7 Aralık 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

““ HABER — Akşam Postası ——— 8 Birinci Kânun 1934 Sar meselesi Fransa - Almanya anlaşmasına doğru bir adım mı? Netice Almanya lehine çık_arsa Fransaya nekadar tazminat verilecek Fransa ile Almanya arasında bir müddettenberi görüşülen me- selelerden en dikenlisi Almanya- nın tasarrufundan asşla vazgeçmi- yeceğini — evvelce söylediği ve Fransanın muhalefeti üzerine bi - lâhare umumi reyle mukaddera - tının tesbit edilmesi kararlaştırı - lan Saar havzası olduğu malüm - dur. Bu meseleye bağlı bir çok siyasi, hukukit, mali, teknik vesa- ire cihetleri hal için bir kaç top- lantr yapmış bulunan ve nihayet bu ayın üçünde bir protokol im- zalamak muvaffakiyetini elde e- | den Saar Komitesi Konseyi Rao- mada faaliyetteydi. Üzlaştırma tavassutundan do- layı İtalyanın bir gurur gibi telâk- ki ettiği ve fakat pek fazla da e- hemmiyetinin büyütülmesi gerek- miyen bu protokol mucibince, Al- manyaya Saarı iade etmek veya etmemek maksadiyle evvelce ka- rarlaştırılmış umumi reyin, neti- cesine göre, Almanya lehine çık- tığından Fransaya — Almanyanın ne vereceğinin ve ne tanıyacağı ana hatları tayin edilmiştir. Ga- zeteler rivayeti, umumi rey Alman ya lehine çıkarsa Fransaya, Saar kömür madenleriyle dört şimen - diferi için 900 milyon halen Saarı idare eden hükümet komitesiyle olan konturatosu veçhile, ağızları asıl Fransız toprağında bulundu- gu halde Saar havzasına lâğımla- rı dallanan kuyuları ve imtiyazın feshi için bir Fransız — şirketinin hakr olan 45 milyon; — madenler üzerindeki ipotek vesaire için 30 milyon Fransız frangı verilecek- tir. Bazı rivayete göre tazminat ye- künu 900 milyon franktır. Gayet zengin olan Hazva ma - denlerine Fransa, bidayette, 300 milyon frank istemişti. Şimdi ko - nuşulan şartlarda tabiatiyle öde - me tarzı da vardır ki geciktirme - mek ve beş sene içinde Fransaya 5 milyon ton kömür ve zahire ve - rilmek suretiyle borcun tamamen ödenmiş bulunması şartlardan en başlıcasıdır. İtalyan matbuatı bu anlaşma- dan hayırlı neticeler çıkabilece- ğinden memnuniyetini beyan et- mektedir. Fransız gazeteleri de en mühimleri protokolun şumülü- nü inkâr etmemekle beraber Hit- ler elçisinin bu münasebetle en fazla Fransız hükümet adamları-| nt iskandil maksadını güttüğünü, Almanyanın ileride eski Afrika müstemlekelerini istemeğe yelte - leneceği malinde bir İngiliz ga - zetesinin protokol vesilesiyle ile - ri sürdüğü Almanyanın bu bab - taki çürük niyeti ve silâhlanma müsavatı talebi üzerinde durmak caiz olmadığını yazdıktan sonra. siyaset şerefinin tekrar canlan - ması için Almanyanın Milletlerl Cemiyetine tekrar — dönmesini zimnen istediğini de ilâve etmek-il tedir. İngilizce Times gazetesi, Al - mapFada dahili istikrarsızlık ve fHarici siyaset istikametsizliği e -| mareleri henüz varken, Fransa ile Alumnyı ırumdıki bir çok me -| nlılıne Delel kında endişeye şimdiden mahal kalmadığı iddiasının doğru ola - mıyacağını, Fransanın şimdiden umumi rey