20 Ekim 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Dün İstanbul halkı, umumi &rp içindeki günleri andıran bir n yaşadı. Biraz yaşlıca olanlar n fırmların kapısmda beklerken mumi harbin “vesika ekmeği,, da rtılan günlerini hatırladılar ve ndilerinden daha gençlere: — İşte, dediler, umumi harp inde ekmeği fırmlardan tıpkı m aldığımız şekilde alırdık. Halkm o zaman “ekmek,, diye dığı nesne, şimdiki gibi biraz ha- ur da olsa hakiki “ekmek,, değil mısır koçanmdan Kâhtane kadar herşey karıştı - ış acayib bir halita idi, ( İkinci farka gelince: O zaman, tanzim edilmiş olduğu için le sabahtan gece yarısmdan kadar değil, ancak bir kaç beklerdik ve bu beklemenin a, şimdi olduğu gibi, evleri- e ekmeksiz dönmemiz ihtimali , az veya çok herhalde “ek - , adı verilen halitayı elde e- ğimizden emindik, »,. . İstanbul fırmlarmın önü dün şerden bir nümuneydi, semti - göre, onlarla, yüzlerle kimse ların önünde sokakları baştan! doldurmuş bağırıp haykıra - itilip kakılarak, hatta bazı erde ezilip bayılarak, gece ya- larma kadar beklediler. Arada ile bakarak kendileri de o bah - lığa erişebilmek için çabala - lar, Fakat içlerinde erkeği olmı- zavallı kadınlardan, ihtiyar « »- bir kısmı bu bahtiyarlığa r, <mediler ve evlerine boş! ir tüler. Halbuki dün İstanbul muhasa- edilmiş değildi, hamdolsun bir ik da yoktu. O halde bu, neden yle oldu? Bu sualin bir tek cevabı vardır: — Çünkü tedbir almakta esef geç kalmıştır. Eğer İstanbulda bu gibi işler - uğraşan yer makine gibi işlesey- İstanbul fırmlarının hemen hep bir gün sonra fiyatlar otuzar pa- ye diye daha cuma günü Eğer tedbirler vaktinde düşü - ölseyfli dün gece meselâ Taksim e eski Fransız hastahanesinin arşısndaki frrmm önünde bütün saddeyi doldurarak bekleşen hal - İka keselerini doldurmak kaygusu - u gütmiyerek bir gün önce her za nanki şekilde ekmek çıkardıkları İçin dün normal bir gün yaşıyan, Büyükdere gibi semtlerin fırınla - mdan kamyonlarla ekmek geti - ip sattırılırdı. Ve sayım iç işleri Bakanımız Şükrü Kayanm gece sa t on birde geçerken görmüş ola - “cağı gibi, alınan tedbir, yedi sekiz! motosikletli memurla halkı dağıt -) . mağa uğraşmaktan ibaret kalmaz Eğer tedbir almsaydı, sayım gü nü dolayısile halkın iki günlük! İ bırakılmaz, narhtan fazlaya ek - Ekmek için ün İstanbullular türlü eziyet çektiler bu kadar ekmeği bir günde yetiş - tiremiyecekleri vaktinde düşünü - lür ve meselâ fırmlara bir gün evvelden şöyle bir emir verilirdi: “Nüfus sayımı dolayısile cumar tesi günü ekmek satışı fazla ola - caktır. O gün her zamankinden fazla ekmek çıkaracağımız tabii olmakla beraber siz şimdiden ted- bir almız ve cuma günü fazla ek - mek yaparak cumartesi günü sat- mak üzere biriktiriniz.,, Eğer tedbir almsaydı dün daha şunlar olmazdı: Fırmlarda vazifelendirilen me- murlar, kapılarda durmakla kal « mazlar, kendilerine daha evvel - den talimat verilmiş olacağı için halkı sıraya koymağa çalışırlar ve böylece ite kaka içeriye giremiye » cek bünyede