11 Eylül 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAYAT Ansiklopedisi üncü cüzü çıktı Güzel Istanbulu Nasıl daha fazla Güzelleştirmeli? ir kere dünyanın bu en güzel şehrini behcmehal daha zıya de güzelleştirmeli. tsfanbulun emsalsiz güzelliği şimdiki halde tabii ve tarihî vaziyetine inhisar ediyor gî bidir. Bu flu teroeli asrî bir zihniyetİB tertiplerfle ikmal etmek lâzundır. Şe hir büyük ve dağınık olduğımdan mevcot bfitçesfle insan kudretinîn burada her tarafa yetişmesi kolay görünmez. Bizce bu kudretsizliğin başlıca sebebi usulsüzlüktedir. Yapılacak şeyler, u •erlerinfle yapılacak tetkîklerle bir n raya, bir tertibe konsalar meselenin zahirt güçlüğünden pek çoğunu kay bederek hayliden hayliye kolaylaştığı (örülecektir. 63 Nn HU %il IO Telgraf ve mektup adresî: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutoau: lstanbul.No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyetl: 24298. tdare ve matbaa u mhuriyet 37lfl İSTANBUL CAĞALOĞLU o HAYAT Ansiklopedisi . ., 0311 I I Eylul l A l 1 A O 1934 ncı cilt hazırdır. Cüzlerinİzi bir an evvel ciltletiıüz 6 • bsmHe Matbaacılık Te Nesrlyat şirketl. 34299 242W Istanbulun elektrik tarifesi Vekâlet tarifeyi dört kuruş indirmek istiyor Şirkette dün bir içtima yapıldı, fakat ihtilâfh meseleler üzerinde uvusulamadı Celâl Bey Ankarada tktısat Vekilinin yeni seyahati Vekil Bey demir, kükürt bakır madenlerinde tetkikat yapacak Ankara 10 (Telefonla) tktuat Vekili Celftl Bey bu M bahki trenle ts tanbuldan geldi. tstasyonda tktı • sat Vekileti er kâm, Is Bankaaı müdürleri ve birçok dostları ta • raiından samimî bir surette kac filandi. IKttsat VekÜİCeUl B. Celâl Bey doğruca Vekâlet bina • «na gitti ve tktışat Vekâletine ait islerie geç vakte kadar mesgul ol • du. Celâl Bey üç, dört güne kadar tekrar seyahate çıkarak tzmire gideoek, oradan Antalyaya geçecekt»r. Vekil Bey Antalyadaki demir madenlerini ve Keçiborlu kükürt madenlerini tetkik ett&ten sonra deniz tarikile Mersine ve Adanaya hareket edecek, orada.n Mardine giderek petrol madenleri hakkmda tetkikat yapacaktır. Celâl Bey buna müteakıp Ergani baktr maden • lerini tetkik etmek üzere Erganiye gidecektir. tktısat Vekilinin bu seyahati yirmi beş gün kadar sürecektir. ' Hamdolsun tstanbulun plânına ni • hayet önümiizdeki aylar zarfmda ka • rar •erilecekmiş. Vali ve Belediye Rei*i Muhittin Beyin birkaç gun evvelki beyanatmdan bunun müjdesini aldık. Yapılması çok geç kalan bu plânı ar tık daha ziyade geciktirmiyerek adeta geceyi gündüze katmak suretüe biran Elektrik firketi binan, firket müdürh evvel bitinnek lâzrmdır. Mesele yalnız M. Hatueı (aşağtda) ve dünkâ plân umuroî heyetinîn ve mütehas içtimaa iftirak edenlerden Nafıa sulardan birinîn sisteminin kabulfle komiteri Civançir Bey (yakartda) bitecek değildir. Asıl mühim olan noksinde baslıca amü olan gayritabiî va • Dün sabah Elektrik şirketinin Metro ta bir taraftan tatbikat plânlarmm haziyet te vardır. tsviçre frangı esası terhanmdaki merkezinde Nafıa başmlifetzırlanmasında, diğer taraftan her «ene kedilerek vaziyefa'n düzeltümesi ci'ıe tişi tbrahim Beyin riyatetinde muhim tstaabulda yapılacak iroar islerini bir tine gidilmesi muvafık goriilmektedir. bir toplantı yapılmıştır. Bu içtimaa Nasıraya koymaktadır. fstanbul gibi bir Tarifeye müessir olan bu sermaye fehrin plânı burada uzun seneler sürefıa komiseri Civanşir Beyle şirketin dimeselesi boylece memlekerin menfa • cek imar ijlerinin yalnız bir zabıtası ve rektorü M. Hanses te iftirak etmişlcrdır. atine uygun bir sekflde hallolunduktan bir mikyası vazifesini görebilir. Asd