3 Haziran 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

&. HAZİRAN 1935 PAZARTESİ Emin olalım ki, vücuda getirdiğimiz 500 tayyarelik bir hava filosu, Türkiyenin ha- vasını korumağa imkân verecek yüksek bir kalitede olacaktır. İsmet İnönü Adımız, ındıınrıdn' ÇOK ACI BİR HABER Vasıf Çınar dün birden bire Moskova'da öldü. Her yerde 5 kuruş Gündelik Fransız kabinesin- Amerikan ulusu ŞEHİRCİLİK İŞLERİMİZ kaygı içinde o * Kelime karşılıkları den kamoy umudlu Urzuğ İhtısas B. Ruzvelt; ulusal kalkın- mayı kurtarmak için ge- B. Kayo finans işlerini F.R. ATAY & düzelterek üç hafta son- Herhangi bir şehrimizi bayın- dırmak için yapılmak lâzım gele- mi, paramız olmadığı için yapa- mamak kusur değildir: Fakat ya- pılmamak lâzım geleni ,apmık kusurdur. Biz gerçi bütün Türki- ye'yi bir yeni çağ ülkesinin göre- yi ile kaplamak için milyarlar har- camak gerektiğini biliyoruz. Şu da var ki her yıl milyonlar harcı- yoruz: Devlet haznesinden, yahut halk kesesinden! İstanbulda Cihangirle Şişli ara- se cumuriyet devrinde betonla kaplanmıştır. Yalnız bu şehir par- çasının yanında Ankara Yenişehi- ri"oyuncak İçalır. Ankara'da, ve Anadolu'nun bütün şehirlerinde, yerine ve yeteneğine göre, bir yı- ğın yapı parası verilmiştir. Yalnız iki unsurun eksikliğin- den dolayı, yaptıklarımızın çoğu yapılmamak lâzım gelen şeyler- dendir. Eksik olan bu iki unsur, plân ve sanat kontrolu'dur. Beş kat yerine iki kat, çirkin pençere yerine güzel pençere, ba- yağı bir balkon li yerine güzel bir balkon sekli, mavi boya ye - rine sarı boya, yeni bir para işi değil, ancak bir zevk ve plân işi- dir. Eskiden bazı İstanbul yazlık- larında bir dönümden küçük ar- salara ev yaptırılmazdı. Yazlık- lar bahçelik içindeydi. Şimdi ar- sa sahibleri topraklarını uzunla- masına bölerek, ve yeni kanunun bir evin iki yanında üç metre yer bırakılmasını yeter gören madde- sine dayanarak, İstanbul yakınla- rını tıka basa boğmaktadırlar. Eski Ankara ve Yenişehir'de yapılan yanlışların da we olduğu- nu görüyoruz. Bir fransız şehirci- si diyor ki: “İstanbul ve Ankara'- da bir tek güzel park ve bahçe görmedim!,, Çünkü park ve bahçe mima- rişi, ayrı bir sanattır. Okunur, ve okutulur. Yugoslavya Kuraliçesi: “Dünyada en güç şey, güzel bir bahçe yapmaktır!,, diyor. Bizde ise bahçe yapmasını bilmediğini söyliyecek tek kişi bulmak güç- tür. Şehircilik işlerinde uzuğ me- selesini ayırd etmediğimiz gibi, ar- tistik büyük payını da bilmiyoruz. Bize bir mühendis her şey yapa- bilir, gibi geliyor. Bir mübendis, ancak, bir artistin kontrolu altın- da, nede uzuğ sahibi ise, onu ya- pabilir. Hepimizin bildiğimize şüphe olmayan bu işleri nasıl düzenleye- ceğiz? Bize öyle geliyor ki büyük şehirlerin kadrolarında plâncılık ve sanat kontrolu şubelerine en büyük önemi verdirmek gerektir. Küçük şehirlerin doğrudan doğru- ya bayındırlık işlerine bakmak ve büyük şehirlerin plân ve bayındır- lık işlerini kontrol etmek - için de şimdiki Bayındırlık Direktörlüğü- nü (eski İymar Müdürlüğü) bir merkeziğ büro halinde kuvvetlen- dirmek lâzımdır. Bu direktörlüğün her tarafa koşan miymar ve artistleri, resim- L dergileri, plâncıları olmalıdır. Yeni örgütün ihtiyaç göstereceği para, her yerde gene bu işler için bilinmiyerek, gelişi güzel harca - nan paradır. Bizim medeniyetimiz