4 Mart 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

isviçreye verilen teminat Son dört yıldanberi Almanyanm ber hareketini dikkatle tak eden İsviçreliler, Hitler tarafından verilen teminata fazla inanmış gözükmü- yorlar. Şimaldeki komşunun mütemadiyen harp plânlariyle uğraşması güzel İsviçre vatanmı harap olmaktan korumak fstiyehleri bilhassa iki yıl ev- vel bir hayli işkillendirmiş ve. İsviçre adamakıllı en yılın Temmuz aymda-ise Federal rk Jirasma yakm “munzam ve fevkalâde bir harp tahsisat" mıştı miyon silâhlınmaya başla. meclisin birdenbire 130 kabul etmesi alman ve almacak olan askeri teğbirlerin ehemmiyetini gö. ze vurmuştu. Almanya büyük oerkânıharbiyesinin Fransayı müdefaa eden meghur Majino müstahkem hattımı yandan vurmak istediği gün İsviçrenin Fran- saya “tabii bir müttefik” gibi yardım edeceği, uzun sulh ve refah asır. larındanberi ilk defa olarak İsviçreli erlerin silâhlı tan müdafaasına girecekleri, ve trampet eteşlerine, mitralyöz taramalarına, hava hücüm- larma seve seve göğüs gerecekleri de söyleniyor, 'Tayyarelere tabiye edilen en esrarengiz topların ve molörlü harp va- #ıtalarında kullanılan en mükemmel ihtireların İsviçreli mühendisler ta. rTafmdan keşfedilmiş bulunması İsviçreli zekâsmın silâhlanma yarışında ufak bir rol oynamadığma delildir. İsviçre vatandaşının Giyorm Tel maca. rasından aldığı manevi kuvveti zerre kadar kaybetmemiş bulunduğunu ve güzel asker olabileceğini iddia edenler az değildir. İsviçre ordusündu- ki bir alayın Alman ordusundaki iki alay derecesinde bir “ateş kudreti” ne sahip bulunduğu da rivayet ediliyor, Demek oluyor ki Alman erkânıharbiyesi Majino hattır tetkik edör. Ken artık küçük İsviçrenin büyük harp kıymetini de hesaba katmak mecburiyetindedir, Acaba Hitler'in İsviçre konfederasyonunün eski reisi Doktor Şultes'e: “Her zaman, her ne olursa olsun Almanya İsviçrenin mülki tamamiyetine ve bitaraflığına riayet edecektir,, bundan mıdır? demiş olması da Kimbilir? Belki bundan, belki'değil Ve temenni edelim ki Almanya- nm güzel İsviçre hakkımdaki hakiki düşüncesi de bu Olsun. Yalmız bik mem neden dün Paristen gelen Le Joural'de öküduğüm Şu satırlar be. ni bir hayli düşündürdü de tereilmeye lüzüm gördüm: “Umumi harpten Iki yıl önce o vakitki Almeriya'nmi Şefi” İmparator Vilkelm İsviçreyi resmen ziyaret etmiş. Zamanım ressamlarından biri bu ziyaret münasebetiyle büyük bir resim yapmış. Bu resimde imparator İsviçreli bir nişancıyla konuşurken gösteriliyor ve tablonun altında da pu muhavere okunuyormuş: İmparator — Diyorlar ki İsviçrede 100,000 mükemmel “nişancı var. mış. Ya ben 200.000 Erandeburg'lu sveryla gelirsem; o zaman ne yapar. sını? İsviçreli — Kolay. Herbirimiz #ilâhlarımıza ikişer fişek gireriz, mese, le kalmaz!” Fransız gazetesi bunun altıma şu fikri ilâve ediyor: : “ “İsviğrerik” bitaraflığını korüydcak en. iyi. vasıda.. İsviçrenin vatan- perverliğidir.;* Hitlerin teminatmdan sonra -İsviçrenin silâhalnmaktan vazgeçmesi beklenemez tabit.. Bombacdman : | Edebi bir baskın mı var? Haflalık gazetelerden birinde şu garip haberi okudum “Babrâliyi fethe geliyorlar! “İşittiğimize göre Ankaranm genç edebi, yatgıları İstanbulu fethe geliyorlarmış, Babillideki (sanat sanat içindir) zihniye, tini köklinden silerek İstanbul Aleminde yeni bir edebiyatın temellerini kuracak, Yarmiy. Birer kastdeci sddetkteri Babıali Yazıcılarını bugünkü mevkilerinden tarde ederek Ankara öüddesini fetkedeceklermiş Ankaralı genç edebiyatçıları dört gözle bikliyoruz., Ne dersiniz? Meyvahoşu Aksarayı, sel basar, Biardinâ, Bilvana