18 Mart 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

Şu tabla hayvanlar arasında birbirine yardım ve muavenetin ne cank bir timsalidir. Bakınız anası ölen kuzuya bir inek ne tatlı süt veriyor. Hayvanların her harekâlmin mihan'ki olmadığını, onlarda da insanlara yakın bir nevi zekâ bu - Tunduğunu meşhur Fransız mu“ harrirlerinden Lafanten hepimi - zin ezbere bildiği bir çok manzum masallarmda izaha çalışmıştır. Fakat acaba bugün daha ileri gi di'erek hyvanlarla insnları birbi - rine biraz daha yaklaştıran diğer bazı hislerin de onlarda bulunup bulunmadığını araştırmak kabil olamaz mı? Şüphe yok ki insanları diğer mahlâklardan ayıran başlıca has - salardan biri insanlarda ahlâk ol- ması ve onların iyiyi fenadan ayı- rabilmek meziyetine malik bülün- masıdır, İşte bu kıymetli hisse sa” hib olan insan, harekâtmı ona gö- ww Te tanzim ederek yaşamasma de « Wwam eder. Hayvanlarda da acaba ahlâk ve vazife hissi yok mudur? Bunu araştırmak herhalde fayda- sız değildir. İlk önce şunu | söyli- yelim: Hayvanlarm harekâtmı yakın- dan alâka ile tetkik edece kolur » sak görürüz ki onlarda da bizim gibi sevgi ve muhabbet hissi var - “dır. Sevdikleri uğruna icab ederse hayatlarını da feda ederler. Hay » | yanlar âleminde nümune olarak gösterilebilecek ne derin ana şef- kati ve karı koca merbutiyeti ol « duğunu henim'z biliriz. Fakat bu hislere sevki tabit diyenler bulu - nabileceği için biz aşağıda öyle vak'alardan bahsedeceğiz ki keys fiyeti basit b'r görüşle tefsir et- mek istiyenler bu vak'alar karşı « sma düşüneceklerdir. : Meselâ meşhur naturalist Ro - manes'in köpeğine müteallik çok dikkate değer bir vak'ayı anlata - hım. Bu köpek hayatında bir defa hırsızlık etmiştir. Bakinız nasıl? Karnınm son derece acıktığı bir gün yemek masasınm üzerinden bir pirzola kaparak kanapenin al- tına kaçmış. Efendisi bunu gör müş, fakat görmemezliğe gelmiş. Köpek kanapenin altında bir kaç dakika pirzola kemiği önünde dur souş ve beklemiş, İk: hisle müca - dele halinde olduğu görülüyor - muş. Aç olan karımı mı doyur» tun, yoksa vazifesini mi yapsm? Yani pirzolayı tekrar yerine götü- rüp bıraksın mı Bu ikinci his ga - lib gelmiş. Ve köpek kuyruğunu sallıyarak yürümüş ve p'rzolayı efendisinin ayakları önüne getir » miş bakmış. Mahcubiyetinden dönerek tekrar kanapenin altma saklanmış. Efendisinin bütün ça- Eırışlarma ve okşayışlarıma rağ - men gizlendiği kanapenin altında dan uzun müddet çıkmamış, Çağ- — — ——— - Hayvanlarda ahlâk! Nüve halinde de olsa, hayvan- ların iyiyi fenadan ayır- maması vardır rıldığı ve okşandığı zaman utan » cından başını çev riyormuş. Romanes diyor ki: Asıl şayanı dikkat olan nokta ben köpeğimi bir defa bile olsun | dövmemiştim. Binaenaleyh küpe- ğin bu hareketi dayak korkuzun * dan ileri gelmiyordu.,, İşte bu vak'a ile de pekiyian-| laşılıyor ki köpek hırsızlığın fena | bir şey olduğunu anlamış ve buna teşebbüs ( ettiğinden dolayıda makcub olmuştur. Bazı hayvanlarda, kendilerin - den beklenilen hizmetin üstüne çı- | kıldığı zaman, isyan ederler. Bos» | tan kuyularını çeviren beygirlere dikkat ediniz. Adeta hergün ne kadar döndükler'n hesab etmişler gibi hareket ederler. Hergünkü devir mikdarın; bulunca kendilik- lerinden dururlar. Ve onları ne kadar çalışmaya icbar etseniz ile- ri gitmezler. Bu hal eskiden tram- vayları çeken beygirlerde de gö - rülürmüş. Günde kaç sefer yap- mıya alışmışlar ise ondan fazlası nı yapmamakta ısrar ederlerm $ş. Bazı hayvanlrda merhmet, bir- birlerine yardım hissi de çek ileri gitmiştir. Bunlardan da bir kaç misal gösterelim: Fransada bir gün aslan kafesi- ne küçücük b'r köpek girer. Aslan yerinden kalkıp köpeğin üstüne doğu yürümeğe başlayınca biça- re hayvancağız