8 Aralık 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6
8 Sar meselesi Fransa - Almanya anlaşmasına doğru bir adım mı? Netice Almanya lehine çıkârsa Fransaya nekadar tazminat Fransa ile Almanya arasında bir müddettenberi görüşülen me- selelerden en dikenlisi Almanya- nın tasarrufundan asla vazgeçmi- yeceğini — evveke söylediği ve| Fransanm muhalefeti üzerine bi - lâhare umumi reyle mukaddera - lının tesbit edilmesi kararlaştırı - lan Saar hayzası olduğu malâüm - dur. Bu meszeleye bağlı bir çok siyasi, hukuki, mali, teknik vesa- ire cihetlari hal için bir kaç top- Tantı yapmış bulunan ve nihayet | bu ayın üçünde bir protokol im-| zalamak muvaffakiyetini elde e- r Komitesi Konseyi Ro- aaliyetteydi. zlaştırma tavassutundan do- layı İtalyanm bir gurur gibi telâk- ki ettiği ve fakat pek fazla da e- hemmiyetinin büyütülmesi gerek miyen bu protokol mucibince, Al- manyaya Saarı iade etmek veya etmemek maksadiyle evvelce ka- rarlaştırılmış umum? reyin, neti- cesine göre, Almanya lehine çık- tığından Fransaya — Almanyanın ne vereceğinin ve ne tanıyacağı ana hatları tayin edilmiştir. Ga- zeteler rivayeti, umumi rey Alman ya lehine çıkarsa Fransaya, Saar kömür madenleriyle dört şimen - diferi için 900 milyon halen Saarı| idare eden hükümet komitesiyle| olan konturatosu veçhile, ağızları asıl Fransız toprağında bulundu. ğu halde Saar havzasına lâğımla- rı dallanan kuyuları ve imtiyazım feshi için bir Fransız — şirketinin hakı olan 45 milyon; adenler üzerindeki ipotek vesaire için 30 milyon Fransız frangı verilecek- tir. Bazı rivayete göre tazminat ye- künu 900 milyon franktır. İ Gayet zengin olan hazva ma - denlerine Fransa, bidayette, 300 milyon frank istemişti. Simdi ko - nuşulan şartlarda tabiatiyle öde - me tarzı da vardır ki geciktirme - mek ve beş sene içinde Fransaya 5 milyon ton kömür ve zahire ve .- rilmek suretiyle borcun tamamen | ödenmiş bulunması şartlardan en başlıcasıdır. İtalyan matbuatı bu anlaşma- dan hayırlı neticeler çıkabilece- ginden memnuniyetini beyan et- mektedir. Fransız gazeteleri de en mühimleri protokolun şumülü- i inkâr elmemekle beraber Hit- inin bu münasebetle en| fazla Fransız hükümet adamları- nt iskandil maksadını güttüğünü, Almanyanın ileride eski Afrika müstemlekelerini istemeğe yelte -' nde bir İngiliz ga - tokol vesilesiyle ile - Almanyanm bu bab - t niyeti ve - silâhlanma | talebi üzerinde durmak nt yazdıktan sonra. siyaset şerefinin tekrar canlan - ması için Almanyanın Milletler C ar — dönmesini | de ilâve etmek- ilizce Times gazetesi, Al- tikrarsızlık — ve, harici sİyaset istikametsizliği e& - mareleri henüz varken, Fransa ile Almanya arasındaki bir çok'me - ezlolerin halline yardım edebile - cek olan bu hayırlı protokola rağ- | ğiına göre nümayişler neticetinde | kimseler tevkif edilmişlerdir. verilecek kında endişeye şimdiden mahal kalmadığı iddiasının doğru ola - mıyacağını, Fransanın şimdiden umumi rey neticesinin ne olaca - ğını tahmin ettiğini yızmıktıdır.l Anlaşmanın, Alman efkârı u - mumiyesince, cihan sulhuna doğ - ru hayirlı bir adımdır; — Fransa| Şark misakma Almanyanm da