8 Nisan 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

.«İSTANBUL CAĞALOĞLU S3]fl! Wİ$ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul, No 246 Teleîon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 t umhuriyet Ferşembe 8 Nisan 1937 Fransısca Türkç< Büyük Dil Kılavuzu 3ü n c ü cild ç ı k t ı » i iıfili Fiatı (4,5) dört buçuk liradır. KANAAT KiTABEVi Suriye Hududunda Askerî Tedbirler Aldık Suriyede silâhlandırılarak topraklârımıza saldırılan şakiler ve onları hazırlıyanları Türkiyede lâyik oldukları akibet bekliyor Millet Meclisi bu hareketleri tel'in Suriyede Fransa aleyhinve hükumetin aldığı mukabil deki cereyan kuvvetlendi tedbirleri ittifakla tasvib etti Hukuk ilmini Dahiliye Vekilinin izahatı yayma kurumu Yeni ihtilâflar arefesinde Elkabes gazetesi: «Suriye hükumetinin karşılaştığı zorluklar, Fransanın yıllardanberi burada yürüttügü siyasetin neticesidir» diyor Bu cemiyet, Türk inkılâblarını takiben memleketimizde çok esaslı, ideal bir teşekkül olmuştur nkarada gayretli bazı hukukçulann teşkil ettikleri (Hukuk ilmini yayma kurumu) ikinci yaşını da bitirerek faaliyetlerinin muhassalasını ve istikbale aid hedef ve umudlannı çok güzel hazırlanmış canh ve heyecanlı bir raporla kendi umumî heyetine arzetmiştir. Meslekî teşekkülün bu, ilme âşık ve idealist örneği alkışlarla ve iştiyaklarla karşılanmağa lâyıktır. Hayatta insam ferd olarak düşünmeğe bile imkân yoktur. Hayatta insan ya cemiyetten bir cüz demek, yahud cemiyetin kendisi demektir. Ferdî mükemmeliyet, içtimaî tekâmülle sıkı alâkalı bir keyfiyettir. Onun için her birimiz topumuzun iyiliği için çalışmağa mecburuz. Hayat, zaten böyledir. Fakat bunu bilerek aşkla, şevkle çalışmakta eşsiz bir zevk vardır. Onun içindir ki cemiyetin medenî hayatı yükseldikçe meslekî teşekküllerin feragatli çalışmalan da alabildiğine inkişaf eder. Cemiyetin, yani mılletın sağlamhğı ferdleri arasındaki tesanüdün kuvveti derecesile mütenasibdir. Bazı idealist Türk hukukçulan Türk inkılâblarınm önlerine açtığı hududsuz denilecek kadar geniş sahanm güzelliklerile beraber binbır bahar çiçeğini andıran tenevvüüne de bakarak hayranlıklarının zevkini yalnız kendi şahıslarında bırakmamağa ve tıpkı bahçesinden etrafa demet demet, kucak kucak çiçek dağıtan bahçıvan gibi oradan hepimize bol bol irfan hediyeleri sunmağa karar vermişler ve işe de koyulmuşlardır. Yeni hayatımızda bu kıymetli vatandaşlann teşebbüsleri hiç şüphesiz en ileri meziyetli işlerden biridir. Adeta diyeceğimiz gelir ki eğer bu teşebbüs ve faaliyet meydan almasaydı Türk inkılâbları noksan kalırdı. Hukuk, insan topluluğunu yapan bağlann en göze görünenlerinden göze görünmiyecek kadar ince ve içten olanlanna kadar hepsine taalluk eder. Sağlam cemiyet bu bağlann, tıpkı teşrihe tâbi tutulan bir viicudünküler gibi, hepsini pek iyi bilmeli ve onların sıhhatine itina edebilmelidir. Inkılâb, hukukî kıymetleri değiştirmişse eskilerine kıyasen yeni kıymetleri çok iyi kavramalıyız. İşte Hukuk ilmini yayma kurumunu harekete getiren heyecanh saik budur. El attığı ve başarmağı düşündüğü işler bu heyecan nisbetinde büyüktür ve güzeldir. "Eğer aldığımız tedbirler kâfi gelmezse daha vasi tedbirler almakta biran tereddüd etmiyeceğiz,, Muhtelif hatibler, Fransanın hattı hareketini şiddetle tenkid ederek Türk hükumetinin dostluk anlaşmalan haricindeki kudretini tebarüz ettirdiler Hatayda yeni harfleri oğretmek için açtlan kurslardan biri yesinler de şimdi hakikî mes'ullerle or