çekirge ve piyazer dülkiânlarmn si, hek üşüşür gibi bizim caddeye de günlün bi, rinde “biz edebiyaiçıyız,, diye nara atan ga, rip bir kafilenin saldırdığını görecek miyiz? Olur ma elur, Dünya hall ba! Yarılarımı koyan mecmualarm Dikmen bağlarma ve Cebeci evlerme kadar Mir, o yaylmadığını gören ve iki satır yazmca edebiyat yapıyo, rum vehmine düşen bazı gençler; — Bindemki yazılarımız gitmiyor. Biz gi, deriz! Deyip pekâlâ yola düzülebilirler. Ankaradan İstanbulu gidip gelme bilet Almaldan kolay na vardır? Hey gidi dünya hey! Biz dünyaya yayı, lacak edebi şökretler doğmasmı, dünyayı ramsdecek edebi bir Türk hekomotyası ku, rulmasınt ve yeni nesillerin de (karman ka, derince) bu muhteşem çabalayışta. ral si, masını beklerken bakm bele gu genç nasil belerie meşçul* İstanbulun eösbiyat (1) merkezlerini zap tetmekten kolay ne vardır ve bu ne kadar küçük, na Kadar zavali, ne kardır bücür ve bedur bir ihtirmsçıktır! Hem “yeni bir edebiyat, m temellerini kurmak için İstanbula kadar gelmeği güze almak neJsa? Neden bu zahmet? Bileğinde bir altın bilerik ve kafanân bir mumluk bir #şik varsa ey genç! Bulunduğun yerden kı, mildamağı ve başka bir di kullanmağa 19. zum yok, Sarıl kalerhet 4 snf sonra dünya esirindir; ve Babıâli yedisinden & yötrnişine Kadar wenl takilde başlayacak, isinden yi, rüytcektir. Edebiyat savaşmın meydan mihürebeşi büyle yapılır ve böyle bir savaşta kalemin yakalıyacağı esir, burma beş zincir taksi, 7 “ŞEKİP GÜNDÜZ Yunan Kralı Giride gidiyor Atinâ, 4 (A.A.) — Atina ajan- sı bildiriyort Kral ikinci Jorjla başvekil Me- taksas cümartesi günü Girit adasma hareket edecekler ve başlıca şehirle ri ziyaret ederek bir hafta kadar ka- lacaklardır. Gazeteler, Giritlilerin * hararetli davetleri üzerine vuku bulacak olan bu seyahatiri husust ehemmiyetini kaydetmektedirler, Çocuğunu hastaha- nelik yapan bir adam Kasımpaşada oturan Mustafa ismin. de biri, 13 yaşında Muzaffer adındaki oğlunu bâyıltıncaya kadar döğdüğü zannile zabitaca yakalanmıştır. Polis Muzaffcrin sıhhi vaziyetini teh. likeli gördüğünden hastahaneye kaldır. mıştır, Tahkikat yapılmaktadır. mış Hotantolu kölelerden dahn muti olur. Zira gönülden vurulmuş ve gönlünden kav, ranmırtşır. Fakat Babıiliyi saptetmek için Babeiliye Kadar geldin mi halin berbat olar delikan, İm, Babılli öyle bir öksedir ki yapışaninr ko, lay kolay kurtulamazlar, ları! . ENSARİ BÜLEND Iskender Fahred- dinin bir cesareti Dostum İskender Fahrettinih bu derece cesur olduğunu bilmezdim doğrasu. “Yeni edebiyat, gazetesinin son sayısında | “1938 yılını edebi mahsulleri, inde bahs, | | derken yazdığı şa etimleya bakınız: “En yıl, edebi mahsniler belkmimdan yal, nız bizde değil başka memleketlerde de çok verimli geçmişle; Be biraderim, bunu okuduktan sonra, söyle bana ne yapayım? Güleyim mi, ağla, yayım ma? Eğer bütün diiryada bu yıl edebi mahsal bizdekilere benziyorsa yandı dünya! Destüri' İskehder Fehrettinin bo cesareti, nl “bir Rişunla talu! ötmemizi tetdif ediy, BARA DAVUD Elbâzör ey şirin ve tecrübesiz serçe kuş, Ingilterenin deniz bütçesi 630 Milyon Türk lirasını İngiltere ve Amerikanın yeni deniz bütçe ve kadroları katiyet kesbetmişti rede 937 senesinin deni olmaktadır. İnşaat progra. nce 3 zırhlı, 2 tayyare, ge. misi, 8000 tonluk 5 kruvazör, 5300 tonluk 2 kruvazör, 16 muhrip, 7 tahtel. bahir ve 47 tane muhtelif harp gemisi yapılacaktır. Bahriye bütçesi tahminlerine ilâve edilen mülâkazalarda bilhassa bahriye efradına 11,000 kişi daha ilâve eöilece. ği zikredilmektedir. Amerikanın deniz projesi Amerikada bütçe komisyonu