iş- tirakini tekrar istiyecek ve fakat| bu teşebbüsünden evvel Lehistan- dan misak hakkında cevap bekli- yecek imiş. Almanya hariciye na- ziırmın — bilhassa — memleketinin Milletler Cemiyetine avdetine mü nasebeti olan Reuter İngiliz ajan-| sı sualine cevaben yaptığı beya- nattaki yumuşaklık kayda şayan Jazırının aynı zamanda irad etti- ise de, Essen'de Almanya hava ği nukut aşikâr bir tezad ve do- layısiyle büyük bir hayreti mucib | olmuştur. Nutkunda hava nazırı| hülâsa olarak: “Almanya harp iş- temez, ancak şerefine toz kondu- ramaz; yalnız bu esas üzerine Av- ruüpayı canlandırmak kabildir. Hu zur ve selâmet ancak keskin bîrl kılıç kuşanmakla olabilir. Alman- P": ya kargaşalıklara ve harplere se- bebiyet veremez. Silâhsız olan bir| kimse, daima, silâhlanmış bulu- | nana hücumu düşünür, halbuki siş lâhlı adam hem kendisini, hem de başkasımı korur. Hakiki bir an - laşma zayıf ile kuvvetli arasında değil, müsavi kuvvettekiler ara « sında olabilir.,, demiştir. Bu iti - barla protokol neticeleri hakkın - da kestirme söz söylemek kabil değildir. Buda bir türlüsü (Baş tarafr 1 inci de) Bir tarafta binlerce - sosyalist — Yaşasın Moskova! Diye bağırırlarken diğer taraf- tan binlerce papaz kilise duaları okumakta idiler. Birden sosyalistler papazların üstüne taş almağa başlamışlar. Papazlar da derhal bunlara karşı istavruz çıkarmışlar ve başpapaz bütün sosyalistleri aforoz etmiş- tir. Nihayet itfaiye ve jandarmalar yetişmişler, iki tarafı da dağıt- mak için uğraşmışlarsa da bir netice vermemiş. Nihayet itfaiye hortumlarından fışkıran sular sosyalistleri kaçırmış, fakat pa - pazlar iliklerine kadar ıslandık- ları halde yerlerinden bile kı-- mıldamamışlar, Sabaha kadar oldukları yerde dualar okuyarak beklemişler ve sabah çanları çal- mağa başladığı esnada yavaş yavaş dağılmışlardır. . Zabıta raporundan anlaşıldı- ikisi jandarjma olmak üzere yir- mi beş kişi yaralanmıştır. Birçok | Çocukları koruyalım Kış geldi. Kışın soğuğundan ve bu soğuğun getirdiği hastalıklardan yok- suz yuttaşlarımızı korumak hepimi - zin boynumuza borçtur. Bu boret 8 - demiş olmak için - kullanamadığımız || cöki / çamaşırlarımızı, çacuklarımızın eskilerini Çocuk Esir; | patırtıda karısı | lara, Almanlarınki kadar şid - | | da, Mançester Gardiyan muhabi- | bir malumat nakletmektedir: “Himayei Etfal Cemiye'i,, verelim. men Saar umumi reyi ve âtisi hü'ı———l | yüzde yüz nazi olmuslar.. HABER — Akşam Postası - Operada imparatorun locasındi İ | Bundan bir kaç gün önce bir- denbire öldüğünü bildirdiğimiz Arnavutluk Kralı Ahmet Zogonun | annesi büyük bir alayla Draçtan | Tirana getirilerek gömülmüştü. Son gelen Avrupa gazeteleri Kra- İın annesinin yukarıya kayduğu- muz resmini neşretmişlerdir. _Hapishane değil Nazi fabrikası (Baş tarafı 1 inci de) Yakmlarda Brükselde çıkan bir kitabın yapılan bir kaç tahli. yede tesiri olmuştur. Bu kitap- ta, Avusturyadaki mahbusiyet f hayatına dair notlar intişar et - mekte olduğunu ve Belçika siya- si fırka liderlerinden birinin bir etraflı mukaddemesi bulunduğu- Ingilizce “Mançester Gardi - yan,, gazetesi yazmaktadır. “Siyah