3 Temmuz 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9

8 'Temmüz — 1936 Boğazlar konferansında! 3 müsaadenin alınması mevzuu ba - Boğazlar ! İhareket etmiş olması diğer dev İletlere karşı misal olarak gösteril »; mek İstenmiş ve bu itibarla Tür - kiyeye birçok takdirler yapılmış - ği Halbuki ahvali başka bir a" deseden görenler, Türkiyenin ha *| m halde Boğazlarda kısmen i hkimat yapmış olduğunu ve şim di ise bunun tasdikini temin ile bir Mite son maniaları izale etmek ci” hetine gittiğini ve bu talebi kabul edilmez ise dahi tahkimatta bulur MaCaĞINI temin etmektedirler. i Stampa gazetesi de neşrettiği «bir makalede bilhassa şu noktaya yöşaret etmektedir; yet mantıki olarak şurası i edilmelidir ki Tuna üzerinde beynelmilel noktaj nazardan tica" et Seyriseferini tanzim eden tam ir Nizamname mevcuttur. Halbu- ki bu ticaret de Boğazlardan geçe" ii. için tek bir devletin kontre- m zaruretinde bu işaret Sovyetlerin itirazları yapacakları ziyaret için böyle bir his değildir. Karadenizle alâkadar bir mese. le de, bu denizde sahildar olan memleketlerin sahildar olmıyan devletler sırasma indirilmesi hiç bir zaman varit olamaz. Çünkü sa- hildar olmıyan devletlerin yegâne menfaatleri yapacakları ziyaret - lerden ibaret kalmaktadır. Türk teklifinin, kendisi ile dostane mü- nasebetlerde bulunan ve Türkiye- nin menfaatlerini gözeten Sovyet Rusyanın menfaatlerini gereği ka- dar gözetmediği aşikârdır. Şurası da aşikârdır ki, Türkiyenin bu ha- reketinde, Sovyet Rusyaya muha: lif bazı cereyanların Türk politi- kası üzerinde yaptıkları tesirler görünmektedir. Türkiyenin Montrö konferan - sında takındığı vaziyetin, her iki memleket arasmda uzun müddet. tenberi mevcut olan münasebet - lerden beklenilecek kadar Rusya - İ ya karşı dostane olmadığını tees- Moskovada çıkan “Pravda , ga" tetesi Boğazlar hakkı ühi ba nda hi Bir makale yaz İk er a e mıştır. Gazele ez- Şümle sözle diyor: Prensip itibariyle Boğazlar süfle kaydetmek mecburiyetinde bulunuyoruz. a a Mukavâlenin gelecek halta imzalanması muhtems! Londradan gelen haberlere göre, | teselesinin iki hal çaresi vârdır:Ya yŞaradeniz içinde ancak sahil dev- Şiilerin gemileri bulunabilecektir. ei açık deniz ilân > Fakat Montrö konferansına iş“! irak eden devletler, Karadenizi Kapalı bir deniz olarak kabul et hek İstemedikleri takdirde, Sov “et Rusya, sahildar devletlerin ge- İ dilerinin Boğaziçi ve Çanakkale-| Wen serbestçe pç*çmelerini istemek akkını haiz bulunmalıdır.., | — İ Japonyanın bu talep karşında ındığı vaziyeti bilhassa mev- bahseden “Pravda,, gazetesi, ponyanın Karadenizle hiç bir retle alâkadar olmadığını ve bu #ziyetin, Sovyet aleyhtarı prensip Politikasının bir neticesi oldu gi arı ve ezcüimle demek») Karadenize serbestçe girme ve akma hakkı ancak sahildar mem: leri alâkadar edecek bir me”| gin de Ve Karadenizin sahipleri" | ,, * ancak bu devletler olma: Gİ aşikârdır. i g P, Pravdanın iğbiragı | Avda Türkiyenin talebine ge- g “şu Yle demektedir: Gün da sayanı teessüftür ki Mara © bile, Karadenizde sahil - si A “vletlerin hakları bakımın - Briyya | ve tebellür ea ınmamıştır; kiy *etmiş olduğu ( projede,| aradenizde sahildar etler gemilerinin çıkış hak- ayı; erleketlere ziyarete ge- eği sahildar memleketler i- Bk had a ottiği 15 bin tonilâto. İllektedi,. ımdirilmesini teklif et-. etmiş bir By in e ge me Türk projesi Karadeniz- ŞA geni ar memleketler için da -| İektedi sıkış imkânları kabul et: gens ir. Fakat bu (devletlere “Pp muhtelif harp | gemileri- İş rm, Türkiye | tarafından X “<ek hususi müsaadelere tâbi gimaktadır. #,. © Hibarla, Sovyet harp gemi. pfinin Kerkieniz diz eği Bal 4 denizine, veya