korkusundan tirtir titremeğe ve acı acı yalyarmağa başlar. Aslan köpeğin bu haline acır ve ona merhametle baktıktan sonra yerine döner ve yalar. Ak - şam yemeği dağıtıldığı zaman sah ralap kral: hissesinden bir mikdar ayırarak köpeğe verir. Bir hafta sonra aralarmda okadar büyük bir! samimiyet ve itimat teessüs etmiş ki, köpek geceleri aslanm pençele ri arasmda yatar ve uyurmuş. Her tarafım karlarla kapanarak donduğu şiddetli bir kışda yiye - cek iç'n çırpman serçele- re, balkona asılan bir kanaryenin kendi yiyeceğinden yam dağıttığı ibretle görülmüştür. . Rıhtım kenarında birbirile bo- ğuşan iki köpekten biri denize dü- şer. B'r hayli çabaladıktan sonra kuvveti kesilib batmağa başladı - ğını gören daha bir kaç dakika ev vel boğuştuğu hasmı hemen ken - dini denize atar ve boğulmak üze- | re olan arkadaşımı kurtarır. “Karmcalar hakkında tetkikler» de bulunmuş olan meşhür natura - list Reaumur bu hayvanların dai - ma yaralı arkadaşlarını imdadı- na koştuklrmı ve onu tükrüklerile| iyi. etmeğe çalıştıklarını söylemek tedir. Karmcalar sefere çıkınca HABER — Alkışam Postam Dünyanın en büyük ve en yaşlı sporcusu Yetmiş sekiz yaşında dinç vo genç kalmanın sırrı nedir? İngilterede Kamberland'da Lo- rother şatosunda Lord Lonsdal yetmiş sekizinci yıl dönümünü kutlulamıştır. Lord Lonsdal için herhangi bir "yal dönümünü kutlulamak demek müke'lef bir sofra ve bol içkili bir yemek demektir. Amerikalıların “dünyanm en büyük sportmeni,, isimini verdik - leri Lord, ayni zamanda dünya - nm en büyük işthasma sahibdir ve 78 yaşında olmasına rağmen buna şaşanlara der ki: — Her sabah kahvaltı olarak soda ile beyaz şarabı karıştırırım ve içerim. Sonra bu “ilâç,, saye #inde ne istersem ve önüme ne ge tirirlerse yerim. Lord Lonsdal, İngilterede spor âleminde en tanmmış olan şahsi yettir. Hiç bir atletizm, boks, fut bol, rugbi maçı, at yarışı yoktur ki ihtiyar fakat herdem taze Lord o- rada fahri locada bulunmasın. Lord moçın bütün safhalarını d'k- katle takib eder, Lord eski moda üzerine giyin'r. Favori denilen biçimde yandan bırakılmış sakalları, harbden ev- velki biçimde fakat gayet iyi ke « si'miş e'b'seleri, ceketi in iliğ'n - den eksik olmıyan çiçeği ve ağzm dan hiç düşmiyen püro sigarası ile eğer bir maçda hazır bulun» mazsa o maç muvaffak olmuş sa- yılmaz, bir eksikliğ hissedil'r. Lordun püroları o meşhurdur. Yanına her gidene hemen bir tane ikram eder. Kendisi ise bir püro - yu iki üç santimetreden fazla iç- mez, atar, yenisini yakar ve der kir — Püronun en tatlı yeri uc ta- | raflardır, üst tarafında ayni lezzet | yoktur, Lord, bu yaşa gelene kadar, on tondan fazla püro sarfet:miştir. Amer'kalılarm Lorda taktık » ları “dünyanın en büyük sr#wrtme- mir, ünvanma karşılık, İngilizler ona “en son büyük asilzade,, ün - vanmı vermişlerdir. e Filhakika Lord cömertliği *le de meşhurdur. Esasen cörmertliğine serveti daya namamıştır. Av köşkünü, çiftliği - ni ve yarış atlarını satmak mec- buriyetinde kalmıştır. Fakat bu, 78 nci yıl dönümünde büyük bir cömertlik daha yapmasma hiçte mâni olmamıştır. Bakımız nasıl, Lord, yıl dönümünü kutulama» | ğa gelen misafirlerini eğlendir- mek için kadm ve erkekbir çok artistler davet etmişti. Bunlar gel- arkalarmdan srbhi imdad heyet - leri de onları takib edermiş. Bu minimini hayvanlar hiç bir zaman yaralılarmı ve ölülerini yolda bı - rakmazlarmış. Telef olan arkadaş larını yuvalarına taşmak onlar i- ç'n bir şeref borcu imiş. İşte bütün bu vak'alar bize pek! âlâ gösteriyor ki hayvanlarda şef- kat, ma hamet, fazilet, iyiyi fena- dan ayırmak hissi ve bassaları: nü ve halinde dahi olsa vardır. Hem- cinslerimizden bazıları iç'n no ib- ret alınacak bir ders değil mi? S. Karsan | Lord