3 Haziran 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Dostumuz de, bizim vacılığı ilerletiyor Uçaklarını kendileri yapacak Bükreş, (Hususi muhabirimiz « den) — Komşumuz Romanya süel tayyareciliğini (Fransız, B. Bri. tanya ve Amerika tayyare fabri - kalarından — kurtarmak için var kuvvetile çalışmağa başlataıştır. Romanya tayyare fabrikalarının kudret ve kabiliyetlerini arttırmak için hava bakanlığı büyük bir pro- je hazırlamıştır. Ülke içinde tay yarecilik ve hava kuvvetleri için geniş bir propaganda ve fsaliyet! başlamak üzeredir . Çok yakın zamanlara kada; Nevyork Finans (maliye) maha. filinde oldukça tanınmış bir si - ma olan, şimdi de hava bakanlığı muavinliğine geçen Bay Radu |. rimesku Romanyanin yeni tesliha! programını inkişaf ettirmeğe ko - yulduğunu söylemiştir. Çekoslovakyada © “İkoda'silâh fabrikasile yeni kontoratlar yapıl dığı gibi, Romanya ordusunun hiç Romenle gibi, ha- te ihmal edilmiyecek bi; müdafan vasıtasi olan tayyareciliğe büyük önem verilmeğe başlanmıştır. Gözetilmekte olan © ana amaç (esas gaye) Romanya (ordusunu! Romanyada yapılacak tayyareler le techiz etmektir. Şimdilik takip tayyareleri Le - | histandan ve savaş tayyareleri de| Fransadan satın alınmaktadır. 1934 yılında Romanyada ; süel (askeri) işlere elverişli 350 tayya re ile tayyare işlerinde © çalışan 12,000 kişi vardı. Romanya fabrikaları şimdi tay- yare yapmağa başlamış bulunmak.| tadır. Fransız sermayesile yapıl - | muş olan en büyük fabrika Bra -| sovdadır. Orada yapılmakta olan tayyare Fransız motörlerile tec - hiz edilmektedir, Bükreşte de iki fabrika vardır. Bu fabrikalardan | birisi de sun'i bulutlar da yapmaktadır, © Yugoslav mecmuası (Baştarafr 1 incide) Mecmuanın göze en çarpıcı ta- raflarından birini de dış işleri ba kanı Tevfik Rüştü Arasın Yugos- lavya-Türk dostluğu hakkımdaki diyevi (beyanatı) , iç işleri baka - **“nı'SükH Köyanın, Türkivenin *“ Belyrat'elçisi Haydar o Aktayın Türkiye — Yugoslavya dostluğu- sun önemi (ehemmiyeti) hakkın - laki yazıları teşkil etmektedir. Bundan başka, Neşet Halil A- tayın (Yeni Türkiye ve onun ileri yolu), Sadri Etemin (Anadolunun yeni yüzü), Şevki Sireyin (Yeni Türkiye maarifi), Namık İsmailia (Türkiyede güzel sanatlar), Falib Rıfkı Atayın da (Ankaraya geli. i “Yaylâ,, adlı güzel yazıları Ayrıca Yugoslavca yazılmış Tür ten bahseden ve Mustafa Se - rit imzalı da bir şiir vardır. Mecmuanın bir kısmını da Mi -| ritin memleketimiz o hakkındak! ihtisasları teşkil etmektedir. Mirit bir yazısında İstanbulda harsmi, kafes arkalarındaki ka - dmları, poturlu, pala bıyık erkek- leri nasıl aradığını anlatıyor, Bu yazısını şu şekilde güzel bir espri ile bitiriyor: “İstanbulda Piyer Lotinin an - lattıklarından hiç birini bulamı » yordum. . Dostlarıma bir harem görmek istediğimi söyleyince gül- düler . Fakat ben ısrar edince bi- risi bana bir harem © göstemeği vadetti. Ve ertesi günü beni mü - zeye götürdü. 