Bahri Mubiti Pali veya pasifik denizine gi- ye Sovyet Rusyanın diğer sahi! vetlerini takviye edebilmesi i- 4 yenin müsandesini al ik gerekecektir. Halbuki, sahil - #r olmıyan devletler gemilerinin : gelecek hafta zarfında yeni Boğaz lar mukavelesi hazırlanmış olacak ve mukavele ağlebi ihtimal gelecek haftanm sonunda imzalanacaktır. Eğer Türkiye bu meselede mu- tavassıt bir hal çaresi bulmak ar- zusunda İse, — ki buna varılması için Bay Litvinof Türk tekliflerini esas bilmeyi kabul etmiştir — bu çare, aşağıdaki şartları gözetme- lidir; I — Rusyanın da bütün geniş- liği ile gözetmeye hazır bulundu - ğu Türkiyenin emniyet ve men faatleri, 2 — Emni. “ini Karadeniz dı. şında da müdafaa etmek mecbu - riyetinde olan Sovyet Rusyanın da dahil olduğu Karadenizde sahil - dar memleketlerin menfaatleri, 3 — Karadenizde sahildar memleketlere (yardım edilmesini istiyebilecek olan milletler cemi - yeti statüsünün nazarı itibara a- İrmması.,, Makalenin sonunda, Pravda gazetesi, kendi emniyetinin müda faasını Türkiyenin emniyeti mü - dafaasından üstün addetmediğini, ve ker'di menfaatlerinin o korun ınasını da dünya sulhunun korun masına tercih etmediğini yazmak tadır. “Sovyet Rusyanın umumi sulhun teminine tur.,, dilekleri, matuf» ingiliz muhalifleri “Derli Ekspres, gazetesinin Cenevre muhabirinin yazdığına gö re, Litvinof ile Eden başbaşa gö- rüşerek İngiltere ve Rusya harp gemilerinin boğazlardan geçiril - mesi hususunda bir o anlaşmanın esas noktalarmı tesbit etmişler - dir. Muhabir diyor ki: Anladığrma göre, şimdi hazır. lanmış olan ihzari anlaşma, ilerde yeni bir muahede halini alacak- tır, Anlaşmanın esas noktası şu- dur: Rusya, boğazlardan harp gemi lerini içeri ve dışarı geçirmek hu- susunda tamamile serbesti hakkı - na malik olacaktır. Geçen hafta (o Montröde Türk projesinde ileri sürülen tekliflere dahi muvafakat edilmiştir.,, Ayni gazete başmakalesinde — İM İm Oğluna Giydiği siyah elbiselerle büs- bütün uzun görünen oldukça boy- lu ve ince bir kadın her gün tan- rısına yalvarmak için kiliseye git- mektedir. O tam on beş yıldır ay-| ni duayı tekrar etmektedir. Şimdi) ise duasının nihayet kabul oluna- cağını gösteren fırsatlar belirmek- tedir. Tam on beş yıldır; tepeleri kar- la çelenklenmiş Alp dağlarının ih-| tişamla yükseldikleri yerde; âlim! için kutlu kendisince mel'un olan Madeira'da; Şimali İspanyanın ka. lıkçı köylerindeki küçücük kilise- lerde; Paris katedrallerinde; a sılzadelerin hususi tapnaklarında İ hep dua etmiştir. İtalyanca, Al İ manca, İngilizce ve Lâtince dille- | rinde yalvarmıştır. Göklere yük- selttiği dua da şudur | “Oğlumu kral yap!,, ».. Habsburg hanedanınm son im-| paratorundan dul kalan: Zita Ma-| rie des Graces, Adelgunda, Mi) © haila, Rafaela, Gabriyelle, Anto nina, Luiz, Agnes., İspanya Kralr Alfonsu, Roma İ da olüran papa ve bütün Macar a- silzadelerinin yapmağa muvaffak olamadıkları bir işi Italyan Başve- kili Musolini'nin nihayet başara- bileceğine inanmaktadır: Titrek parmaklarım arasından kayıp gitmiş olan çifte taçlı büyük imparatorluğu yirmi dört yaşında- ki oğlu Otto içi istirdat etmek. Bir vakitler ümidini kraliyetçi olan Macaristana bağlamıştı. Şim- di ise gözlerini Avusturyaya dik- miştir. Musolini Macaristan için pek aldırış etmiyor; çünkü çok uzaktır; fakat hududuna bitişik o. lan Avusturyaya ehemmiyet ver - mektedir. Fakat siyah elbiseli kadın ne Musolini'nin, ne de Hitlerin mak. sat ve gayelerine hiç ehemmiyet vermemektedir. Onun ehemmiyet verdiği bir tek şy var: Oğlunu tah. ta çıkarmak... İ İyi yürekli ve çılgın Karlin 1921 de Madeira'da ölümünden beri bu düşünce onun bütü, gayesi, bi amma ni şunu yazıyor: “Mister Eden, Mister Litvinof. la bir iş üzerinde görüşüyorlar, Ve bu işin neticesi, Sovyet Rusya nın, dünyanm şimdiye kadar gör. mediği büyüklükte bir bahri liman elde etmesine meydan vermek o. lacaktır. Limanın büyüklüğü bü - tün Britanya adaları hacminde dir. Adı da Karadenizdir. Üç şey bu limanı tir: 1) Türkiyenin cülüğü. İ gözetecek. kapıdaki göz 2) Karadenizin dışımlaki hi;| bir devletin Karadenize bir kuvvet gönderememesi sundaki kanun. müessir | husu .