10 Şubat 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Ten ton Amca endülâsyon yaptırıyor Yazan: Niyazi Ahmet 100 sene evvel bugün Rus edebiyatının babası Puşkin öldü Çar Birinci Nikoların kur yaptığı güzel Natalla, en nihayet Puşkine “Boynuzlu,, dedirterek onu düelloya ve ö.üme sürükledi yordu, Bu esna» bir kıza âşık ol teklifinde bulundu. Ai- lesi krzm henüz küçük olduğu ceva” bını verince Puşkin Kafkasyaya ha- reket etti. Burada harbe iştirak etti ve tekrar Moskovaya geldi. Bu sefer Natalya ile nişanlandı. Sonra evlendi. Artık mesut olmaması için hiç bir sebep yoktu. Fakat hayır. bahtsız İ şair, kaynanasiyle geçinemiyerek göç etti, Bu esnada Çarskoe Selo'da im” » NN Bize bir g, Wi, esmer, iri! ii 0 Artık o gün bugündür Behirenin ha- yatı latüst oldd. Babasınm muhabbeti. ne ortak olan bu kadından nefret edi -| yordu. Bir müddet odasına çekildi, kim-| selerle konutmadr, saatlerce piyano çâ-| larak hırçmlığını gidermeğe çalıştı. Bayan Münevver, sosyetenin en par.! İak kadınlarındandı. Cok canlıydı. Bü- tün ömrü davet, ziyafet, çay, balo ter-| tipleriyle geçiyordu. Durmak, dinlen - mek bilmiyordu. Kahkahası evin içini çın çın öttürüyordu. Günün birinde her nedense genç kır bir dediği iki da gekingenlikten bıkmış olark ki, ü. a v 27 ağa Ma K N çi. raber gezmeğe başladı ve Münevve - “ ü N mik rin etrafında kaynaşan erkeklerin ara - a Markar, bir d sından bay Pertevi seçti. a a ş Btceti, Bay Ta. ye m Moda maş de ©, görünüş. Ney kadm, Sür saçlı, ay ine ri tüc- hep: eftun etti, & ğun başından eğe talin olmus.! çini ye p olzmuş-! ğenmemiş, İl,“ dün ç en bey Barda Es. hali, çek , vi kirk yar Yan ee görünü - zay #İyinen bir er Bugün, dünyanm hemen her! | yerinde büyük Rus edibi A. 5. Puş- kinin ölümünün yüzüncü yıl jübilesi yapılıyor. Rus kültürüne yepyeni, temiz ve edebi bir dil bahşetmiz olan Puşkin, tam yüz sene evvel n 1837 yr| lü 10 şubat günü gözlerini ebediyen hayata kapadı. Fakat Puşkin, eser İ leri ile ebediyetlerr mal olmuştur. Yüz sene evvel, bugün gibi nen Pşkin, yüz sene, veni seneler sonra da dahi Puşkin olarak kalacaktır. | Kısaca hayatını anlatalım: 1799 yılında Kloskovada Babası asilzade bir derebeyi idi. çüklüğünde kendini okumıya veren Puşkin, on beş yaşında iken “Küçük şehir,, diye bir şiir yazdı ve sevdiği muharrirleri anlattı, Genç Puşkinin o Hem doğruyu söylemek lâzımgelirse, Pertev Behireyi değil de, Behire Perte- vi intihap etti ve baştan çıkardı. Onu elde etmek için ne kabilse yaptı. Neti, csde de muvaffak oldu: Kızın güzelli-| ğine Iâkayt kalamıyarak, Pertev, onun | la evlenmeğe talip oldu. İşte şimdi evleniyorlardı. | Oda, sepet sepet çiçeklerle dolu.. | Davetliler evin içine akın etmeğe başla-i Ve Meticede sey, * verdi, Gi Nida) VE annesi g1) şimsek gibi parladı. Vahışt bir sevinçle: | tanı biliyorum... Harikülâde Kiçbir va. dılar. Behire, aynanın karşısında bütün bu olup bitenleri dürinürken, bir yan.! dan da giyinivordu. Kapısı açıldı. Mü - nevver içeri girdi. i Halinde bir hüzün, bi? çöküklük var.| | dr.