9 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Başvekil Belgrad'a giderken.. Dost ve müttefik Yugoslavya Krallığının payitahtma doğru hükümet merkezimizden bugün yola çıkacak olan Başvekil İsmet İnönü yarm İstanbul- da bulunacaktır. Sayın “Başvekilin Haydarpaşaya ulaşması ile Sirkeci garından Simpoln. Orient eksprese binmesi arasında 48 saat geçeceği söyleniyor. Bu müddet kı. sa olinakla beraber İnönü endüstriyel inkişafınızın (yeni kazançlarından bü. yük şehrimizde duyulan sevinç ve gururu yine, elbette ve koalylıkla sözebile. cektir. Bu sevinç Ve gurur Türk milletinin ne derece sağlam bir endüstriyel guura ulaşmış bulunduğunu açıkça göstermektedir. Türkiye Dışbakanı Dr. 'T, R. Aras da muhterem Başvekile refakat etmek. tedir. Dünyanın en vuzuhlu iç ve dış politikasına sahip olan Türk hüküme- tinin Yeisini arsrulusal pek yüksek bir şerefin ifadesi olan Kemalist Türkiye ile misilsiz bir milli vahdet manasma gelen Türk milletinin fevkalâde salâhiyetli bir mümessili halinde Belgradda selâmlamağı. gelenler Doktor Aras'ı da be- raberinde bulundurduğunu görünce bu nazik ihtimamdan dolayı sanız ki çok memnun olacaklardır. Döktor Arasın Başvekille beraber Yugoslavyaya yollanması iki hükümet reisi arasmda arsıulusal sıyasanm müştereken ve bütün teknik inceliklerile gözden geçirileceğine delil addedilebilir. Mili Şefimiz Atatürkün tem itimağımı tebarüz ettiren mümtaz hüviyeti ile bu ziyaretins ayrıca ve bilhassa kıymet verdirecek olan Türkiye Başvekilinin dost ve müttefik devlet payitahtında büyük bir antuziyazm (uyandrracağı muhakkaktır. Yugoslavya Başvekili $. E.“Stoyadinoviç aramızda bulunduğu günlerde Türkiyenin Büyük Şefi tarafından Türk milletine yapılmış olan Yugoslav dostluğu aşısmm ne mükemmel tuttuğunu yakmdan görüp anlamak fırsatını elde etmişti, O ziyareti iade etmek üzere Yugoslavya topraklarına ayak bas. tığı anda Türkiye Başvekilinin de Yugoslav milletinde Türk milletine karşı mevcut sempatinin, yükseklik derecesini anlamak imkânını elde edeceği ko- laylıkla'tahimin edilebilir. Belgrad muhterem İnönünüin ziyaretine takaddüm eden günlerde, mühim bir siyasi hassasiyet uyandırmış olan birtakım başka Ziyaretlere, mükâle- melere, toplantılara ve bazı siyasi muahedelerin imzalanmasma sahne olmuş. tur. Bir Balkan devleti sıfatiyle Türkiye, Balkan paktmı, Avrupanm cenubu garkisinde sulhün ve emniyetin bir kilid taşı olarak telâkki eder ve Yugos- lavyann da bunu böyle addetmediğini sanması için en ufak bir sebep bulun- madığı meydandadır. Balkanlılar cihan sulhünü,; sulbün evvelâ Balkanlarda berdevam olması suretinde ve cikan emniyetini de emniyetin her şeyden önce mutlaka Balkanlarda sapsağlam bulunması şeklinde anlarlar. Atatürk dev. rinde Balkanlılığın ruhu budur. 8. E. Stoyadinoviç'in OAnkarayı (ziyareti, Balkan Konseyinin son toplantısı, dost ve müttefik Romanya Dışbakanınm devlet merkezimizi ziyaret! nasıy ayrı ayrı bu telâkkiye misal olmuşlarsa Tür. kiye Bağyekili S, 4. İsmet İnönlnün Belgrad ziyareti de öylece bir misal o- lacaktır. Bununla beraber İsmet İnönünün ziyaretinden daha mutanten bir siyasi netice Höklememek için de hiçbir sebep. yoktur. Şekip GUNDUZ Finlandiya, Isveç, Norveç ve Danimarka Aralarında müdafaa birliği kuruyorlar . “ig , 20 nisanda bir içtima yapacaklar Aralarında asxeri ve siyasi ittifak. | devletlerinin her tehlike karşısında lar mevcut olan bütün zümreler yer | milli müdafaada bulunmağa azmetmiş yer konferansa akdetmektedir, olduklarını söylemiştir. 