18 Aralık 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

- HABER — Akşam postası İ (Baş tarafı 1 incide) dra deniz anlaşmasınır. 21 inci mad- desi mucibince tekaüd. sevkedilmesi gelen beş kravözürü hizmette dlakoymak fikrinde olduöunu resmen Amerika ve Japonyava bhiklireceğini söylemiştir. -— Samuel Hoare, İngiltere hukume- tinin bu bapta Amerika ve Japonya ile noktai nazar teatilerinde bulun- muş olduğunu, Amerikanın şayet bu beş krovazöre Büyük Britanyanın İ mniyeti için ihtiyaç varsa hıçbır iti- razda bulunmayacağı cevabını verdi- i ve Japonyadan benüz cevap gel- memiş ise de bunun da müsait ola- cağı ümidinde olduğunu ilâve eyle- Avrupa, süngü aormanı laznı B4 0 halinde dikal sosyalist fırkası icra komitesin- de söz söyliyen Fransız Harbiye na- zırı Daladier Fransanın içtimai ve ici vaziyetini canlandırmış, yakm- refaha kavuşulacağını ümidini iz- ardan sonra demiştir ki: “— Avrupa bir süngü ormanı ha- line gelmiştir. Dünya bu sene tesliha- ta 200 milyar tahsis etminstir.,, Üthiş silâhlanma masrafı Deyli Herald gazetesinden: /| Yedi büyük devlet, silâhlanmak için 1934 de sarfetmiş oldukları parayı, ha- beş misline — çıkarmışlardır. ya, Japonya ve Rüusyanın 1914 deki eri mesarifinin mecmuu 442 'milyozn iliz lirası idi. — (Tahminen 3 milyar lirası); — 1931 de bu yekün 563 milyona çıkmıştır. ( 3milyar 700 mil- yon Türk lirasına yakın) ; bugün bu ye. 2 milyar 290 —milyon civarında. (tahminen 18 milyar Türk lirası). n mütearrız üç devlet: — Almanya, İtalya ve Japonyanın bu husustaki derin miyetlerine rağmen, bu yekünun a- yukarı doğru olduğunu zannediyo. Askeri mesarif listesinin başında Al- manya gelmektedir: 1934 de 95 milyon İngiliz lirası (680 milyon Türk lirası), 1931 de 42 milyor: 6 da 940 milyon, —İngiliz lirası (6 yar 204 milyon Türk lirası).. usya. 1914 de 92 milyon (644 mil- İngiltere; 1914 de 72 — milyon, (500 ailyon Türk lirası) 1931 de 92 milyon 36 da 161 milyon. İtalya 1914 deki 37 milyonluk (250 milyon Türk lirası), masarifine muka. _İ'm sene 150 milyon sarfetmiştir. —e nihayet Japonya, 1914 senesinde- 'î 'teılihntma ancak 19 milyon (130 mil n Türk lirası) masraf ettiği — halde, 936 da bu yekünu 60 milyona (400 mil ton Türk lirasına çıkarmıştır. Hnbe; harbi dolayısile — yapılan fev- talâde masraflar, — İtalyanımn senelik F hasraflarının hesabını bilhassa güçleş. tirmiştir. -Bununla beraber, Habeş — seferi için arfedilen 250 milyonun (1 milyar 600 'Türk lirası) 100 milyonunu esli haya çıkıp, buna bütçeden — ayrıları 50 milyonu ilâve etmek suretile 150 mil- ımluk bir rakam elde edersek, pek de a düşmüş olmayız zannındayız. - Aldatıcı istatistikler Listeye bakınca, Japonya, diğer bü- ük devletlerin yanında sulhperver bir lıjı.et gibi gözükür. İ Maamafih, Japon halkının hayat stan lardının çok aşağı ve doğan güneş im. paratorluğunun diğer endüstrilerle be- taber harp endüstrisinde de istihdam edilen amele gündeliklerinin çok düşük plduğunu unutmamak — lâzımdır. Di- taraftan şunu da — hatırlatalrm ki, a ihtiyacının memleket — dahilinde edilmesi de bazı devletlerin daha ıza silâhlanmalarını intaç ettirmek. lıponyamn harp