8 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9

Hep b öceklerin mukallidiyiz ! Böcekler eğer patente alabilip dava açabilselerdi insanların hâli yamandı ! Bir çok âletier böcekler» den kopya edilmiştir , Böcekler, tabii techizatlarından bir kısmını teşkil eden âletleri için ne yazık ki patenta ve ihtira beraeti gibi inhisar hakları alamıyorlar. E- ğer böyle bir hak alabilselerdi ve bu haklarını müdafaa edecek patenta avukatları bulabilselerdi taklitçi in- sanlar epey zarar ve ziyan vermek mecburiyetinde kalırlardı! Bu sayr faya bastığımız dikkate değer fotoğ- xaf kolleksiyonunda muhtelif örüm- cek, eşekarısı, karmca ve adi arıların çeneleri, iğneleri, buyguları ve bu: runları ile insanların şimdi kullan- makta oldukları âletler arasında o kadar benzerlik var ki! Böcekler bu âletlere iddia hak- kında hiç şüphesiz insanlara çok ta* kaddüm ederler. Bunlar insanlar- dan binlerce sene evvel bu âletlerin prensiplerini kurmuşlar ve o zaman- danberi en pratik bir surette kulla gelmişlerdir. Ancak insanlar şimdi kullandıkları muhtelif âletleri bö- <sklerden mi kopye etmişlerdir? Yok sa uzun tecrübe çağlarının neticesin- e kazandıkları meharetle mi bun ları yapmağa muvaftakolmuşlardır. İşte bu düşündürecek bir meseledir. Bununla beraber ayni maksatlar için kullanılmakta olan bir kundura- cı bizi ile eşek arısının iğnesi arasın- da çok büyük bir benzerlik vardır; hatta şekilleri de aynidir. Kunduracı bizini, ölü hayvan larm tabaklanmış derilerinde delik açmak için kullanır, Eşekarısı da iğ- Besiyle canlı derilerde delik açar. Resimlerde göreceğiniz gibi her iki âlet de eğridir. Tarihten önceki kun- duracr, mesleğine başlarken belki de biz yerine bir diken kullanmıştır. Bir gün dikenli bir çalılıktan geçerken dikenlerin kendi derisinde açtığı de” liklerden dikenin bu işte kullanılabi- leceğini anlamış olacaktır. Öldürdü. ğü kılıç dişli kaplan yahut da mağa- ra ayısının derisinden ayaklarmı ört- mek için bir kılıf yapmak düşüncesi aklına gelince hemen dikenin bu de rileri delebileceğini hatırlamıştır. Fa” rTaziyemizi biraz ileri götürerek diye lim ki: Gene bir gün dikeni derinin kalı bir tarafıma sokmakta güçlük çekerken bir eşekarısı gelerek gıplak kolunu sokmak lütfunu (göstermiş tir. Eşekarısmın derisini delmekte gösterdiği sürat ve kolaylık bu ada: ma duyduğu acı derecesinde şaşkm- lık vermiştir. Bunun üzerine eşeka- Tısmı öldürmüş, iğnesini muayene edince bunun eğri olduğunu gör müştür. Dikeni büküp eğriltemez- di. Fakat tabii bir kavsi olan ince bir çakmak taşı bulmuştur. Bunu sürte sürte ve ucunu incelterek ken- dine bir biz yapmıstır. Bu düşün cemiz doğruya pek yakındır; çünkü âlimler toprakları eşeliyerek şim diki kunduracı bizlerinin ilk atalarır nr bulmuşlardır. Bunlar dediğimiz. gibi çakmak taşındandır. “İhtiyaç icadın anasıdır. diyen eski söz insan için ne kadar doğru ise böcekler için de ayni derecede doğrudur. Bunun güzel bir misali de adi arının hortumudur, ş Dünya yüzünde mevcudiyetinin başlangıcında adi arı çok oburdu ve Karınca. mengene 7 çensleri İ yaptığı el mengenesinin vida ile açı. hip kapannıası gibi... Yakaladığı kaymaması için de satm püri fazla tıkmmast ona şişko bir gövde vermişti. Balarısı topladığı çirek suyunu alıp koğanıma