öğrendiğimize göre, bu içthnada »«.is tstanbulun tarihî ve bediî noktai nasonra elektrik kflovat bedelinin dört ket mukavelesinin sureti tatbikı etrafmzarlanndan tanzim ve ıslahıdır ki plâkurus indirilmesi çok muhtemeldir. Ba da Nafıa Vekâletile şirket arasmda run yanıbafinda bunu müstakil bir mesuretle kilovat bedeU 15 kurustan 11 mevcut noktai nazar farklan muzakesele olarak almağa mecburuz, ve me • kuruşa tenezzül etmis ol «raktır. Şirket re mevzuu olmustur. Bunlar arasında tot dahflinde hareket edilmek şartile şirket sermayesmin tsviçre frangi e • bu tadilatm yapılmasına hiraz etnv>ti.tttanbulu hatta mevcut bütçesi dahi Dünkü içtimada ihtilâflı noktalar haksasina istinat ettirilmesinden ileri ge • ttnde »lah v« imar ederek dfinyanın (Mabadi betinei aahifede) len ve elektrik tarifesmhı yükselme • naltfltaftâ 'dSrtfcaşımanınr en güzel şe» hirlerinden biri olmak payesine yiik seltmek mumkündür. Kaldı ki hakikî imar maksaduu takip eden bir heyet tstanbulun şimdiki "blltç««mi kolaylıkla bir miktar daha artırabilir, ve kaldı ki ciddî bir İstanbul imarma kendi biit • çesi, kendi vesaiti ve kendi teskflâtUe devlet te iştirak edebUir. Bütün bu imkânlan rasgele bir iki mi•alle izah edelimi Malumdur ki Topkapı sarayı tstan • bulun çok kıymetli tarihî bir mevkiini teşkü eder. Bu sarayın iç tarafmı, zaten oyle de münasip olduğu veçhile, devlet kendi bütçesfle ve kendi elile ulah ve imar etti. Şündi Topkapı sa rayım yerli yabancı herkes memnuni yetle gezebOiyor. Buna rağmen sara yra mutfak dairelerini teskil eden kıs ma pek bakılmamıstır. Dışarıdan ba kıldığında bu kısmm damlarında ağaç Iam ve otlann bavaî bir bahçe manza rası anetmekte olduğu göriilür. Saray umumî heyetile mamur olmak lâzım geldigmden her nasılsa ihmal olunmuş olan o kısmını da ulah edivermek lâ • zım geldiği apaçık bir zarurettir. Çok masraf ve kSlfet istemiyen bu ifi devlet yapar. Topkapı sarayuu tstanbulda tam tarihî bir mecmua yapmak için onun bahçelerini de yeniden vücude getir n e k lâzundır. Mevcut Sarayburnu parkfle bunun mühim bir kısıpı zaten vüeude getirOmistir bile. Filhakika Güihane hastanesinin bulunduğu yerde Ahırkapı fenerinin yanında denizden başkyarak ve Ayasofyadan, Salkımsöğutten, Demirkapıdan dolasarak Iimanda denize müntehi olan kale duvarlan Türk yapısıdır, ve saray bahçesintn harimini teşkil ederler. Bunun fimdi Soğukçeşmeden girilerek Sarayburnuna kadar uzanan kısmmdaki park saray bahçesmin yansıdır, ve işte pekâlâ bahçe haline de getirilmistir. Deniz tarafmda kalan şark kısmı ise bostanlar halinde sürünüp duruyor. O tarafmı da park haline kalbederek sarayı kendi harimi dahüinde kendi bahçelerile Cıata etmek tstanbulun bu noktasma bir • denbire cihan değer bir kıymet vermek demek olur. Hele tarihen mazbut ol • duğu üzere bu bahçenm surasına burasına eski zamanda yapılmıs koskleri de hatta eski şekillerile ilâve olununca orası hakikaten paha biçîlmez bir güseüikle parlıyacaktır. Parkın şimdi mevcut kısmını sehtr yapmtştır, ve onunla gene »ehir me» guldür. Diğer kısmını da şehir ikmal edebilir. Eski koskleri devlet yaptıra • Yeşil Bursa 12 yıl evvel bugün kurtulmuştu 0 mes'ut günün sevinç ve heyecanıriı hâlâ ayhi şiddetle duyan Bursalılar, bugün büyük tezahürat yapacaklar ' Bugün, Bursa, kurtuluşunun 12 nci yıldönümünü kutluluyor. 