16 Şubat 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

........ Çekoslovakya ... “Haber”, dün ilk sayfasmda, bir İngiliz gazetesinin ortaya attığı - çok heyecanlı bir iddia üzerine nazarı dikkati celbediyordu; Almanya Çekoslovakyada büyük bir ihtilâl hazırlıyormuş. Bununla beraber bu haberi Paris muhabirine atfen bildirmekle İn- giliz gazetesi ortaya hiç de yeni bir mesele atmış değildir. Çekoslovakya erkânıharbiyesine mensup bir miralayım bir yıl önçe bir risale, zaten Çekaslovakyanm böyle bir ihtimali daima gözönünde bulundurduğunu ve belki de buna karşı icap eden tedbitleri de almış Fakat bu tedbirlerin şekilleri ve tesir derece- leri ne olursa olsun, Çekoslovakya haritasına bir göz atmak böyle bir hareket karşısında bu memleketin ne derece kötü şartlar içine düşebi- olduğunu ihsas etmişti. leceğini tahmin ettirebilir. Çekoöslovak vatanı Orta Avrupada Girid adası gibi dar ve uzun bir toprak parçasıdır.. İdare merkezi Prag'ın da dahil kısmt, Almanyanın içine saplanmış gibidir ve “Münih - Lâypzig - Breg- l:g_.r“ müsellesi arasında hiç de rahat ve emin bir tali ve “mukadderat” ifade etmez. Cenubundaki Ayusturya vya Macaristanm ve şimalişarki- sindeki Polonyanın da bu Çekaslovak vatanma İspanyolyari bir ihtilâl esnasımda birer mükemmel “Portekiz” kesilmiyecekleri temin edilemez. Binaenaleyh müttefiki Romanya- ile bağlandığı cenubu —şarkideki kısa parca müstesna bütün Çekoslovak hudutlarının güpheli birtakmm mace- ralara sahne olmalarından korkulabilir. Bununla beraber Çekoslevakyadaki Macar ve Almanları ihtilâle teş- vik ederek Küçük İtilâfim bu en kuvvetli sanayi memleketini derakap bir İspanya haline sokmak ve sonra karşıdan seyirci kalmak da mümkün değildir. Zira on beş milyon nüfuslu Çekoslavakyanın başındaki hükü- met bir Madrid veya bir Valans hükümeti değildir; çıkacak bir isyanı Ve gene Çekoslavakya, İspanya gibi Av- rupanım bir kıyıcığında kendi haline bırakılabilecek bir yep değildir. Or- ta Avrupada belirecek bir kıyılarmın işaret vereceği tehlike öyle deh- getli ve konkunçtur ki, Almanyanın veya başka bir devletin böyle bir maceradan kaçmacağını tahmin etmek de mümkündür, Fakat İngiliz gazetesinin verdiği ve Çekosloyak resmi makamlarının da zaman za- man ihsas ettikleri bu tehlikenin nazart olarak mütaleası dahi insanı yeise sürüklüyor. Siyasi ihtiraslar İspanyol milletinin betbaht macera- sından, İspanyada bir medeniyetin, bütün bir tarihin inkıraz buluşun- dan da mütenebbih olamıyacaklar ve bunu da bir metot, bir vasıta, bir sistem gibi kullanacaklarsa insanlığın derhal ezeceği muhakkaktır. koşku!şbilir yazıp meşrettiği bulunduğu garp istikbalinden pek haklı olarak ŞEKİP* GÜNDÜZ Hatayda hâdise çıkarmak azmi ! (Baş tarafı 1 incide) Dıha doğrusu bu vaziyet münhasıran Rransız mandası aitında, bulunan mem-. lçeketlere aittir. Hattâ Fransaya gitmek için — alınan vizeler bile Suriye için muteber |deği- | dir. Esşasen bugünlerde . Sançağa gir he e: * : imi B an DE G eli mesi için hiç kimgeye vize verilmiyor.., Sefir Parise gidişinin Hatay işile alâ. kadar olmadığını söylemiştir. Hâdise çıkarmak azmi ! Gelen haberlere göre Sancakta mahal X hükümet memurları, her ne pahasına olursa olsun bu memlekette bir hâdise çıkarmak ârzusundadırlar. Bu arzula- rınr yerine getirmeğe çalışmaktadırlar. Türkler ötedenberi tuttukları — yoldan şaşmamakta ve sükünu bozacak tahri- “kâta âlet olmaktan kaçınmaktadırlar. — Hatay