taklık etmeden niçin Suriye hükumetinin dişleri kama$sm? Bizi Parisin hüsnuni yetine inandıracak emareler göremiyoruz. Bazı kötü niyetli Fransız memurlanmn mes'uliyetini Suriyelilere yüklemek in safsızlıktır. Bu memleketi müstemlekeci memurlardan temizleyip kendini bu gibilerin hareketinden mes'ul tubnak, Suriye hükumetile işfcıirliği yapmak brricik yoldur. Fakat Parisin hüsnüniyeti Be rutla Suriyedeki Fransız memurlanmn kötü niyeti devam ederse netice vermez.» Meclisin dunku hararetli celsesınde soz söyluyen meb'uslardan Halil Menteş Refık İnce Ankara 7 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi, bugün saat 15 te Refet Canıtezin başkanlığmda toplandı. Celse açılır açılmaz reis: Cenub hududumuzdaki şekavet hakkmda Söz Dahiliye Vekilmindir, dedi, dun Mecliste mühim beyanatta bvlunan Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sekreteri Dahiliye Vekili Şukrü Kaya Şükrü Kaya kürsüye gelerek sık sık alkışgunculuk gibi vak'alar görülmemektedir. lar ve tasvib seslerile karşılanan §u beya Eski devırlerin, mütareke senelerinin natta bulundut anarşik idareleri altında, şurada burada, « Son zamanlarda bazı vilâyetlerisık sık tesadüf edilen bu kötü itiyaddan mizde çok senelerdenberi alışmadığımız bugün eser kalmamıştır. Adi vak'alar ise vak'alar oldu ki bunlar üzerinde hem mem huzur ve sükuna nail olmuş herhangi bir leket çok hassasiyet gösterdi, hem hükumemlekettekinden asla fazla olmıyan adi met hususî tedbirler almağa mecbur ol hâdiselerden ibaret kalmaktadır. Türkiye du. halkı yüksek sükun ve huzur içinde, şahsî Memleketimîzde yol keslcilik, soy ve millî refahm inkişafmı temine çalışı gunculuktan eser kalmamıştır yor. Türk milleti mazinin ihmali ve yaBu vaziyetten Büyük Millet Meclisini hud hadisatın icban yüzünden olsun iktıderhal haberdar etmeği âcil bir vazife sadî ve içtimaî sahalardaki boşluklan, gebildim. Her ay neşrettiğimiz mufassal rilikleri toplu ve plânlı çahşmalarla vakayı raporları gösterir ki senelerden doldurmakla meşguldür. Bu verimli faaberi memleketimizde yol kesicilik, soy liyetin maddî ve filî eserleri herkesin gö Adana 7 (Hususî muhabirimizden) Suriyeden buraya sızan haberlere göre Süiiyenm htı t<nc«fındaa Vatanjîere karşı beliren itimadsızhk bunlann mevküni çok sarsmıştır. Cebelidüruzdan sonra Lâzkiye, Elcezire ve Kürddağı mıntakalarında da Suriye Birliği aleyhinde tezahürat başlamışhr. Şam Fransız makam ları bu hâdiseler karşısında seyircidir. Bu hususta Fransayı muahaze eden Meclisin diinku hararetli celsesınde Elkabes gazetesi, «Suriye ile Paris arasoz soyluyen meb'uslardan sında hüsnüniyet yoktur» başlıklı bir yaZiya Gevher Mazhar Müfid zısmda diyor ki: zü önünde hergün daha ileri bir nisbette «Suriye hükumetinin karşılaştığı zorartmaktadır. luklar takib ettiği siyasetin neticesi ol Haricde sulh, dahilde sükun mayıp Fransanın yıllardanberi burada Atatürk devrinin ana vasıflanndan bi yürüttügü siyasetin eseridir. Binaenaleyh ri haricde sulh, dahilde sükundur. Yüksek eski Fransız kabineleri Suriyede koruk tedbirlerinizle ve büyük fedakârlıklarla elde edilen bu emniyet ve asayiş, mille tin tekâfülü umumisi altında muhafaza edilen bir emanettir. Bu emanete tecavüz edenler, daima ve her yerde Cumhuriyetin çetin çehresile ve mefin icraatile karşılaşjnışlardır. Bu müytecavizlerden hiç birnin cezasız kalmadığını söylemek, çıplak bir hakikattir. Bundan sonra da her kimin tarafıradan ve her ne suretle olursa olsun böyle gafletlere düşeceklerin