- Gözlerinin feri kaçmış, sahte yaş | bir nikap gibi yüzünden düşmüş, haki- ki senelerin izleri alnında, gözkapak. larında, Boynunda, hulâsa her uzvun : da, her halinde belli oluyordu. Bir koltuğa oturdu. Boğuk bir sesle: — Kızım, Behirel,. Seni uzun zaman belki ihmal etmişimdir. Lâzrmgelen şef- kati belki gösterememişimdir. Fakat ben seni severim... “Tereddüd ediyordu. Kullanacağı ke- Hmeleri arar gibi davranıyordu. Cümle. leri ağzımdan kesik kesik çıkıyordu. e — İzdivaç pek mühim bir şeydir. Hayatta iyice düşünmeden karar verme- meli. Pertev senden on beş yaş büyülr.! tir. Çok çapkınmış. Maceraları varmış.' Genç kız, müstehizi bir nazarla Üvey) annesini süzdü: — Alâkanızdan dolayı teşekkür ede - rim. Fakat ben attığım adımı görecek İ yaştayım hamdolsun. Hem bir şeye ka: rar verdim mi, imkânı yok geri dön - mem! Bayan Münevver son derece heye. canlıydı. Göğsü kalkıp iniyordu. Keke- ledi: — Tâkin... Lâkin. Biliyor musunuz?) ! — Belire hışımla döndü, gözlerinde se - nelerdenberi biriken kini bir an içinde — Biliyorum... Pertevin bütün hayâ kası yok... Bir sürü metresleri olmuş... O meyanda da kendinden daha yaşlı bir! evli kadınla sevişmiş... Bunlar olağan şeyler... Şimdi o evli kadını terkedip! bir genç kızla evlenmek istiyor... Siz ha yatı benden iyi bildiğiniz için “bunları gayet tabii bulmanız lâzımgelir. Sonra, iri siyah gözlerini kadınm &- zerine dehşetle dikerek tekrar etti! — Bir erkeğin yaşlanan metresini ter- kedişi gayet tabit değil mi?, Hayat bu! Münevverin dudakları ağlıyacak bir şocuğun dudaklar: gibi titriyordu. Sıkm tı ile terlemiş olan #vuçlarma asabi tır. nakları battı. O esnada içeriye bir alay genç kız hücum etti. Hepsi bağrışıyor- du: idare veilân — Haydi, haydi gelin hanım. Bu ne ABONE ŞARTLARI tembellik... Ortaya çık... Hepimiz seni Türkiye o Eemebi bekliyoruz! 730 asa Behire, sakin adımlarla yürürken, 180 K başını çevirdi; üvey annes'ne bir mlis- tehzi nazar attı. AKŞAM POSTASI IDARE EVİ Istanbul Ankara Caddesi Posta kutusu: İstanbul 214 Telgral adresi: istanbul HABER Yağı işleri telofonu ; 23472 : 24870 Renetik (Hatice Süreyya) HABER'in Sahibi ve Nejriyat Müdürü: Hasan Rasim Us Basıldığı yer (VAKİT) matbaası Güzellik Doktoru Kuponu: İ bulunuyordu. hayatında Çaadayef adımda genç bir subayın çok tesiri oldu. Çaadayef, in- kelâpçı idi ve Puşkinin üzerinde de”| rin izler bıraktı. Puşkin, 1817 deli- seyi bitirdikten sonra Petresburgda memur oldu. o Burada, en yüksek sosyetelere devama basladı. Sabahla- ra kadar eğleniyor, mükemmel bir &- lem sürüyordu. Fakat (okumayı, Çandayefle buluşup ciddi meseleler| konuşmayı ihmal etmiyordu. Ve mür| temadiyen yazıyor, halkı, köylüyü memnun edecek, onun derdine ter. cüman olacak şiirler ortaya atıyordu. Bu, çok tehlikeli idi. Hükümetin na zarı dikkatini celbetti ve onu Yeka- ferinoslav'a sürdüler, Burada basta”! landı, sefil biz bakle yeşerken kendi”! sini tanıyan bir generale karşılaştı ve| general onu Kafkasyaya götürdü, bu yadan Kırıma, daha sonra Kişinef'e| | geçti. Burada meşhur general Orlof İ ile tanıştı. İnkılâpçı zabitlerle düşüp | kalkmağa başladı. Fakat Puşkin! rahat durmuyor, istipdadm aleyhinde! En nihayet Avrupa tahsili görmüş olan Odesa valisi Vo- ronçefin yanma gönderdiler. Bu- rada da duramadı. Velinin iş ya:| par görünmesine rağmen bir şey yapmaması — Onu sinirlendiriyordu. Vali bir gün Puşkini Odesayı istilâ <| den