ön müzdeki yılın deniz bütçesini tasdik etmiştir. Bütçe, şimdikinden 35,870,000 eksik olarak 526 milyon 555,428 dolar. dır. Almanya, ya kuvvete mü Almanyanm Londradaki büyük elçisi Von Bibbentrop'un İngilterede yaptığı müstemleke talebinin aka” binde Leipzigde söylediği nutuk İn- İ gilterede derin akisler uyandırmış- tar. Dün Avam Kamarasında heye canlı bir celse yapılmış ve evvelâ İn- giliz hariciye var Eden bu mi cevap vererek; İngilte: e AM di BİR mak lim. berke " ikdesi talebini nazarf itibara almağa amade olmadığımı söylemiştir Edenden sonra liberallerden Man- der, söz almıştır. Bu zat, hüküme- ti Çekoslovakya meselesi hakkında daba açık beyanatta bulunmamış ol- duğundan dolayı, muahaze etmiştir. Amele fırkasından Henderson, İngilterenin tanhüdatı, Fransa ve Belcikaya ve atta Almanyaya mün- asır kaldığı takdirde Ahvrupada em- niyetin zaman altma almamıyacağrr nı söylemiştir. Austen Chamberlain, yeni mi- saklar akdinin zaruri olduğuna kail değildir. buluyor Bu sene zarfında 82 harp gemisi inşa edilecek | © Yeni inşaat arasında 937 tayyare, 2 balon, 8 destroyer ve 4 denizaltı gemi. si vardır. Keza 2 zırhlı, 3 tayyare ge. misi, İİ kruvazör, 48 destroyer ve 16 denizaltı inşaasına devam edilecektir. Yapılmakta olan gemiler Londra : 4 (A. A.) — Deyli Teleg. raf gazetesi, deniz bütçesindeki rakam- lar hakkında tefsiratta bulunarak, halen 148 harp gemisinin İngiliz tezgâkların. da inşa edilmekte olduğunu bildiriyor. $ Zırhlı, 21 krovazör, 5 tayyare gemisi, 49 torpido muhribi, 19 denizaltı gemisi, 3 depo gemisi, 24 şalupa, 2 sahil muha- faza gemisi, 3 topçeker ve 17 avizo. Bütçe ile derpiş edilen 7 devriye denizaltı gemisi 1100 tonluk olacak ve bunlarla birlikte İngilterenin hizmette 70 denizaltı gemisi bulunacaktır. İngiltereye tehdit mi savurmuş? Müstemleke verilmezse Alman- racaat edermiş | Bu zat şöyle demiştir: “— Muhtelif milletler arasında | mevcut olan itilâflar kâfidir. Ancak bu milletlerin bu itilâflar ahkâmma riayet niyetinde (olmaları lâzımdır. Mesele, muahede veya misaklarm kifayetsizliği değil bunların ahkâ- mına kâfi derecede riayet edilmeme sidir.» Chamberlain, muhaliflere hitap ederek;”"*Çekötlovakya veya Dant* | zig halkıma yardım etmek icap eyle- diği zaman İngilizlerin adım atmıya- caklarını,, haykırarak söyleyince, kamarada büyük bir heyecan hasıl olmuştur. Bu bir tehdit mi ? İngiliz gazetelerinden Moming Post gazetesi o Von Ribbentrtopun nutkunda İngiltereye karer yapılmış bir tehdit görmektedir. Zira bu nu- tuk eğer müstemleke meselesi uz laşma yolu ile halledilemezse AK manyanın kuvvete müracaat sure- tiyle projesini tatbik mevkiine koy- mıya karar vermiş bulunduğunu telmih etmektedir. Faşist meclisinin tebliği Londrada Fransada ise ltal hayretle Londra 4 (A.A.) — Büyük Faşist metlisinin tebliği büyük bir heyecan uyandırmıştır. Evening News gazetesi, İtalyanın Avrupadaki vaziyetin şimdi. ki kararsızlığı karşısında icap eden ih- tiyat tedbirlerini almakta olduğunu yazmaktadır. Morning Post, Büyük Faşist mec, sinin kararını İngilterenin teyakkuz ve'intibahı üzerine İtalyada hasıl olmuş bir aksülâmel diye tarif ve tavsif et. mektedir. Bu gazete, yeni emirnamele, Gin hükümetin emrine âmade .kıldığı ihtiyat kuvvetlerinin $ milyona baliğ oluğunu hesap etmekte ve İtalyada İngilterenin progtamma mümasil “bir program tatbiki mevzuubahs olmadığı. fr, çünkü İtalyanm mill? saliğafaasina ait tertibatı kma) etmiş bulunduğunu yazmaktadır. İspanyol asitleri intizam unsutu imiş! Berlinden verilen haberlere göre ise Almanyada siyasi mahafil Almanya, Fransa