* MART — 1937 130 HABER — Aksam postası KİLOMETRE MESAFEDEN Parisi döven canavar topun esrarı Aradan yirmi sene geçtikten sonra Nihayet faşedildi m a harp senelerinde Almarla- 80 kilometrelik bir mesafeden, bombardıman ettiklerini hemen duyduğu halde bu danavar to- Pin v ağ hibiçr zaman anlaşi de din bu kadar sene getçiğ Yapı bir mühendis bu topun Yükme Şter, De rae 9wndan bir müddet evvel cs- ğa nihayet kalkmış ve bu My < #ilâhen nasıl ve hangi şerait İlay Al edildiği anlaşılmıştır. Priç Baray Almanın ifşaatma göre ca- iz İmali, 1916 da, Krup fab. Pfgayn meşhur top müt ss Marti Rorenbergerle, Alman erkâ. Ye reisi arasında geçen kısa bir We, MS esnasmda o takarrür etmiş Br, te çen Yaebiye relsj profesörü nezâ! e MİŞ ve kendisine şöyle demiş. < yyiyer vabimdir. Harp iki sene- am etmektedir. Fakat kat'i Yaya, Mamamıştır. Fransada pa My ik müthiş bir arçeye başvur- Marş aris bombardıman etmemiz Bu Mizler profesör üzerinde bir “eyy, (Esiri yapmışsa da o hiç bozma. — a; Bairederainiz Ekselans! e derhal, harita üzerinde vâziyetini . tetkik ettikten icrine bazı formüller çizmiş vermiştir? Mz ele halledilemiyecek kadar Pakay dildir! Yü, ti mesele zannedildiği kadar AM © esafeyi döğebilecek bir top Ma kt, Bu iş ise endaht kanun. Pakgt ediyordu. dna * Büyük bir tali profesörün im- Üye İMİRL O zaman yapılan birçok Mate Bu, (€ri esnasında, yirmi kilo- hş esaleyi döğeceği hesap edilen Üzüm arasıra, kırk kilometreyi Küy, Börülmüştü. Niçin? Ve nasıl? gölarg, Kühendisleri şu neticeye var. en ig lerin katettikleri mesa- dağ İşi, e bir kısmı stratosferde ol- Üüry, » btrada hava mukavemetine k Or we binnetice daha faz. *ediyordu. hususu, gerekse stratos. kliğn derecesini nazarı i- “ İm Rozenberger, 40 kilomet- m e? endaht edebilecek bir Ü $0 derece kerarete taham. ü, “ece & obüsler yapmıya karar ver- Bi, Pelin hez'meti Rün fabrikaları aylarca sü- EDİR faaliyetten sonra bu 400 dolara di. Mevrübahs olan şey 130 | müthiş harp silâihmin muhtelif paraç. larını hazırladılar, Bu silâkın ne su. edil anlaşılmaması için muhtelif parçalarının ayr: ayrı fab- rikalarda hazırlanmasına karar veril* mişti. Netekim bu sayede topla esrarı retle imal hiçbir zaman miştir. 1917 senesinin ilkbaharında top ha. zırdı. Şirdi lerin yapıla intihap etmekti, yle bir tep için küçük geldiğinden tecrübelerin deniz» de yapilmasına karar verildi. Bu iş içi müsasip gözülen Kukthaven #soü el ikli tel örgüleri ve vyet taralndan muhafa. Montaj emin eden mütehas- eri, süküt ni celbe ılmış derin bir ukçur içine yer. mişti. i işm, top beton İk atış erkimharbivenin ve müte- heyzerni t Beklenilen ni haşesstarm bü e e el. 20 kilometre mesa. #ede düseceği tahmin edilirken mermi anesk 90 kilometrede suya düşmüştür. İlk topun inşası böylece muvaffakı- yetsizlikle neticelenmiştir. İki gün son- ra top parçalanarak Essene nakledil. miş ve hiç kimse olup biten şeylerden haberdar olmamıştı Profssör sonra “P. 2” P. 2 nin muvaffakiyeti Erkâ rbiye Noel yortularından evvel kat'i bir neticenin elde edilme ni istiyordu. da yapılmış. fe de cüilememi" mmnalı bir faaliyetten topu yapılmıştır. 