11 Eylül 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Belediye intihap defterlerinin tetkiki bitirilmiş gibidir. En- cümenler listeleri peyderpey Belediyeye gönderiyorlar. Museviler ve Türkçe çi Türkçenin Muse tandaşları- arasında tamimi için bu seneki Musevi bayramı yeni bir hamle ve- tilesi oldu. Balat Türk kültür ce- Diyeti, “saygı değer,, sözlerile baş- yan bir tarim ile türkçenin bütün Türkiye Musevileri tarafından ana il olarak kullanılmasını tavsiye *diyor, Bu tamim, türkçe konuşmanın kizum ve ehemmiyeti Musevi va- daşlar tarafından anlaşıldığı- Pa delâlet etmesi itibarile ehemmi- Yetlidir. Yoksa asırlardanberi baş- a bir lisan konuşan bir zümrenin bir tamim ile türkçe konuşmağa İryacağına ihtimal verilemez. isan en zor değişen bir itiyat- ir. Aramızda birçok halis Türkler Yardır ki babaları veya büyük ba- baları Girit'te doğduğu için hâlâ #ralarinda rumca konuşuyorlar. . Musevi vatandaşlarımız neden konuşmıyorlar? Bu sualin Sevabını Osmanlı imparatorluğu- un içtimai teşkilâtında aramak lâzımdır. Osmanlı imparatorluğu, Milli bir dil konuşulması noktasın. ısrar eden, milli kültürü olan si- Yasi bir teşekkül değildi. Osmanlı ratorluğu bir milletler mecmu- i içinde her i. Türkç Bi dil olması bile Büsan açıldığı zaman, Türk olm- Yan unsurlar tarafmdan münaka- #8 edilmişti. O zamanki Mebusan xelisinin zabıtlarını okuyanlar sis Ahmet Vefik paşanın bu na- meseleyi müzakere zemini yap- h. aziyet bu merkezde olmakla aber, bu lisan meselesinde Mu- vatandaşlarımızın Osmanlı Sâmiası içindeki yaziyetlerinde di- İr cemaatlere benzemiyen bir hu- Sisiyet olduğu ilk bakışta nazara farpıyor. Rumlar, Ermeniler, Ar. yerler - ler ağlar kendi hi- larını kom istemişlerdir. Halbuki Musevilerin lisanı İbran * olduğu halde, ispanyolca ve Tansızcayı ana dili olarak kabul âmişler ve bulisanları türkçeye krcih etmişlerdir. Hakikat bu mer- “zde olmakla beraber, bu, hakika- tamamı değildir. Dünyanm her şpafından bulunan Museviler için ranice bir ana dili olmaktan çok Hinan evvel çıkmıştır. Almanyada plünan Museviler | almancayı, Tansada bulunan Museviler fran- kasayı, İspanyada bulunan Musevi- ispanyolcayı ve Amerikada bu- van Museviler de ingilizceyi ana içi olarak kabul etmişlerdir. Bu Şunu gösteriyor ki Museviler li- ii meselesinde taassuba saplanıp mış değillerdir. Bu noktada SN Zeniş düşünüyorlar ve ırkları. ia, pahsus olan pratik zihniyetle iket ediyorlar: Hangi memle-” ette bulunurlarsa, o memleketin ını ana dili olarak alıyorlar. 2, panyol dili ile konuşmaları, bi- üüygelen Musevilerin bu lisanı ana da, olarak kabul etmiş olmaların. de ileri gelmekte idi. İspanyolca israr © etmeleri, bu memleketi da iklerinden veyahut ta bu lisa- olan muhabbetlerinden ileri it iyor. Bir itiyat meselesi ve bu k Yadı değiştirmek için de Osman- İmparatorluğu zamanındaki şart- yi, Müsait olmamasıdır.