olanlarm ekmeksiz kalmamaları temin etmiş olurlar dı. Ekmek tedarik edemiyenler fazla aldıkları için bazı mahalle bakkallarmda un fiyatlarınm beş! , altı kuruş birden yükseliverdiği gö rülür, buna mani olunurdu. Ekmekler, bazı yerlerde olduğu gibi hamur çıkmazdı. Halk ekmek diye frrm önlerin- de bekleyip dururken bazı tenha sokaklarda narhtan altı yedi kuruş fazlasına ekmek satılmasma her yerde mani olunabilirdi. Bu hale karşı alman tedbir de sadece, sokaklarda görülen bu ne- vi açıkgöz satıcıları yakalamak olmazdı. Fazla fiyatla satılan ek « meklerin herhalde fırmladan çık-| mış olacağı düşünülerek fırmlara konulan memurlara talimat veri - lir, dışarıya fazla miktarda çıka - rlan ekmeklerin çıkışı kontrolsuz mek satılması böylece kökünden kesilmiş olurdu. Fırmlarde'” memurlara tali - mat verilir, kalın iki gün devam eden gayritabii vaziyet üzerime telâşa düşerek ihtiyacmdan fazla ekmek alacağı vaktinde düşünü - Tür, böylece gayritabii vaziyetin bir kat daha artmasınm önüne ge- gilirdi. ... Dün gece yarısmdan sonra sa- at ikide, hendeklerle dolu rşiksız sokaklarda düşe kalka yürüyerek evlerine o günün akşam yemeği | için ekmek götüren bir çok İstan-| bullu işte bunları düşündü ve : | — Eğer tedbir almsaydı, de - di, bugün vaziyet böyle olmazdı. Fethi Mustafa Bu mevru etrafında Murat Sertoğlu mun bir yazısı 3 üncü sayfı KAYIP Kızıltoprak ile Kadiköy arasım da şahadetnamemi zayi ettim, diğerini alacağımdan hükmü yok- tur. Suadiye Eminpaşa sokağında 3 numarada ilk okul sınıf beşte 38 numaralı Ali oğlu Yaşar. Naşit . Ertuğrul Sadi Şehzadebaşı TURAN Tiyatrosunda Bu gece sast 20,15 te 4 üncü defa olarak OTELLO Haile 5 perde 1 tab lo, Kıbrıs perdesinde zafer eğlenceleri.Her tarafa travmay Tele. . lefon: 22127 i de çoğaldığından sayın | parasız olarak tatbik edilen aşıdan İs. HABER — Akşam Postam Habeş telgraf hatlarını bozup kaçan 20 yaşındaki Italyan neler anlatıyor ? Bir Fransız gazetesinden: — Ha . beş kuvvetlerinin muhabere kısmında vazifedar bir İtalyan Eritreye kaça - rak İmparateran yarı müuhaberesini tahrip etmiştir. Habeşistanın muhabere servisleri . nin yarısından fazlaşmı İtalyanlar inşa etmişlerdir. Adüa, Asmsrâ ve Adisababa arasmdaki tek telli tel - graf tesisatı bunlar tarafından ya . pılmıştır. Bu hattın şefi 20 yaşlarında Toni Donleelli isminde bir İtalyandır.! Toni Adisababa ve Adun arasm - daki bütün tesisatı bozarak günde yirmi bir saat yürümek şartiyle Habeş topraklarmdan çıkıp İtalyanlara il, tica etmiştir. Harp başladıktan sonra İmparator muhaberatmı hiçbir surette bu İtal - — Lütfen Habeşistana bir bilet Heralde (Madrid) yan vastasiyle yapmak (istememiş, Çünkü haberlerin onun (İtalyanlara nakledeceğinden eminmiş. Telefonla Ras Seyyuma Adua konsolosu Franko yu bırakmasını, ayni zamanda da Te - niyi derhal tevkif (etmesini istemiş, Fakat açık göz genç polis gelmeden evvel srvışmış!i Hem de telgraf hatla rmı tahrip ederek... Fakat 'Toni Boticelli tevkif edile - ceğini nasıl