masrafları yekünu aber, bu yekün Japon bütçesinin € 46 sını teşkil etmektedir. uhtelif devletlerin askeri masrafla- ar, nüfuslarile mukayese edersek, Al- e | e L M eg Sılahlanma yarışının sonu neye varacak - Fıansada toplantılarını yapan ra-| Ser devletlerinkine nisbetle az olmak- marnyanın müthiş silâhlandığını, Rusya- nın ise, bilhassa hudutlarının — genişli- ği nazarı dikkate alınırsa, gayet az si. lâhlandığını görürüz. Almanyanın nüfusu, bu 7 büyük dev- letin mecmu nüfusunun yüzde 11,8 ni teşkil eder. Halbuki, — askeri masarifi umum masraf yekünunun yüzde 41 ri- dir. Rusya ise, yekünun yüzde 29,8 ini teşkil eden nüfusile, masarif yekünunun ancak yüzde 28 zini harcamaktadır. Amerikadaki nisbet şudur: , Nüfus yüzde 22,5 askeri masarif, — yüzde 8,8 Japonya: Nüfusu, yüzde — 12,3, askeri masarif yüzde 2,6. İngiltere: Nüfusu yüzde 8,3, askeri masarif yüzde 7, Fran sa: Nüfusu yüzde 7,4 askeri yüzde 8,1, İtalya nüfusu askeri masarif yüzde 6,6. Beş dakikada 150 bin Ilra İşte şayanı hayret birkaç rakam da. ha. Gözden geçirdiğimiz statistiklere is tinat ederek, yedi büyük devletin, harp hazrılığı için günde 6.500.000 İngiliz li rası (Türk parasile tahminen 39 milyon 'Türk lirası) ve dakikada 4.400 İngiliz lirası (bizim para ile — takriben 30 bin lira) sarfettiklerini anlayabiliriz. Siz bu yazıyı okuyuncaya kadar, bu devletler harp hazırlığı — için daha 150 bin Türk lirası sarfedeceklerdir ve bu, sonuncu — olması Jlâzimgelen harbin hitamından yirmi sene sonra olmakta- dır, Almanyanın İsviçre hududu- na asker sevkiyatı (Baş tarafı 1i incide) Berlin: 17 (A.A.) — Merkezi Stutt- gartta bulunan beşinci kolordu garni. masarif yüzde 7,6, miştir. Bu-takviye kıtaatı; sâlman: ordu-. sunun miktarını 36 fırkaya iblâğ etme. ği âmir olan askeri kanun kadrosu da- hilinde beşinci kolorduyu takviye mak- sadile gönderilmiştir. - Askeri kumatıdanlığın ötedenberi der piş etmekte olduğu büu tedbirler, anor. mal mahiyette değildir. Almanların resmi tekzibi Berlin: 17 (A.A. ) —D.N. B. ajansı bildiriyor: Bazı İsviçre gazeteleri Almanyanın İsviçre hududunda tahşidatta bulundu- ğunu bunun da tecavüzi maksatları ta- zammun ettiğini — yazmaktadırlar. Bu şayialar enternasyonal havayı zehirle. mek ve Avrupa efkârı umüumiyesini telâ şa düşürmek için uydurulmaktadır. Sa- lâhiyettar Alman — mahafilinde bu ha- berlerin baştan başa asılsız olduğu be- yan edilmektedir. Alman iktisat nazırına göre Alman iktisat nazırı doktor Şaht bu- gün neşrettiği bir makalede Almanya- nın iktisat siyasetini anlatarak Alman. ya için iptidat maddeler tedarikinin za- rurt olduğunu kaydetmekte ve — Berlin hükümetinin müstemleke — taleblerine karşı yapılan itirazları cerheylemekte- dir. Alman selirini tenkit Londra: 17 (A.A.) — Mançester Gar diyan, Alman büyük elçisi Fon Rihbent ropun dünkü nutkunu teessüfle karşılı. yarak diyoör ki: “Alman büyük elçisi — daha ilk defa Londraya gelişinde İngiltereye komüniz me karşı gülünç bir serbesti ile müame- le ettiğini beyân ederek bir ders vermek istemişti. Dün de bunu tekrarlan;uş ve komünistliğin Almanyayı — uçurumun kenarınma sürüklemiş olduğunu söylemiş