11 Eylül 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Ayasofya ve Sul- tanahmet camilik- ten çıkarılmalı mı? Ayasofya binasının bir Bizans p “* Osmanlı müzesi haline getiri- / İeceğini, ilk defa olarak biz, An- kara muhabirimizin telefon ha- vadisi olarak bildirmiştik. Sonra- dan başka refiklerimiz de bunu Yazdılar. Nihayet, Hâkimiyeti Milliye, meseleyi teyit ediyor. Mü- 26 müdürlüğüne tamirat için emir gelmiştir. Maarif Vekili de böyle bir tasavvur olduğuna dair beya- Datta bulunmuştur. Ancak, Sul- tanahmedin kütüphane olamıya- Cağını ilâve etmiştir. Zaten, Sultanahmedin kütüpha- deye tahvilini, bütün temas etti- #im münevverler, birçok noktai Hazarlara göre münasip bulmu- Yorlardı. Orası, müslüman Türk- ler tarafından cami diye yapıl- Mış; varsın, gene cami — kalsın.. Tırihiliiiııî bu suretle muhafaza #tsin., Alfabesini ve öz dilini kendi Mevcudiyetinin üslübundan çıka- Tan cümhburiyet rejimi, bu devrin Mmimarisiyle ve fenniyle koskoca- man bir kütüphane binasını da, İstanbulun ufukları çizen manza- Yası üzerine yükseltmeye kadir- dir.. Yükseltecektir.. Ancak o za- Man zarfla muhteva biribirini bozmıyacaktır. Lâkin, Ayasofya hakkında böy- le düşünmüyoruz. Bu bina, müs- lümanların olduğu kadar hıristi- yanlarındır da,.. Hatta, ayni zae manda iptidaj dinlere salik bul nanlarındır.. Çünkü Bizanslıl, Ayasofyayı yaparlarken, impar | torlükları dahilinde kıymettar” tunları havi putperest mabetlet yıktırmışlardır. Onların malxr* âiyle Ayasofyayı bina etmt”- dir. Meselâ, Suriyedeki BPek şehrinden ve daha uzakları! bi- le buraya koskoca taşlar neolun- Muş.. Ayasofya, uzun za'n h- risityan ibadethanesi — İtktan #onra, nihayet, İstanbu" f_dh' üüzerine, cami haline gı'_'ı“'“' Süphesiz, etrafına ninareler kyamak, içinde ve avlinda ?“" tadilât husule getirm '“"_“y'e' Türk müslümanları, * benimse- mişlerdir. Lâkin, hmtiyanlık âle- Mi, bu mabet için, * kere ehli- talipler çıkarmak "'“"i“'_"?" Mış; hatta Sultan Met camiinin Şehir Şehir meclisi pertbe — günü saat on dörtte feyj'de bir top - lantıya çağırılmış! Bunun sebe- bi, şehir meclisi Pelediye seçi- mi dolayısiyle pdiye kanunu - nun otuz sekiz; Maddesine gö- re bir karar aMasinim icap et- mesidir, Yeni bele€ — kanununun bu madesine gi Pelediye seçimi bir günde bitir?iyecekse, kaç gün- G meremer reeremen” Nufs kaydı | gdeam ediyor Gizjüfusun kaydına devam edilm *dir. Son hafta zarfında 354 g4 301 doğum, 99 yeni ka- yıt, Sayıp vak'ası kaydedilmiş- hip&ildir. Bunlar son kanunla nit kütüğüne kaydi mecburl tu- ptuş vak'alardır. T ğ Jüri heyeti ne zaman toplanacak Şehir plânınr yapacak mütehas- sısı seçmek üzere, jüri heyetinin buayın 15 inde toplanması mu- karrerdi. Jüri reyetinin içtimar bir müddet teahhur etmiştir. Ma - | amafih mütehassısın mümkün ol- duğu kadar çabuk seçilmesi riçin heyetin toplantılarına bu ayın so- nuna doğru başlıyacağı ümit edil- mektedir. Muhakkak yıl — başma kadar seçilecektir. | Plâna gelince, ancak iki üç se- ne zarfında hazırlanabileceği an - | laşılmaktadır. Plân yapıldıktan sonra iki senede tatbik edilecek - tir. ça Gelip giden seyyahlar 'Teofil Gotye vapuru ile dün şehrimize gelen 350 seyyah dün Akdenize gitmişlerdir. Dün Polon ya vapuru ile 200 Macar, Yunan, Bulgar ve Çekoslsvakyalı seyyah şehrimize gelmiştir. Yapılması arifesir*; “Ayasofya- Bi tevlit ettiği nlerden kurtul- Mak için onu ysak!,, diye bir fikir bile hâsıl #ruştur. Son dev- Telerde, üzerin? düşman salmak Maksadiyle byu vesile ittihaz et- Memişler miç?. Türk, en <yıf günlerinde bi- , Ayasofyamn minarelerini bü- Yük bir kışançlıkla esirgemiştir. di, kuyetli bulunduğumuz bu Rün, adetrbütün beşeriyete ders Verir gibi “Ayasofya Bizans ve anİrnüzesi olacaktır!,, diyo- Bu ykurane ve hakperestane *hıe('.