9 eylulde düsmanı tzmirden denize döken Türk ordusu, ertesi gün de başka bir koldan ve düsmanı kovahya kovalıya, yıldmm hızile Bursaya varrmş Şükrü Naili Paşanın kumandasındaki üçüncü kolordu, Eskisehirdenberi düsmanı kovalıyarak Bursayı kurtar • mağa koşuyordu. Kıtaatımız, düsmanı önlerine katarak ilerlediler Bursaya ev; velâ Püskülsüz çetesi baskın yaptı ve Bugün kurtvlu^unun 12 nci yüdönumünü kutluluyan güzel Bursamızdan bir manzara (Mabadi beşinei tahifeae) Orta tedrisat kadrosu Yeni tayin ve nakiller alâkadarlara bildirildi, başka hiçbir degi^iklik yapılmıyacak Ankara 10 (A A.) Moarif Radyo neşriyatı Dünkü içtimada mühim esaslar tesbit edildi Ankara 10 (Hususî) Matbuat umum müdürlügünde bugün bir içtima yapılmif ve ber Vekâletin ve Erkâmharbiyenin mümessilleri bulundugu bu içtunada radyo faaliyetme ait bazı esaslar tesbit edOmiştir. Güzel san'atler üim ve fikir hare ketleri devletin siyasetmi tanıfmak için radyoda muhtelif geceler terta'p edOe • cektir. • Programlar yapılacak içtimalarda tesbit edüecektir. derslerin devamt müddeti bir saate çımuallimin* talebesini müzakere etmek ve talebenin vazifelerindeki noksanlannı kendilerine izah için fazla vakit verebilmektir. 3 Bu sene Kadıköy lisesinin Tıbbiye binasına nakli suretüe açılan Haydarpaşa Iisesi müdürlüğüne Diyarbe kir ve Amasya lueleri eski müdürü Saffet, İstanbul Muallim mektebi müdürlüğüne Trabzon Muallim mektebi mü dürü Hamdi, Trabzon Iisesi müdürlüğüne Kayseri Iisesi müdürü Şerif, Kayseri Iisesi müdürlüğüne Samsun mektebi müdürü tmadettin, Srvas Erkek muallim mektebi müdürlüğüne Adana Kız muallim mektebi müdürü Murtaza, , Kanser mikrobunun keşfi ve doktorlarımız Alman doktoru fon Brehmerin kanser mikrobunu kesfettiğine da ir iddiaları dünyanın her tarafmda olduğu gibi memleketimizde de büyük bir alâka ile karsılandı ve doktorlar arasmda hararetli tnünakafalara yol açtı. Eskidenberi kanserle uğrasan ve daîma bu hastahğm sari olduğunu ileri süren operatör Cemil Pasa, dün yeni kesif hakkmda mütaleasını öğrenmek istiyen muharririmize, önceden: « Böyle ilmî meselelerin yevmî gazetelere aksetmsini hiç doğru bulmuyorum. Çünkü münakasalara sebep oluyor!..» ' Demişse de, sonradan, bu isle halkın çok yakından alâkadar olduğunu teslim ederek mütalealannı bildirmeğe lüzum görmüstür. Cemil Paşa ezcümle demistir ki: < Verem ve kızıl gibi birçok hastahklann tnikropları keşfedil mediği zamanlarda bile sarî olduklarını biliyorduk. Mikroplarının bulunmaması, sirayetlerini kabule mâni teskil etmiyordu. tşte kanser de böyledir. bilir ve onlan daha müsait bir zamanda ayrıca izah edeceğimiz müzeler haline koyabilir. tstanbula bu muazzam ve bediî giizelliği temin edecek iş sehre kaç pa raya malolur b'lir misiniz? Ençok 100150 bin liraya. tstanbula 150 milyon lira ile bile ifade olunamıyacak bir güzellik ilâve edecek olan bir işe hiç 150 bin lira sarfedömez mi, ve bu şehrin kudreti haricinde midir? Bir başka misal: tstanbula geniş sahalı bir sergi sarayı lâzımdır. Yanmjş Çırağan sarayını bu maksatla tamir etmek imkânı arastırılmak icap eder. Bu suretle hem sehre süi veren en gü • zel bir bina bütün bütün yıkılıp git mekten kurtanlır, hem de memleke tin en hakikî bir ihriyacı en müsait yerinde tatminednmis olur. Devlet bütçesinin de iştirak edeceği bu is tstan bul vilâyetine yallah yallah 500 bin Cemil Pş «Kanserin mikrobu vardır, bulunmuç olabilir diyor, Kâzım Işmail Bey aksi fikirde Vekâletinden: 1 1934 1935 ders yılı, eyiulün birinde baslamışhr. Sı nıf ikmal rmtihanlan, eylul devresi lise ve orta kı sım mezuniyet imtihanlarile meccanî leylilik ve Avru ' pa müsabaka im tihanlan bu ay içinde yapılacaktu. Maarif Vekili Abidin Bey Başvekilimizin Şark seyahati teahhurettî Basvekil lsmet Pş. Hz. nin Şark seyahatleri bazı esbaptan dolayı teahhür etmistir. tzmir seyahatin • den avdetlerind'enberi soğuk alginIıgmdan rahatsız olan Basvekilimiz tamamen iyileşmislerdir. tsmet Pf. Hz., tesrinievvelin ilk günlerine doğru Ankaraya döne ceklerdir. 