neticesinin ne olaca - ğını tahmin ettiğini yazmaktadır. Anlaşmanın, Alman efkârı u - mumiyesince, cihan sulhuna doğ - ru hayırlı bir adımdır; — Fransa Şark misakına Almanyanın da iş- tirakini tekrar istiyecek ve fakat bu teşebbüsünden evvel Lehistan- dan misak hakkında cevap bekli- yecek imiş. Almanya hariciye na- zırının bilhassa — memleketinin Milletler Cemiyetine avdetine mü nasebeti olan Reuter İngiliz ajan- sr sualine cevaben yaptığı beya- nattaki yumuşaklık kayda şayan aazırının aynı zamanda irad etti- ise de, Essen'de Almanya hava| ği nukut aşikâr bir tezad ve do- layısiyle büyük bir hayreti mucib olmuştur. Nutkunda hava nazırı hülâsa olarak: “Almanya harp is- temez, ancak şerefine toz kondu- ramaz; yalnız bu esas üzerine Âv- rupayı canlandırmak kabildir. Hu zur ve selâmet ancak keskin bir kılıç kuşanmakla olabilir. Alman- ya kargaşalıklara ve harplere se- bebiyet veremez. Silâhsız olan bir kimse, daima, silâhlanmış - bulu- nana hücumu düşünür, halbuki si- lâhlı adam hem kendisini, hem de başkasını korur. Hakikt bir an - laşma zayıf ile kuvvetli arasında değil, müsavi kuvvettekiler ara - sında olabilir.,, demiştir. Bu iti -| barla protokol neticeleri hakkın - da kestirme söz söylemek kabil değildir. Buda bir türlüsü (Baş tarafı 1 inci de) - Bir tarafta binlerce sosyalist — Yaşasın Moskava! Diye bağırırlarken diğer taraf- tan binlerce papaz kilise duaları okumakta idiler. Birden sosyalistler papazların üstüne taş atmağa başlamışlar. Papazlar da derhal bunlara karşı istavrüz çıkarmışlar ve başpapaz bütün sosyalistleri aforoz etmiş- tir. Nihayet itfaiye ve jandarmalar yetişmişler, iki tarafı da dağıt- mak için uğraşmışlarsa da bir netice vermemiş. Nihayet itfaiye hortumlarından fışkıran sular sosyalistleri kaçırmış, fakat pa - pazlar iliklerine kadar ıslandık- ları halde yerlerinden bile kı - mıldamamışlar. Sabaha kadar oldukları yerde dualar okuyarak beklemişler ve sabah çanları çal- mağa başladığı esnada yavaş yavaş dağılmışlardır. Zabıta raporundan anlaşıldı- ğına göre nümayişler neticesinde ikisi jandarjma olmak üzere yir- mi beş kişi yaralanmıştır. Birçok kimseler tevkif edilmişlerdir. Çocukları koruyalım Kış geldi. Kışın soğuğundan ve bu soğuğun getirdiği hastalıklardan yok- suz yuttaşlarımızı korumak hepimi - zin boynumuza borçtur. Bu borcu ö - demiş olmak için kullanamadığımız eski çamaşırlarımızı, çocuklarımızın eıkılerım ncıılt Eıirgam Kımımuııı A Bundarı bir kaç gün önce bir-| denbire öldüğünü bildirdiğimiz Arnavütluk Kralı Ahmet Zogonun annesi büyük bir alayla Draçtan Tirana getirilerek — gömülmüştü. Son gelen Avrupa gazeteleri Kra- lin annesinin yukarıya koyduğu- muz resmini neşretmişlerdir. nu, | edilmeyi beklemektedirler. Hapishane değil Nazi fabrikası (Baş tarafı 1 inci de) Yakınlarda Brükselde çıkan bir kitabın yapılan bir kaç tahli- yede tesiri olmuştur. Bu kitap- ta, Ayvusturyadaki mahbusiyet hayatına dair notlar intişar et - mekte olduğunu ve Belçika siya- st fırka liderlerinden birinin bir