için konsey tarafınldan kabul edilen esaslara bilhassa Hatayda yerleş mek emelinde olan ve memuriyet dola. yısile büyük servetler yapan — mahalli hükümet memurları ve yabancılar tara: fından mukavemet gösterilmektedir. Bir koloni gibi idare ettikleri Sancak ta hâkimiyetinin nihayet bulmasını iğ- temiyenler iş birliği yapmak — için top. lantrlarına devam etmektedirler, Sancaktaki hükümet memüurları, tah- rikâtta devam etmektedir. Fakat Türk- ler, bu gibi ifsatlara asla kapılmıyor ve kimseye âlet olmıyor. Ankaranın bu hususutaki — kanaati, Su;i_yçlilc'rig hakikati ergeç — anlayıp, 'Türk milleti ile İdost geçmmcnın en doğ çu yol olacağı neticesine vyaracağı mer. lı:ezmdeğır İspanya isyanı ' (Baş tarah 1 incide) Valensiya 15 (A:A.) — Malagadan î:len 15 bin mülteci Almeria yolu ile alensiyaya muvasalat etmiştir. Barselanayı bombardman edenler Kalyanlar mı ? — Barselon 15 (A.A.) — Emniyet mü. dürlüğü dün matbuata aşağıdaki notu vermiştir : “Korsan vapurlar dün — Barşelanaya ateş açmışlar ve fakat şehir bataryaları tarafından tardedilmişlerdir. Ahali ara- sında mütçalddit ölü vardır. Muayene edilen obüsler, taarruzun Frankoya yar drm eden İtalyan vapurlarının işi oldu Zunu göstermektedir.,, Not şu suretle bitmektedir: “Nefret, infial ve ıstırap içinde olan Barselon ve Katalonya beynelmilel hu, | kulça yapılan bu cinat tecavüzü dünya efkkârr umumiyesinin takdirine arzeder. Barselon, menfur faşizmi-tard için mu kaddes birlik, feragat, inzibat ve cesaret Aaf'aein paraları Almanyada basılıyor Tenerilfe 15 (/ALA.) — Radyo ile neş- redilen bir tebliğ. — Madrit . Valensiya yolunun 12 kilametre uzunluğunda bir kısmının işgal edildiğini bildirmekte- P| Ayni tebliğe göre Burgo$ hükümeti yakında piyasaya yeni banknotlar çıka- racaktır. Bu banknotlar halihazırda Al. manyada basılmaktadır. Valansiyada nümayiş Valensiya 15 (A.A.) — Cumhuriyet- çi, sosyalist ve komünistlerden mürek- kep 80 bin kişilik büyük bir kafile dün gçhrîn !Oklkhnddı ddaşş.qu hütün ig— hat,, tesiş etmelerini ı_ştaı.ı.ışkxdır- Bir murahhaş heyet M. Largo Cabaleraya bir karar sureti vererek nihâi — zaferin iştihsali yolunda lâzımgelen bütün ted- birlerin alınabilmesi için hükümete tam salâhiyet verilmesini talep etmişir. Feci bir ölüm (Baş tarafı 1 incide) Vapur köprüye yanaştığı bir sırada feryatları tayfalardan biri duymuş key- fiyeti kaptana haber vererek zincir çö-| zülmüş, genç de vüculdu yara ve ezik| içinde zincirler arasından çıkarılmıştır. Hemen bir otomobille Beyoğlu hastane. sine gönderilmişse de biraz sonra ifade yeremeden ölmüştür. Hüviyeti — henüz anlaşılamamıştır. H6 zisllk ğ Hd Kamutay Büyük Millet Meclisi dün — reis ve- killerinden Fikret Sılayın reişliği altın- da toplanarak birçok kanun kabul et. miş ve bu devrenin tatil kararını ver- miştir, Gelecek toplantı 22 mart pazar- tesi günü yapılacaktır. Parti grupunun içtimaı Meclis Parti grupu da Meclis içtima. ını mütecakip bir toplantı yapmıştır. Bu toplantıda kış tatilinin görüşüldüğü an- laşılmaktadırı. Anadolu tahvilleri için icçtima Anadoelu Demiryolları ve Haydarpa- şa Liman şirketleri mübayaa mukavele. lerinin bazı maddelerinin tadili hakkın- da hükümet murahhaslarile şirket mü- messilleri arasınlda teati edilmiş olan iki mukavelenin tasdikine ve bu — şirketler esham, tahvil ve mümessil senetlerinin Sıvas.Erzurum ve Ergani — tahyillerile mübadelesi hususunda Maliye vekâleti- ne