22 Kasım 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

| sine verildiğini tafsil ettikten Fransız ve Türk notaları (Baştarafı | incide) EBundan sonra notada Fransanın Su- riye ve Lübnanı istiklâl ve inkişafa gö- türmek vazifesile mükellef — kılındığı - zikredilerek mahalli — muhtariyetlerin vaziyetin müsaadesi nisbetinde inkişa- — finr temin, bu iki deyvletin harici müna- sebatını sevk ve idare, topraklarını zı- yadan ve yabancı bir devlet murakabe- — si altına konulmaktan vikaye ve muüuh- — telif ekalliyet unsurlarının serbestçe in- kişafını temin gibi hususatın da uhde- sonra, 1921 itilâfnamesinin İskenderün San- -— cağı hakkındaki hükümlerinin — tatbiki — maksadile Fransa tarafından alınan ted | birlerin manda muahedesi çerçevesine — tamamen tetabuk ettiğini söylemekte- Notanın en mühim kısmı Notanın davamıza taallük — eden en — mühim kısmı Sancağa ait olan kısmı- dır. — Buü kısımda Suriye devletine tâbi bir Sancağın ayrı muameleye — tâbi tutul- — masına Fransa hükümetince imkân ol- — madığı, çünkü bu takdirde, üçüncü bir |— devlet daha ihdas etmek gibi bir - vazi- — yet hasıl olacağı söylenmekte, bu vazi- — yetin, Suriyenin parçalanması manasını — ifade edeceği, halbuki Fransanın, Suri- ' ye devletini böyle bir — ihtimale karşı O tahtı temine almakla hassaten mükellef - bulunduğu ileri sürülmektedir. Fransız notası, bundan sonra, gene — 1021 tarihli itilâfnamenin İskenderün — mmtakasımna husust bir idare statüsü verileceğinden bâhis 7 inci maddesine O nakli kelâm ederek, bu maddenin, siya- — &İ bir statüden kat'iyyen bahsetmediği- ni, Sancak ahalisi için, Suriye halkın- — dan aytı bir şekilde kendi kendini idare | hakkını tanımadığını, Ankara : itilâfna- mesinde, İskenderun meselesinin, idari | bir muhtariyet — ihdası, dil ve kültür w_'uı'erbcatî'ıerinîn himayesi esasları dahilin 'îde mevzuu bahsedildiğini zikreylemekte nuîmryacaör sarahatle takarrür ettiğine agöru Suriyeye istiklâl verilmesi keyfi- yetinin endişe verecek hiçbir mahiyet taşımadığmı iddia eylemektedir. Cevabımız | Fransız notasına karşı cevabımız bu |—âyın 17 sinde Fransız hariciyesine tev- |di edilmiştir. Bu notada Fransız nota- Bının ihtiva ettiği maddelere yegân ye- _' ân cevap verilmektedir. Fransız notasının işhad ettiği muh- telif Tauahedelerin ve itilâfnamelerin — hakiki mana ve kuvvetlerini tahlil ede- |rek notaya madde madde cevap - teşkil eden müukabil notamız Milletler Cemi- yeti — paktını da ihtiva eden — Versay “muahedesinin akdi tarihinde, Suriyede- _ vaziyetı'n, bugün mevzuubahis hâdi- üzerınde hiçbir hukuki netice tevlid ... iyecek bir mahiyeti haiz bulunmak- © ta olduğunu izah ettikten sonra, evvelâ O sının bir kısmını şartsız ı'_,. Remo itilâfnamesini zikrederek, i- tilâf devletleri arasında aktedilen o mu- ede ile Fransaya verilen manda her kadar “Suriye,, tabirile ifade edilen hir kısım araziye ait bulunuyor ise de, n tarihte Türkiyeden ayrılacak olan a- Tazinin, hukukan henüz malüm bile bu- Junmadığına göre, bu “Suriye,, tabifti- nîn mutlak bir tahdit ifade edemiyece- i izah eylemektedir. İf'ırıgıllmlz şarlta muallaktı — Notamız bundan sonra Ankara itilâf jamesi imza edildiği zaman şarkta “Su ye devleti,, isimli bir siyasi teşekkül )v ulunmadığını ve Fransa ile — yapilan müzakelerden sonra bunlara — kat'i ve hukukt bir şekil veren Lozan ahitname- i mucibince Türkiyenin bu arazi parça- olarak fakat — şimdi mevzuu bahsolan diğer kısımını şartlar dahilinde terkettiği — hatırlatıl- makta ve Lozan muahedesinin 16 ıncı maddesinde bu feragatin ancak İmpara- torlüktan ayrılan ahali lehine — yapıl- odığının musarrah olduğunu — söylemek- tedir. |— Bu sarahate binaen, Fransa, Suriye liz nndekı hâkimiyetine nihayet verir z, Türkiyenin sarta muallâk ola- k terkettiği İskenderun ve Antakya mtakaları üÜzerindeki hâkimiyete te- irils edecek olan —alâkadarlar ancak 1_79211 ve 1923 tarihli muahede ahkâmına göre, bu mıntakala- rın Türk ahalisi olabilir. Milletler cemiyeti konseyi, 24 tem- muz 1922 tarihinde kabul ettiği man- da muahedesinde ilk defa olarak Suri- ye ve Lübnandan bahsettiği sırada İs- kenderün ve Antakya mıntakalarını sü- kütla geçmektedir. Bu süküt, mezkür mıntakaların Suriye ve Lübnan tabirin- den hariç tütulduğu şeklinde tefsir edi- lecek olursa 1921 itilâfnmamesi ahkâmı- na müuvafık, aksi takdirde, bu itilâfna- meye açıkça aykırıdır. Hakkımızı isbat eden bir delil daha Lozari muahedesinde Ankara itilâf- namesine dair hiçbir münakaşa — olma- dığını hatırlatan notamız bilâkis bu iti- lâfname ile merbutatnım — mer'iyetinin tasdikini mübeyyin mektuplar teati e- dildiğini ilâve ederek itilâfname proto- kolunda, İskenderun ve Antakya mınta kaları halkına Türk sancağını havi hu- susi bir bayrak — verilmesi hakkında, Türk müurahhası tarafından ileri sürü- len talepten ve Fransız murahhasının bu mıntaka halkına böyle bir hak veril- diği takdirde bunun faydalı — olacağını takdir ettiği cihetle hükümeti metbua- sı nezdinde icap eden teşebbüsata te- vessül vadinde bulunduğundan bahse- dilmektedir. Bu protokol, — General Pellenin 24 temmuz 1923 tarihli mektubile tasdik edildiğine ve mevzuubahis bayrak hak- kında hiçbir red veya kaydi — ihtiyati meyvcut bulunmadığına göre, bu nokta, o mıntaka Türkleri lehine olarak tanın- mış bir hakkr müktesep olması — iktiza eylemektedir. O tarihte Suriye siyasi bir teşekkül değildi Notamızda, bundan sonra, 1921 iti- lâfnamesinin Suriye namına hareket e- den mandater Fransa tarafından imza edildiği iddiasnıa cevap olarak, Türki- yenin o tarihte Suriye — mandasını ve bundan mütevellit hukuku tanımadık- tan başka, Suriye ismile siyasi- bir te- şekkülün mevcudiyetini de tanımadığı, binaenaleyh, henüz — gayrimevcut bir teşekkülün zımni vekâletnamesine İsti- naden beynelmilel bir muahede akdini derpiş etmesine imkân bulunmadığı i- zah edilmektedir. Şu hale göre, Anka- rada tesis edilen muhtariyet Suriye dev leti çerçevesi dahilinde değil, — Fransız otoritesi çerçevesi dahilinde teessüs et- miş olup, tam ve kâmil bir istiklâle doğ ru gitmesi mukadder bir muhtariyettir. 1921 ve 1923 tarihli — muahedelerin nısfet ve adalet dairesinde tatbiki, Tür kiye tarafından İskenderun ve Antakya mmtakaları üzerinde kendisine hiçbir hak tanınmamış olan Suriyenin inkısamı gibi telâkki edilemez. Muahedelere riayet edilmezse... Notamiz, rihayet Fransa hükümeti- nin, harekâtını muahedeler — ahkâmile telif etmediği — takdirde, Türkiyenin, kendisini, mevcut itilâfnamelerin heyeti umumiyesile gayri mukayyet — telâkki etmek mecburiyetinde kalacağımı, o za- man iki memleketi ayıracak olan hudut