1917 senesinin teşrinievelinde Kuks- havende ayni faaliyet başladı. Binler. ce çuval çimento geliyor. Beton maki. neleri gece gündüz çalışıyor ve bunun farkına kimse o varamıyordu. Nihayet montaj bitmiş ve yapılan tecrübe- ler büyük bir muvaffakıyetle netice- lenmişti. Atış mesafesi 100, 110, 120 kilometreyi bulmaktaydı. Tecrübelerin dötdüncü günü, hedef olarak tayin edilen eski bir gemi de batırılmış ve tecrübeler ümidin fev. kinde bir muvaffakıyetle neticelenmiş- Artık profesör Rozenbergerin sevin- cine payan yoktur. Erkinharbiye Pa. risi döğmek için, topun yerleştirilece. ekle meşgulken, pro- ün imali için fesliyete zemçiştir. Çünkü “P .2” otuz atıştan sonra kullanılamıyacak bir vaziyette- dir, Paristen 130 kilometre mesafede bu. İunan Erepi ormanı canavr top için, #nasip yer görüldü. Şubatın ilk bir Meşhur yıldır Ginger Rozera dudaklarmdari vereseği bir öpücüğü $ ve meşhur komik Harold Kesit 409 doler ile bu müzayedeyi | e müzayedenin neticesini görüyorsunuz! günlerinde beton çukur hazırlanmış, bir gece sonra da, topun muhtelif par- çalarını hâmil olan tren gelmiş ve baş- ta Rozenberger olduğu halde, 24 zabi. tin nezareti altında nakliyata başlan. mıştır. Bü iş altı saat sürmüş ve bun- dan sonra montaj işlerine başlanmış- tır. Krepi ormanı Üzerinde uçut pan İngiliz ve Fransız tayyare bir şey görmemişler, hiçbir şeyden şüp- he etmemişlerdir. Çünkü üzerinde reh- gârenk de'rorlar bulunan binlerce met. deki kumaşlar, faaliyetin sala Üzeri böylece onların miştir. Topçuluğun şaheseri “P.3 , Montaj biltiği zaman, şüpbesini celbetme. orada bulu- ari gerilemişlerdir. Nam- Zu 34 metro. Yani üst üste konmuş üç katlı üç binanın yük. ği kadar, Kalibre 21 santimetre, namlanı kalnlığı 1 metro, 40.090 kilo! İki yedek narhlu da hazırdır, Profe- bına göre, bir namlu ancak 65 atış için kullanılabilir. Çünkü atış esnasındaki tazyik tam 100.000 atmos- ferdir; en iyi çelik bile bu tazyike ta. haramül edemezi Bundan başka her atıştan sonra, ka. libre, çıkan gazlerin tazyikiyle, geniş- lemektedir. Bunun için, her atıştan sonraki genişleme nispeti hesap edilmiş ve obüsler ona göre imal edilerek ayrı Ayrı sıra numarası konm Her atış için 30 kilo baruta ihtiyaç vardır. Obüslerin uzunluğu 90 santimetre, ağırlığı 200 kilodur. Bir tek atışm masrafı 35.000 marktır, Te- ferrüatiyle beraber tekmil topun ağır. kığı 150.000 iklodur. 34 metro uzunlu» ğundaki namlunun atışlar esnasında iğrilmesi infilâka sebey olabilsceği ci. hetle namlunun ucu bir vinç vasstasile muhkemleştiriliyor. “P. 3” ateş etmek üzere hazır oldu. gu zaman, Alman erkânbarbiyesi mü him bir müşkülü halletmek mecburiye- tinde kalmıştır. Krepi ormanı üzerin. de yapılmış olan gizleme #meliyesi, düşmandan topun bulunduğu yeri sak- lamıya kâfi değildi. Çünkü sesleri öl. eçn bir âlet sayesinde, topun bulundu. Zu yeri tayin etmek kabildi. Düşman P. 3. ün sesini duymaması lâsımdı. Bu- nun için muhtelif kalibrede 32 lik top bataryası, ormana getirilerek muayyen mevkilere yerleştit"lmişti, P. 3 ün hava da bu bataryalar yani 128 top, ayni zamanda ateş cde- cekti. Bu cehennemi gü i 3. ün sesini tayin etmek tabii imkön. sızdı. ağırlığı Gizli müşahitler ek bir tek mesele daha kal- tine nezaret etmek. iş değildi. Canavar topun endahtında İsabet olup olmadığını an- İhtimali de gözönünde bulur durulduğu için Parise sekiz müyahid | gönderilmi Diğer tarafta! kararsâhı arar y etmek maksadiyle gizli bir teşkilât vücuda getirilm'şti. Bu iş İsviçre yolu ile yapıldığı için, haberler üç statten az bir yaman