6 Mart 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Tale aray K 2 Ispanyada vaziyet İspanya kıyılarının beş develt donanması tarıfindin kontrolü ile Portekize giden veya gideğek olan müşahidlerin çalışması ile nasil bir siyasi netice elde edilebileceği düşlürüle dursun ortâda bir bakikat var: Frankist irticam an beş gündenberi pek kötü şartlar içire düşmüş ol- MAS. Izah edelim: 1 — Madrid düşürülememiştir, İrlandalı, Alınan ve Jtalyan gönüllü. leriyle, yani beynelmilel faşist alayı İle yapılan Malaga baskınının yilğe yaffakıyeti Madridin şerefli müdafaasını gölgelendiremez. 2 — Valans hükümetinin taraftar veya müttefiklerinin Gaskonya kör- fezi kıyılarındaki mevkli günden güne seğlamlaşmakla, nüfuz mmtakaz ları sahil boyunca genislemekte ve hattâ Burgos istikametinde de de. rinleşmektedir. 3 — 'Toledo'nun Frankist'ler tarafından iyice müdafaa edileceği güp. helidir. Madridin en büyük anahtarı adâedilen Toledoyu, General Miys- ha'rım Madridi müdafaa ettiği gibi müğafaa edebilecek bir babayiğit hentiz ufukta belirmiş değildir, Frankist Valans ordularının Toledoyu zorlamaları ve bu zorlayışlarında mü. him muvaffakıyetler kazanmalari artik Madriğin her an teblikeden-ebe- diyyen kurtulmuş olduğuna delâlet edebilir. Ve eğer tahmin edildiği gi- bi Toledo tekrar hükümetçilerin eline geçerse bu, merkezini derhal değiştirebilir. Zira asilerin elinde dah'li harbin grklet “Madriği tehdit eden Toledo” hükümetçilerin eline göçer geçmez bütün Tsj vadisini elin- den kaçırmak tehlikesine düşer. Madridle Toledo Akdenizden Atlas Denizine Kadar uzanan bir vadinin içindedirler. Bu vadi, Madridden itibaren Aatlas denizine kadar şimalde Guzdarrama, Gıredos, Gata ve Portekiz arazisindeki Estrella dağlarınm ve cenubunda bunlara muvazi olan Toledo dağ silsilesinin arasındadır. Bugünkü İspanya hükümeti, dünkü zayıf İspanya hükümeti değildir, Bu. günkü hükümet ordusu dünkü disiplinsiz anarşist ve sendikalist gönül. Yü yığını değildir. Teledoyu elde eder etmez onun bütün stratejik kıy- metlerini istismar edebilir, Ve'eğer beynelmilel kontrol, esilerin diğar. dan yardım alamamasına da sebep olursa yandı Franko! ŞEKİP GÜNİ ii Geçen sene, bir gün Kadıköy vapu- | rafı apse içinde, Az kalsın kengren runun üst güvertesinde son derece zayıd'hirgencin karşıma, dikilişi ve bana'şu guslisoruşu bir türlü hate rımdan çıkmaz: — Beni tanıyamadın değil mi? Bir deri, bir kemik, cılız, sapsarı bir er... — Vallahi tanıyamadım. Diyecek olurketi; — Ben “falan"'değii miyim? Demez mi? Az kalsm dilimi yuta- caktım: — As!... Ana! Vah yavrum ne ol. muşsun seni? o“ Macerası pek uzun değildi. Badem. cikterini kestirmek istemiş. “Büyük hastane” lerimizden birinin “meşhur tıb üstadlarmdan” birine müracaat etmiş, Hazret ellerini yıkamış, eldi- venlerini takmış, makası delikanlınm | --—— —-— — boğazma daldırmış, “garç gurç" kes, mBİŞ. Kesmiş ama bademcikler! değil, gah damarlarından birini veya onü yakm ehemmiyette bir yeri.. Yani az kak sm delikanlının “reştei hayat” 1 ma- kaslanıverecekmiş, Altı ay hastanede yatmış, güç kur- tulmuş, Hem “kurtulmuş''da