etraflı mukaddemesi bulunduğu- İngilizce “Mançester Gardi - yan,, gazetesi yazmaktadır. “Siyah kitap,, adı verilen bu kitabın içinde yazılanları Avus- turya hükümeti tekzip etmek is- temiştir. Fakat kitabm çıkması- nr müteakip bir çok mahbus li - derler de salıverilmiştir. Bunlar arasında mahbus sosya- list liderlerinden bir kaçı da bı- rakılmıştır. Eski sosyal demokrat fırkası mebusu olan ve şubat ayındaki patırtıda karısı öldürüldükten sonra üzerine kara sevda gibi bir hal gelen Alber Sevr de tahliye edilmiş, fakat hapishaneden çı - karılarak timarhaneye götürül - müştür. Timarhaneye götürülmesi sıh- hi vaziyeti dolayısiyle bir zaru- ret icabıdır. Fakat resmen ken- disi serbest sayılmaktadır. Sosyal demokrat fırkasından iki kadın da serbest bırakılmış- tır. Diğer cihetten temerküz kamp- larında bulunan diğer siyasi şüp- | helilerin sayısı haylı mühimdir. Hele göz altında bulundurulan naziler hepsinden çoktur. Altı hafta kadar önce, hapishanede ve kamplarda bulunan nazilerin sayısı 6000 olduğu yazılıyor. Ge- çen ayın başlangıcında Volers - dorf temerküz kampındaki nazi- lerin 3300 ü bulduğu haber ve- riliyor. Bundan başka bir kaç yüz nazi de orada burada muhakeme Ayrıca son zamanlarda Tirol ve Stiryada gene bir takım tev- kifler yapılmıştır. Avusturya temerküz kampla- rında göz altında bulundurulan- | lara, Almanlarınki kadar şid - detli davranılmadığı yazılıyorsa da, Mançester Gardiyan muhabi- ri Avusturya kamplarından biri- ni yakından görenlerden şöyle bir malumat nakletmektedir: “Vollersdorf kampına alnian naziler, girmeden önce yüzde >, girdikten sonra | MA Colduğu nutuktaki “tarihini yap- Sovyet Rusyadaki Hitler imparator mu olacak Öperada imparatorun locasın” — oturması bu şayiayı çıkardı Moskova, 5 — Almanya pro- paganda nazırı Göbelsin söylemiş mak niyetinde olan bir hüküme- tin büyük ve cüretkâr kararlar ver mesi lâzımdır. Almanya şimdiye kadar tarihde görülmemiş bir iş yapacaktır.,, sözleri burada geniş dedikodulara sebep olmaktadır. . İyi menbalardan haber almak- la meşhur bir mahfelde söylendi- ğine göre Almanyanın yapacağı bu cüretkârane hareket, Hitlerin resmen impârator ilân edilmesi- dir. idamlar (Baş tarafı 1 inci de) kof, Slatinski, Gurin, Fadeyef, Y. Nikolayevski, Olo, V. Nikolayevs- ki, Vladinirof, Çukanof, Dada - nof, Üstrugof, B. Afanasiyef, Ma- 'yorof, A. İvanof, E. Griger, Çinof P. Antonof, G. Griger, Pozdrof, Dubof, Masyagin, - H. Komarof, Moskovada: P. Vasilef, Rumyan- sef, Posdnakof, Bobrof, Paneha, Setporanof, İ. Sidorenko, M. Si- dorof, K. Manuhof, Kanxvenatz, N. İvanovski, Kluşevski, “V.