zasfnda karargâha va- . Demek ki, ateş edildikten sonra, endaktın isabeti hakkında malömat almabilecekti. Par'so atılan ilk obüs 18 mart 1918 de Pariş atış yapıldı. Sabstım srat dördünden itbaren. Alman hava fi'osuna mensup birçok avcı tayyareleri havalanarak üzerine ilk | Fr Syn *i erilm'ş ve £ Mamlısı 34 metre uzunluğunda olan o bu toplar ancak 65 endeht yapabiliyorlardı Krepi ormanı etrafını sun'i bulutlarla sardılar, Saat 6,30, atış başlıyor. Bataryanın kumandanlığını deruhte eden Vis A- miral Rogge kumandayı vermek üzere. tiyle onun arasındaki irtibat husust bir telefon Kablosu Vatıtasiyle yapıl- maktadır. 32 kablo, P, 3. Gn gürültüsü- mü boğmak vazilesiyle mlikellef bulu. nan bataryanın muhaberedilerile daimi halindedirler. r Rözenberger büyük bir he- yecan içinde bu korkunç silâh son bir muayeneden sonra kumandanın yanma geçiyor: — Ekaclans, P. 3. ateş etmeye hazır» | dn Yük emri ge umanda heyetinden “Ateş vor .Kumandan “Ateşi” diye zamanda telefoncu telefoncu'arma n oynatan 129 korkunç ik kusüyor. 128 obüs bağırıyor ve ayni 32 takrarlıyor. Orman ye bataryanın emri cehennemi bir gürültü. ağız &teş ve ç Fransız hatları nız bir tane İ tuna de larına g varması İâzımdır. Herkes heye Fakat mi Profe. » Yok. ned günü haber geli- an bütün araştırmalı rağ. İst Pariste obüsün iz: mamıslardır. Bu i'k obüsün nereye düsmüş olduğu hâlâ da anlaşı. Takryetsiri'k Alman in cesarst ve Weldini » Her ne pehesma oldrsa olsun Paris bombardıman edietektir! Tik isabetli endaht P. 3. Parise ölüm saçan ilk obüsünü, 23 mart sabahı sist yedide savurmuş- tur. Bu ilk obüs Sen nehri rihitımına düşmi kişinin ölümüne ve bircok kimselerin yaralanmasına o sebebiyet ir. Pariste polis müdürlüğü ve kumandanlık henfiz faaliyete geçmişti ii i bir cbüs, şehrin büyük ,cad- 'nden birisini allakbullek etmiş ve hemen Üçüncü bir obüs Sebastepal endderine düşeliştür. Ve bundanıson. İ da, hiç şaşmıyan fasılalarla, her yirmi Ordunun yülmek kumanda heye. | dakikada bir obüs Paris üzerine düşe. rek şehri ölüm ve dehşet içinde bırak- miştir. Pariste askeri kumandanlık derhal faaliyete geçmiş, evvelâ bu bombar- dımanın havadan yapıldığı zanneğil, miştir. Birçok Kilolardan o milteşekiği Fransız tayyareleri gökyüz ; suşlar, bir tek Alman tayyaresi bile görememişlerdir. Nihayet başkumandanlık, bombardı- manın bir top vasıtasiyle yapıldığını anlamıştır. Fakat 128 kilometre mesa, #eden nasıl olur? Bütün cepheler meseleden haherdar edilmişlerdir. P. 3. bit edilemem'şse de, atışın ancak Kre- nü araştır. ün sesi âletle tes- İ Pi ormanmdan yapılabileceği tahmin edilmiştir. Büüün batatyalar o mıntakayı yaylım ateşine tutmsk Jardır, Gbüsler bir ya ormana düşerek etrafı a Bira; bir emrini almış. Rozenbergle ürper'yörlar. Ken gir müthiş carav: masına sebebiyet verebil'r. Fakat tali yardım etmiş ve bu harp canavarı harbin sonuna kadar Parise dehşet ve ölüm saçmaktan mamıştır. P, 3. hi-bir zaman bulunamamış ve Profesör (o Rozenberg i zaman anlaşılamamıştır. geri dur- geri dur m esrarı HABER AXxŞAM POSTASI (DARE EVI Istanbul Ankara Caddesi Posta kutunu : İstanbul 214 Telgrar adresi - istannul HABER İ Yazı iglari telotonu . 91811 idare veilân ir ABONE ŞARTI ARI çFürkise 730. ac9.» 8 Ecnebi 2700 mso , so 9 Senesik Sahibi ve Neşriyat Müdürü: Hasan Rasim Us Basıldığı çer (VAKİT) matbeası