çekirgeler hakkımda tetkikat yap- mağa memur etti. İştebu memuri yet istifasına ve binnetice istilasınm kabulü yerine sürülüp ebeveyninin İ Mihailovsk'deki melikânesinde otur-! İ mağa mecbur etti. Çünkü Puşkin, | İ ahbaplarının ricası üzerine İ yapmağı kabul etmis, neticede valiye tetkikat| alaylı ve manzum bir rapor vermiş»! ti, Mihailovsk'da buhranlı bir hay sürdü. Fakat şaheserler yarattı. Köy-| de yaşarken Çar Aleksandr ölmüş ve tahta Çar birinci Nikola geçmişti. Bunu fırsat bilen gizli cemiyetler far| aliyete geçtiler ve neticede bir kısmı | idam edildi. Mühim bir kısmı da Si-! biryaya sürüldü. Burlarm çoğu Puşkinin arkadaşları idi. Çar Nikola Puskini köyden sara”| yına getirtti ve sordu: — Sen burada olsaydım ihtilöle| iştirak eder miydin? İ Ateşin şair, tereddüt etmeden tel vap verdi: hakak © iştirak ederdim. Çünkü sürülen ve idam edilenler bü” tün benim dostlarım idiler. Köyde «| luşum beni kurtardı. Çar, bu cevaba kızmadı, kendisi-! ni himayesi altma alacağımı söyledi ve serbest yaşamasına müsaade etti, Puşkin artık Moskovada şahane bir bir surette yaşıyordu. Yalnız bu şahane yaşama balolara gitmekten ibaretti, halkın onu büyük bir şevk- le seyretmesi alkışlaması idi. Bu ka” dar. Çar, kendisi görmeden hiç bir eserini hiç bir kimseye okumamasını emretmiş bulunuyordu. İşte bu Puş Şair Puşkin paratorla karşılaştı. Çar kendisine ilifat etti. İmparatoriçe de Natal- yayı çök beğendi ve saraya devam et" mesine müsaade etti. Natalya gez- meğe, iyi giyinmeğe düşkündü. Ko” casına, daima eserlerini kendisine okuduğu için sıkıldığını, üzüldüğü- nü söyler ve Puşkini kırardı. Puşkin, Çarm arzusu ile birinci Petro tarihini yazmak — için tetkikat yaparken XVİİ üncü yüz yılında çr kan köylü isyanmın şefi Pugaçef hak kında vesikalara rastladı ve bu mev” zuda birroman yazmak sevdasına düştü. İhtilâlin geçtiği yerleri gör mek için izin aldı. Buraları gezdik- ten sonra malikânesine döndü ve Pugaçef tarihini yazarak Pesretburga döndü. Puşkin, hayatında en büyük str yabı sevgili karısı yüzünden çekmiş. tir. Obiraralık şöyle demişti: “Yazı yazabilmek için bekârlığın, serbest hayatın boş zamanlarmı bula- maz oldum. Yüksek sosyete hayatı de yuvarlanıp gidiyorum. Karım modaya pek riayetkârdır.,, kat bu ehemmiyetli mesele de- Puşkini mahveden bir aralık ütün gehirde Natalyanm Paristen gelen Baron Jorj Dantesle alâkadar olduğu dedikodusu idi. Puskine imsasız mektuplar yazr larsk “boynuzlu,, kelimeleriyle tah- kir edildi. Bundan başka bizzat Çar da Natolyaya tulkundu, mütemadi” yen kur yapıyordu. Uzatmıyalım, bu hadiseler Puşki- ni, dedikodudan sonra bacanağı ol masına rağmen karstile alâkasını kesmiyen Dantes ile düelloya mecbur citi. Karlı bir gündü. İki taraf bakem- leri ile gelmişlerdi. Puşkin mem“ İ nundu. Acele ediyordu. Tabancalar dolduruldu. Şimdi iki taraf ayrı ayrı istikametlere ilerliyorlardı. Puşkin bir adım daha ilerliyecek ve ateş edeceks 8. Dentesadımını tamamlamadan tabancasını doğrultmuş ve ateş etmiş tg. Puşkin, yüzü koyun yere kapan- dı. Biraz sonra başmı kaldırarak ra- kibine baktı ve ateş etmek için kuvve ti bitmediğini, beklemesini söyledi Sonra tabancasmı doğrultarak nişan aldı, tetiği çekti. - (Devams 11 ncide)