20 lsanda"Finlandiya, İsveç, Nor- | “peçe ap m ya Dümen üştassnen e | Filistinin ikiye taksimi sinskide bir konferans aktedecekler- Ne Arapları, ne de dir. Finlandiyanın şimal devletleri an- laşmasma girdiği gündenberi yapılan Yahudileri memnun etti konferansların bu, üçüncüsü olacak. tır. Fakat şimal devletleri arasında bugüne kadar bu konferans kadar & Bemmiyetli bir siyasi toplantı yapıl mığ değildir. Kulüs 8 (A.A.) — Gerek sionisler, Skandinav memleketlerinde efkâ- Tı umumiye, Avrupada bir harp patla- dığı takdirde sulh demagojisi ile bu. na seyirci kalmak imkânt olmadığı va şimal devletlerinin ancak silâha da- yanarak kendi istiklâllerini ve toprak. larmm etmniyetlerini koruyabilecekle- Ti kanaatindedir. Bu seferki toplantıda bu dört dev- let arasında. bir harp vukuunda, yapı. lacak gilâhir teşriki mesai bütün hat- lariyle-kararlaştırılacaktır. Şimal memleketlerinde Hitler: Al manyesına karjı mevcut olan düş- manlık, bu anlaşmada son derece mü- essir olmaktadır. Ahiren, Finlandiya cumhurreisliğine namzet - gösterilmiş olam maliye nazırı Taner Skandinav | Dayak atan bir polis ve bekçi | Kalyoncukulluğunda < karakola da| vet ettikleri Feyyaz adında bir genci | yolda ve karakolda dövdükleri sabit | “ olan Polin Slireyya ite belet Nuri dün © ilçilneü” asliye Ceza mahkemesinde birer ay hapse ve Üğer ay memuriyet- ten mahrumiyete mahküm olmuşlar - dır, gerek müslümanlar Londradan gelen ve Filistiniri biri Yahudi, biri Arap olmak üzere iki devlete tefriki o ihtimalinden bâhis olan haberlere karşı şiddetli bir husumet izhar etmektedirler. Müftünün dediği gibi müslümanlar, Filistini Arap omemleketlerinin teşkil etmekte olduğu büyük ailenin ayrılık | kabul ötmez bir parçası telâkki etmekte dirler, Sinotstler ise, Şeria nebrinla iki kıy:- sında bir Yahudi devleti : vücuda geti. rilmesi programını müdafaa (<tmekte. dirler. Yahudiler de razı değil Londra 8: (A.A.) — Deyli Herald gâzetesi, dün Filistinden Londraya ge | len Yahudi partisi başkanı Grossman- | nm Filistinin Yahudi ve Arap kısımlart- | na ayrılmasına itiraz ettiğini ve hiçbir | siyonist şetin böyle bir tarzıballi kabul | etmiyeceğini bildirdiğini yazıyor. “Yahudiler münhasıran kerdileri ta. rafından idare edilen bir (Filistin için mücâdele etmektedizler... Sabık Hidivin alâkası ne ? Amman 8 (Arap ofisi) — Bura- da deveran eden şayialara göre sa- bık Hidiv Abbas Hilmi tarafından Karabükte inşaat | Hayata dar hararetli safhada Ingiliz şirketi direktörü, inşaata nezaret için bir müddet daha memleketimizde kalacak rı, » temelatma merasimi oyapıldık- tan sonra - en hararetli inşaat safha sına girmiş bulunmaktadır. Londradan gelmiş olan İngiliz mühendisleri derhal faaliyete geç miş oldukları gibi, fabrikaları kur mak işini üzerlerine almış olan Brassert şirketinin direktörü Ma kenzi de, işlerle çok yakmdan alâka: dar olmaktadır . Bu münasebetle direktör Maken* zi derhal Londraya dönmiyerek, in- şaat işleri ilerleyinceye kadar mem- leketimizde kalmağa karar vermiş- tir. Karabük demir ve çelik fabrikala | Direktör Makenzi, yaz ortalarına kadar burada fabrika işlerile meşgul olarak vakit vakit Karabük, Anka” ra ve İstanbulda oturacaktır. Makenzi, beraberinde muavinleri ve Karabük fabrikalarının açılma merasiminde bulunmuş bazı İngiliz gazete muhabirleri olduğu halde, bu sabah Ankara ekspresile şehrimize gelmiştir. İngiliz şirketi direktörü, Başveki- limizin seyahatten döndüğü sıralar- da tekrar Ankaraya ve oaradan Ka» rabüke gidecektir. ngilterede kıtlık (Baştarafı 1 incide) | dra ve Liverpola zahire o gemilerinin ihracat yapmalarına mani olmak teşeb- büslerine girişecektir, Havai bir abloka karşısınlda dar de. nizlerle muhat olan bu adalara cenup ve garp istikametinden gemilerin ya- naşmas: son