2 Lise ve orta mekteplerde dersler birincitesrin başmda başlıyacaktır. Günde beş saat ders okutulacaktır. Ve u u n a e ueş MUII aers uMiı»ıw,g»uı. »* (Mabadi ikinci , IMM^MM» . ^ . . . ^ aahîfede) , ItllillilllllltinllMIIIIIIIIIIIINIIItllUlllllltllllHIIIIIIIIIIIIIIUItlNilllltlllltllltllllIIIIMIIIIIIIIIIIllIIIIHİHHMlMIIIIIIIIIMIIIIIlllinilllllllimilllUIIIIIini» Dünkü bora ve sağnak Şehre birkaç yıldırım düştü, bazı yerleri su bastı, zarar ehemmiyetli değil KENDİ KENDtMtZt TENKtTı Cemil Paşa Mikrobu buîunmamakla berabet klinik görüşlerine istinaden sirayet ihtimalini düşünüyor ve ergeç â • limler tarafından mikrobunun mey dana çıkarılacağma inanıyordum. Bunun için Alman doktorunun (Mabadi dördüncü sahifede) liraya malolur, ve bu 500 bin lira serginin her seneki iradüe amorti edilebilecek te bir paradır. Misalleri alabildiğine çoğaltmak mumkündür. Biraz hhnmetle İstanbul az zamanda güzelliğile mütenasip yüksek bir mamuriyete götürülebilir. Balıkçılık sanayii Dün bir arkadaşla balığa gittik. Hava bildiğiniz veçhile rüzgârh, yağmurlu, karmakanşıktı. Buna rağmen iki saatte muhtelif cinsten üç kilodan fazla bahk tuttuk. Tabiatin en nadir Tenklerle süsledi gi balıklar denizden o kadaT letafet ve zarafetle çıkıyorlardı ki bu güzellik karsısında hayretleTe düşmemek imkânı yoktu. Balıkçılığın yalnız Istanbul ve havalisine ait malumatı bile kendi baçma muazzam bir irfan haznesi teskil edecek kadaT çok ve büyüktür. Tuzlu ve tatlı sulardaki bütün Türkiye balıkları ise başlıbaşına müthiş bir zengin lik teskil edecek kadar çoktur. İşte gene mevsimi geldi, iste pala mut bahğmın yarın öbürgün lstanbulda evvelâ teki, sonra çifti beş kuruşa ve hatta bunun yansına satılmağa başSoğanak esnannda boşalan eaddelerlıyacak. den biri ve yağmttrdan sonra Bir çift palamut balığında lâakal bir sokaklarda bitiken sular kilo etin kalörisi vardır. Peki bizde bütstanbulda dün saat 2.30 da şiddetli tün bu kıymetleri muhafaza edecek v t bir bora o!muş ye sağnak halinde yağyükseltecek balıkçılık sanayü ne vakit mur yâğmışhr. Brr' çeyfek, yirmi daki • teessüs edecek? ka kadar devam edn bu kısa, fakat şidtnsan bu ne varlık içinde yokluk didetli sağnak esnasuıda şehrin muh'elif ye hayret ediyor. Doğru değil mi? mahalİ€'*.'nde bazı hâdiseler olmuştur. llltlllllMIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIinillllllllllllllllinillll'IIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllllllllllllllllllllllllMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllll YUNUS NADl Bugün Orta Avrupada Yazan: İsmail Hdbip 3 • üncü sahifemîzde Altnanya mehtubu Yazan: M. Nermi Kadın satunlafı 5 inci aahifemizde Avrupa mektubu 6 ncı sahifemizde J Bunları şu şekilde sıralamak kabildir: 1 Brçiktasta Serencebey yokuşunda 2 4 numaralı evin bahçesine yıldırun düşmüs ve çmar ağacına isabet ederek «ğacı parçalamışfar. Bu yıldınmın sid • detinden civardaki birkaç evin camla • n kınhnışhr. Nüfusça zayîat yoktur. 2 Nişantaşmda Meşrutiynt mahallesini sel basmış ve üç ev yıkılmak tefilikesi göstermiştir. Belediyenin bir heyeti tahkikat yaprruş ve bu evleri yıkhrmıştır. 3 Kasunpasa deresinin taşması y3* zünden o tarafta bulunan bazı ovlerin ait katlan kâmilen su içinde kalmışhr. Fındıklı deresi de tsmıştr. Nezafeti fen niye amelesî dereyi tıkıyan molozlan temizlemiş ve suyun akmasını temin etmislerdir. Bunlar haricinde muhtelif semtkre yıldınmlar düşmüşse de şayani kayit bir zarara sebep olmamışlardır.