hattını; tarafeynin muvafakatile tesbiti icap edeceğine göre, ancak bu takdirde Suriye müurahhaslarile yeni müzakerata | girişmenin derpiş edilebileceğini beyan ettmektedir. Beyaz kitapta zikri geçen muahedeler Beyaz kitapta zikri geçen Milletler cemiyeti misakının 22 inci maddeşinin esası, evvelce idaresi altında bulundur- dukları devletlerin hâkimiyetinden, har bin neticesinde ayrılan müstemlekeler- de ve arazide sakin olup, henüz kendi kendilerini idareye muktedir bulunmı- yan milletleri, inkişaf etmiş milletlerin vesayeti alttna koymaktır. Bu vasi mil- letler, mandaterlik vazifesini Milletler cemiyeti namına ifa edeceklerdir. Ankara itilâ'namesi 20 teşrinievvel 1921 tarihinde imza- lanan Ankara — itilâfnamesinin 7 inci maddesinde İskenderun mıntakası için hususi bir idare rejimi ihdas edileceği ve bu mıntakada oturan Türk ırkından ahalinin kültürlerinin inkişafı için her türlü kolaylıklara mazhar bulunacakla- rı ve Türk dilinin, mezkür havalide res mi? dil mahiyeti taşryacağı musarrahtır. Hnsusi bayrak meselesi beynelmilel iki Mukabil notamızda mevzuu bahsolanı mnmı,—nşım postağı Ege mıntakasında Tütünlerimizin çoğu satıldı Fiyatlar 70 ilâ 90 kuruş arasındadır Ege mıntakasında bu sene 32 milyon kiloyu bulan tütün rekoltesinin 28 mil- yon kilosu son gelen haberlere göre TÜ ilâ 90 kuruş arasında satılmıştır. Mahsulün böyle mühim bir kısmının hem de yirmi gün kadar kısa bir za- manda ve değer fiatla satılması zür- ram yüzünü güldürmüştür. Geri kalan 4 milyon kilonun da bu ay sonuna kadar tamamen satılacaği | tahmin edilmektedir. Tütünlerin bu kadar çabuk ve iyi fiatla satılmasıma Amerikalı şirketle- rin bu sene mühim miktarda mübaya- atta bulunmaları sebep olmuştur. .rr1r Talebe birliği Ankara, 21 (A.A.) — Dahiliye ve- kâletinden tebliğ olunmuştur: Dün, 20 teşrinisani 1936 da İstan- bulda Milli talebe birliğinin siyasi bir miting daveti yapacağı öğrenilmişti. Tahkikat neticesinde bugün bu mitin« gin, İstanbul idare âmirlerinin resmi nasihatlerine rağmen ve kanunnen İlâ- zımgelen izin alınmaksızın yapıldığı ve bu harekete Milli Talebe birliğinin ön- ayak olduğu anlaşıldı. Türkiye Cum» huriyeti hükümeti, talebenin siyasi ve kendi maddi ve manevi çalışma top luluklarını dağıtacak işlere kapılma- larmı hiç bir zaman hoş görmemiş, ta- lebe ve hocalar arasında böyle birlik« ler yapilmasımı memleketin kültürel terakkisine mani telâkki etmiştir. Son tecrübe, bu kanaatin isabetini bir kat daha isbat etmiştir. Binaena- leyh hükümetçe bu teşekkülleri mene- decek kanuni tedbirler alımmıştır. Bu gibi teşekkülleri mevcut farzedenler hakkında yapılacak muüamele kanunla- rımiızda sarihtir. Dünkü taplantı İstanbul, 21 (ALA.) — Millâ Türk talebe birliği mensup. larından Üniversite, lise ve orta mek. tep mensubu;bazı gençler, evvelce ka. rarlaştırdıkları veçhile bugün toplan. menedilmişlerdir. Polis, toplantiyi müsaadesiz tertip edenleri yakalamıştır.. hususit bayrak meselesi, Ankara itilâf- dan maada, ayni itilâfname, İskende- run limanında, Türk tebaasının, Türk emvalinin ve Türk bayrağının, liman- dan istifade hususunda tam bir serbes- tiye malik olduktan — başka, memleket halkı ile müsavi muameleye mazhar bu- lunacaklarını da tasrih eylemektedir. Gene bu itilâfnamede, — Türkiyeden gelecek veya Türkiyeye