10 sene gibi az bir ve anane ve Vasıf Çınar öldü (Bastarafı 1 incide) Kendisi henüz genç, denecek bir yaşta ve inkilâbın içinde büyü müş, inkilâp için çalışmış, bu yol- da pek çok hizmetleri görülmüş, kıymetli bir vatanseverdi. Vasıf Çınar İzmirlidir, tahsi - lini İzmir idadisinde yapm-ş, ma- | arife geçmiş ve İzmir işgali üzeri- ne silâhını alarak — dağa çıkmış, evvelâ Hacim Muhittinle ve #on - ra general Kâzımla beraber cep - hede çalışmıştır. Bunu müteakip Ankaraya gide - rek Hamdullah Suphinin maarif vekilliği sıralarında hususi kalen. müdürlüğü yapmış ve sonr» Say - lavlığa seçilmiştir. Savaştan sonra istiklâl mahke - mesi müddeilumumiliğinde bulun - muş ve müteakiben maarif mü - dürlüğüne gelmiştir. Med.esele - rin kapanması, tedrisatın birleş * mesi ve daha bir çok maarif ısla- hatı hep onun eseridir. Memleketin içinde yapt.ğı bu hizmetlerden sonra Prağ ve Mos - kova elçiliklerinde © bulunmuş ve sonra tekrar saylav (o seçilmiş ve | tekrar maarif vekili olmuştur. Aradan az.bir zaman geçince Roma elçiliğine seçilmiş, ve ora « İ dan tekrar Moskovaya dönmüş - tür. Ölümü ile memlekette büyük bir boşluk bırakan Vasıf Çınarın ailesine ve bütün yurda baş sağlı- ğı dileriz. Romanyalı 100000 Türk anayurda ka- zamanda Türkler haremi evlerden müzeye nakletmislerdi.,, Bir tankın benzinn deposu bir binayı yaktı Paris, 3 Benzin dolu bir tank otomobilinde benzin deposu ka - patılacağı sırada, patlama olmuş, ve çıkan alev dört katlı bir bina. nın yanmasına sebep olmuştur. Binada oturanlar itfaiye tara . fmdan güçlükle kurtarılabümiş - lerdir. 11 kişi ağır surette yara - lanmıştır. vuşacak Romanya ile aramızda yapılan müzakerelerden sonra Dobriçadan Türkiyeye yüz bin göçemenin gel- mesi takarrur etmiştir. Hükümet, bunları taşımak için dört vapur ki- ralamıştır. Nakliyat gelecek ay- dan itibaren başlayacaktır. Gele cak göçemenlerin isimleri ve yap tiğr işler Bükreş elçiliğimiz tara fından tesbit edilmiş ve listeler ha- zırlanmıştır. Bunlar Trakya ve Anadolunun muhtelif yerlerine yerleştirilecek - HABER Si Akşam Postası Yunan seçimi bu pazar (Baştarafı 1 incide) Birinci kuvvet, şimdilik reji « min muhafazasına ve bu mesele - İ ninyeni intihap edilecek olan mec- lisi müessisan tarafından halle - dilmesine taraftardır. İkinci kuvvet, cumhuriyetin il gası, ve hemen krallığn Tadesi, hattâ kralın Yunanistana avdeti - ne taraftardır. Hükümet taraftarları, © nutuk söylerken, halk, (kralı isteriz!) diye bağırıyor, krallık taraftarı olan general Mejaksas söz söy - lerken (bize kralı çabuk o getir!) Venizelos, Papanastasiu, Ka » fandaris, Mihalakopulos, fırkaları intihabata iştirâk etmemişlerdir. General Pangalos; cumhuriyet re. jimini muhafaza taraftarı 'oldu - ğunu ilân ederek Giyitte namzet liğini koymuş ve bir liste yaparak faaliyete geçmiştir. Eski Yunanistanda vaziyet bu manzarayı gösterirken, yeni Yu * nanistanda bilhassa Makedonya - da, hükümetçilerin hiç (o hoşuna gitmiyen başka bir faaliyet var - dır. Bunu meydana getiren de es- ki nazırlardan oOKocamanistir. Bu sabık nazır, Selânik daire intihabiyesi için hazırlanan nam- zet listeleri üzerinde listeleri ya- panlarla ittifak edemiyerek ay - rılmış, ve ayrı bir liste yapmıştır. Selânik valii umumisinin beyana - tından anlaşılıyor ki! Bu eski na- zır, Makedonyalı müatehiplere is tinat etmektedir. Valii o umumi (Makedonya . Makedonyalıların - dır) programile ortaya atılan ve eski bir teşekkül olan genç Make donyalılar cemiyetine ; istinat e - den Kotamanisin intihabat etra - fındaki kuvvetli faaliyetin jen bah sederken