ı kiyaseti, bu geniş düşün- $e hep dostlarımızım, hem de malarımızın gözünden kaç Tiyaaktır. » Zaen kiminle görüşsem: —Çok iyi düşünülmüş, /$ Toğul - diyor. - Vaktiyle yıkılması bile #$7- Sülen Ayasofyanım bu sure* bi —'*flııtmlmııı, öyle bi sehli dir ki, ancak şinçiti de- (V siyastlerinin aklma gii- 4 Fakat müslüman Türtri ren- On gündenberi şehrimizde bu- Tanan Romanyılı seyyahlar dün memleketlerire dönmüşlerdir. f gel Ünyon Fransezde ziyafet Önümüdeki çarşamba günü saat 13 teÜnyon Fransezde, Fran- sız Cen#al konsolosu ile Madam Henris şerefine bir öğle ziyafeti werileektir. Bütün Fransız kolo- nisinü iştirak edeceği bu ziyafete Frasız sefiri M. Kammerer riya: sep'decektir. ni RARU Nafıa Vekili Nafıa Vekili Ali Bey şehrimiz- de, imtiyazlı şirketlere ait tetkik- lerine devam etmektedir. Ali Be- yin yarm Ankaraya gitmesi muh- temeldir. ——— ——— için, ancak devleti ve milleti bey- nelmilel muvazene içinde bugün- kü gibt kuvvetlendirmiş bulun- durmak lâzımdı. Akıllara gelmiş olsaydı da, eski devirlerde, orası, gene “Bizans ve Osmanlı,, müze- si yapılamazdı. * (Vâ-Nü) tir./”mi vukuat bu miktara da- | de bitirileceği ve ne ıur_eih yapıla- cağı hakkında karar vermek şehir meclisine aittir. Bu itibarla şehir , meclisi perşembe günkü toplantı - sında bu hususları tesbit edecek ve kararını verecektir. Belediye seçiminin şehrimizde i bir günde bitirilemiyeceği anlaşıl- dığı için bu fevkalâde toplantıya | lüzum görülmüştür. | — Meclisin fevkalâde toplantıya | çağırıldığı azalara bir hafta evel | tebliğ ve ilân olunmak icap etmek- te ise de belediye reisinin bu müd- deti üç güne indirmesi salâhiyeti dahilindedir. Belediye seçimi faa liyeti hararetle devam ettiği şu sı- ralarda belediye reisi bu salâhiye- ti kullanarak şehir meclisini üç | gün zarfında toplanmıya çağır - | mıştır. Çağırma mektupları dün | akşam azaların adreslerine gönde- rilmiştir. Aldığımız malümata gö- | re, seçim birinci teşrinin onunda değil birinde başlıyacaktır. İstanbul Vali ve belediye reisli- ginden tebliğ olunmuştur: İstanbul belediye intihabı müd- enerenen erea aN ereNerENN n eee Te aa aa v ee VAA İaiy 7 Motör çarptı Ahırkapı açıklarında Cemal kaptanın kayığına meçhul bir mo- tör açraprak birçok eşyasının de- nize dökülmesine sebep olmuş ve yapılan taharriyat neticesinde bu | meçhul motörün Ahmet kaptan | isminde birine ait olduğu tesbit e- | dilmiş ve Ahmet kaptan Küçük - pazarda yakalanmıştır. Taşla yaraladı Sarıyerli Aptullahı, arabacı Mehmet isminde biri taşla başm- dan ağırca yaralamış, suçlu yaka- lanmıştır. Iki ahbap Mercanda Ali paşa hanında gece bekçisi Murtaza ile Ali ara- sında bir oda meselesinden kavga çıkmış, Ali, Murtazayı başından yaralamıştır. Ali yakalanmıştır. Şoför yakalandı Şoför Hüseynin idaresindeki 2099 numaralı otomobil asker Mahmuda çarparak yaralanması- na sebep olmuştur. Şoför yaka- lanmıştır. Dövüştüler Hasköyde outran Hüseyinle hamal Şerif arasmda bir kadın meselesinden kavga çıkmış; neti - cede Şerif Hüseyini