girecek olan malların transit muamelesine Türkiye- ye bu hususlarda gösterilecek kolaylık- lara, Türk gemilerinden alınacak rüsu- mun mahalli bayrağı hâmil gemilerden alıman rüsumdan ka'tiyyen farksız ola- cağına dair muhtelif hükümler mevcut- tur, Memurlar Türk olacaktı Fransız murahhasının Türk — heyeti rahhasasına hitap eden 20 teşrinievvel 1921 tarihli bir mektubunda da, İsken- derun mıntakasının hususi idare rejimi münasebetile, Türk ekseriyetinin sakin larının umumiyetle Türk ırkından ola- cakları, Türk kültürünün inkişafı için her türlü kolaylıklardan istifade edecek mektepler açılacağı ve bu rejimin, keza Antakyaya ve 8 inci maddede gösterilen hattırm cenubunda kalacak eski Adana vilâyeti aksamına da tatbik — edileceği mezkürdur. Sancata vaziyet Antakyadan gelen — haberlere göre Sancaktaki tazyik siyasetinde bir deği- şiklik olmamıştır. “Yenigün,, gazetesinin tekrar neşrine ve sahiplerinin Antakyaya dönmesine elân müsaade edilmemiştir. Bir traftan da Antakyada yapılan tedhişi Fransız hükümetinin takbih ettiği ve — Suriye fevkalâde komiserliği ve Sancak delege- sine bu hususta çok şiddetli talimat ve- rildiği söylenmektedir. Suriye seçiminin — yeniden tehiri de mevzuu bahsolmaktadır, mak istemişlerse de - polis tarafından |. namesinde sarahaten mukayyettir. Bun! bulunduğu mıntakalarda, idare memür-| -— 22 Iiînc!!eşr!n — 1936 Ankara küçük sanatlar sergisine gön derilmiş eşyalardan bazılarının sergide teşhir edilmemesinden dolayı sahipleri- nin eşyanın kaybolduğuna zahip olduk- larını ve müracaatlarda bulunduklarını yazmıştık. Ankaradan bu hususta — yaptığımız tahkikata göre alâkadarlar işi — derhal tetkik ve böyle bir şey olduğunu tesbit etmişlerdir. Yalnız sergi evinin darlığın Ankara küçük sanatlar sergisinde Bazı eşyalar neder kayıp sanıldı ? Bu vaziyet sergi evinin darlığı dolayısiyl bir kısım eşyanın teşhir edilememesindet ileri gelmiştir dan dolayı bir kısım eşya teşhir edüel miş ve şahipleri bundan dolayı — telâ düşmüşlerdir. Yoksa eşyalar tamam b lunmaktadır, Ankara sergisine iştirak edenlere V rilen ikramiyelerden başka aytıca M dalyeler de verilecektir. Bu madalyel yakında vilâyetler vasıtasile —eshabr tevzi edilecektir. idaresi Londra, 22 (Hususi) — İspan- yada vaziyet hâlâ taayyün edeme- miştir. Havadan ve yerden bombar- dıman eskisi gibi devam — ediyor. Şehir tedricen — harabe haline gel- mekte ve zayiat artmaktadır. Bunun la beraber, asiler, geçen hafta geç- meğe muvaf'ak oldukları Manzanaro şehrinden sonra aldıkları üniversite şehrinden Madritin merkezine doğru ilerliyememişlerdir. Üniversite şehri Madritin dışın- da bulunuyor. Irlanda mavi gömlekli faşistleri reisleri O' Duff ile beraber, İspanyo! astilerine yardım etmek üzere İspan- yaya hareket etmişlerdir. Madritteki harp ise, birdenbire bastıran kar dolayısiyle sekteye uğra mıştır. Kadizden gelen bir hâmere göre dün 30 bumbardıman ve 20 avcı tayyaresi Madrit hükümet mevzilerini banılmaı dıman etmiştir. Mukavemet — etmek istiyen hükümet tayyarelcrınden der dü düşürülmüştür. Madritten sonra tayyareler şehrin şimali barbi — sayfiyeleriy!» içinde barikat yapmış bazı sokakla: rı ateş altıma almıştır. Ispanyada Sovyeat İdaresine italya da tahammill edemezmiş Roma, 21 (A.A.) — Havas a- jansı bildiriyor: “Ciornale d'İtalia,, diyor