kitap,, adı verilen bu kitabın içinde yazılanları Avus- turya hükümeti tekzip etmek is. temiştir. Fakat kitabm çıkması- nı mütecakip bir çok mahbus li - derler de salıverilmiştir. Bunlar arasında mahbus sosya- Tist liderlerinden bir kaçı da br- rakılmıştır. Eski sosyal demokrat fırkası mebusu olan ve şubat ayındaki öldürüldükten sonra üzerine kara sevda gibi bir hal gelen Alber Sevr de tahliye edilmiş, fakat hapishaneden çı - karılarak timarhaneye götürül - müştür. Timarhaneye götürülmesi sıh- hi vaziyeti dolayısiyle bir zaru- ret icabıdır. Fakat resmen ken- disi serbest sayılmaktadır. Sosyal demokrat fırkasından iki kadım da serbest bırakılmış- tır. Diğer cihetten temerküz kamp- larında bulunan diğer siyasi şüp- helilerin sayısı haylı mühimdir. Hele göz altında bulundurulan naziler hepsinden çoktur. Altı hafta kadar önce, hapishanede ve kamplarda bulunan nazilerin | sayısı 6000 olduğu yazılıyor. Ge- | çen ayın başlangıcında Volers - dörf temerküz kampındaki nazi- lerin 3300 ü bulduğu haber ve- riliyor. Bundan başka bir kaç yüz nazi de orada burada muhakeme edilmeyi beklemektedirler. Ayrıca son zamanlarda Tirol | ve Stiryada gene bir takım tev- | kifler yapılmıştır. Avusturya temerküz karr >la- rında göz altında bulundurulan- detli davranılmadığı yazılryorsa ri Avusturya kamplarından biri- ni yakından görenlerden şöyle “Vollersdorf kampına alman paziler, girmeden önce yüzde elli nazi idilerse, girdikten sonra | ze merasimi münasebetile Kızıl meydan- | muahede, 8 Birinci Künun 1934 Hitler imparator mu olacak oturması bu şayiayı çıkardı Moskova, 5 — Almanya pro- paganda nazırı Göbelsin söylemiş olduğu nutuktaki “tarihini yap- mak niyetinde olan bir hüküme- tin büyük ve cüretkâr kararlar ver mesi lâzımdır. Almanya şimdiye kadar tarihde görülmemiş bir iş yapacaktır.,, sözleri burada geniş dedikodulara sebep olmaktadır. İyi menbalardan haber almak- la meşhur bir mahfelde söylendi- ğine göre Almanyanın yapacağı bu cüretkârane hareket, Hitlerin resmen imparator ilân edilmesi- dir. Sovyet Rusyadaki idamlar (Baş.tarafı 1 inci de) kof, Slatinski, Gurin, Fadeyef, Y. Nikolayevski, Olo, V. Nikolayevs-| ki, Vladihirof, Çukanof, Dada - nof, Üstrugof, B. Afanasiyef, Ma- yorof, A. İvanof, E. Griger, Çinof | P. Antönof, G. Griger, Pozdrof, Dubof, Masyagin, H. Komarof, | Moskovada: P. Vasilef, Rumyan- | sef, Posdnakof, Bobrof, Paneha, Setporanof, I. Sidorenko, M. Si- dorof, K. Manuhof, Kanxvenatz, N. İvanovski, Kluşevski, V. Sido-| renko, Kopalenko, Recaynenko,| Buligin, Rozenberg, — Kornitzki, | Banuşkin, — Zdobonf - Vyetkof, Eyemond, Bolkof, Sevastiyanof, Stakolkin, Sas, Nefedöf / Repenko Drutkof, F. Sergeyef, Karnaukof, Kozlof, Habayenko. Kirofun ölümü duyulur duyul - maz Stalin ile Vorşilof derhal Le- nin Grada gitmişler ve cenazenin başı ucunda ilk gece, ilk nöbeti Stalin'le Vorşilaf — yapmışlardır. Ahali en büyük iki Sovyet adamı- nım süngü ile hazırol vaziyetinde beklediği nâşın önünde büyük te- zahürlerle geçmişlerdir. Kirofun cenazesi Moskovada yapılacak ve cesedi yakıldıktan sonra külü Kremlinde Leninin ya- naına konacaktır. Kızıl