ve “Faşist İspanya,, nın düüya heyecanla tefsir ediliyor yanın hâlâ gayrı memnunlar arasında görünmesi karşılandı yüzünde birer “intizam unsuru,, olduk. larını beyan etmektedirler. . Almanya, Berlin . Roma mihverinin salâbetini ilân etmekte vebuna Pa. ris . Pragve . Moskova mihverine mu. kabil tutmakta oberdeyamdır.. Fakat İtalyanın dün büyük Faşist meclisinin ittihaz etmiş olduğu kararlarından an. mayillerine açıkça müzeheret etmekte tereddüt eylemektedir. Çünkü,bu te mayüiler, kendisinin menafline biğâne görünmektedir, (alya halâ gayrı memnun mu? Fransız gazeteleri ise Roma . Berlin mihverinin ani olarak (taMiyesinden hayretle bahsetmektedirler. Le Joürnal, diyor ki: “İtalya bir kere diha mutmain dev. letler emıfından ayrılarak gayri mem. nunlar tarafına geçmektedir. Dümen, pek garip bir sertlikle kırılmıştır. Alla. lelerdeki gerginlik, para ve iptidet maddeler itibarile zengin olan milletle. rin bir taarruzuna mukavemet etmek k | makfan başka çare yoktur. laşıdlan Akdenize ait emperyalizm te.| Ağız şapırdatanlar Hitler'cilerin, Yahudiler aleyh desi ki iddinları arasında bir de BÖN, vardır: “Bu adamlar, yarağı icabı, yemeği ağız şapırdatmadaD ig yemezler.,, Yahudiler arasındâ ğ temiz, efendi efendi yemek yiyen adam gördüm... Fakat Elitler'cik çi Ağız şapırtısını büy bir kabsh' e bir barbarlık #aymaları - öteki iddi larına hüsumet duyduğum çok hoşuma gitmişti. Ağız gapırtısı cidden taha edilmez bir şeydir. Ses halinde edir pisliktir... Herhangi çirkin, ikrah lecek bir şeyden gözlerinizi geri kurtulabilirsiniz. Fakat kulak yUP maz, çevrilmez kil, Ağız şapırs”” tecavlizüinden kurtulmak işin YEP yalnız yaşamaktan, bir “mul değ oda me babayiğitin harcı mi, yeöeğim; fakat onlardan büyük ve fedakürlik beklemek de doğru dir. Herhangi bir zevklerindeb. ole faatlerinden vazgeçebilecek adan Salar, bir evde veya bir lokantağ8 raber yemek yedikleri Ki ri .—. iğrendirmemeğe çalışır; Jokm8” âğzı kapalı olarak çiğner, çayını» yi vesini höpürdetmeden içer. BU dp darcık şeyi kendiliğinden düsü” yapmıyan, cemiyet için kenğini kadarcık bir sıkıntıya sokmuya” ; kimse, büyük değil, büyükçe bir (8 göle nasıl razı olur? Hakiki medeni, kültür kendisi gibi başkalarının da ye” günde rahatça yaşamak h bul etmiş olan adamdır. Bunul pe de her hareketinde: “Bu beni zevkli bir şey ama acebâ yanım ö g8 yele , leri rahatsız etmiyor muyum» düşünür. Ağız şapırdatan, ağa daha başka gürültüler çekse ae çok okumuş, âlim bir adam ©' fakat ilim onun dışmda kalmı$ * deniyet, kültür içine işli İlim onda asıl vazifesini göreme”. yani benciliği öldüremeri$ demekti” nc öl p Ate Dahiliye Vekili” nin tetkikleri Şükrü Kaya bir se gün Adanada kala€.. Cenup vilâyetlerinde seyabi lunan dahiliye vekili ve di kâtibi Şükrü Kaya dün Mersin” ia naya vasıl olmuştur, Adana istese. vr da, Hükümet erkânı ve çok #8 de hale kütlesi taralından kari raf hiliye vekilimize orada hazı . Hataylılar bir buket takdim Beledi” Şükrü Kaya dün vilâyette, ger yar yede şehir merbehasında tetkik di tıktan sonra tekrar Mersine Z a Oradan Tarsusa gidecek ve teke yo naya döndükten sonra birke$ nada kalacaktır. Bini iğ zaruretile muhile gösterilmekte gel şüphesiz doğrudan doğruya Fakat iw olunan millet, İngilirlerdir- gilizler, yalnız değildirler» bo? Ocuvre gazetesinde Madam — is, şöyle Hiyor: “Fransa Hariciye eza. yayi istikametine doğru düemn #”. giy” teeasi? olmuştur. y #etinin Kararfız ve GA doğrudur, fakat Musolini, de Pransayı müşkil bir mev” muştur, >. ee” Fransa; işl şıktan Birini t© indir # Boyun eğmek veya m mek., : 37