tir. Halbuki bu, tarihi bakımdan hiç de doğru değildir. Filhakika Von Ribbet- rop bugünkü — mevkiini komünistlere borçludur. Çünkü komünistlik olmasay dı nasyonalistler iktidar mevkiline gele. mezdi. Bundan maada — Alman büyük elçisi Almanyanın müstemlekeleri olma dığı hakkındaki mutat şikâyetlerini tek- rarlamıştır. Bu nutuk bir elçinin değil bir siyaset propagandac sının — sözleri- | Heyete Cemiyeti akvam daimi murah- zonlarına yeni takviye kıtaatı gönderilsi " 18 Bırmcıkâ P — 1'336 Sancak etrafında müzakereler (Baş tarafı 1 incide) ginin içi gene kırmızıdır. Bayrak ay- nen Türkiye bayrağı ölçülerindedir. Cemiyet, şubelerini açmıya başla - mıştır. İlk şube Dörtyolda 200 e ya- kın Hataylının iştirakiyle açılmıştır. Bu münasebetle büyük merasim yapıl- mıştır. Sancakta tazyık berdevam Sancaktan gelen haberler Sancak idaresinin Türklere karşı tatbik etti- ği işkence siyasetine tekrar merha - metsizce başladığını göstermektedir. Sancakta ileri gelen Türklerden on kişi yeniden tevkif edilmiş ve bunlar- dan biri mahalli idare memurları ta- rafından atılan dayak neticesinde ö - lüm derecesinde hastaneye kaldırıl - mıştır. Bu soydaşımız ümitsiz bir hal- dedir. Paris müzakereleri Gelen malümata göre hariciye ve- kilimiz Tevfik Rüştü Arasla hariciye umumi kâtibi Numan Menemenci oğ- lu ve diğer heyet azası Fransanın da- veti üzerine Antakya - İskenderun ve havalisi meselesini görüşmek üzere pa zartesi günü Pariste bulunacaklardır. hasrmız Necmeddin Sadık da refakat etmektedir.Bugünlerde Pari- se gidecek olan Fransız büyük elçisi Ponso hareketini tehir etmiştir. Pa - risteki müzakereler esnasında Sancak meselesi raportörü olan İsveç harici- ye nazırı namına İsveçin Paris sefiri bulunacaktır. Sancağa gidecek müşahit Heyet Cenevre, 17 (A. A.) — İskenderuna gönderilecek — müşahidler — komitesi İsviçreli, bir Hollandalı ve bir Nor- veçliden mürekkep olacaktır. Alâka - dar hükümetler bu müşahidleri şark işlerini bilen zevat arasından intihap edecteklerdir. Hudutta tedbir almışlar “Sancakta sükün hüküm sürmekte - dir.”Bununla beraber, muhtemel hâdi- selerin önüne geçmek için, Türkiye - Suriye hududunda emniyet tedbirleri ittihaz edilmiştir. Suriye meb'usları Arap ve Türk a- halinin intihap mücadelesi esnasmda iki kişinin ölümüne ve 20 kişinin ya- ralanmasma sebep olan hâdiselerden dolayı müttefikan müteessif bulun - maktadırlar, Fransız gazeteleri ne yazıyor? Sancak davamız etrafında şimdiye kadar ısrarlı bir süküt muhafaza e- den Fransız matbuatı meselenin mil- letler cemiyetine intikalinden sonra hararetli neşriyata başlamışlardır. “Le Journal,, Sancak meselesinden bahsederek diyor ki: “1934 senesinde biz Fransa ile Tür- kiye arasında mütekabil yardım misa- kt aktedilmesi hakkında vukubulan tekliflere karşı kulak asmadık. O va- kit yapılan bu hatayı tamir etmek i- çin henüz vakit geçmiş değildir. Bu- günkü Fransız - Türk ihtilâfı bu ci - heti nazarı dikkate almak için bir fır- sat sayılabilir.., Cürmümeşhut- ta şampiyon ! Bir Ermeni üst üste dört suç işledi Dün, Beyoğlunda üst üste dört sıu; işliyen İstepan adında bir adam cür- mümeşhut mahkemesine