derec* müşkül olacaktır. Londra borsasında Diğer taraftan Londra zahire borsâ- sında son günlerde büyük bir faaliyet göze çarpmaktadır. Borsada (buğday fiyatları mütemadiyen yükselmektedir. Ekmek fiyatı da 60 para yükselmiştir. Zahire fiyatlarının ansızm yükselişine sebep 1936 dünya zahire istihsalâtınm 250 milyon buşel harp tehlikesi ihtimaline mebni dünya buğday stoklarının çok (azalması ve 1937 mahsulünün de az olacağı hakkım. daki umumi kanaattir. Fransa, Almanya, İtalya ve İspan, yanım buğday aa darik için-sarfersikl, ti a gilşnış olacak ki, şimdi o hem İtalya ve bem de Almanya dünya piyasasından *tilliyetli miktazda buğday satın almağa başlamışlardır. Avam kamarasında bir sual Londra 8 (A.A,) — İstihsalâln tah- didi ve stoklarm tedrici surette tüken- mesi yüzünden buğday ( fiyatınm pek fazla yükselmesine mani olmak için hü. kümetin derpiş etmekte olduğu tedbire ler hakkında bügün Avam Karmarasın- da soruldcak sünl, İngilizlerin gıdasız kalmak ihtimali karşısında hissetmekte oldukları ananevi korkunun tezahürüne vesile verecektir. Piyasadaki bu vaziyetin en o mühim Amiilerinden biri İspanyanın ve ihtimal harp için ihtiyat stoku hazırlayan AL manya ve İtalyanm yapmakta oldukları mübayaat miktarmm pek mühim olma- sıdır. Posta nazırı 10 milyon frank çalmaktan suçlu Sovyet P. T. T. komiseri (naz rı) Yagodanın tevkif edildiğini bik | dirmiştik. Bugün gelen — Fransızca Le Temps gazetesinin Moskovadan aldığı habere göre Yagoda 10 mil. yon frank çalmakla itham edilmek” tedir , Bundan başka kendisinin 16 se. nelik Gepeu şefliği esnasındaki va- ziyeti hakkmda da tahkikat yapıl maktadır. hazırlanan bir proje hali hazırda tet- kik edilmektedir. Arap - Yahudi ih- İ silâfini halletmeğe mütevakkıf olan bu projeye nazaran Filistin ikiye ay» rilacak yarısı Araplara, yarısı da Ya” hudilere verilecektir. Bu meyanda Maverayı Şeria da Araplara tekedi- İecektir. Yine aynı şayialara göre, bu me- selenin halli için Ammanda bir A- rap - Yahudi kongresi toplanacak” tır, İngilterenin buğday ihtiyacının mem- leket dahilinleki miktarile (ancak 17 gün temin edebileceğini - beyan ve KİŞ olmazsa şimali Amerika rekoltesinden istifade anına kadar bu vaziyetin devam edeceği ilâve olunmaktadır. Hariciye Vekili daha az oluşu, Bir |ğ Bu sabah Ankaradan gelen heyetten Hariciye Vekâleti hususi kalem direktörü Refik Amir (Baş tarafı 1 inoide) reti esnasında birçok siyast konuşmalar yapılacağına ve iki devlet başvekilinin dünya siyasetini müştereken geniş mik yasta gözden geçireceklerine muhak- kak nazarile bakılmaktadır. Başvekilimiz mayısın jik haftasında, İngiltere kralının taç giyme merasimin de devletimizi temsil etmek üzere Lon- drada bulunacaktır. Hariziye vekili de, mayıs sonunda Milletler cemiyetinin toplantısına İştirak etmek üzere Cenev- reye gittikten sonra, İadeli ziyaret isin Bağdad gidecek, oradan 'Tahrana g€* çecektir. Bağdat ve Tahran seyahatleri, leketimizle İrak, İran ve oOEfgi arasında aktedilmesi kararlaşan “Şark | misakı,, ile de alâkadar bulunmaktadır. Bundan üç dört sene Okadar evvel Türkiye tarafından düşünülmüş ve ön- &e İran, İrak, Türkiye arasında müza” kere edilmekteyken kardeş Efganista- nın da iştirakile yalnız imzası kalmış © Jân bu misakın Tevfik Rüştü (Arasın ziyaretleri neticesinde imza edilmesi d€ kuvvetle beklenebilir, Hariciye vekilimiz, temmuz iptidala” rında da Moskovaya gidecektir. Bağdat ve Tahran seyahatleri haziran ayı için- da yapılacaktır. Hariciye Vekâletinde yeni teşkilât Hariciye vekâleti merkez teşkilâ" tında bazı değişiklikler yapılacaktır. Hazırlanmakta olan yeni teşkilât lâyihasma göre merkezde bir İktisat