yaralamıştır. Suçlu yakalanmıştır. Balkondan düştü Beyoğlunda Macar caddesin - de oturan Marika evinin balko- nundan düşerek ağırca yaralan - mış, Beyoğlu hastanesine kaldı - rılmıştır. Şikâyet dinlenmiyecek Bundan sonra dükkânların er- ken kapanması hakkında esnaf tarafından vaki olan şikâyetler dinlenmiyecektir. Daimi encümen mevcut işlerini bitirecek ve yeni- den müracaat kabul etmiyecektir. İ l » ğ eli Cidanit zi li kansladıstk ğ d İ Abakin ai D A A llli di ai Ça llli Si a a el a» 11 Eylll 1824 — SİYASET fevkalöle bir toplantıya çağırıldı Belediye :tihabı bir günde bitmiyeceğinden Şehir Melisi bu hususta bir karar verecek detinin tayini hususunda belediye kanununun otuz sekizinci madde- si hükümlerine tevfikan karar ve- rilmek üzere İstanbul umumi mec- Hsinin 13 eylâl perşembe günü sa- sat on dörtte fevkalâde olarak iç- timaa daveti takarrür etmiş oldu- ğundan 10 eylül 934 tarihli tezke- ve ile tebliğ olunduğu veçhile o gü- nü mukarrer saatte İstanbul umu- mi meclisini teşrifleri rica olunur. SYA AA YMDAM CA VON VK Kön GACE' YN VeTEYETNER aK L BeLAA DA yElKArANren Ilk mekteplere talebe kaydı Önümüzdeki pazar günü ilk - mekteplere talebe kayıt ve kabu - lüne başlanacaktır. Bu sene ilk mekteplere rağbet fazla - olacağı tahmin olunmaktadır. Maamafih hiçbir talebenin mektepsiz kal- maması şimdiden temin edilmiş - tir. a üğeinimüün ü otomobillerden şikâyet Son zamanlarda hususi oto- mobil şoförlerinden şikâyetler te- vali etmektedir .Dün Karaköyde bir hâdise olmuş, civardaki ecne- bi bankalarından birine ait olan 674 numaralı otomobil şoförü, a - rabayı her ne maksada mebni ise yoluna gitmekte olan bir hanımın üzerine doğru sürmüştür. Neye uğ radığını şaşıran hanım seyrüsefer merkezine şikâyette bulunmuştur. Hâdise, nöbetçi seyrüsefer memu- runun gözünde olduğu için şoför hakkmda ayrıca zabıit da - tutul- muştur. Şehir dahilinde işliyen bazı otobüsler hakkında da şikâyetler çoğaldığı için, sıkı bir teftiş baş- lamıştır. Teftişten sonra vaziyet - leri, belediyece tesbit edilen şek- le uygun görülmiyen otobüsler seyrüseferden dir. Hususi eee alle Bir intihal davası Dün üçüncü ceza mahkemesin- de bir intihal davasına bakılmış- tır. Bedros Zeki bey tarafından | telif edilen lügat kitabının Kemal isminde bir genç tarafından ay- nen intihal edildiği iddia olun- maktadır. Dünkü celsede Kemal beyin vekili, mevzuu bahis lügat kitabının hakkı telifi Tefeyyüz İ kütüphanesi sahibi Parsih efen - | diye verilidği için Bedros Zeki be yin davacı mevkiinde olamıyaca- ğını ileri sürmüştür. Mahkeme bu hususta dava aç- mış ve fakat dünkü celsede hazır bulunmamış olan Parsih efendi- nin de davetine karar vermiştir. İkinci satış deposu Şark demiryolları ile belediye arasında Sirkecide kooperatifin i- kinci satış deposu açılması hak - kında müzakereler devam etmek- tedir. Şirketin birçok memurları Aza kaydolunmuşlardır. Bu depo açılınca civardaki bakkallarla re- kabete girişilecektir. - menedilecekler - | En mühim Ingiliz gazeteleri İsviçrede çıkan “Neue Zuricher Zeitung” İngiliz gazetelerini şöyle an- Tatıyor: Londrada 12 tane yevmi gazete vardır. Hemen meçhul gibi - olan bir Komünist gazetesi ile yalnız mali ma hafili, yahut spor mahafilini temsil e den üç, dört gazele bunlardan ayrıaır. 