verilmiştir. Tahtakalede çömlekçilik eden İstepan Beyoğlunda birkaç kişiyle kavga et - miş, birisini döğmüş, bir başkasma da hakaret etmiştir. Polisler tarafından — yakalanarak merkeze götürülen ve polislere de haka rette bulunan İstepan bununla da kal- mıyarak hakkında tutulan zabıt vara- kasının imha edilmesini temin için po- lis Lütfi ve Necatiye rüşvet teklif et- miştir. Polisler keyfiyeti müddeiumumiliğe haber vermişler, sivil memurlarla alı- nan tertibat sayesinde İstepan parayı Akdenız meselesınde İtalya ile İngiltere nihayet anlaşdı mı? İngiliz Hariciye Nazırı şimdilik izahat veremiyeceğini söyledi Havas ajansına nazaran İngiltere ile İtalya Akdeniz için muvakkat bir anlaşma yapmışlardır. Ancak şu se- beplerden dolayı bunun resmen ilân edilmemiş olduğu ilâve edilmektedir. | — İngiltere ile İtalya Adisababa- daki sefaret meselesini halletmek ar- zusundadırlar. Bu mesele hali hazır- da Londra ile -Roma arasındaki mü- zakerelerin mevzuunu teşkil etmek- tedir. 2 — İngiltere, kendisile İtalya ara- sında İspanya meselesi yüzünden hiç bir ihtilâf çıkmamasından emin ol- mak istemektedir. ı ltalyanm Alman nüfuzundan çev- rilerek Fransa ile İngilterenin bitaraf- lığma iltihak edeceği ümidi izhar olun maktadır. Avam kamarasında izahat Avam Kamarasında bu hususta so- rulan bir suale cevaben İngiliz Hari- ciye nazırı Eden demiştir ki: “— İngiliz ve İtalyan hükümetleri arasında noktai nazar teatisine de- vam edilmektedir. Ancak şimdilik bu mesele hakkında beyanatta bulu- nacak vaziyette değilim.,, - Haleb, (A..A.).—-. Havas bildiriyor: )- verirken cürmümeşhut halinde yaka - Git lanmıştır. Moskova 17 (Radyo) — Madrit mil-| li müdafaa komitesi reisi general Mua- ha, hükümet kuvvetlerinin, gerek bir. çok âsilerin kendilerine ilhakı, gerekse yeniden birçok techizat ve esliha satın almaları dolayısile son derece takviye edildiklerini ve isyanın pek — yakında bastırılacağını beyan etmiştir. Yeni muvaflfakiyetler Moskova 17 (Radyo) — Hükümet milislerinin Sandanseraya yaptıkları bir taarruz esnasında, isyancıların elinden birçok ganimet ve bu meyanda Alman mamulâtı gaz bombaları ve gaz maıke— leri alrnmıştır. Asileri dehalete davet Moskova 17 (Radyo) — Hükümete mensup tayyareler, isyancıların mevzile ri üzerinde uçarak — beyannameler at- mışlardır. Bu beyannamelerde, hükümete ilti. si takdirde pek yakında şiddetle cezâ- landırılacakları bildirilmektedir." ” Franka müşkül vaz.yette İspanyada general Frankonun müş. kül bir vaziyette olduğu gelen haberler- den anlaşılmaktadır. Generalin bir emir namesile 1931 sınıfının ihtiyat subay ve assubayları beş gün içinde mahalli me- muriyetlerine gitmeğe davet edilmişler dir. Bunlar mezkür sınıfın askerlerine talim yaptıracaklardır. Hava taarruzu Madrit millt müdafaa komitesi şöyle bir tebliğ neşretmiştir: “Hükümet küuvvetlerinin aşılmaz bir mania teşkil ettikleri Baodilla mıntaka. sında asiler hücumlarına devam eder- lerken hükümet kuvvetlerini diğer mın takalarda kabil olabildiği kadar tutmak için asiler 24 saattenberi Madritin her tarafında şiddetli bir tazyik yapmakta- dırlar. Son hava muharebesi muühasematın bidayetindenberi