lâf. Allah ve, re de oğlan büsbütün “kurtulmuş” ok masaydı; zira o gün bugün kendisine raslıyamıyorum, Bu hir... ... Dün sabah tanınmış muharrir İz zet Apak'ın masası: bâşindâ hüngür büngür ağladığını gördüm: — Neyin var? — Anneme ameliyat yapıldı. — Niçin? Nesi vardı? — İnsulin şırmgası yapıyorlardı. Pis iğne kullanmışlar. Apse yapmış. Ameliyattan başka gere bulunamadı, H. R. dün düşünceli dügünceli pal, tosunu giyiyordu. Gardroptan şapka- smı alırken elini tuttum: — Nereye? — Hastaneye... — Ne var? Hasta mısm? — Ben değilim ama, akrabamdan bir genç fena bir halde. — Ne olmuş Tifo mu? lo İ gazöz oluyordu. Etleri parça parça Güç kurtardık-yavruyüsrj” mler BİS ği öğ da iâve ed Bu Apel İtem a. se iie y Mae z Fakat hepsi bu kadar mı? Ne ge zer! Geçen yıl Manisada tanıdığım bir gene kız için bilmem nasıl olmuş “kuduzdur” O teghisini (koymuşlar, Betbaht genç Kiz # memleket hastanesinde günlerce “ha kuğdurdum! Ha kuduracağım ! Ha küdüruyörum!” diye diye, inliye” inliye debelenmiş dı i Velhaar! doktorlarım, doktor olmak bir hayli güç biris.. Tıp fakültesin. den diploma almağa benzemiyor, Gözlerinizi öpeyim. Bir parça dik. katli olunuz canın! Kömürden zehirlenenler Galatada. Emek mahallesinde Nâzlıhanda kapici Hasan; yaktığı kömürden zehirlenmis, “baygm bir halde Beyoğlu hastahanesine kaldır rılmıstır. a) Üsküdarda Harem caddesinde o- turan Fatma da gene kömürden ze- hirlenmiş, Haydarpaşa hastahanesi- ne kaldırılmıştır. Sarhoşun gezintisi Kadıköyünde arabactlık yapan Hasan dün akşam'kafayı tütsüle- miş, sonra rıhtım boyuna giderek hava almak istemiştir. Fakat dola- şırken müvazenesini kaybetmiz, de- | nize düşmüş, sehdalcılar tarafından kurtarılmıştır. Iki kalp sektesi Etenköyünde Mustafanın evine misafir giden Yahya ile Çengelkö- yünde Halk caddesinde oturan Mal- tepe askeri lisesi muallimlerinden Sadığın zevcesi Saadet misafir git ğ Ürken tay Şehremininde Yenibahçe civa: rında Mehmedin ahırında bağlı tay — Yok canm.. Mektepte bozuk din çocukların pencereden içeriye at z r serumu doldurmuşlar şırrogeya, | tıkları kâğıtlardan ürkerek zincirini basmışlar çocuğun bacağına... Hor ta- koparmış, sokağa fırlamıştır. Koşar- Mısırda “Tari kı hak, tan çıkan Papaslar isyan ede- rek grev yaplılar ! Sebep, köylerde hovardalı yapmalarınamani olunmasıdır “Yukarı Mısırda Assint civarında çöl Me bulunan manastır papazları başpa- paza isyan etmişlerdir. Misır hükümeti manâğtıri işgal için 500 kişilik bir kuv. vet göndermiştir. Yhatlâfın sebebi, papazların civarın. daki bedeyi ve Müslüman köylerinde eğlence gezintileri yapmaları üzerine “bu köyler ahalisinin başpapaza şikâ- yette bulunarak, köyletinie görecekle- ri hiistiyan papazlâtı öldüreçeklerini bildirmeleri ve kendilerine bu hususta | den birini kullanmağa tebligat yapılan papazların isyan ede. rek başpapazın istifasını istemeleridir. 