,, ile de alâkadar bulunmaktadır- Bundan üç dört sene — kadar evvel Türkiye tarafından düşünülmüş ve Ön- ce İran, İrak, Türkiye arasında müza- kere edilmekteyken kardeş Efganista- nın da iştirakile yalrırz imzası kalmış ©- | lan bu misakın Tevfik Rüştü — Arasın ziyaretleri neticesinde imza edilmesi de kuvvetle beklenebilir. Hariciye vekilimiz, temmuz iptidala- rında da Moskovaya gidecektir. Bağdat | ve Tahran seyahatleri haziran ayı için. da yapılacaktır. yeni teşkilât Hariciye vekâleti merkez teşkilâ- tında bazı değişiklikler yapdacnkitıf- Hazırlanmakta olan yeni teşkilât lâyihasma göre merkezde bir İktısat dairesi ile propaganda ve neşriyat işlerile uğraşacak bir müşavirlik ih- das olunacaktır. Ev kiraları iİıtikârı Dahiliye vekâleti - şehirlerimizde ev, arsa ve kiralar üzerinde yapılan ihtikâ. rı önlemek için tedbirler almak — üzere tetkikleâ yaptırmaktadır. beyan ve hiç Hayata dair His ve tenkid Bir Preosk mukarrlzinin gazele ya. zılarından biri şöyle başlıyordu: “X. benim dostumdur;, onun eserleri karşı. smda hüküm vermeğe kalkamam, ancak hayranlık duyarım.,, Makaleyi oküudüm mu? okumadım mı? hatırla. mıyorum; fakat o ilk cümle beni hay- lı düşündürdü. Bir sanatkârı, dostumuzdur diye be, ğenip başkalarına da beğendirmeğe kalkmak hiç ş$üphesiz ki doğru bir şey değildir, bunda “emniyeti sui - is- timal,, benzer bir şey vardır. Kari, münekkitten eseri nasıl bulduğunu söyelmesini bekliyor; halbuki o, ese. ri gerçekten beğense de, beğenmese h de, bir dostu tarafından yazıldığı için methediyor, tavsiye ediyor. - Fakat böyel dostluk veya düşman. lık hislerile hareket eden münekkit- ler bunu itiraf etmezler; hükümlerini verirken tamamile bitaraf olduklarını söylerler. Bunlarm, karilerini muhak. kak aldatmak istediklerini iddia ede- meyiz; hatta dostluklarında tamami- le hasbi olmaları, yani o “meth,, e mu- kabil hiçbir menfaat, hattâ minnettar. h_k beklememeleri de kabildir. Fakat %Ilç tereddüdsüz diyebiliriz ki onların indinde sanatin ancak ikinci derecede _"b'ır_ch_emmîyeti vardır, döstluk ve em. sali hislerden sonra gelir; yani onla- rım hayatında sanat “asıl” değildir. (Münekkidin, teşvik olsun diye, bir Benç sanatkârı müsamaha ile öğmesi bu çeşit hareketlerden değildir; onun sı_rf sanat askından doğması kabil. dir.) Böyle sanatı, birinci derecede ehemiyetli saymıyanların belki sana. tin her nevi ile uğrasşması caizdir; on- lar şair olabilir, romancı olabilir; çok güzel eserler de yaratabilir, çünkü onlar büsbütün başka bir gayeye hiz, met ederek de,, kendileri pek farkına varmadan da, güzel bir eser yarata- bilirelr. Fakat tenkide kalkışmaları, münekkitlik etmeleri caiz değildir. İtiraf her şeyi değiştirebilir; dostu- nun eserlerine ancak hayran olabile. aağini eÜştiyeza eet söylemekle, itiraf ikinci dereceye atmadığını'da isbat et- miş olur. Çünkü bunu söylemek o dostluğun edebi, fikri bir iştirakten doğduğunu gösterir: “Bu adam benim dostumdur, yani onunla hen birçok hususlarda bir fikirdeyiz; onun ese. rinde ben bu fikrin akislerini görüyo- rum, beğenmemek, hayran olmamak kabil mi?,, Böyle bir hal tabif değil, midir? Asıl bunun aksi gayrı-ta'biîuoîı maz mı? Şu kadar ki bizde bu neviden, yani hislere, menfaatlere değil, fikirlere dayanan dostluklar bulmak müşkül- dür. Savdebelbe; B U ua Nurullat ATAÇ Ankarayı zZiyaretler Romanya Başvekili son baharda gelecek Bazı mücbir sebepler dolayısile Ankaraya seyahati geciken Roman- ya Başvekili Tatareskonun Ankara ziyaretinin tarihi tesbit — edilmiştir. İtalya Hariciye nazırı Kont Çiaonun ziyaret tarihi de tesbit edilmek üze- redir. Ajans, bu iki ziyaret hakkında, şu telgrafları vermiştir: Ankara 8 (A.A.) — Öğrendiği- mize göre, Romanya Başvekili Ta- ta:reskonun Ankarayar ziyareti tari- hi, 29 teşrinievvel olarak tesbit edil- miştir. Başvekil İsmet İnönü ile Ha- | riciye vekili Dr. Arasm Bükreşe ia- Hariciye Vekâletlndî: dei ziyareti, Tatareskonun Ankara- yı ziyareti esnasında tesbit oluna- caktır. ' Kont Cianonun ziyareti Ankara 8 (ALA,) — Aldığımız malümata göre, Türkiyenin Roma büyük elçisi iadei ziyareti esasen iki hükümet arasında takarrür etmiş olan İtalya Hariciye 'nazırı Kon Çia- noyu, B. M. Meclisi açıldıktan sonra sonbahar içinde memleketimize gel- mek için davete memur edilmiştir. İtalya Hariciye nazırınım bu ziyare- tinin kati tarihi, Kont Çiano ile gö- rüşülerek tekarrür ettirilecektir. etmekle, -Bsanati