cereyan edenlerin tay- yare adedi itibarile en mühimmi olmuş- tür. Asilerin üç motörlü — 20 Yunkers bombardıman tayyaresi ve 28 Heinkel avcı tayyaresi bu muharebeye — iştirak hak edecek isyancıların affedileceği, ak-| İs yanı etmiş ve hükümetin 25 avcı — tayyaresi bunları harbe tutuşmağa icbar etmiştir. Gerek asilerden gerek — hükümet kuv- vetlerinden beşer tayyare düşmüştür.,, İspanyadaki Almanların zavallı aileleri Londra 16 (A.A.) — Mançester Gu- ardian gazetesine göre, İspanyada hiz- met eden ÂAlman askerlerinin ana ve ba- baları, oğullarının askeri talim ve ter- biye almak için meçhül bir yere gönde. rildiklerinden haberdar — olmuşlardır. Bunlara mektup ve telgraflarını Berlin. posta merkezlerine 10 numara altında göndermeleri bildirilmiştir. Bu askerlerin ana ve babalarına, oğul İarının manevralar esnasında ölüm de- recesinde ağır yaralar aldıklarıma dair resmi tebligat gelmeğe başlamıştır. —- Atmanlar bir ingiliz gemisini durdurdular “Verilen bir habere göre de OÖxförd adındaki İngiliz vapurunnun — kaptanı, Portekiz sahilleri açıklarından geçerken “Deutschland,, ismindeki Alman harn gemisi tarafından vapurun — durdurula- rak nereden gelip nereye gitmekte ol. duğunun sorulmuş ve bu malümat alın- dıktan sonra vapurun serbest bırakılmış olduğunu beyan etmiştir. City of Oxford, Yakınşarkta hamule ile Liverpoldan hareket etmişti. Vapur, burada kısa bir zaman kalacaktır. Amerika tavassulta bulunacak Amerika ittihadı konferansı İspanya milletine hitaben dahilt harbe nihayet verilmesi için bir beyanname neşretme- ğe karar vermiştir. Aslier neden kabul etmiyorlar acabha ? Londra: 17 (A.A.) — Madrit hükü. meti, İspanyol ithalât noktalarının mü- rakabesi hakkında ademi müdahale ko- mitesi tarafından yapılan teklif esas iti, barile kabul etmiştir. Ancak Madrit hü- kümeti bu teklifleri münakaşa ve ica- bında tamamile reddetmek hakkını mu hafaza etmektedir. Frankonun cevabi henüz gelmemiştir. Bulgaristandan gelecek Türk muhacırlar Mal ve mülklerini Bulgaristanda serbesitçe satamıyacaklar Sofya (Hususi muhabirimizden ) — Resmi devlet gazetesinin on dört tarihli nüshasında neşrolunan bit ka- nunu mahsusla, Bulgar hükümeti hicret eden Türklerin gayri menkul emval ve emlâkini serbest olarak sat- malarını yasak etmiştir. On iki eylül 1936 tarihinden sonra vekâletname verip de hicret etmiş olanların vekâ-)|. letnameleri muteber ad.lcdilmiyecektir Hicret etmek istiyenler emlâklerinin tasfiye ve satışı için belediyelerde te- şekkül edecek hususi komisyonlara istida ile müracaat edecekler ve bu komisyonlar, münasip görecekleri fiyatlar üzerinden, Bulgar çiftçiye ko- li operatif bankası namma, Türklerin emlâkini satın alacaklardır. Hicret edecek Türklerin, devlete, hususi eşhasa, bankalara olan borçla- tr ödendikten sonra artan paralar kend'sine verilecektir. Her Türk, hic- ret etmezden önce malını mülkünü satıp tasfiye etmeğe riecburdur. —i Istanbul Iş dairesi İstanbul iş bürosu başmüfettişi Ha- lük bu sabahtan itibaren yeni vazife- sine başlamıştır. İş bürosu için daire henüz hazırlanmaktadır. Başmüfettiş, sanayi müfettişliğinde çalışmaktadır. -