1400 tarihinde tesiâ -#dilen bü ma- | hassa İstanbul'un - başlıca hast” mastır çok İyi tahicim edilmiş ve'içine girilmesi #hilmkün olmıyacak şekilde beş'metre yükseklikte duvarlarla çev- rilmiştir. Deir - el < Antofie ismindeki bir manas) föriorit&), bizde iste ona beni” “. tırın papazları da tesanit grevi yapa- caklarını bildirmislerdir. İngilterenin hava bütçesi 435 milyon Fransa da silâhlanmak için dahili bir istikraz yapacak İngiltere ve Fransü silâhlanma yo. lundaki tedbirlerine devam (etmekte- dir. İngiltere Dahiliye nazırı Sir Con Simon bir nutuk söyliyerek idemiştir ki: — Sulhu idame ettirmek için bar- canan emekler boşa çıkarsa, bilhessa hava hüzumlarına karşı korunmak için tedbir akmak mecburiyetinde kalacağız. Ahaliyi, hava hücemlarından korumak için 150.300 bin kişilik bir gönüllü teş- kilâtı yapacağız.,, Sir Con Simon netiçede halkı hava gönüllü teşkilâtma yazılmağa © teşvik etmiştir. Hava kuvvetleri Londra $ (A.A.) — 1937 senesi hava kuvvetleri bütçe tahminleri gayrisafi 88.588.609 #terlinge ve safi 86.500.000 «b w bu yekün 82.500.000 sterlingi bulmak» tadır ki, bu miktar 1936 senesi bütge- sindeki 50.700.000 sterlingle mukaye. se edildiği takdirde arada 31,800.000 İngiliz lirasını bulan bir fazlalık mey- dana çıkar, ye Gelecek nisanm birinde haya kuvvet” leri Büyük Britanjada 100 tayyare (. losile, | deniz kuvvetlerinde 20 tayyare filosu ve deniz aşırı memleketlerde 26 tayyare filosundan mütceşkkil olacak- tır, Bu filoları zabitlerin adedi 4.580 ——— & ve tayyareçileri 51.000 e çıkarılmış- tır. tedir. Bunlardan 2-3 tanesi birkaç aya kadar hazır olacaktır. Bilhatsa muay- yen tipte bombalar imal etmek için ye, niden birkaç fabrika daha yapılacaktır. Fransada istikraz Fransız nazırlar meclisi de neşretti. | “Ermeniyiz, Yahudiyiz” de © ği bir tebliğde, deniz kuvvetlerini art- irmak ürere bir dahili istikraz akdine karar verdiğini bildirmektedir. İstikrazlar üç dövizle olacak Paris 6 (A.A.) — Ruefi ile başlıca | "da fransızca konuşan # bakanların direktifleri dün akşam Ma- liye nezaretinde toplanarak müdafaa istikrazının mühtelif ahkâmenı tesbit etmişlerdir. , Tahivilâk frank, sterling ve dolar ola- rak tertip edilecektir. Hamiller, tabvi, lât faizlerini alırken.bu.lç - dövizden | Hangisini isterlerse, onu intihap edebi- leceklerdir, Sermayenin iadesinde de ayni'suretle hareket edilecektir. Fransada hemillere tediyat Fransız franigile yapılacıkve kamiller, arzu ettiği takdirde dölar ve sterling muka- billerini frank olarak alacaklardır. Bu» nunla beraber “İngiliz ve o Ameri- kan piyasalarında ecnebi sermayedarlar kendi dövizlerini alabileceklerdir. Bu. nun için İngiliz ve Amerikan sermaye darlarının mühim miktarda tabvilât satın alacakları ümit edilmektedir. Gümrük resminden muaf tutulacak iptidai m Hükümetimizin bir taraftan & nayiimizin kalkınmasını diğer taraf- tan istihlâk maddeleri üzerinde" u- cuzluğu temin için mübim sanayi maddelerinin mevaddı sarma ucuzlatmağa karar vermiş oldüğunu dün yazmıştık. Ham maddelerden mühim bir kısmından elman rüsuru ve vergilerin kaldırılması suretiyle temin edilecek lan bu işe dair iktisat vekâleti bir kanun projesi hazırla mış ve alâkadar veköletlere vermiş” tir. Birinci ve ikinci beş senelik sar nayi ve zirai programlarda bir kısım ham maddelerin memleket sanayii için temin edileceği * nazarı dikkate