-Sida- renko; Kopalenko; » -Reşaynenko, Buligin, Rozenberg, — Kornitzki, Banuşkin, — Zdobonf - Vyetkof, Eycemond, Bolkof, Sevastiyanof, Ştakolkin, Sas, Nefedof, Repenko Drutkof, F. Sergeyef, Karnaukof, Kozloaf, Habayenko. Kirofun ölümü dı;yulur duyul - maz Stalin ile Vorşilof derhal Le- nin Grada gitmişler ve cenazenin başı ucunda ilk gece, ilk nöbeti Stalin'le Vorşilof — yapmışlardır. Ahali en büyük iki Sovyet adamı- nm süngü ile hazırol vaziyetinde beklediği nâşın önünde büyük te- zahürlerle geçmişlerdir. Kirofun cenazesi Moskovada yapılacak ve cesedi yakıldıktan sonra külü Kremlinde Leninin ya- nına konacaktır. Kızıl meydanda matem /-mitingi Moskova, 7. (A.A.) — Kirofun cena- ze merasimi münasebetile Kızıl meydan- da bir matem mitingi yapılmışdır. Hükümet ve merkez icra komitesi na- mına söz alan Molotof, işçi sınıfı düş - manlarının hareketlerini takbih ettikten sonra demişdir ki: — “— İhtilâl şefinin şahsında bizzat ih- tilâli kasdeden kurşun - bu ihtilâli, ve bolşeviklerin Lenin ve Stalin'in fırkası- na olan bağlılıklarını daha ziyade artı - racakdır.,, Sovyet Rusya işçileri namına söz söyliyen Kaganoviç de aynı yolda söz söylemiş ve Kirof'un 'yolunda öldüğü davayı mutlak surette muzaffer kılmak için işçilerin beslediği sarsılmaz inanı bildirmişdir. ingiltere ve Mısır Yen_i muahede yapacaklar Mısırla İngiltere arasında yeni siyasi bir muahede yapılacağını || İngilizce gazeteler yazıyor. Bu | malarına başlıyacağı cihetle muahede, iki ı.nemlekchn dnhı. âoı - münas e n -| Bu iddiayı isbat etmek malümat veriliyor: Geçen hafta Berlinde operasında meşhur tenör "e pura,, Toska operasını © Hitler ilk defa olarak oyun! imparator Kayzer Vilhelmiı'* casından seyretmiştir. Alman devlet reisi şîmd”' dar daima parterde o bu locaya imparatorun l danberi şimdiye kadar hi kimse oturmamıştı. İş metingler€ kadar varacsk (Baş tarafı 1 ınl:i | meseleyi tetkik eylemekdedir" nı düşüncekdir.,, M. Çaldaris muvafık ve J ; lif fırkalar reislerinin ig bir içtima yapılıp yapı hakkında sorulan sorguya de demişdir ki: | — Kabine ile çalışmaları!' leşdiren muvafık fırkalar r'i'[ ı nin ilk içtimamdan sonra ni? fırkalar reislerinin de daf,r ikinci bir toplıntı yapı rarlaştırılmışdı. Bu- ıçtıınl' İ edilmişdir. ğ if Çünkü hükümetın neticelerin tekaddüm e | muvafık görülmüşdür. EM' lecek hafta Mebusan Meclil' v 1 kümet muhalif fırkalar ile J'v kı temaslarda bulunacakdır"' yf Yunan Başbakanı, Dı$” (p M. Maksimosun istifası şaY” , dan haberi olmadığını ve b' vakkat ayrılışın istifa olt zannetmediğini ilâve etml!d’ Başvekilin Dışbakanı ©* | daki bu ihtiyatkârane b;î rağmen siyasal mahafil, mosun Türk - Yunan muni") nın aldığı son şekilden dol"' fasını tacil ettiği ve ahvalin * bu mecradan sonra Dışbak* | g' da kalamıyacağı i’ıl-.'ı'ıııdo yorlar. Diğer bazı ı:ııılıl-Fn Maksimosun kabineden U7” yılmasının evvelce kararla$” — bulunduğunu ıöylüyorllfw Mebus Kunduros ile d mebuslar, Meclis başkınw dikleri şiddetli bir takrird? metten izahat taleb edî::ş Kunduros istizah t:d hib cübbelerinin hari sini meneden Türk kın | kalliyetlerin tanınmış "—i | dokunduğunu ve Lozan T masının bu hususdaki ne aykırı bulunduğunu ' yor. Âtina, 7 — Muhıcıfl“ dikleri beyannımeden " testo mitingleri tertibin? çe lar. Bunnula beraber bt * Gt _ dar hükümetden izin al dö )ı 33 dır. Meselenin ıokakl”' a sini istemiyen hükümetif tingleri menedeceği YENİ ÇIKTİ —— Gorio B? F