12tane yevmi gazeteden Su gece yarısın dan sonra basılarak — sabahları intişar eder. Diğer 3 gazete öğleden sonra intişar eder. Londrada hakiki mana - siyle akşam gazetesi yoktur. Öğledem sonra intişar eden üç gazetede ceman 1.780.000 müsha basarlar ve bu nüs « haların hemen hepsi — Londra şehir mantakasında — satılır.Sabahları intişar «€eden 9 gazete ceman on milyon müs - ha basar, yani dünyanın en büyük şehrinin nüfus miktarından hayli faz- la adette nüsha basar. Bundan anlaşı- lır ki, Londra gazetelerinin büyük bir kısmı harice ve başlıca Tngilteredeki eyaletlere, nisbeten küçük bir kısım Gal memleketine ve bundan daha az bir kısım İskoçyaya gider, Londra gazeteleri - çok mükem « mel bir şekilde intişar eden ve vilâ - yet gazeteleri derece ve seviyesinden pek yukarıya çıkmış — olan » İskoçya gazeteleri ile rekabet edememektedir- ler. İngilterede daha takriben bir dü- züne kadar vilüyet gazeteleri intişağ | eder ki, bunlar yüksek fikirler neşrete mektedir ve baskı adetleri de hayli yüksek ve zengindir. Bunlardan biri olan Manchester Gardian gazetesi, rağ bet, itibar ve siyasi nüfuz bakımından €en eski ve en mühim Londra gazete - lerinden geri kalmaz ve onlarla ayni seviyede tutulur. Londra matbuatmın oynadığı rol, Avrupanın her hangi yüksek bir dev- Tetindeki matbuatın oynadığı rolden daha yüksek derecededir. Fakat Londra matbuatının bu hu- dutsuz ve sarsılmaz hâkimiyeti, siya- yet bakımından büyük değildir. Yüz binlerce insanlar vardır ki, e- nelerden beri muhafazakâr fikir ve kas maatli bir gazete okurlar da yine ken- * di intihap reylerini Labour partisine verirler. Labour partisinin — mutlak organt sayılan Daily Herald gazetesi populer gazeteler arasındadır. Times gazetesi eski — ve kibar bir ananeyi muhafaza — etmesi itibariyle değil, ayni zamanda ber gün ifa etli - ği kıymetli hizmetler — dolayısiyle de ber İngilizde gurur ve iftihar hisleri uyandırmağa lâyik bir gazetedir. Ti - mes gazetesine bağlı ve sadık binler- ce kari vardır ki, uzun senelerden be- ri fikri gıdalarının en büyük kısmını bu membadan alırlar. Bu gazetenin i- tibarı, İngiltere haricinde de hemen hemen hudutsuzdur. Times'in bu hususi — ve mümtaz mevkü bir aralık sarsılır — gibi oldu. Yani vaktiyle müteveffa Lord Norh- cliffe gazetenin aksiyonlarımı tama - men satım alarak gazeteyi bir çok ah valde şahsi ve ekseriya da renksiz bir politika âleti yapmıştı. Mumaileyhin vefatından sonra gazetenin — şimdiki sahipleri ve bu meyanda Time gaze- tesine yüz seneyi mütecaviz bir müd- dettir sahip olan bir aileye mensup ©- lan John Walter aralarında şu mü teahhit mahiyetindeki kararı — verdi - ler: (Hissedarlar sahip oldukları his« selerini başka birisine satmak istedik- Terinde, bu satış muamelesi, ancak İm- gilterenin ruhani ve cismani en yük- sek beş makamımın sahiplerinin huzu- riyle teşekkül edecek bir komite tara- fından tasvip edildiği takdirde icra e dilebilir.) Bu karar ile Times gazete- si vakıf bir hayır müessesesi mahiye tini almış — ve her hangi bir kazanç ve menfaat kasdi tâli dercecesinde kal mıştır. Ciddi — — teler sınıfına Mor - ning Post ve Daily Yelegraph gazete- keri de dahildir. Bunlardan birincisi, İngilterenin — büyük güzetelerinin en eskisidir ve muhafazakâr fırkanın en uçtaki sağ cenahını temsil eder. Umumiyetle mutedil muhafazakâr ve harici siyasette hemen daima hü - kümeti tutan Times gazetesine naza- ran Morning Post © - kat'i manada bir parti gazetesidir. ' v ÇArkası 5 ncıda) * t