götürerek de po eder. Fakat adi arı bunu yapmaz; vi Kelebek tırtık çarhlı dişlerile söğüt ağacının kabuğunu delerek dışanya çiker insanlar çarhlı Purguyü © her halde buradan kopya etmiş olsa gerek... Santremız hi insanlar, saç mahines'ii köstebeğin pençesinden kopya etmiş- tir. Resimde gördüğünüz köstebek pençesiyle saç makinesine dikkatli bakıma, Biribirinin ayni olduklarını ve ayni şekilde işlediklerini görecek» siniz, gördüğü her şeyi hemen oracıkta yer. İşte böylece vücudu şişmanlayın- ca çiçekte suyun bulunduğu yere inemez olmuştur. Açlıktan ölme mek için suya erişmek çaresini icat etmeğe mecbur olmuş ve böylece büyük bir hortum inkişaf ettirmiş tir. Çicek tozların bu hortuma ya: pışıp topladığı suların tadımı bozma. ması için de hortumu çevresinde bir fırça yetiştirmiştir. Kimyakerlerin | kirli şişeleri, ev kadınların süt şi şelerini temizlemek için kullandık: ları fırçalar bu arı hortumuna ne ka- dar benzer.. ... Örümceğin ku larm kerpedenlerini hiç nüz müydü? Nalbantlar kerpeden- leriyle hayvan nallarından çivi baş larını tutup çekerler, yahut da çivi- nin at tarafta kalan sivri ucunu bü- kerler. Örümceklerin kıskaç gibi İ geneleriyle sinekleri yakalar ve etra- İ fına ağlarını örünceye kadar sıkış. tırlar. İ nım mengenesi olan örümcek Kıskaç gibi çenelerile avını yakalayıp kıstırır. Bu Riskağlar tüp nalbandin kerpete- nine benzer 1 ile eşekarısının iğaes tıpkısına benzer. Kunduracı le deride delik apar, eşekarısı da iğnesile soktuğu derileri deler, Bağda gördüğünüz üstü ş6y, ali arının hortumudur, de şişe temislemeğe mahsus bir fir. ça, Benzemiyorlür mı? | , tırtılı burgu dişleri makap çarkin. daki dişlilere benzer. »... oğullarnın yaptıkları el mengenele rine benzerler. Karınca, mengene- siyle bir gül bitini yakaladı mı alnm. dan ileriye doğru uzanan eğri iki bı- çağiyle parça parça keser. Karmca- çeneleri - sinir kontrolü sayesinde tıpkı el menge- nesi gibi yakaladığı şeyin büyüklük veya küçüklüğüne göre çarçabuk düzenlenir, Makinelerde çok mühim yer tu- tan dişli çarklar doğrudan doğruya insan oğlunun icadı sayılır değil mi? Öyleyse benüz kanatlanmamış ve koza çağında olan kelebeğin trtil halindeki resmine bakımız. İlk önce yumurta halinde olarak bir söğüt a- ğacınm kabuğu içine konan tırtıl, yumurta çatladıktan sonra sivri bur- biat ananm mihaniki âletlerle techiz ettiği mahlüklar yalnız bö cekler değildir. Meselâ berberlerin kullandıkları saç kesen makineler ol- dukça yeni icatlardır. Köstebek bü- tün körlüğüne rağmen kendine bin- lerce sene evvel saç makinesine ben» ziyen kesmek âletleri edinmiştir. Köstebek yer altından toprakları oyarken karşısına ekseriya nebat kökleri çıkar ki yoluna devam ede- bilmek için bunları kesmek lâzımdır. İşte bunun için her pençesinde dör der tane dişe benziyen keskin tırnak ları vardır. Nebat köklerini bu tır. nakların arasına sokar, pençesinin Hele karmcaların çeneleri, miha. niki yapıları bakımından büsbütün karışıktırlar. Bu çeneler tıpkı insan daha gerisinde olan beşinci tırnağını da, tıpkı bir berberin saç makinesin. deki bıçak gibi dört tırnağın üstünde ileri geri oynatarak kökü keser. A, E, kusu etrafma çark gibi dizilmiş bir takım dişler vasıtasiyle ağacın kabu- * ğunu delerek dışar zıkar, Kelebek