8 Aralık 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

TTTT KK îî%a:m —-WT — — g İ g İi Sar meselesi D —v—v—r——'_——“—%—-—ff—q—'“ -.ı——-wv —a - a TTT DN EEN HABER — Ak;ım Poıtan l Fransa - Almanya anlaşmasına doğru bir adım mı? Netice Alman'ya lehine çıka'rsa Fransaya nekadar tazminat verilecek Fransa ile Almanya arasında bir müddettenberi görüşülen me- selelerden en dikenlisi Almanya- rnın tasarrufundan asla vazgeçmi- yeceğini — evvelce söylediği ve Fransanın muhalefeti üzerine bi -|. lâhare umumi reyle mukaddera - lının tesbit edilmesi kararlaştırı - lan Saar hayzası olduğu malüm - dur. Bu meseleye bağlı bir çok siyasi, hukuki, mali, teknik vesa- ire cihetleri hal için bir kaç top- lantı yapmış bulunan ve nihayet bu aym üçünde bir protokol im- zalamak muvaffakiyetini elde e- den Saar Komitesi Konseyi Ro- mada faaliyetteydi. Üzlaştırma tavassutundan do- layı İtalyanm bir gurur gibi telâk- ki ettiği ve fakat pek fazla da e- hemmiyetinin büyütülmesi gerek- miyen bu protokol mucibince, Al- manyaya Saarı iade etmek veya etmemek maksadiyle evvelce ka- rarlaştırılmış umumi reyin, neti- cesine göre, Almanya lehine çık- tığından Fransaya — Almanyanın ne vereceğinin ve ne tanıyacağı ana hatları tayin edilmiştir. Ga- zeteler rivayeti, umumi rey Alman ya lehine çıkarsa Fransaya, Saar kömür madenleriyle dört şimen - diferi için 900 milyon halen Saarı idare eden hükümet komitesiyle olan konturatosu veçhile, ağızları asıl Fransız toprağında bulundu- ğu halde Saar havzasımma lâğ - rı dallanan kuyuları ve imtiyazın feshi için bir Fransız — şirketinin hakı olan 45 milyon; — madenler üzerindeki ipotek vesaire için 30 milyon Fransız frangı verilecek- tir. Bazı rivayete göre tazminat ye- künu 900 milyon franktır. Gayet zengin olan hazva ma - denlerine Fransa, bidayette, 300 milyon frank istemişti. Simdi ko - nuşulan şartlarda tabiatiyle öde - me tarzı da vardır ki geciktirme - mek ve beş sene içinde Fransaya 5 milyon ton kömür ve zahire ve - rilmek suretiyle borcun tamamen ödenmiş bulunması şartlardan en başlıcasıdır. İtalyan matbuatı bu anlaşma- dan hayırlı neticeler çıkabilece- ginden memnuniyetini beyan et- mektedir. Fransız gazeteleri de en mühimleri protokolun şumülü- nü inkâr etmemekle beraber Hit- ler elçisinin bu münasebetle en fazla Fransız hükümet adamları- nı iskandil maksadını güttüğünü, Almanyanın ileride eski Afrika müstemlekelerini istemeğe yelte - leneceği malinde bir İngiliz ga - zetesinin protokol vesilesiyle ile - ris*sürdüğü Almanyanın bu bab - taki çürük niyeti ve silâhlanma müsavatı talebi üzerinde durmak caiz olmadıöğmı yazdıktan sonra. siyaset şerefinin tekrar canlan - ması için Almanyanın Milletler Cemiyetine tekrar — dönmesini zimnen İstediğini de ılave etmek- tedir. İngilizce Times gazetesi, Al - marşada dahili istikrarsızlık ve farici siyaset istikametsizliği e - mareleri henüz varken, Fransa ile Almanya arasındaki bir çok'me - selelerin halline yardım edebile - cek olan bu hayırlı protokola rağ- men Saar umumi reyi ve âtisi hak- ASA kında endişeye şimdiden mahal kalmadığı iddiasının doğru ola - mıyacağını, Fransanın şimdiden umumi rey neticesinin ne olaca - ğını tahmin ettiğini yazmaktadır. Anlaşmanın, Alman efkârı ü - mümiyesince, cihan sulhuna dağ -| ru hayirlı bir adımdır; — Fransa Şark misakma Almanyanın da iş- tirakini tekrar istiyecek ve fakat bu teşebbüsünden evvel Lehistan- dan misak hakkında cevap bekli- yecek imiş. Almanya hariciye na- zırınm bilhassa — memleketinin Milletler Cemiyetine avdetine mü nasebeti olan Reuter İngiliz ajan- sı sualine cevaben yaptığı beya- nattaki yumuşaklık kayda şayan dazırının aynı zamanda irad etti- ise de, Essen'de Almanya hava ği nukut aşikâr bir tezad ve do- layısiyle büyük bir hayreti mucib olmuştur. Nutkunda hava nazırı hülâsa olarak: “Almanya harp iş- / temez, ancak şerefine toz kondu- ramaz; yalnız bu esas üzerine Av- rüupayı canlandırmak kabildir. Hu zur ve selâmet ancak keskin bir kılıç kuşanmakla olabilir. Alman- ya kargaşalıklara ve harplere se- bebiyet veremez. Silâhsız olan bir kimse, daima, silâhlanmış bulu- nana hücumu düşünür, halbuki si lâhlr adam hem kendisini, hem de başkasını korur. Hakikt bir an - laşma zayıf ile kuvvetli arasında değil, müsavi kuvvettekiler ara - sında olabilir.,, demiştir. Bu iti - barla protokol neticeleri halckın - da kestirme söz söylemek kabil değildir. Buda bir türlüsü (Baş tarafı 1 inci de) Bir tarafta binlerce sosyalist — Yaşasın Moskova! Diye bağırırlarken diğer taraf- tan binlerce papaz kilise duaları okumakta idiler. Birden sosyalistler papazların üstüne taş atmağa başlamışlar. Papazlar da derhal bunlara karşı istavruz çıkarmışlar ve başpapaz bütün sosyalistleri aforoz etmiş- tir. Nihayet itfaiye ve jandarmalar yetişmişler, iki tarafı da dağıt- mak için uğraşmışlarsa da bir netice vermemiş. Nihayet itfaiye hortumlarından fışkıran sular sosyalistleri kaçırmış, fakat pa - pazlar iliklerine kadar ıslandık- ları halde yerlerinden bile kı:- mıldamamışlar. Sabaha kadar oldukları yerde dualar okuyarak beklemişler ve sabah çanları çal- mağa başladığı esnada yavaş yavaş dağılmışlardır. . Zabıta raporundan anlaşıldı- ğına göre nümayişler neticesinde ikisi jandarjma olmak üzere yir- Bundan bir kaç gün önce bir- Arnavutluk Kralı Ahmet Zogonun annesi büyük bir alayla Draçtan Tirana getirilerek gömülmüştü. lın annesinin yakarıya koyduğu- muz resmini neşretmişlerdir. | paganda nazırı Göbelsin söylemiş denbire öldüğünü bildirdiğimiz Soan gelen Avrupa gazeteleri Kra- Hapishane değil Nazi fabrikası (Baş tarafı 1 inci de) Yakmlarda Brükselde çıkan bir kitabım yapılan bir kaç tahli- yede tesiri olmuştur. Bu kitap- ta, Avusturyadaki mahbusiyet hayatına dair notlar intişar et - mekte olduğunu ve Belçika siya- si fırka liderlerinden birinin bir etraflı mukaddemesi bulunduğu- nu, İngilizce “Mançester Gardi - yan,, gazetesi yazmaktadır. “Siyah kitap,, adı verilen bu kitabın içinde yazılanları Avus- turya hükümeti tekzip etmek is- temiştir. Fakat kitabın çıkması- nı müteakip bir çok mahbus li - derler de salıverilmiştir. - Bunlar arasında mahbus sosya- rakılmıştır. Eski sosyal demokrat fırkası — mebusu olan ve şubat ayındaki patırtıda karısı öldürüldükten sonra üzerine kara sevda gibi bir hal gelen Alber Sevr de tahliye edilmiş, falsat hapishaneden çı - karılarak timarhaneye götürül - müştür. N Timarhaneye götürülmesi sıh- hi vaziyeti dolayısiyle bir zaru- ret icabıdır. Fakat resmen ken- disi serbest sayılmaktadır. Sosyal demokrat fırkasından iki kadın da serbest bırakılmış- tır. Diğer cihetten temerküz kamp- larında bulunan diğer siyasi şüp- helilerin sayısı haylı mühimdir. Hele göz altında bulundurulan naziler hepsinden çoktur. Altı hafta kadar önce, hapishanede ve kamplarda bulunan nazilerin sayısı 6000 olduğu yazılıyor. Ge- çen ayın başlangreımnda Volers - dorf temerküz kampındaki nazi- lerin 3300 ü bulduğu haber ve- riliyor. Bundan başka bir kaç yüz | nazi de orada burada muhakeme edilmeyi beklemektedirler. ÂAyrıca son zamanlarda Tirol ve Stiryada gene bir takım tev- kifler yapılmıştır. mi beş kişi yaralanmıstır. Birçok kimseler tevkif edilmişlerdir. | Çocukları koruyalım Kış geldi. Kışın soğuğundan ve bu soğuğun getirdiği hastalıklardan yok- suz yuttaşlarımızı korumak hepimi - zin boynumuza borçtur. Bu borcu ö - demiş olmak için kullanamadığımız eski çamaşırlarımızı, çocuklarımızın eskilerini Çocuk Esirgeme Kurumuna “Himayci Etfal Cemiye'i,, verelim. Avusturya temerküz kar»la- rında göz altında bulundurulan- lara, Almanlarınki kadar şid - detli davranılmadığı yazılıyorsa da, Mançester Gardiyan muhabi- ri Avusturya kamplarından biri- ni yakından görenlerden şöyle bir malumat nakletmektedir: “Vollersdorf kampına alınan naziler, girmeden önce yüzde elli nazi idilerse, girdikten sonra yüzde yüz nazi olmuslar.. | sef, Posdnakof, Bobrof, Paneha, — yapılacak ve cesedi yakıldıktan — Hitler ımparator ' mu olacak g Birinci Kânun - Öperada imparatorun locasındâ oturması bu şayiayı çıkardı — | K | Moskova, 5 — Almanya pro- olduğu nutuktaki “tarihini yap- mak niyetinde olan bir hüküme- tin büyük ve cüretkâr kararlar ver mesi lâzımdır: Almanya şimdiye kadar tarihde görülmemiş bir iş yapacaktır.,, sözleri burada geniş dedikodulara sebep olmaktadır. İyi menbalardan haber almak- la meşhur bir mahfelde söylendi- gine göre Almanyanın yapacağı bu cüretkârane hareket, Hitlerin resmen imparator ilân edilmesi- dir. Sovyet Rusyadaki idamlar (Baş.tarafı 1 inci de) kof, Slatinski, Gurin, Fadeyef, Y. Nikolayevski, Olo, V. Nikolayevs- ki, Vladifirof, Çukanof, Dada - nof, Üstrugof, B. Afanasiyef, Ma- yorof, A, İvanof, E. Griger, Çinof P. Antönof, G. Griger, Pozdrof, Dubof, Masyagin, — H. Komaraf, Moskovada: P. Vasilef, Rumyan- Setporanof, İ. Sidorenko, M. Si- dorof, K. Manuhof, Kanxvenatz, N. İvanovski, Kluşevski, V. Sido- renko, Kopalenko, Rezaynenko, Buligin, Rozenberg, — Kornitzki, Banuşkin, — Zdobonf - Vyetkof, âyunnnıl, Bolkof, Sevastiyanof, Stakolkin, Sas, Nefedof, Repenkol Drutkof, F. Sergeyef, Karnaukof, Kozlof, Habayenko. Kirofun ölümü duyulur duyul - maz Stalin ile Vorşilof derhal Le- nin Grada gitmişler ve cenazenin başı ucunda ilk gece, ilk nöbeti Stalin'le Vorşilaf — yapmışlardır. Ahali en büyük iki Sovyçt adamı- nm süngü ile hazırol vaziyetinde beklediği nâşın önünde büyük te- zahürlerle geçmişlerdir. Kirofun cenazesi Moskovada sonra külü Kremlinde Leninin ya- nına konacaktır. Kızıl meydanda matem mitingi Müoöskova, 7. (A.A.) — Kirofun cena- “ze merasimi münasebetile Kızıl meydan- da bir matem mitingi yapılmışdır. Hükümet ve merkez icra komitesi na- mına söz alan Molotof, işçi sınıfı düş - manlarımın hareketlerini takbih ettikten sonra demişdir ki: .