ki: “ŞSurası bilinmelidir ki, İtalya, İs- panyol topraklarında yeni bir Rus ihtilâli esasımın yerleşmesine müsaa- de etmiyecektir. Avrupayı — komü- nizmden müdafaaya karar vermiş ©- lan Almanya ve İtalya ve Asyada ayv ni kararı olan Japonya, böyle bir va- ziyete seyirci kalmtyacaklar ve Sav: yetlerin böyle bir mütecaviz teşeb büsüne karşı harekete geçecekler- dir ,, “ Merhamet yolculuğu , Morning Post gazetesinde okun- duğuna göre, İngiltere parlâmento- su azasından iki sosyalist, bir - libe- ral ve bir muhafazakâr olmak üzere dört mebus İspanyaya gitmek iste: mektedirler. Bu seyahatlerine “Merhamet yo! culuğu,, adı vermektedirler. hları eline düştüsğü zaman halka ya- pılması muhtemel olâan — mezalimin derecesini azaltmağa çalışacaklardır. İnsıliz mebusları, kendilerinin orade bulunmasiyle mezalimin hafifliyece- &i ümidindedirler. Fasta isyan (Baş tarafı | incide) Fas, Rabat, Kazablanka ve Oudjide karışıklıklar çıkmıştır. Lübnarda şıklık ve nümayişler devam etmekte- dir. Trablus Şamın muhtelif askeri ler şehrin merkezinde sıkıştırılmış ve akşama kadar ateğ teati edilmiştir. Ak şam üzeri asiler teslim olmuştur,. Madrit General Frankonun Fas Diğer taraftan Lübnanda da karı-| | karakollarına hücum eden nümayisci-| İspanya isyanı İtalya, Barselonada Sovyet kurulmasına tahammül edemezmiş Bu ziyaret, İspanyadan dönü parlâmento azalarına konferans * ren bir ingiliz gazeteci — tarafında teklif edilmiştir. Onun dediğine bi kılırsa, asiler reisi general Frank İngiltere tarafından tanınmağı - ço arzü - etmektedir. Binaenaleyh İngi tereden gelmiş parlâmento — azala Madritte bulunursa, askerlerini hi hangi taşkm hareketten alıkor. — Bununla beraber İngiltere - hi kümeti böyle bir seyahate çıkılm! masını gayri resmi surette tavsive © mektedir. Sarhoş bir ka- dının marifeti Bütün mahalleli geci yarısı sokağa uğrad Dün gece bir sarhoş kadın Kadık? yünda Mihiirdarrda avtele3- AD ' miştir. Saat 21 kararlarında o civarın poli devriyesi, bekçiler ve halk Bağ sok3 ğından acı acı bir düdük sesi geldiğif işitmişler ve o tarafa koşmuşlard!! Polisler Bağ sokağına - girdikleri 2 man düdük sesleri elân devam etmel teydi. Nihayet bu düdüğü İzmaro Ni mında bir kadınm evinden çaldığı 3! laşılmıştır. İzmaronun bu kadar ki kapıya geldikten sonra aklı başıma ge miş ve düdüğü kapısı kurcalandığı ' çin çaldığını söylemiştir. Halbuki yt pilan tahkikat İzmaronun fitil gi sarhöş olduğunu ve keyf olsun di! düdük çaldığını göstermiş, hakkır takibata girişilmiştir. Bir camcı ağır yaralandı Dün bir camcı kurduğu iskeledi düşerek feci bir şekilde yaralanmışt! Feriköyünde, Kuyulu sokakta 100 n maralı Yeni Türk mensucat fabrikasti da arka taraf camlarını takan Hüsey çalışırken iskelenin ayağı kaymış ? 4,5 metro yükseklikten düşen Hüsey ağır surette yaralanmışstır, Camcı il de veremiyecek bir halde hastane; kaldırılmıstır. Çakı ile Saçını kesmişler Bir mühendisin kızı olan Azon d pölise müracaatla garip bir şikâyel bulunmuştur. Bu kızın şikâyetine 'dört gün evvel Yedikuüleden gelirk önüne iki kişi çıkmış ve saçını Çi ile kesmişlerdir. Bu iki kişinin Deb amelesinden, Mehmet ve Mustafa | dukları anlaşılmış, haklarında takil ta başlanmıştır. — — HABER istanbulun eri Çok satıla tuakiki akşçaımı gazotesıü ilânlarını HABER'e verenler kâr ederler.