28 Ağustos 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HAHER — Akşam Posta 28 AĞUSTOS — 1995 K çük andlaşma toplantısı Yarın Bled'de neler görüşülecek? Belgrat, 27 — Küçük andlaşma ; konferansı yarın Yugoslavyanın. Bled şehrinde toplanacaktır. | Yugoslav baş ve dış bakanı Stoyadinoriç, Çekoslöyak dış ba- kanı Benes ve Romanya dış baka- nı Titülesko yarın Bled'de bulu- nâsaklardır. ? * , * Belgrad (Özel) — Yarm Bled- de toplânacak Küçük İtilâf konfe- ransı, şimdiye kadar bu itilâfm ta- rihinde yapılmış konferansların en önemlilerinden biri olacaktır, deniyor. Çekoslovak Dış Bakanı Benes, bu konferansta Moskova ziyareti- nin neticelerini anlatacak ve Kü- çük İtilâf ile Sovyet Rusyanın müstakbel münasebatı hakkında müşavereler olacaktır, Bundan başka, Almanyanın pek taraftar olmadığı Tuna misa - kı ve Avusturya meselesinin ko » nuşulması pek tabiidir. Küçük Itilâf Devletleri, italya - Habeş anlaşmazlığı ile ilgili olma- makla beraber, bunun Uluslar Ku Benes rumuna olan'tesiri Bledde konu - şulacaktır, Çünkü Küçük Itilâf devletleri- nin üçü de Uluslar Kurumu âza - sındandır. Bu ay Yugoslavyada diploma - tik bir merkez haline gelmiş olan Bled, gazeteciler, dipolmatlar ve onların sekreterleriyle dolmuştur. Italyaya karşı alınacak zecri tedbirler nelerdir? lerin, gerek istihsal, gerek ithal ettiği o ham mevaddı, tahrip ve- ya nakil vasıtasi haline getirecek fabrikaları yoktur. “Harpte ilk lâzım olacak sey si- lâhtır. Bu yüzden ekönomik zecri tedbirin ilk şekli, . harbeden bir millete silâh ihracatini yasak et - mek olur. “Bugün bütün dünyada, büyük ölçüde madern silâhlar imal eden memleketler yalnız on iki tane ka- dardır. Eğer bu memleketler, ken dilerinin haricinde kalan bir mil- lete silâh vermemeği kararlaştı - rırlarsa, o millet harbedemez. * “Son seneler içinde böyle bir takyid üç senedenberi Bolivya ve Paragvay arasındaki harbı dur - durmak için yapıldı. “Fakat iki nokta gözönünde tutulmalıdır.Uluslar Kurumu, ken disine âza olmıyan Almanya, Ja- ponya ve Amerika gibi üç büyük silâh imalâtçısı dışarıda dururken bu “cezaf ekonomik tedbiri,, tat - bik edemez. Ve bu birinci şekil, Italya gibi kendi cephanesini ya- pabilen memlekete karşı değersiz bir tedbirdir... “İkinci cezaf tedbir şekli, daha müessirdir. Ve aynı tesirle her hangi devlete karşı tatbik edilebi- lir. Bu da, silâh imalâtı için kul - lanılan ham maddeleri, harbeden millete göndermeyi menetmektir. “Yedi yıl önce Şili, nitrat ihra- (Baştarafı 1 incide) | ni olabilirdi. Nitrat dünya inhisarı Şilinin elindeydi. Ve nitrat çok patlayıcı maddeler imalinde kul- lanılan esaslı bir maddedir, “Nitratlar, bugün havadan sen- tetik surette yapılıyor. Fakat çok az memleketlerin malik olduğu ve silâh imalinde pek lâzım olan di- Yer maddeler, madenler vardır. “Dünyatım nikele olan ihtiya » emın onda dokuzu Kanadadan © geliyor. ye “Çin, dünya antimuanınn üçte ikisine sahiptir... “Bütün bunlar modern silâhla- rın İmaline yarayan şeylerdir. Bu gibi ham maddeleri çıkaranlar a - rasında, bu maddeleri, harbede - millete göndermemek husu - sunda bir anlaşma olursa ve tat - bik edebilirlerse, o millet kat'iy - yen harbedemez... “Bu noktada Amerika ile İngil- tere ittifak ederse Sovyet Rusya - dan başka herhangi bir milleti fel- ce uğratabilirler...,, İngiliz muharriri burada Umu- mi harp safhalarını hatırlıyarak, hattâ bu şekilde bile muharip dev İetlerin mutavassıtlarla iş gördük- lerini, umumi ablukanın fayda göstermediğini ve Almanyanın harp devam