— İhtilâl şefinin şahsında bizzat ih- tilâli kasdeden kurşun bu ihtilâli, ve bolşeviklerin Lenin ve Stalin'in fırkası- na olan bağlılıklarını daha ziyade artı - racakdır.,, Sovyet Rusya işçileri namma söz söyliyen Kaganoviç de aynı yolda söz söylemiş ve Kirof'un yolunda öldüğü davayı mutlak surette muzaffer kılmak için işçilerin beslediği sarsılmaz inanı bildirmişdir. - M TET L V z ingiltere ve Mısır Yeni muahede yapacaklar Mısırla İngiltere arasında yeni İngilizce gazeteler - yazıyor. Bu muahede, iki memleketin daha dostça münasebetini temin için | olacaktır. Konuşmaların yakın- da başlayacağı zannediliyor. “casından seyretmiştir. neticelerin tekaddüm etmesi dâ Mmuvafık görülmüşdür. Eği malarma başlıyacağı cihetle, bi —kümet muhalif fırkalar ile dı ) kı temaslarda bulunacakdır.., vakkat ayrılışm istifa old a zannetmediğini ilâve etmıgdır-- < daki bu ihtiyatkârane beya rağmen siyasal mahafil, M. M aK? mosun Türk - Yunan münasebâ” nın aldığı son şekilden dolayı !9 bu mecradan sonra Dışba.'k&nl B yorlar, Diğer bazı mahafil ise * Maksimosun kabineden uzaklaf rılmasının evvelce kmrlaştnî bulunduğunu söylüyorlar. — 4 mebuslar, Meclis başkanlığına dikleri şiddetli bir takrirde lı“”' , metten izahat taleb ediyorlar: , BE Bu iddiayı isbat etmek için ı'; malümat veriliyor: | Geçen hafta Berlinde dev ; | operasında meşhur tenör “Jan P" | pura,, Toska operasını oynarktf Hitler ilk defa olarak oyunu e$? imparator Kayzer Vilhelmin 19 Alman devlet reisi şimdiye k#” l dar daima parterde otururdu. *” bu locaya imparatorun kaçmas? ; danberi şimdiye kadar hiç P"İl kimse oturmamıştı. | |İş metinglere | kadar varacak — (Baş tarafı 1 inci de) | meseleyi tetkik eylemekdedir. U' | nı düşüncekdir.,, M. Çaldaris muvafık ve muh* lif fırkalar reislerinin iştirakiy!* bir içtima yapılıp yapılmıya ' ı hakkında sorulan sorguya cevab * de demişdir ki: | — Kabine ile çalışmalarmı bi"” |l leşdiren muvafık fırkalar reisleri” nin ilk içtimamdan sonra mM fırkalar reislerinin de davetiy!! ikinci bir toplantı yapılması ka * rarlaştırılmışdı. Bu içtima tebi' edilmişdir. D | Çünkü hükümetin - varat lecek hafta Mebusan Mecu i Yunan Başbakanı, -w : M. Maksimosun istifası şayiz dan haberi olmadığını ve bı.ı Başvekilin Dışbakanı h fasını tacil ettiği ve ahvalin aldi da kalamıyacağı fikrinde bulu! Mebus Kunduros ile diğer ”" Kİ Kunduros istizah takririndt " , | hib cübbelerinin haricde sl'!iv' ' sini meneden Türk kımıınııtl“’İı kalliyetlerin tanınmış huku" , dokunduğunu ve Lozan an” masınım bu hususdaki [mkî!#'_ ne aykırı bulunduğunu iddiâ ” yor. : Atina, 7 — Muhacirler n | dikleri beyannameden sonrâ P testo mitingleri tertibine ç’ı' ç lar. Bunnula beraber bu sâ* dar hükümetden izin alama”” kı'll'e . dır. Meselenin sokaklara dö | sini istemiyen hükümetin bu # tingleri menedeceği zan siyasi bir muahede yapılacağını || n,dıl' YENİÇİKTİ — | Gorio Baba i Fiatı 100 kuruş — | Tevzi yeri - VAKIT M&“’"” '