akıbeti böyle olacaktır. İçeride vaziyet böyle oldugu gibi aldıgmıız tedbirler, iyi ve dürüst komşu luklar sayesinde hududlarımızm büyük bir kısmında da senelerdenberi emniyet [Arkası Sa. 7 sutun ı de] Hatayda kiiltür hareketleri Antakya 7 (Hususî muhabirimiz den) Hatayda Türk münevverlerinin teşebbüsile açılan okuma ve okutma se [Arfcasi Sa. 6 sütun 5 te] Yılda bir Sinanı anmak kâfi değildir Dâhi mimara karşı borcumuzu, şurada burada harab olan eserlerini korumak ve muhafaza etmekle yerine getirebiliriz Elektrik Şirketile yapılan temaslar Ilk müzakereler neticesinde esas itibarile mutabık kalındı Ankara 7 (Telefonla) Nafıa Vekâletıle İstanbul Elektrik şirketi arasındaki ihtilâflı meselelerin müzakere ve ıs~ lahı maksadile, Nafıa Vekâletile, şirketin salâhiyettar murahhasları arasmda iki gündenberi yapılan ihzarî müzake reler, esasta mutabık kalınmak suretile neticelenmiştir. Elektrik şirketinin bağlı olduğu Belçikadaki Sofina grupunun murahhas azası Spesyalin huzurile ya pılan bu müzakerelerde sureti umumiyede mutabık kalman nokta şudur: Her şeyden ev\rel, geçen devirlerde akdedılmiş, bir takım hükümleri değiştirilmiş ve hududları geni§letilmiş olan itilâfnameyi ve zeyl mukavelenameleri, dolambaclı usul ve ifadelerinden kur tararak esaslı bir mukavele ile şartna [Arkası Sa. 1 sütun 1 de} Hukuk fikrile derece derece istinas etmekten müstağni sayılabilecek tek insan ferdi olmaz. En ücra dağ köşesindeki çobanm kulübesinden tutunuz da gölge etme, başka ihsan istemem diyen filozofun istiğnasına kadar insanla alâkalı her yerde ve herşevde hukuk fikri vardır. Binaenaleyh hukuk fikri umumî surette istisnasız bütün memlekete yayılacak bir nimettir. Kanunlar hukuk fikrinin tatbikatından ibaret olduğu için şekil ve şahıs bakımlarından onlardan zevk veya eza duyarız. Bu zevkin ve ezanm sırlanm ve Başvekilimizin Belgrad seyahatinde birincisinin çoğaltılması, ikincisininse kalkendilerine refakat edecek olan gazetedırılması veya azaltılması yollarını bize cıler dün akşamki ekspresle Belgrada hukuk fikri öğretir. Her çeşid idare me hareket etmişlerdir. inurlarile hâkim, avukat gibi umumun ve Belgrada giden gazeteciler, Yazı îş leri müdürümüz Abidin Daver, Ulus YUNUS NADÎ • lArkası Sa. 4 sutun 4 te] , Başmuharriri Falıh, Rıfkı Atay, Tan Baş Yarm Sinan günü. Taştan şiirler ve yapKİan şaheserlerle Türkün san'at kudretini de, kendi dehasını da ebedi yete perçinliyen bu büyük adamı bu yıl gene anacağız. Onun için yazılmış heye canh kasideler terennüm edeceğiz, onun san'atını teşrih eden konferanslar vere ceğiz, türbesine çelenkler koyacağız ve ruhuna bütün milletin sevgisi, hür meti ithaf olunacak. Hepsi güzel, hepsi göğsümüzü kabar tacak kudsî vazifeler. Ancak.. Ancak senede bir yapbğımız «Sinan ihtifali» ile Koca Sınana karşı olan borcumuzu ve millî san'ata karşı vazifeYavaş yavaş harabeye donmekte olan Sınanın şaheserlerinden mizi tamamen yeriHüsrevpaşa türbesi ne getirmiş oluyor muyuz? Bittabi hayır. sozlerle değil, saheserlerinin muhafazası Çünkü bu borc ve bu vazife, sadece sayesinde yaşar. Biz vazifemizi onun yıldan yıla Sinanı anmakla bitmez; Si millete emanet bıraktığı bediaları, ebe lArkası Sa. S sütun 1 de] nan millî bünyede ve millî tarihte kuru muharriri Ahmed Eminden mürek kebdır. Cemiyeti Akvamda daimî delegemiz olan Necmeddm Sadık ta ayni trenle Cenevreye hareket etmiştir. Yukarıki resrm, gazeteciler heyetin den Abidin Daverle Falih Rıfkıyı hareket esnasuıda göstermektedir.