Şimdi va- Yet, değiştiğinden Musevilerin de çayyanla tamamile türkçe konuşa” İç, arma şüphe edilemez. Musevi. li türkçe konuşacak diyoruz; çün- taçgPizimle beraber yaşamanın Daylan ia biri bu olduğunu anla. kayluhite ve şartlara uymağa bu £ alışkın olan bir milletin bu akde karşı mukavemet etmesi Tüy, gelemez. Türkçe, Cumhuriyet kahyyesinde şuna buna cebren ettirilecek bir dil vaziyetin- Tüy “ğildir. Buna mahal yoktur. koşu vatanında türkçe, arkasından Sı arak öğrenilecek bir Hsandır. enini gelmiş iken bu lisan mese. Mnakariz ez de bazan mü- sakâr davrandığımız itiraf kpelyiz. Beyoğlu lokanta ve bar. Mari 4 yabancı bir dil konuşmağı Manş sayan züppeler çoktur. Os. baratorluğü zamanların. Sahip ve Başmuharriri : Siirt Meb'usu MAHMUT İ Milletler cemiyeti M.Be- CENEVRE, 10.A.A. — Milletler ce- miyeti heyeti umumiyesi bugün saat 1145 te mutat merasimle ve büyük günlere mahsus olan kalabalık önünde açılmıştır. İştima devresini açan Çekoslovakya hariciye nazırı M. Benes söylediği nu- tukta Milletler Cemiyetinin faaliyet bi- lânçosunu yapmıştır. Milletler Cemiyetinin passifine Al manyanın ve Japonyanm — çekilmesini kaydettikten sonra demiştir kiz “ Milletler Cemiyetinin tarihinde yük seliş ve düşüşler olacaktır. Fakat Mil letler Cemiyeti kendi mukadderatma ve büyük uzuvlarından biri veya diğerinin yokluğu onu ancak kaybolan çocuklarının teşriki mesaisini yeniden elde etmek üzere münasip za manda hazırlıklarda bulunmağa sevket- melidir, M. Benes Milletler cemiyeti- ni Şako harbını durdurmağa muvaffak olamadığını fakat heyeti umumiyenin “ Uzak şarktaki bugünkü vaziyet, Çin-Japon münasebatının vaziyeti, Man- çuri meselesi, SovyetJapon gergi müstesna vehameti haiz vakıalardır. Fakat tarih Cenevrede bunun için yapı- nes'in nutku ile açıldı Isveç Hariciye nazırı reis oldu Rusyanın Milletler cemiyetine girmesi meselesi Cenevre faaliyetinin ilk safında yer aldı M. Herriot m“ lan mücadeleyi objeletif olarak. tetkik ettiği vakıt Milletler Cemiyeti bu son senelerden ne şerefsiz ne de mühim ve müsbet neticeler elde etmemiş olarak çık mıyacaktır. Bu tecrübeler meselâ Avru- pada cezaya çarpılacak birisini ğm mesuliyetler altına gireceği termiştir .Milletler Cemiyetinden göy- bubetler tevlit edecek şekilde bir felâ- (Devamı 6 ıncı sahifede) Şirketlerdeki tetkikat Elektrik şirketinin Satiye ile ayrılması teblig edildi Şirket müdürü değişmiyor ti ila neticelenen Leipzig muharebesi namına | Telefon şirketinin plânı - Kadıköyü su tarifesi - Satiye . Elektrik şirketi muamelâtımı tet » kik eden Nafıa teftiş heyeti şirketin muâmelâtında bazı garip işlere tesax düf etmitşir. Bunların basında (Sat » deki şirket gelmektedir. E- i hükümetten almiş oldu çok işlerle uğraşacas Ancak şirket faali - isminde bir uğraşmağa başlamış - tır. Bilhassa Satyenin yaptığı işlerle şirketin imtiyazı arasında hiç bir mü- nasebet olmadığından; muamelâtı tet kik eden heyet; bunun doğru olmadı- ğını ve