diye gös- terilecek olan, bütün Türkiye öl- cüsünde bir bavımdırcılığa var hı- ra kabineden çekilecektir Paris, 2 (A.A.) — Sıyasal grup- ların durumu, parlamentoda Buy- son kabinesine yanat kuvvetli bir çoğunluk olacağını göstedmekte- dir. Finans komisyonu başkanı B. Malvi, hükümet projesini parla- mentoya getirmek yolunda misyonun zorluk çıkarmıyacağını söylemiştir. B. Malvi aynı zaman- da: “Hükümetçe istenilen evgin konuşma usulü ile proje parla- mentoya geldikten bir saat sotra konuşmaya başlanabilir,, demiştir. Parlamento tam yetkiyi kabul ederse, hükümete güvenini de, ay- nı zamanda bildirmiş olacaktır. Bu suretle hükümetin genel sı- yasası hakkında yapılması törü sayılan görüşmeler ortadan kal- dırılmış- olacaktır, Görüşmeler yalnız izahlara hasredilmiştir. (Sonu 5. inci sayıfada) ko- bir takım ——— ——— Yeni Skupçınanın toplantısı Belgrad, 2 (A.A.) — Skupçi - na bugün açılacaktır. Hükümetçi saylavlar, birleşerek, parlamento- nun ilk toplantısı için hazırlanmış- lardır. Öte yandan, hırvat ayrış say - lavları Zagreb'te toplanarak, ço - gunluk kazanmış ve fakat seçim kanunu yüzünden saylav olama mış olan adaylarla anlaşacaklar dır. Ayrış saylavların Skupçina çalışmalarına — giremiyeceklerini bildiren bir bildiriğ okumak üzere Skupçina'ya gelmelerine karar ve- recekleri sanılmaktadır. B. Yevtiç hükümetçi say- lavların parlamento grupu başkanı Belgrad, 2 (A.A.) — Başbakan B. Yevtiç'in listesinden seçilen say- lavlar bugün Skupçinada ilk top - lantılarını yapmışlardır Toplantı bu listenin bütün saylavları, hükü- (Sonu 3. cü sayılada) zımızla girişmeliyiz. İstanbul'un bayındırlığı ve güzelliği, memle- ketin en büyük ve kazançlı endüs- trilerinden biridir. Yani, bazı yer- leri tabiiğ güzellik, bazı yerleri eski eserler bakımından eşsiz o- lan Türkiye'yi plân ve sanatla ba- yındırmak, aynı zamanda geniş kazanç kaynakları elde etmek de- mektir. Plânda henüz yüzde yüz, fa- kat miymaride ve öteki işlerde bi- zim gençlerimizi yetiştirecek olan yabancı artist ve teknikçilerden asığlanmak yükümü altındayız. Miymarlarımızın pek çoğu henüz büyük yapı ” “aşında — değildirler. Bunu boş bif gurura kıpılmaya rak, söylemeliyiz. Büyük mimar- lık, büyük musiki, büyük resim gi- bi bir sanattır: Uzun bir kültür ister. Mimarlığın yüzde 3 veya 4,5 ıleııno değil, şimdilik kendi- mizi sanatın yüksek heyecanına vermeliyiz. Yurdu yapmak davasının yük- sek değeri, en büyük davalarımız- la, omuz öpüşmektedir. Moskova, 2 (A.A.) — Aceledir: Türkiye Büyük Elçisi B. Vasıf Çınar bugün Kremlin hasta yurdunda bir apandisit kri - zinden ölmüştür. na4 Moskova, 2 (A.A.) — Voroşilof, Ismet İnönü'nebir başsa- &ı telgrah çekmiştir. Litvinof, Türkiye işgüderini görerek Büyük Elçi Çınar'ın ölümü dolayısile başsağla mıştır. . ... Moskova, 2 (A.A.) — Merkez yürütüm komitesi başkanı Kalenin, Vasıf Çınar'ın ölümü haberini alınca Türkiye Cumur Başkanı Kamâl Atatürk'e, bir başsağı telgrafı çekmiştir. Halk Komiserleri Kurulu Başkanı Molotof da Başbakan İsmet İnö - nü'ne ve Litvinof da Dış Bakanı Tevfik Rüştü Aras'a başsağı telgrafları göndermişlerdir. Asdış Bakanı Krestinski Türkiye işgüderi B. Nareddin Pınar'ı görerek Sovyet hükümeti adına B. Vasıf başsağıda bulunmuştur. Ankara hava- sı, bahardan ya- za döner ve a- gaç — dallarının üstünde — tabia- tin yeşil rengi yapraktan ve çi- çekten bir se- vinç rengi çizer. ken — gönülleri- miz kapkara bir habezle burkul. du; Vasıt Çinar öldü dediler, Bu çağsız ve gçok erken ölüm haberini aldık a- lalı, çevremizde beliren yaprak- ları ve çiçekleri, temiz ve öz bir devrim çocuğu- nun genc ölüsü Üzerine — serpil- miş yas çelenk- lerine benzeti- yor ve Ankara dağlarım çevre- leyen ince, gül rengi bulutlarda göz yaşları top- lanmış, esen yel lere hıçkırıklar sinmiş gibi geli- yor bize, Acımak nedir, bilmiyen ölüm, bir devrim çocuğunu daha içimiz- den koparıp aldı. Bu kara haberi duyunca, elle- rin eğlenip güldüğü, bizim hıçkır- dığımız bir yılbaşı gecesini andık. O yılbaşı gecesinin ertesi günü ulus okulları açılıyordu; yeni harf devriminin bu büyük kararını ye- Moskova Büyük Elçimiz Vasıf Çinar rine getirmek için yanıp tutuşan engin bir yürek, Necati'nin yurd için ve ulus için çırpınan yüreği © gece durmuştu.... Geçen yılın yağışlı bir gününü de andık. Reşid Galib'i, bu vakit- siz sönen bir başka devrim çocu- ğunu Cebeciye götürdüğümüz o (Sonu 2 inci sayıfada) Vasıf Çınar'ın son dakikalarını yaşadığı Kvıııiuı ve önünde Moskava nehri.. rekirse anasal kanunu değiştirtecek Vaşington, 2 (A.A.) — B. Ruz- velt, yüce hakyerinin kararını ye - rine getirerek, hükümetin kanuna karşın hareketlerde bulunmuş o - lanlara açılmış olan 411 davadan vazgeçildiğini bildirmiştir. B. Ruzvelt işsizlere dört milyar dolar dağıtıyor Vaşington, 2 (A.A.) — B. Ruz- velt, son defa kabul edilmiş olan işsizlere yardım ayrımından 4 mil- yar doların kullanılması için emir vermiştir. Bir milyardan fazla bir para, on iki komisyon arasında paylaş - tırılmıştır. Hükümet, komisyonlar tarafından bu paraların kullanıl - masına başlanmazdan, önce ken - dilerine iş verilmiş olan adamların (Başt 1 inci sayıfada) gündeliklerini belirtecektir. Bu paralar, aşağıdaki şekilde kullanılacaktır. 1 — Geçid yerlerini ortadan kaldırmak üzere, yol yapısı için 500 milyon dolar kullanılacaktır. Yapı, temmuz ayında başlıyacak- tır. Fakat ilk teşrinden önce işlet- meğe açılacağından şüphe edil - mektedir. 2 — Yeniden ağac dikimi, “av hayvanlarının korunması ve zor - (Somz $ inci sayıfada) İtalyan - Habeş Uylaşma komisyonu toplanıyor Roma, 2 (A.A.) — İtalya - Ha- beşistan uzlaşma komisyonu üye- leri gelecek hafta içinde Milano- — da toplanacaklardır, Toplantı gü- nü daha belli değildir. İtalyan üyeleri, Rafael Mon- tanya ile eski Buenos-ayres bü- | bi K yük elçisi Luici Aldovrandi Ma- — resko'dur. Habeş üyeleri de, fransalı Al- ber dö Lapradel ile amerikalı Pit- matı Potter'dir. Karaşi depreminde üç bin kişi oldü Karaşi, 2 (A.A.) — Kuetta — şimdi, güneyde Baletiye kadar ye- di mil, kuzeyde Sariah'a kadar ye- di mil genişliğinde bir mezar hali- — ; ni almıştır. Askerler açık havada mutbak — kurmuşlarsa da ölümden kıııhı lanlar ağaç altlarına İ ve ağızlarına hiç bir şey koyma - mak kararını vermişlerdir. Askerler, yalnız bir gün idndc 3000 cesed meydana dır Depremden ölenler ırıııııh “Kelat,, da eski bakanlardan Sir Hams Şah ve karısı vardır. Yıkılan bölgelerde, kolera baş- göstermektedir. Şurada burada başlıyan kuçuk ynngınlar kendi kendine sönmü Büdce komisyonu Kamutay Büdce Komisyonu, bugün saat onda - toplanacaktır. — Üyelerin bulunmaları, a EDERİ