onu ( zayıflatmak için hakkında, çok ağır beyana'ta bu - İunmaktadır. Önümüzdeki pazar gün'i Yuna: nistan siyasi tarihi için çok mü him bir gün olacaktır. Bazı haberlere göre hükümet ka. nunu hâkim kılmak maksadile pro gramından zerre kadar inhiraf et- miyecek ve rejim meselesinin mec lis tarafından halli için, Metak satın taşkın hareketlerinin önüne geçmek üzere elinden geleni ya - paçaktır. General Metaksasm, © intiha batta ekseriyeti kazanırsa, büyük nümayişler yaptırarak hükümeti hemen istifaya mecbur etmek ve mevkii iktidara geçerek Okralı davet etmek fikrinde olduğu söy- lenmektedir. General Metaksas, o böyle bir teşebbüste bulunur ve meclisin iç- timaa davetinden evvel mevkii ik- tidara geçmek isterse, onun bu ha- reketi, gayri kanuni telâkki edile cek, ve sükünetin muhafazası için l meclisin içtimama kadar memle - | i ket icap ederse diktatörce idare olunacaktır. Şaşkın ve taşkın fırkacılar ta - rafından, propaganda maksadile. ortaya atılan bu sözlere o kadar da ehemmiyet vermemek lâzımdır. Yeni nesrivat 'arlık Ankarada 15 günde bir çıkan e- debiyat ve fikir dergisi Vaslık'ın bir haziran tarihli 46 mcı sayısı çıkmıştır. avsiye ederiz. T tir. Ekserisi çiftçi olan göçmen- lerin sonbahara kadar muhakkak yerleştirilmesi işinin bitirilmesine çalışılmaktadır. 3 HAZIRAN — 1935 28 Çin gazeteleriJapon ilâm almıyor Çinliler Japon mallarına karşı gümrük tarifesini Gelen haberlere göre, Japon - yanm şimali Çindeki hareketleri şiddetlenmektedir. Tientsinde Japon askerleri nü - mayiş yapmaktadır. Askerler bil . bassa Hopei valisinin Tients'nde- ki evi etrafında © toplanmışlar - dır. Buna sebep, Çinli valinin, Ja- pon aleyhtarı gönüllülere müza - heret eden bir hâkimi azletmek - ten kaçınması olduğu söyleniyor. Tokyo matbuatının o yazdığma göre, şimali Çinde (Japonların i- lerlemesi tehdidi, Pekindeki Ja - pon süel ataşesinin (ataşemilite - rinin) 14 yeni istek ileri sürdüğü zaman yapılmıştır. Tokyo dış bakanlığının — yar: resmi bir beyanatile de, çine ye ni ittihamlar yapıldığı ayzıca gö- yükseltti iç Mongolistanm siyasal durü* mu (vaziyeti) hakkında Çin hü“ kümetile görüşüde (müzekert) de bulunmak üzere buraya tir, Prens gazetecilere, Japonyani” iç Mongolistanı Mançuri derle * tins katmaya çalışklarını bildif * miş ve demiştir ki: : “Japonlar yalnız Mongolista# da bir etki (tesir) yapmak if” süel tedbirler almakla kalmam"! F lar, ayni zamanda Mongolista” la Mançuri arasındaki osmır yök gelerine de göçmen yerleşti te devam ediyorlar. Prens, Çin hükümetinden, Me” golistanın Çin cumhuriyeti isi alınmasını sağlamak için (! * Mongolistan işleri hakkında /8” ponya ile bir anlaşma yapı rülmektedir. nı istemektedir.,, Çinin Şanghay şehrindeki ga <<< zetelerin Japon ilânı neşretmedi. ği söylenmektedir. Japonyaya karşı Çindek! güm » rükler yükseltilmiştir. Ve radyo - telefon işletmek (© müsaadelerini Çin Amerikaya verdiği halde Ja-| ponyaya vermemiştir. İngiliz gazeteleri bu hâdise üze- rine baş makalelerinde yer ayır - mışlardır. Çinden gelen haberleri kötü bulmakta ve Çin hükümeti - nin apansız bir takım şiddetli itti hamlar karşısında kaldığına işa - ret etmektedirler. Şanghay gazetelerinin o Japon ilânı almaması; Japon ““mallarma karşı Çin gümrüklerinin