anlamış? Anlattığna göre tanıdığı bir Ha - beş telefoncu İmparatoru konuşur . ken işittiğini ağzından kaçırmış, İ - talyan çalışmış çalışmış binbir desi . seye başvurmuş, herifi söyletmek im- kân haricinde! Düşünürken cebinden bir çıkolata çıkarıp ağzına atmış. Ha . beş: — Aman biraz da bana, demiş Bir kaç parça çıkolata Işi görmüş, Tatlıyı yiyince Habeş bülbül kesilmiş ve İmparatorun Toninin tevkif! için e mir verdiğin! söylemiş. Tifoya karşı aşılanınız ! Ankara, 19 (A. A) — Sıhhat ve İç timaf Muavenet Vekilliğinden: İstan bulda kara humma (tifo) vakalarınm sayısı dikkat nazarını çekecek derece halkımızın devlet ve belediye müesseselerinde tifade etmeleri ve kendilerini aşılat maları tavsiye olunur. Askerliğe çağrılanlai İstanbul Vilâyetinden: Beyoğlu şubesince mukayyet olan yerli ve yabancı efradından 330 doğumlu ve bu doğumlularla muameleye tâbi kısa hizmetli ve yüksek ehliyetnameli tabib, dişçi, eczacı sınıfları Gülhane Tatbikat mektebine, baytar olanlar Baytar Tatbikat mektebine ve sınıfı de- niz olanlar İstanbul Deniz ku- mandanlığına ve diğer yüksek as» keri ehliyetli sınıflar da (yedek! sübay okuluna 1/11/1935 de sev- , kedileceklerinden 25, 10. 935 cu: ma günü mezkür şubeye müraca» atla muamelelerini “ yaptırmaları lüzumu ilân olunur. 10 İLKTEŞRİN — 1985 Suikastçılar yakında muhakeme edilecek Ankara cumhuriyet müddeiu:| mumisi Baha Arıkan suikast me- selesi hakkında şunları söylemiş" tir: “.— Suriyede Çerkez Ethemin tahrikâtı ile Atatürke suikast yap. mak için bir çete vücuda getiril. miş ve suikastçılar bundan bir bur çuk ay kadar evvel hududu geçer- lerken Günbesir köyünde yaka- lanmışlardır. Polis tahkikata devam etmekte- dir, ““ Bana edilen iftirayı silecek ve temiz almla beni yaratan şefi» min vesizin yanmıza dönece- Adliye lâzın gelirse tahkikatı derinleştirecek ve Ali Saibin mec- liste, dahiliyede olduğunu söyledi: ği hâdiseler hakkındaki dosyaları tetkik edecektir. İzmirde miting İzmirden bildirildiğine göre, A tatürke yapılmak istenilen suikast teşebbüsünü tel'in için orada elli Müddeiumumilik yirmi beş gün! bin kişilik bir kalabalık Cumuriyet kadar evvel işe el koymuştur. Maz nunların ilk sorguları sulh hakim- liğine yaptırılmış ve hazırlık tah kikatına memuriyetimizce devam edilmiştir. Üç dört gün evvel de hukuku âmme davası açılarak evrak ikin” ci istintak dairesine verilmiştir. İlk tahkikatın ve evrak tetki- kinin verdiği neticeden Urfa say- lavı Ali Saib ba işte metha'dar görülerek masuniyetinin kaldırı). ması için bakanirk nezdinde te- şebbüslere girişilmiş ve bakanlık. tan dünkü tarible gelen tezkere" den Ali Saibin masuniyetinin kal- dırıldığı anlaşılması üzerine hak- kında ilk tahkikatm yapılması 1s tenmiştir. Bundan sonra müstantiğin em- ri üzerine Ali Saib daireye ibza- ren getirilerek sorgusu yapılmış ve tevkif olunmuştur.,, Muhakeme yakında başlıyacak Sulkast hâdisesi hakkmda ilk tahkikat safhası en kısa zaman da bitirilerek muhakemenin pek d ii « geen ir, Yahya