Satye idaresi il tasfiye edecek ve Satye aybaşmdan itibaren yeni bir sirket halinde çalışa caktır. Satye şirketten ayrıldıktan son ra şimdiye kadar Satyenin malı ola - rak gösterilen ve Elektrik şirketi ta rafından inşa edilen binalar da şirke, tin namma kaydedi! Oğrendiğimize gö hükümetin elektrik şirketini alması konuşulduğu günlerde elektrik şirketinin Satyeye ehemmiyet vermesi nazarı dikkati cel betmiştir. Şirk, ro halinde ve bütün muamelâtını ay- rı bir şirket tarzında idare ettiği tak. dirde yapılacak işler daha muntazam olacaktır. Ve hiç bir suitefsire mey - (Devamı 6 mcı sahifede) bu şehirde dikilen âbide dan kalma olan bu itiyatları bir | tarafa bırakmalıyız. Biz Türkler, bize hizmet eden bar garsonlarile türkçe konuşmazsak, başkalarınm türkçe konuşmalarında ısrar ede- meyiz. | — Yazısı 4 ncü sahifede — 9 uncu sene No. 3085 o SALI | | | i 11 EYLUL 1934 Fevkalâde Içtimaa çağırıldı Umumi meclis perşembe günü toplanacaktır STANBUL, 10 (A.A.) — İstanbul Vali ve Belediye Reialiğinden tebliğ olunmuştur: Istanbul belediye intihabatı müdde tinin tayini hüsüsunda belediye hana nunun 38 inci maddesi hükümlerine tevfihan harar verilmek üzere İstan « bel ümümü meclisinin 13 Eylül per- şembe günü dat on dörtte fevkalâde olarak içtimaa daveti takarrür etmiş olduğundan 10 Eylül 1934 tarihli tex- here ile olunduğu veçhile o gü- nü muharrer saatte İstanbul umumi meclisini teşrifleri rica olunur. BELLA. APİ Ti MELEN Başvekil Pş. Hz. Başvekil İsmet Paşa Hazretlerinin bu- gün Şark Vilâyetlerinde seyahate çıka- caklarma dair bir refikimiz tarafından bir kaç gündenberi verilmiş olan haber- ler teeyyüt etmemiştir. Evvelce de yaz- dığımız veçhile (o bu seyahat hakkında henüz bir program tanzim edilmemiştir. Bize verilen habere göre Başvekil Paşa Hazretlerinin bu seyahatlerini şimdilik tehir etmeleri ihtimali de vardır. İsmet Paşa Hazretleri Heybeliadada bir müddet istirahat edeceklerdir. Parlamentolar Konferansı Heyetimiz okunacak rapor- ları tetkik ile meşguldur 24 Eylülde Yıldız sarayında top- anacak olan beynelmilel prrlamen » tolar konferansı ha zırlıklarile meşgul © toplanarak yapıl » makta olan hazırlık ları gözden geçirmiş tir. Necip Ali Bey ve heyet te şimdi, kon- feransta okunacak rapoı mektedir. vans müzakeratı matbuatta serbestçe Necip Ali Bey kip edilebilecek - tir, maksatla gazetecilere kartlar tevzi edilecekti Tayyare Piyangosu 17 nci tertip (o tayyare piyangosunun beşinci keşidesi bugün öğleden sonra U- niversite salonunda icra edilecektir. Köstence civarında askeri ku- mandanlık efradı arasında kolera çıktı. İlk tahlillerin neticesi bekleniyor. Teli ta Me e | Belediye meclisi | Ayasofyanın müze yapıl- ması için hazırlıklar Binanın haricinde yapılacak tamirat için emir geldi, işe başlandı Maarif Vekilinin beyanatı Ayasofyanın müzeye kalbine hazırlanılmak « tadır. Ayasofyanın esas İh surette tamiri takar rür