Lonsdal diler ve oyunlarını verd'ler, Fakat Lorddan beş para bile almak iste- mediler, O zaman Lord bütün ka- dın artistlere birer elmas broş ve erkeklereine de birer elmas kra- vat iğnesi hediye etti, Lord için m'safirperverlik mu - kaddeş bir şeydir. Londradaki e « vine misafir gidenlerin hiç birisi kapısını çalmağa fırsat bulamaz - hari gk kaşla ören ile sitiheki gibi bekliyen uşaklar kapıyı daha evvel açmış bulunurlar. Bir defa, nasılsa nöbetçinin birisi kapıda bulunamamış ve Lord evine dön - düğü zaman kapıyı çalmak mec - buriyetinde kalmış, kapı açılıncar Lord hayatında ilk defa olarak u- şaklarını şiddetle paylamış, Lordun hayvanlar üzerinde bü- yük bir tesiri vardır. Bir çok bü- yük ve yırtıcı köpekleri vardır. Bunlar, Lord yemek yerken etra - fına dizilirler ve onun bir bakışı ile emirlerine itaat ederler. Lord her yemeğin sonunda daima kiraz lı pasta yer. Pasta sofraya getiri -! bağı nişanı vardır. Ayrıca se “ onu kuzu gibi bir hale soktu. ! | ince keser ve hangi köpeğe bakar) sa o köpek gelir, ona bir parça ve- rir, ve sıra ile heps'ne dağıtır. Atlar da Lordun tesiri altında- dırlar. En azgın atlar Lordun ya » n'nda kuzu gibi olurlar. Geçenler- de bir canbazhaneye vahşi bir at getirilmişti, Kimse bir türlü b'ne - hastalara açık hastahane, breşör gönderilir. miyordu. Canbazların atı zaple «! meni,, ünvanıdır. l m Yeni Kitoplar smmm Hayali sosyalizm — ilmi sosyalizm | Meşhur Engels'in bu evrensel ıstaörgütü Haydar Rifat tarafında” | dilimize büyük bir muvaffaki yetle çevrilmiş bugün yayılmış” f Özenle tavsiye ederiz. Fiatı 50 krş. g RENK rASRNEERA EnA SERE Doktor Ahmet Ortaköy Şifa Yurd Tramvay yolu, Muallim Naci cad. No 115: İstanbulun en güzel yerinde geniş bir park ortasında her türlü ayi konforu haiz çok temiz, fiyatları çok ehven ve kadın erkek her türÜ Yatak fiyatları iki liradan itibaren Doğum ve kadın ameliyatlarıyle apandisit, fıtık, basur ve buna benzer nmeliyeler için hususi, fiyatlar, arzu edene fiyat Telefon: (42221) Maslrmama A nAREE BAAAAKAAAANE SELA SASA ARSA ZAMANA tığı “Altına bücu 0 dememelerine Lordun canı a ir. Hemen yerinden kalkıp, 88. dan pürosunu, başımdan silindi, ni bile çıkarmadan ata b'adi : Hoş, Lordı küçükken, İsviğ* de ailesinin yanmdan kaçmı$ bir cânbazhanenin peşine tali” rak iki sene kadar onlarla dün” yı dolaşmış, oldukça hatırı sayi bir at canbaz: olmuştu. j Bu kaçamak, Lordun gencl$ de yaptığı haşariliklerin yezö*.. değildir. Koca Lord, gene geni, ğinde Amerikeya gitmiş, of?) Kovboy olmuştu. Hattâ, Dent de diğer Kovboy arkadaşlı beraber bir posta arabasına hücüm ed'b scesuşlar. Lord " hatıresmı anla e ken: d — Eğer bu soygunu yapan # kadaşlarımın hepsi ölmemiş ols dı, bu hatırayı kabil değil a dım. Diyor. Lord Amer'kada Kİ&* dike'de altın bulunduğunu ilk * felenlerden biridir. Kırmızı di liler arasmda kendisine ahbab | edinmiş olan'Lorda, onlarm re” leri altın yerlerini göstermiş Lord da dönünce “altın var,, haber vermişti. Bunun üzer” Şarlonun da filmine mevzu yök , başlamışt( Amerikağan dönü tı. Hem öyle şaka ma Sli İngilterede boksörlük de yapı" ğil. Dünya şampiyonu Sulliva dövüşmüş ve onu beşinci ravu” da nakavt etmişti, di Lordun bok kudretini tad arasında bir çok terbiyes'z ari cılar ve nezaketsiz (kimseler vardır. Hattâ, 75 yaşında er bir maç esnasında Lorda bi” çatmıştı, Lord “htiyarlığına rsi men bir yumrukta herifi maksi etmiştir, Lord Lonsdal'in meşhur pl land Amirali, Kamberland msavini, garb “Marckes,r Lo: Vestmorland reis ünvanları g dır. Bundan başka boks kor”, federasyonu reisi ve Arsenal : bol klübü retslerinden biris” ii Fakat ençok iftiharla takınl ünvan “dünyanın en büyük sp“ as gerzsaşenımarmmm0ş ezag0a3l* Asım Vistesi ini