müsaade veren kanun lâyihalarının dün Kamutay tarafından kabulünü mü- teakip, Anadolu Demiryolları ve Hay. darpaşa Liman şirketleri heyeti umumi- yeleri saat 18 de Ziraat bankası mer- kadar ltaltil Devlet demiryolları fazla varidat getirdi kezinde fevkalâde hir toplantı yaparak 22 1 marta tahminden mübayaa mukavelelerinde yapılmış olan tadilâr müzakere ve tasvip etmişlerdir. Her iki şirket idare meclisi Treisi Ali Nizaminin başkanlığında — yapılan bu toplantıda Maliye vekâleti namına müs teşar Faik Baysal ile nakid işleri müdü rü Halid Nazmi Keşmir hazır bulunmuş lardır, Demir yollar varidatında tezayüt Dünkü Büyük Millet — meçlisinde Devlet Demiryollarının 1936 mali yılı bütçesine 1.665,000 liralrk munzam tah. Bisat ilâvesi kabul edilmiştir. 1936 mali| yılı ilk 7 ayında Devlet Demiryollarının muhtelif kısımlarında 4.857.750 liralık tahminden fazla varidat görüldüğünden bunun karşılığı görülmüştür. Fazla ha- gılatın muhtelif kısımlardaki çoğalması göyledir: 726,100 lira Yolcu hasılatından 428,850 , Muhtelif hasılattan , Rıhtim hasılatından Şoförler cemiyetle- rinden —— ümidi kesmişler Yapılan seçime bu sebeple pek az —. Şoförler cemiyetinin yeni idare heyeti intihabatı dün başlamış bulu- nuyor. Rey san dün öğleye kadar Karaqude. qâedan da Emin- önü kaymakamlık bmaamda bulun- durulmuştur. Karaköyde — öğleye kadar 10 şoeför, öğleden sonra da Eminönünde 27 şoför rey vermiştir. Rey sandığı bu sabah Beşiktaşa gö- türülmüştür. Namzetler — arasında — Ahmet, Mahmut, Hakkı, Sadık, Ömer, Zül- fü, Şehdat, İdris, Muhittin, Fahri vardır. Matbu bir halde bulunan listeyi okuyan goförler rey vermek- ten çekinmişlerdir. Bir kısım şaför- iştirak edenler ler de cemiyetin, hiç bir müsbet — iş yapmadığını söyliyerek. seçime -işti- rak etmemektedirler. Bu sabah görüştüğümüz bazı şo- förler şöyle demişlerdir: — Cemiyetten — senelerdenberi isteklerimiz var,. Liste yapıp alâka- dar yerlere baş vuruluyar. Sonunda bundan hiç bir müsbet netice alma- mıyor. Cemiyete istediğimizi seçsek bile dileklerimizin yerine - getirilme- sinde muvaflak elunamıyacağına gö re ne diye işimizi, gücümüzü bıra- kıp rey vermiye gidelim ? Rey vermi- ye gideceğimize bir gefer iş alır da 40 — 50 kurug ka.şqmrış Bu chhq kârlı bizim için.... Danzig meselesi halledilmek Üüzere mi ? (Baş tarafı 1 inçide) si üzerine, bu çarei hallin Almanya nın serbeşt şehir üzerindeki l.ıâkimiüel tinin tanınmasından basşlşa bir şey o-' lamıyacağına işaret adilmektedir. Lehistanm bu hususta famamiyle tatmin edildiği ve bilhassa bugün ol- duğu gibi, Danzig keridoru ve lima- nından istifade edeceği beyan edil. mektedıx Hatta, —ıcü'le'%üıgıne ba- kılırsa, Lehistan hariciye nazırı Bek İngiliz hariciye nazıriyle son görüş- mesi esnaşında yapılan anlaşma hak- kında kendişine malümat vermiştir, Lehistan matbuatı bu mevzu et rafında ketum dayranmakla beraber iyi malümat alan siyasi mahafil bu haberleri tekzip de etmiyorlar. Hatta, Varşovadaki Alman elçi: sinin, bizzat Hitler tarafından hazır: lanmış olan hal şekli projesini Lehis tan hükümetine tevdi ettiğini söyle: mektedir. Iş Bankası Umum — Müdürü geldi Türkiye İş Bankası Umum Müdürü Muammer Eriş bu sabahki ekspresle aradan şehrimize gelmiştir. Bir 720 '*m'ilyön Türk lirası Ingliterenin yeni sene bahriye hültçesi bu kadar tutacak İngilterenin yeni bahriye bütçesi: nin azameti bütün dünyada alâka ile takip edilmektedir. Fakat yeni deniz