| 3) Zaten Karadenizin bulunan Kızıl donanma. içinde Eğer Kızıl donanma, Kızıl or dunun yarısı (nisbetinde kuvvetli ise, hayli Okuvvetli de. mektir.,, ı iyi ve HABEK — Aksam Fostâm taç giydirmeğe çalışan kadın 3 sene süren İmparatoriçeliğini canlandırmak için Avrupada mekik dokuyor ihtirası ve hayatının yegâne eme-| ten mütenebbih olmaz. . Bir BK li olmuştur. nin Parma şehrinde Dük Robert dö Parmanın kızı olarak dünyaya geldi. Burbon hanedanının Parm koluna mensuptur. Bavyerada, sonra Veyt adasında bir manastır. da tahsil etti, Arşidük Otto 1911 de Karlile evlendi 1915 de İmparatoriçe oldu 1918 de Avusturya imparator-| luğu sukut etti. » Karl ile İmparatoriçesi yanla- rma, bizim paramızla on üç mil- yon lira değerinde mücevherat ve eşya alarak hususi bir trenle kaç- gar. İmparatoriçe Zita bugün Sukut, Zita için çok acı oldu. O. Avrupanın en gururlu ayni zaman. | da &n budala hanedanı olan Bur.| bonlardandı. Bu hanedan zası | vışıp gittiler, | çin bir teşebbüste bulundular. M “hiç bir şey affetmez; hiç bir iş-İ İ bon giyotinde ölmüştü Birisi Zita 1892 de Tuskani vilâyeti»| tahtını kaybetmişti Kocası bir Habsburg'tu. Bu | nedan da facialı bir soydu. İç rinden birisi giyotinde ölmüşt Mari Antuvanet bir Habsburg İçlerinden bir başkası yani bizz Zitanın kocası tahtını kaybetm! ti. Karı koca, iki facialı sima. ! Geriye dönmek vaffak olamadılar. 1921 de Zi ikinci bir teşebbüs için imparato luk mücevherlerini rehine koydu Bizim paramızla on iki milyon | ralık kıymetli eş;ayı yalnız 28 bin liraya terhin etti. Fena hald aldatılmıştı. Bir tayyare kiralıyarak Mac: ristana uçtular. Bir hükümete ka şı iki yüz kırk kişinin başında vi rüdüler. Hükümetin başında bi kralcı, fakat realist olan bahriye Horti vardı. O böyle bir zamar da ve bu malzeme ile krallığı iade edilemiyeceğini biliyordu. ( da yürüdü. Yüz saat içinde eldeki 240 ki İ şi 4000 olmuş ve tekrar 100 kişiy inmişti. İhtilâl sönmüştü Zita, harp meydanında Karl'i yanıbaşında durmuştu. OdaM ri Antuvanet gibi kocasının dizgi İ lerini elindetutuyordu. Gene Ka ülkesini bırakarak Madeiraya git tiler. Orada Kari kırık ve bitkin ge ce gündüz sarhoş bir halde ike zatürreeye yakalanarak öldü. # * ; Zita, çocukları için; saltanat İ iade için yaşadı. Parası elden gitmişti; nüfu; yok olmuştu. Yorgunluktan ve ça cuk doğurmaktan bitkin bir hal gelmişti. Kocası ölürken gebeydi. E: son çocuğunu doğuracağı zama Macaristandan bir torba dolus toprak getirterek yattığ. odan döşemesi üstüne serdirdi- “Evlâdrm Macar toprakları ü: tünde doğmalıdır!, dedi ve istef Tiği oldu. Oğlunu tahta çıkaracak olan dam bir #emircinin oğlu imiş Z't buna ehemmiyet bile vermez: Y ter ki oğlu başına taç giysin Otto krai olduktan sonra Zit: nın, Musolini ne vmururda? Şark Demiryolları hissedarları bugün toplanamadılar Şark demiryolları işletmesini: hükümetimize satılmas, etrafındı bir karar vermek üzere şirket hi sedarları ikinci defa olmak üzeri bugün için umumi bir toplantıy çağırılmışlardı. Bu satahki toplantıda da ekse riyet olmamış, 3 ağustosa kalmış tır. Üç ağustosta toplantıya gelen ler kaç Kişi olursa <İsun içtima va pılacak ve şirketin satılması huk kında bir karar verilecektir