yüksel tilmesi radyo - telefon müsaada - tmın Japonyaya verilmeyip Ame - rikaya verilişini birer birer enlat - tıktan sonra Japonya tarafından Çine yapılan tekliflerin kabol edil. memesi, şimali Çinde Japorlarm ilerlemesini intaç edeceği bildi » riliyor. “Niyus Kronikl,, gazetesi baş makalesinde diyor ki: “ Bunlar hep bildiğimiz, alıştığımız şeyler. Yalnız bugün büsbütün anlaşıl - mıyan bir şey varsa şudur: Çin »- razisinin parçalanmasına yapılan bu yeni saldırış Japon Kvantunç ordusu (Japonyanın şimali Çin » deki askerleri) nin ateş yiyen ef- radı tarafından mı yapılıyor, yok- sa Tokyodaki Japon dış bakan - lığı Japon harp bakanlığına uy « muş mudur? Uymamışsa uyacak tır ve Japon ordusu ilerliyecek - tir, İngiliz gazetesi yazısını şöyle bitiriyor: “Kurt kuzuya demiş ki: — Suyumü kirlettin? Fakat kuzunun buna karşı ne dediği kaydedilmiş değildir. hem ne derse desin!,, Japonlar harekâtı durdurmuş Mukden, 3 (A.A.) o — Kuang Tung ordusu başkamutanı, Japon hükümetinin emri © üzerine süel (atkeri) bölge içinde 1 haziran - dan sonra süel harekâtın durdu - rulduğunu bildirmektedir. Çin askerlerinden . bir kısmı da bu bölgelerden ayrılmışlar - dır. Monğol prensi Japonlardan şikâyetçi Pekin, 3 (A.A.) — Mongol 6 tomomistleri önderi prens Kuang, abah Gazeteler! ne diyorlar? KURUN — Asım Us bugünkü wi yazısında dün öldüğü bildirilen M0 kova büyük elçisi Vasaf | Çınard bahsetmektedir. Evvelâ miltarekt p# larında Vaşaf Çınarı nesil t nı, kendisinin nasıl Anadoluya 5 tiğini, muhtelif işlerdeki muof!: yetini söyledikten sonra onu Bİ a kıma gene böyle bir apandsiften eski maarif vekili Necatiye benii yor. ve Ölümüne acınıyor. TAN — Tan imzalı başyazı yet fın beklenilmeyen ölümüne ayi tır. Bunda Vasıf Çınarın atılgdf başdanbaşa çalışmakla geçmiş rel anlatıldıktan sonra şu cümle ile ldsa edilmektedir: Mustafa Kemal devri j gi Gazi devri mücadelecisi olan Vi Çınar, eski ile hiç bir bağı on ve bütün feyzini Gazi okulundö ; miş, bir Atatürk devri diplomsf muştu. ZAMAN — Başyazısı “İşi geni zıtıyorlar mı?,, başlığıyle Hi talyan gerginliğine ayırmıştır. Son gelen haberlerin her iki rafın da hazırlıklara başladıkli”” haltâ Habeşlerin uluslar a. dan umutlarını kestikleri için gi seferberlik bile yaptıklarını tan sonra diyorlar ki: » Fakat ne yalan söyliyelim, yp lâ m hdiâ, İtalyan le bir maceraya atılacağına indi yoruz, İtalyanın bundan pasti Eyi ğt vererek Habeşlerden bir ye arazi ile ökonomik menfaatler maktan ibarettir, CUMHURİYET — Yunus ve bugünkü başyazısında “yeni İT yat sı,, ndan bahsetmektedir. Yunus Nadi, kasna yirmi hükümet” kurabiye kabiliyette olduğunu söyl ra pek haksız yere düşmüş olan gi den kabinesinin arkasından geldiğini yazıyor ve diyor ki: ie” Yeni hükümetin daha İş görüyoruz. En önemli işlerin finans meseleleri ve hele W ması meselesi vardır. Ve hü rayı düşürmiyecektir. yalnız Avrupanın sahibi olar dere" tün milletlere dokunur. “ Parayı düşürmek hiçtir» mektir. Ve hükümetimizin derecede tez davrandığı *€ hükümeti ve para değerinin Fransanın biribir” gi > pis hiç da olmıyan bir Buwisson kabini” madan, proğramının and ranın, yani Fransız frangıni” Og Ulusal bir paranın dişmüt pri sınırlanmış kalmaz, derec€ i önemli İş, paranin muvaffak olduğu da göri