ettiği müddetçe ham maddelerini bitaraf memleketler vasıtasile pekâlâ aldığını yazmak tadır. Muharrir bundan sonra “cezai ekonomik tedbirlerin, © üçüncü şeklini anlatarak diyor ki: “Üçüncü şekil, ikinci şeklin daha genişletilmesinden ibarettir, fakat aynı mahzurlara maruzdur. Bu şekil, harp mevaddiyle birlik - te, harbeden millete yiyecek dahi göndermemektir...,, Muharrir bundan sonra daha ince bir diğer tedbirler serisi da- ha olduğunu anlatıyor. Meselâ harbeden milletin dışarıdan her - hangi şey almasmı temin edebile- cek finansal (mali) kuvvetini kır- manm bunlardan biri olduğunu söylüyor. Bir Avusturya nderi Otomobil kazası geçirdi Viyana, 27 — İç İşleri Bakanı Fey bir otomobil kazası neticesin- de ağır surette yaralanmıştır. Eski Yunan kralı Balkan andlaşmasınâa taraftar Atinadan bildirildiğine göre, Ellimismos gazetesi, eski krai Jor- Jun bir diyevini neşretmektedir. Kral diyor ki: “Balkan paktı, Yunanistanın durumunu pek ziyade kuvvetlen- dirmiştir. Balkan devletleriyle dostluk hayatı bir lüzumdur. “Kendi arzumu yerine getir - mek için değil, fakat ülkeme hiz - met etmek için Yunanistana dön - meliyim.,, Atinada çikan hükümetşi Prai-) yo gazetesinin yazdığına göre, Yunan baş bakanı Çaldaris on Ey- lülde Alman kaplıcalarından Ati- naya dönecektir. Arkadaşlarıma kendisni için bir karşılama yapıl- mamasını yazmıştır. Yunan dış bakanı Maksimos, Cenevre toplantısına İştirak için pâzar günü Yola çikacaktır. Eski Yunan kralı Jorjla Yunan finans bakanı Pezmazoğlu Lond- rada bugün bir mülâkat yapmak» tadırlar. Bulgaristandan kaçan Türkler Bu sabah Jurnal Doryan gaze- tesinde şu havadisi okuduk: z Edirneden haber verildiğine göre, 19 Bulgaristanlı Türk, evvel. ki gün Akpınar ve Kanyakla» hu- dut karakollarımıza iltica etmiş- lerdir. | Bulgar i kabinesi | Sofya, 28 (Özel) — Bulgar hükümeti tehlikeli bir buhran; geçirmektedir. Hazırlanmakta; olan yeni kanunu esasinin ba- zı noktaları bir ikilik doğurmuş i tur, Bu sebepten dolayı Toşefi kabinesinin istifa etmesi, ve ye:i i ni kabinenin nazırlardan Köset vanof, veya General Radef ta. rafından kurulması bekleniyor. Eski posta müdürlerinin muhakemesi Ankara, 27 — Eski posta ve telgraf genel direktörü Fabri ile arkadaşlarının duruşmalarıma bu- gün devam edildi. Maznunların vekilleri eski hü. kümde israrla müvekkillerinin be. raetlerini istediler. Neticede du ruşma naksı ilâmiyle bessber muhakeme evrakinin da okun- ması ve yeniden karar verilmesi i- çin yarma bırakıldı. ağn Denizde can ve malın korunması için Ankara, 27 — Ekonomi Bakan. lığı denizde hayat ve malm korun. mast için büyük bir kanun lâyiha- sı hazırlamıştır. Bundan sonra gemilerde kulla- nılacak adamlar imtihana tâbi tu- tulacaklardır. Gemilerin muaye- neleri beynelmilel esaslara göre yeni şekiller dahilinde yapılacak- tır. Patlayıcı maddeler taşıyan gemiler için hususi hükümler ka- bul edilecektir. $; Florya denizevinde dünkü toplantı Dün İçişleri Bakanı Şükrü Ka- ya, Türk tarihi inceleme kurulu: | nun son çalışmalarını Türk gaze! teğilerine yakınen göstermek, ve tarih kurulu üyeleriyle gazetscile-! ti tanıştırmak için Floryadaki del niz evinde bir toplanti tertip et-| miştir. Toplantı çök samimi, ve o de- recede İstifadeli olmuş, Türk tari- hi İnceleme kurulu üyeleriyle ga- zeteciler karşılıklı söz söylemek suretiyle müsahabe yapmışlardır. Şükrü Kayadan sonra ilk ünde Bayan Afet Türk tarihinin &na hatlarını ve bu yolda yapılan ça- İişmalârı anlatmiştır. Bayan Afet, bilhassa, anıtların