almarak bunları muafiyeti cihetine gidilmemiştir. ken beş yaşmda Cavideye çarpmış, Yere yuvarlanan kız mühtelif yerle- tinden © yârâlanafak ( hâstahaneye kaldırılmıştır. Tay halk tarafından yakalanarak sahibine verilmiştir. inriılse Kadıköyünde İskele caddesinde Şabanın dükkânmda tazyik edilmiş oksijenle dölu bir tüp patlamış, bu yüzden dükkânın camı kırılmıştır. Nüfusça zayiat yoktur. © Teklif edilen ham saadde müafi- yetlerinin kanu: halinde hu: sule gelecek istihsal çokluğu müafi- yet noksanlığını telâfi edeceği mu” hakkak görülüyor. Programlara da" yükselebileceğimizi a hil olmakla (ileride elde edilecek maddelerden muafiyet tatbik edilmi: yecekler şunlardır: Vergisiz girecek maddeler Vergisiz girmesi düşünülen şunlardır: , van dişleri ) beline kemiği ve gubuğu, hüm ve döküntüleri) boğa ve mamu 6 tane motör fabrikası inşa edilmek, | beğenmiyenler de onlar gibidir. Ke 4 Türkçe — . beğenmiyenler Geçen gün Muhiddin Birger kei lara”, türkçe konuşmasalar bile İransızsayı bırakmalarını taysiy t yordu. Elbette ki hakkı varı © ana dilini birakıp da Avrupa di Kalkanlı” - bu memlekette . yalnız azla” ; değild'r. O &det, cemiyetimizin * Yarmdan biridir. > Hani © psikahalizcilerin, aşağı duygusu" diye tercüme edebil miz bir tabirleri var Ceompleğ€ bir şey var. Benzer diyorum; m ğılık duygusu", ferdin kendi dl hor görmesi, etralından küçük ğ X mesidır, Halbuki bizde ans alda” Konuşmak istemiyenler kendi şehi. *rmı yüksek görüp içinde cemiyeti etraftan aşağı bulurlâf- ve 7 lar bu bayağı muhitte yaş ona lâyık adamlar değildir; fakat der zulmedip onların burada sma karar vermiştir. Hani i ga'da oturup da evlerinin mereğf “© duğu sorulunca “Pera Palas 5” sında” diyenler varmış, ana dille”... gi milletten oldukları i& “Fransızız, Almanız” demezle”i si k Türküz ama, görüyorsulUğ çi. der gibi” Feleğin bir sillesi değil mi?” yerin konsdi. bir halleri vardır (“Türküz” lir; bu gibi Insanlar Rumlar se 2 i da daha azdır). Bugünkünü büm tk rum, eski Rusya'da da bu el varmış; Tolstoy'un ormana a iş doludur. Türklerde; mensub yeti hor görmek yeni değildir: lebilir ki bu huy, Türk başlıca ananelerinden birli ekğğ irlerimizin, Edebiyatı - etdide ii b boyuna arabi, farisi kelime sa dör , ları bündün gelir, Şarkten gari a. niines arabi İle farisinin yerine i gızca geldi. Ben öyle Türk mü! yi leler YE”. leri tanırım ki dilimizin asiabi muna dair... fransızca maksi Yalnız fransizca (O konuşa”. mi7... Onu beceremiyenler de b“ miazan sözlerine birkaç fren” Hme, daha olmazsa eiime tabirler kullanarak rini göstörmek ilerler. “O diyameyip “şolokü” diyer” aldim, tramvay aldım, banyo ire” pi diyenler hep bunlardandır. y Diyeceğim ki bu bir gi ; İzsan mühitini beğenmiyebilifi iL. ii etra? (le mukayese edip Kusurlu çalın bilir; fakat o zaman Onu ıslaha gır, Ondan, herne suretle kalamam yalnız. kendini Sö —i sindendir. Ahlâkanzlık dn, YANİ ğer dimizi düşünüp etrafımız 5€ şerse düşsün, aldırmamak Tİ a Hem de tudalalıktır, GÜN a timiz aşağı kaldığı halde y çe zannetmek” P sgsalet” ir! lir, şü” ğ Vatanda, kendini muhitinde sek görme; o zaman tabi se