bütçesinin katt miktarı malüm değil Marnang Post gazetesinin bahri muharririne göre bahriyenin - 1938 tahsisatı takriben 120 milyan İngiliz Erasma baliğ olmaktadır. Bu miktar geçen seneki tahsisattan 40 milyon lira fazladır. Bu seneki bahri inşaat programı mucibince üç saflı harp gemisi, altı kruvazör, 18 torpito muhribi, altı ve ya sekiz tahtelbahir, birkaç mayin gemısıvle birkaç tane mayin tarak ge misi ve belki bir tane de tayyare ge- misi yapılacaktır. müddet İstanbulda kalacaktır. n Lh_—âı—“wmıa d Alman sefirlerinin selâm şekli Bu sabahki posta ile gelen News Chronicle gazetesi Berlin muhabiri- nin yazdfrğx_n'a göre, hariçteki bütün Alman elçi ve konsoloslarına resmi 16 ŞUBA% — —— L e dam Tabuis bu konuşmüay! M - Ciano konuşması) &Ö2 geliş yiyğe bir yazısında şunları söylüyor” Pariste çıkan Övr Tan, 15. 2..:071. , Buradaki “söz gelişi”, “m'w'u ye' rine kullanılmış; halbuki “SÖZ asıl mevzu haricinde, sıra&I ye, yani istitraden- söylene a mektir. Madame Tabouis'nin Aras-Ciano konuşması her M “söz gelişi” nden ibaret değil, td"ü tercğmesi (belki de hulasatan öR meşi) Tan'da yarım sütun tutm * * *& Mükemmel türkce biliyordu ( M t); usun seneler keti ada Ok yaşamış, adetâ bir İstanbullu muştu, Bizim üniversitedeyii Vâ - Nü, Haber, 15. 2. 37. ydı'. Buradaki: “Bizim ıınmrsl% cümlesi ancak şu manaya gel ,ır i! “Lahutf bir zamanlar İz ) sitesinde (veyı. Darulfunun“nd"d,w— lunmuştu.” Halbuki Vâ-Nü: ; nim gittiğim üniversiteye M ikimiz bir üniversitede idil" demt” temiş. * Oyunun son MWTM W vasıtasiyle onuncu gö v Tâcivertliler bu HSM 10-0 kazanmış oldular. - M 2 BI- Cümle bu şeklinde: "lî'ı’:!!c'âl'b"mg kımı her maçı 10-0 ,kazanlr" d M İsporla uğraşmadığım halde ahb" bahçe'ye, her nedense ravh öyler vardır; insallah hasımlarını hep yani sıfıra karşı on göolle Ye“;;;ıe,,jm henüz öyle değil. Yukarıki doğru olmak için, şöyle olm ( dı: “.. Sap-Lacivertliler İ iyi sıfıra karsı on gölle) bu © kayı da kazandılar.” Sarı-Lâcivert'in ya bir aradaı * (benim yazdığım gibi) bir hattk p ile ve muhakkak mjwül r et y rak yazılması lazımdır. “Ka iyar rine de “kazanmış oldu” ğefm’ 'yil zanmadı ama öyle ıı.y!lâl giti V mana vardır. Ve bu kqnştmg WM tabamca ateı almış, çım kmştm: emaımdl b“' W Yükm K ki" demek edebiyat gerek! Peki ama eıimleam “ve” ne oluyor? 1937| , ler çemiyetine ihbar çdıhne“ İtalya ve - boğızlı mukaveleSi Fransız gazetelerine İtalya bazı şa g' ileri sürııılli Fransız gazeteleri Romadan rı malümata atfen IW müufkavelesini mhmıı kında şunları yazıyorlar: İtalya Boğazlar mhw la imza edeçektir. Birinçisi T iki geç imza etmesinden dolayı dg';,—w letlerle kendi arasında bir far | mesi, ikincisi de İtalya Mi çti y a Ü t tine dahil olmakla berabe! gea LA de a.l#' mesaisine iştirak etmediğin W“" mukaveleyi imza ederken ll*f etle miyetine dahil olmadığı ciht | v suşta ihtirazt kayıt ileri sürm huşuslar hakkında kendisine mat verilmesidir. Hatırlardadır ki, Japonya |Trablusgarp ziy vazife gördükleri zaman nazi usulü! slâm mmhn tamim edilmiştir. İ slulkiük lli eft dül d N A 'çi filolara mensup M — Musolininin İtalyan başvekili Musolimw ; Trablusgarbı ziyaret edc“ğ* ü etşmgtu' -Romadan verilen W solininin Trablusgarbı Zi M sile Trablus ile Tobruk #M &" çak ve 10 dan 12 m&l-t% İ!,d "_. a edecek olan ma.n.:q::alg!ı gemisi &m mı halde bir — W"V ö .»f*'î P --- F D bi — n —<— D PE D” z<v e e— gae Üü — /» F — z — —« — a fit #ai & eli et |