harap edilmekten korunması için halk arasında bir şuur uyandırıl- masına çalışılmasını istemiştir. Bütün bu toplantıda tebarüz ettirilen diğer bir iddia şuydu: Türk tarihi, osmanlı tarihinden ibaref değildir. İnsan cinsi, bir- çok menbalardan çıkmıtşır. Bu meyanda Orta Asya kaynağından brakisefal yani Türk irki çıkmış, en büyük medeniyetleri yaratınış- tır. Birçok milletler, efsanele- uy- durup kendilerine tarih yaratma» ğa uğraşırlarken bizim zaten çok şerefli tarihimiz vardır. Son dev- ispekter Kâzım reye kadar ise, bizim memleketi» mizdeki ecnebi mekteplerde bile, çocuklarımıza * Türkler sarı ırk- tandır; Asyaya dönmelidir!., fik- ri, aşilanırdı. Halkımız, Türk milletinin tarihte ne büyüklükler yaptığını hakikatlere ve vesikala- ra istinaden öğ:enmelidir. Tetkiklâr © derinleştirildikçe, brakisefal irkinin bü yükseklikleri her gün biraz daha meydana çı kacaktır. Uyanması kap eden diğer bir şuur da, halkım, ele geçirdiği tari- hi kıymeti haiz parçalar (sikke- leri, vazo parçalarını) eenebilere satmağa kalkışıp bizim müzemi- xe getirmesi; bunun karşılığında maddi ve manevi istifade etmesi- dir. Bu topraklarda bulunan e- serler, tarihimizin esrarını ortaya Toplantıda Kültür Bakanı Saf- fet Arıkan da az söylemiş, Türk tarihine karşı gösterilen büyük il- giyi takdirle andıktan sonra Kül tür Bakanlığının tarihle ilgili (a- lâkadar) en küçük bir anıtm mah- volmaması için bütün kuvvetiyle çalışacağını söylemiştir. En #onra Şükrü Kaya toplantı- ya karşı gösterilen alâka ve heye- cana Teşekkür ederek müsahabe- nin sona erdiğini haber vermistir. General Dirik Dün kabine are görüştü bugün ws deyi, başına gidiyor Başbakan İsmet İnönü yanında Kültür bakanı Saffet Arıkan oil Kamutay ve boş saylavlıklar Ankara, 27 — Kamutay Birin- citeşrinin birinde açılacaktır. Şim- diden Kamutay binasına bazı ilâ- veler yapılmaktadır. Kamutay açılınca münhal bu- lunan iki Çoruh, bir Aydın, bir di- yarbekir, bir Erzurum saylavlık- ları seçimi yapılacaktır. ipl Hava kurumuna 5500 lira Ankara, 27 — İzmirde Bezaz Şamlı Şükrü ve arkadaşları hava kurumuna 5500 lira vermişlerdir. —— Tulüat kumpanyala- rına piyesler Ankara, 27 — Basın direktör. lüğü tulâat kumpanyalarına bir kolaylık olmak üzere eserler neş- retmeye karar vermiştir. İlk eser “Hulleci,, olacaktır. Yugoslavyada geniş bir genel af Belgrat, 28 (A.A.) — Hükü- metin, kralm öldürüldüğünün #- güncü yıldönümü ilgisiyle siyasal cürümler için geniş bir genel af hazırladığı söylenmektedir. « duğu halde,dün Perapalaş oteline gelmiş, orada Tevfik Rüştü Aras, Celâl Bayar ve Trakya genel ens- pektörü eski İzmir ilbayı Kâzım Dirik ile görüşmüştür. Kâzım Dirik bu akşam vazifesi başıma gitmek üzere Edirneye ha- reket edecektir. Dün şehrimizde bulunan talebeyi kabul ederek kendileriyle görüşmüştür. Midilli kruvazörü Çıkarılmıya çalışılıyormuş Atina, 27 — Berlinden Atinads çıkan Patris gazetesine yazılıyor: Ankaradan gelen haberlere gö re umumi savaş esnasında Çanak- kale civarında batmış olan Midilli kruvazörünün yüzdürülmesi için Türkiye hükümetinin emrile ha zırlıklara başlanmıştır. Eğer bu yüzdürülme işi muvaffakiyetle ba- şarılırsa Midilli tamir edilmek üz€ re Sivastopol tersanesine gönde“ rilecektir. Arnavutlukta mahküm olan- . . ların listesi (Baş tarafı birincide) İsmail Yaşar, Nazif Süleyma” Sade Muharrem, Nazif Muham” med, Şakir Abazi, Culan İsmail. Aziz İbrahim adinda biri de 15 seneye mahküm olmuş ve Ci Paşo, Hüseyin Cemo, ve jandaf ma çavuşlarından Sinan da beras etmiştir.