meydanda matem | mitingi Moskova, 7. (A.A.) — Kirofun cena- da bir matem mitingi yapılmışdır. Hükümet ve merkez icra komitesi na- mına söz alan Molotof, işçi sınıfı düş - manlarının hareketlerini takbih ettikten sonra demişdir ki: “— İhtilâl şefinin şahsında bizzat ih- | tilâli kasdeden kurşun bu ihtilâli, ve | bolşeviklerin Lenin ve Stalin'in fırkası. na olan bağlılıklarını daha ziyade artı - racakdır.,, Sovyet Rusya işçileri namma söz söyliyen Kaganoviç de aynı yolda söz öylemiş ve Kirol'un yolunda öldüğü davayı mutlak surette muzaffer kılmak için işçilerin beslediği sarsılmaz inanı bildirmişdir. ingiltere ve Mısır Yeni muahede yapacaklar Mısırla İngiltere arasında yeni siyasi bir muahede yapılacağını İngilizce gazeteler * yazıyor. Bu iki memleketin daha dostça münasebetini temin için olacaktır. Konuşmaların yakın- da başlayacağı zannediliyor. Bu iddiayı isbat etmek için f malümat veriliyor: Geçen hafta Berlinde devle operasında meşhur tenör “Jan pura,, Toska operasını oynnrb'. Hitler ilk defa olarak oyunu eski imparator Kayzer Vilhelmin e casmdan seyretmiştir. Alman devlet reisi şimdiye k&'|, dar daima parterde otururdu. Ve bu locaya imparatorun kaçmasif” danberi şimdiye kadar hiç Pfİl kimse oturmamıştı. İş metinglere kadar varacak (Baş tarafr 1 inci de) meşeleyi tetkik eylemekdedir. U” nı düşüncekdir.,, M. Çaldaris muvafık ve muhâ * lif fırkalar reislerinin içtirıkî'" bir içtima yapılıp yapılmıya hakkında sorulan sorguya cevabt? de demişdir ki: — Kabine ile çalışmalarını bi leşdiren muvafık fırkalar reisleri" nin ilk içtimamdan sonra mu İ fırkalar reislerinin de davetiy!' ikinci bir toplantı yapılması İ.' rarlaştırılmışdı. Bu içtima t edilmişdir. Çünkü hükümetin varaci neticelerin tekaddüm etmesi di Yavrvafık görülmüşdür. Esasan'tği lecek hafta Mebusan Meclisi i€ malarma baş!ıyacağı cihetle, b kümet muhalif fırkalar ile da' kı temaslarda bulunacakdır.,, — Yunan Başbakanı, Dışbak M. Maksimosun istifası şayia: dan haberi olmadığını ve bu mü vakkat ayrılışm - istifa olduğ! zannetmediğini ilâve etmişdir: Başvekilin Dışbakanı hakkıff daki bu ihtiyatkârane beyanatii rağmen siyasal mahafil, M. Matf” mosun Türk - Yunan münasebâ? | nın aldığı son şekilden dolayı fasını tacil ettiği ve ahvalin al bu mecradan sonra Dışbakanlık' da kalamıyacağı fikrinde bulü yorlar, Diğer bazı mahafil is€ | Maksimosun kabineden uıık"’ : rılmasınm evvelce kararlaştırı! bulunduğunu söylüyorlar. w Mebus Kunduros ile diğer mebuslar, Mecliıhıçkuıhğm'v, | dikleri şiddetli bir takrirde bi metten izahat taleb ediyorlar: Kunduüros istizah takrirind ' , |) hib cübbelerinin hariede p!'v:ı sini meneden Türk kınunlnkl:;;’ | aef || kalliyetlerin tanınmış hu dokunduğunu ve Lozan 89 masınm bu hususdaki hükür ne aykırı bulunduğunu iddiâ yor. Atina, 7 — Muhacirler "”'d' dikleri beyannameden sonra :;' testo mitingleri tertibine çalıf ' lar. Bunnula beraber bu l—"_ş'; dar hükümetden izin ılım"'f'ı dır. Meselenin sokaklara dö! mi' sini istemiyen hükümetin b','m,ı tingleri menedeceği zannedi YENİ ÇİKTİ. Gorio Baba Fiatı 100 kuruş | Tevzi yeri - VAKIT Mat yetf