etmitşir. Bina çok sağlamdır. Yapılacak ta mirden kasıt binanın me tanetini | ziyadeleştir - mek değil, güzelliğini muhafaza etmektir. A- yasofyann harici sıva « ları, bilhassa garp cihe tindeki sıvaları havala rın tesiratı ile zedelen- miştir. Yapılacak tamir şimdilik bu sıvalara in- hisar edecek ve tami - zat Müzeler Umum Mi dürlüğünün nezareti ve müzeler mimarlarının tarifleri altında ola » caktır. Bu hususta Mü- zeler Umum Müdürlü - ğüne emir gelmiş, dün- den itibaren tamir için keşfe başlanmıştır. Aya sofya kubbesinin bari - <i tamiri bundan bir se De evvel esasen ikmal edilmiş gldu- den mi, yoksa Maarif bütçesinden mi ğundan kubbe yeni bir tamire lüzum ü ayrılacağına dair henüz bır karar yok tur. Bu hususla Müzeler Umum Mü - dürü Aziz Bey demitşir ki: — “Aymufyanın müzeye tahvili (Devamı 6 ıncı sahifede) YENI DERS YILI Günde 5 saat ders oku- tulacak. Yeni tayinler Mülga Darülfunundan açıkta kalan- lardan bazıları lise muallimliklerine tayin edildiler ANKARA, 10, A.A. — Maarif Ve kâletinden : 1.— 1934 - 1935 ders yılı, eylülün bi- rinde başlamıştır. Sınıf ikmal imtihan. ları, eylül devresi lise ve orta kısım me- zuniyet imtihanlarıyle meccani leylilik ve Avrupa müsabaka imtihanları ba ay içinde yapılacaktır. 2.— Lise ve orta mekteplerde ders- ler birinci teşrin başında başlıyacaktır. Günde beş saat ders okutulacaktır. Ve derslerin devamı müddeti bir saate çı- karılmıştır. Bunun sebebi, © her dersin muallimine talebesini müzakere etmek vazifelerindeki noksanları. izah için fazla vakit vere bilmektir. 3.— Bu sene Kadıköy lisesinin tıbbi ye binasına nakli suretiyle açılan Hay» darpaşa lisesi müdürlüğüne Diyarbekir ve Amasya liseleri eski mü et, Trabzon muallim mektebi müdürü Ham- di, Trabzon lisesi müdürlüğüne Kayse- ri Bsesi müdürü Şerif, Kayseri lisesi mü- (Devamı 6 ıncı sahifede) Dünkü yağmarda dere haline gelen ve kapanan İstanbul sokakları temiz leniyor, tramvay yolları açılıyor . . Bir yağmur da İstanbulun hali Evleri, bir çok sokakları su bastı, yıldırımlar düştü Meşrutiyet mahal- lesinde üç ev yıktırılıyor Yağmur nasıl geçti, nereleri su bastı? Dün şehrimize, bu sene şimdiye ka İ dar görülmemiş derecede, kısa, fakat Her halde esasen mevcut olan ce- reyana yeni bir hız vermeğe yara- yacağından Balat Türk kültür ce- miyetinin son teşebbüsü memnuni- yetle karşılanmağa değer bir iştir. Ahmet ŞÜKRÜ çok ve oluklardan boşanırcasına yağ” mut yakm'daba evvelki gecedneberi İayor, gök gürültüleri eksik olmuyor- du. Pazar gecesi ve günü Marmara rda dolaşmış, müthiş gök gürültüleri mus, sürekli yağmurlar yağmıştı. Dün ii Itfaiye evlere dalan suları boşaltmaya gidiyor ve bir otomobil dere gibi akan sellerin içinden geçiyor öğleden sonra saat ikiye on beş kala gene şehrimizde hava kararmış, şim- şekler cakarak gök gürlemeğe ve ay- lamıştır. Bir iki dakika yavaş yağan ni zamanda yağmur sepclemeğe baş- (Devamı 6 ıncı sahitede)