nasıl bir adamdır? iç olan çetenin reisi ve Çerkez Ethemin doğrudan doğ» ruya adamı olan Yahya kırk yaş- larmdadır. Kendisi Çarşambalı- dir. Vektile nişanlanmış, fakat parasr olmadığı için evlenememiş tir. Yahya para kazanmak maksa- diyle gittiği Suriyede Çerkez Et- hemle tanışmıştır. Ethem Yahya» yı, bol bol para. vadederek ve Türkiyede bir saylavın da kendi- sine yardım edeceğini söyliyerek hain maksatlarma âlet olmak'için kandırmağa muvaffak olmuştur. Orta boylu, esmer renkli bir a- dam olan Yahya, hududumuzu geğtikten sonra Hurşitağa köyü” meydanmda toplanarak heyecan» İk bir miting yapmıştır. Saylav- lardan bazıları ve hatipler söylev- ler vererek halkım heyecanma ve duygularma tercüman olmüşlar" dır. Halk suikastçılara karşı büyük nefretini göstermiştir. Bundan sonra miting heyeti A- tatürke, Başbakanlığa ve İçişleri Babanlığına telgraflar çekmişler» dir. Atatürke telgraf Atatürke çekilen telgrafm sw reti şudur: Kamâl Atatürk, Cumur Başka» nı! Seni başmda tutmayı, dünya» nm en büyük uğuru ve onuru br len İzmirliler sana mel'un ellerin kalktığını duydular. En derin he- yecan ile çarpan bir tek yürek ha- linde her zaman sağlığmı dileyen İzmir, bu kötü duygunun istira bı ile ayağa kalktı. Bir ulus gücünü ve hir ulus ya» şayışmı temsil Sn aziz varlığı- Dı, korunması yolunda her varir Şi feda etmeğe hazır oldu ye and içtiler. Ulusun bağlılığı, yur. dun bayındırlığı ve Türklüğe şe ref, İnsanlığa güven olan sağlığr nızla başımızda çok yıllar yaşa- manız öz dileğimizdir.,, Diğer telgraflar Baş Bakanlığa ve İçişleri Ba- kanlığma çekilen telgraf şudur: 1 Atatürke karşı yapılmak is tenen alçakça suikastı tel'in için bugün Cumhuriyet alanında top- lanan elli bin kişi bir tek yürek gibi çarparak büyük şefe bağlılr- ğı ve onun uğrunda sevine sevi» ne ,ölmeği andlaştılar» 2 Bu gibi mel'unane hareket. leri en kesin ie-aatla ta kökünden sökmek üzere hükümetin seri, şe- did, yetik tedbirler almasını iste ne gelmiş ve burada Urfa mücas| Tiz. delesinde Ali Saibin yanmda ça- lışmış olan eski jandarmalardan Üzeyir dında birisini bulmuştur. Fakat bu adam bilâhare korkmuş ve işi haber verince hâdise mey» dana çıkarak Yahya adamlariyle beraber yakalarmıştır, Çerkes Etem ne demiş? Suikast hâdisesi, adliyeye inti- kal etmeden evvel İçişleri müste | 3 — Atatürke uzanacak elleri kıracak seri, şedid büküm ve ie- rantı sabırsızlıkla bekliyoruz. 4 — İzmirlilerin sonsuz saygı ve sevgileriyle bağlılıklarının Ulu Atatürkümüze bildirilmesini dile- sarı, emniyet umum müdürü ve Ankara valisinin bulunduğu bir heyet tarafından tetkik edilmiş * tir. Şimdiye kadar tevkif edilen « lerin sayisı on birdir. Maznunlar Çerkez Ethemin kendileride: '— Merkezimiz Ankara ve İs- tanbul olacaktır. Ankara ve İs; tanbuldaki adamlarımıza - lizım gelen talimat verilecektir.,, Dediğini, fakat Ankara ve İs- tanbulda kimseyi göremediklerini söylemişlerdir. Ali Salbin telefonu Ali Saib tevkif olunduktan son- ,İ ra evine şöyle telefon etmiştir: S5