dairesi ile propaganda ve neşriyat işlerile uğraşacak bir müşavirlik ih- das olunacaktır. “Ev kiraları ihtikârı Dahiliye vekâleti . şehirlerimizde ev, arsa ve kiralar üzerinde yapılan ihtikâ, rı önlemek için tedbirler almak (o üzere Şat yaptırmaktadır. istan | 9 NISAN — 1937 His ve tenkid Bir F: ârnznin gazele ya. larından biri şöyle başlıyordu: “X. benim dostumdur, onun eserleri karşı. sında hüküm vermeğe kalkamam, ancak hayranlık duyarım.,, Makaleyi okudum mu? okumadım mı? hatırla. miıyorum; fakat o ilk cümle beni hay- k düşündürdü. Bir sanatkârı, dostumuzdur diye be. ğenip başkalarına dr beğendirmeğe kalkmak hiç şüphesiz ki doğru bir sey değildir; bunda “cmniyeti 8Vİ » is- timal,e benzer bir gey vardır, Kari, münelekitten eseri nasıl bulduğunu söyelmesini bekliyor; halbuki o, ese. ri gerçekte 'ğense de, beğenmese de, bir. dostu tarafndan yazıldığı in methediyor, tavsiye ediyor. “ Fakat“böyel dostluk veya düşman. lık hislerile hareket eden münekkit- ler bunu itiraf etmezler; hükümlerin! verirken tamamile bitaraf olduklarını söylerler, Bunlarm, karilerini muhak. kak aldatmak istediklerini iddin ede- meyiz; hatta dostluklarımda tamami» le hasbi olmaları, yani o “meth,, e mu- kabil hiçbir menfaat, hattâ minnettar. lık beklememeleri de kabildir. Fakat hiç tereddüdsüz diyebiliriz ki onların indinde sanatin ancak ikinci derecede bir ehemmiyeti Yardır. dostluk ve em. “ sali hislerden sonra gelir; yani onla- Tm hayatında sanat “esi” değildir. (Münekkidin, teşvik olsun diye, bir genç sünaticâr; müsamahs ile öğmesi bu çeşit hareketlerden değildir; onun STİ sanat aşkından doğması “kabil. dir.) Böyle sanatlı, birinci dererede ehemiyetli saymıyanlarm belki sana, tin her nevi ile uğraşması etizdir; on- Jar şair olabilir, romancı olabilir; çok güzel eserler de yaratabilir, çünkü onlar büsbütün başka bir gayeye hiz. met ederek de, kendileri pek farkma varmadan da, güzel bir eser yarala- bilirelr. Fakat tenkide kalkışmaları, etmeleri caiz değildir. İtiraf her şeyi değiştirebilir; dostu- nun eserlerine ancak hayran olabile. 8 etmekle, ;sanati $kinei dereceye atmadığını'da isbat et- miş olur. Çünkü bunu söylemeko dostluğun edebi, fikri bir iştirakten doğduğunu gösterir: "Bu adam benim dostumdur, yani onunla ben birçok hususlarda bir fikirdeviz; onun ese. rinde ben bu fikrin akislerini görüyo- Tum, beğenmemek, hayran olmamak kabil mi?.. Böyle bir hal tabit değil, midir? Asıl bunun aksi gayrr-tabif ol, maz mı? Şu kadar ki bizde bü neviden, yani hislere, menfaatlere değil, fikirlere dayanan dostluklar bulmak müşkül Nurullat ATAÇ Ankarayı ziyaretler Romanya Başvekil .<n.İson baharda gelecek Bazı mücbir sebepler dolayısile Ankaraya seyahati geciken Roman- ya Başvekili Tatareskonun Ankara ziyaretinin tarihi tesbit U edilmiştir. Italya Hariciye nazırı Kont Çinonun ziyaret tarihi de tesbit edilmek üze“ redir. Ajans, bu iki ziyaret hakkında, şu telgraflayı vermiştir: Ankara B (AA) — Öğrendiği mize göre, Romanya Başvekili Ta- tw reskonun Ankarayaı ziyareti tari- hi, 29 teşrinievvel olarak tesbit edil miştir. Başvekil İsmet İnönü ile Ha- riciye vekili Dr. Arasın Büktese ia dei ziyareti, Tatareskonun Ankara- yı ziyareti eenasmda tesbit oluna" caktır. Kont Cianonun ziyareti Ankara 8 (A.A.) — Aldığımız malümata göre, Türkiyenin Roma büyük elçisi iadeli ziyareti esasen iki hükümet arasında takarrür etmiş olan İtalya Hariciye nazırı Kon Çin- noyu, B. M. Meclisi açıldıktan sonra sonbahar içinde memleketimize gel mek için davete memur edilmiştir. İtalya Hariciye nazırının bu ziyare» tinin kati tarihi, Kont Çiano ile gö- rüşülerek tekarrür ettirilecektir.