8 Haziran 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Mecliste isk Refik Şevket bey lâyihaya kültür kelimesi mukabili olarak ekim kelimesinin konmasına itiraz etti, Ziya Gevher bey muhacir yerine sığınak denilmesini istedi Ankara, 8 (Hususi) Mecli- sin dünkü toplantısımda iskân ka- nunu görüşüldü. Görüşmeler es - nasında birçok hatipler söz söy - lediler. Hik sözü Naşit Hakkı bey aldı Ve iskân kanunu hakkımdaki lâ - yihayı tahlil etti. Müteakiben Rüşeni bey, lâyihanın çok lüzum- lu olduğunu, söyledikten — sonra osmanlı imparatorluğunun dahili siyasetinde takip eylediği ve bu yolun hatalarmı uzun uza-| dıya anlattı. | yolu| Lâyihanın birinci maddesi o - kunduktan sonra söz alan Refik Şevket bey, tetkik ettiği kanun - lar içinde anlamasında — güçlük | çektiği bir kanimin dü bu-eldan| *unu, kanunda, türkçe yazacağız diye henüz tetkik ve kabul edil - memiş kelimelerin mevcut bulun- duğunu, meselâ kültür - kelimesi mukabili olarak (ekim) kelimesi- nin konmuş olduğunu ve binaen- aleyh kanun lâyihasının lügat ki- tabı olamıyacağını ileri sürdü. Bu sözlere Sadri Maksudi Bey cevap vererek Refik Şevket Be- yin, hukuk âlemindeki bilgi ve ik- dil hususunda da | yni bilgiyi bekledi-| ği halde bulamadığını söyliyerek kültür kelimesinin mukabili ekim olduğunu, — Jisanım düzeltilmesi| Malafyada sellerin Arif Oruca Bulga- tahribatı Malatya, 8 (Hususi) — Eyvvelki akşam burada müthiş bir fırtına olmuş ve dolu ile beraber yağan| yağmurlardan hasıl olan seller 150 koyun ve 30 - sığırı iki değirmen ve üç ev de yağmu- run ve selin tesirile yıkılmıştır. — | Bundan başka bağlarda ve mey| va bahçelerinde de mühim - tahri- bat vardır. Elektrik fabrikasında- ki hasardan do!ayı şehre bir hafta kadar elektrik verilemiyecektir. Hâkimlerin - tahsisatı | Ankara, 8 (Hususi) — Başka mahallere gönderilen hâkimlere verilecek tahsisat hakkında hükü- met meclişe bir lâyiha vermiştir. Bu İâyiha ile 367 numaralı ka: götürmüşler. | nuna göre muvakkat kaza salâl yeti verilerek diğer mahallere gön | derilen hâkimlere, gönderildikleri memuriyete mahsus maaşın beşte birinden yarısına kadar vekâletçe| karalaştırrlacak miktarda bir tah-| sisat, maaşlarına ilâveten - verile- cektir. Tahripkâr rekabet Vaşington, 8 (A.A.) — Bugün tebliği edildiğine nazaran, milli | kalkınma müessesesi bundan son ra Âmerikan sanayiinden, istisnai ahval mevcut olmadıkça, fiyat| tespit etmiyeceği gibi ucuz fiyat- la tahripkâr rekabet siyasetini del meneyleyecektir. ân kanunu g Dil Bahsi üzerinde münakaşa oldu mecburi bulduğunu, dil bahsin- de her ferdin olduğu gibi sin de çalışması ve bu çalışmada en başta bulunması lâzım geldiği| ni ilâve etti. Şeref Bey (Urfa) Batı Anado- lusunda büyük Türk medeniyeli| ni doğuran bir Türk memlekelii çocuğu olan Refik Şevket Beyinğ itirazaatına temas ederek izahat- ta bulundu. Refik Şevket Bey tekrar söz a- larak Sadri Maksudi ve Şeref Bey lere cevap vermiş ve dilimizin öz türkçeleşmesi mesat cereyanları -| itiraz mecli- na muhalefet ve mevzuu bahsolmadığını, ancak kavani - nin dil hocalığı yaplığmı bilme - diğini, kanunların anlayışlı bir tarzda yazılması hususunda bir takrir verdi. Bu takrirde iskân kanununun bir maddesinde mevcut ekim ke- Himesinin kaldırılarak yerine kül-| tür konması ve toplanış kelimesi-| nin de oturuş olarak kabul edil- mesi hususları teklif ediliyordu. | Bu takrir kabul edilerek — ikinci| maddeye geçildi. Refik Şevket Bey gene söz a- larak bazı kelimelere itirazla mu- kabillerinin doğru olup olmadığı hakkında Sadri Maksudi — Beyin fikrinden istifade etmek istediği- | ni söyledi. ristandan çıkması B ) )- bildirildi Sofya, 8 (Hususi) — Türkiye- den kaçtıktan sonra Eski Bulgar hükümetinden Bulgaristanda ika- met tezkeresi alan ve Şumnuda| gazete çıkaran Arif Oruç hudut haricine çıkarılmaktadır. Yeni hü- kümet bundan bir kaç gün evvel kendisine on gün mühlet vermiş bu müddet zarfında Bul!garistanı | | terketmesi bildirilmiştir. | Sovyet pilotları Moskova, 8 (A,A,) — Bütün| Çeliuskin kazazdeleri ile burlar- | ma işine iştirak etmiş olan pilot - | lar dün Smolensk vapuriyle Vla -| divostoka muvasalat etmişler ve | şehir halkı tarafından merasimle | karşılanmışlardır. | Muğlada spor Muğla, 8 (A.A.) — Muğla yay la #por klübünün davetini kabul eden ve bugün bir maç yapacak olan Bodrum spor klübü gençle- ri dün Muğlaya gelmişler ve spor- cu gençlerle bir çok zevat tarafın dan karşılanmışlardır. Ibrahim Tali bey teftişte Edirne, 7 (ALA.) — Umumi| müfettiş İbrahim Tali Bey mınta-| bitirerek Edirne valisile birlikte| şehrimize dönmüştür. orüşü | muhacir kelimesi gibi bir tamga-| | bir çok maballi hareketlerle sarsılmış | uzatıyor. Fakat 'YABE — pağayi TÜT A NHitlerciler, Almanyaya silâh gönderiyorlarmış Bundan sonra muhtelif hatip- ler arasında türkçe kelimeler et- rafında münakaşalar oldu. VeW Sadri Maksudi Bey söz söylerken | Refik Şevket Beyin temenniyatına telmihen" eğer Refik Şevket Beyl söz söylüyorsa türkçe mukabiller| hakkındaki mütaleamı - söyliye n yim, dedi. Refik Şevekt Bey de burada gayri ciddi konuşulmaz, dedi. Üçüncü maddenin müzakere-| sinde de fasıl mukabili — olarak (parkam) kelimesinin aslı husu- sunda münakaşalara girişildi. Reis, müzakerenin mevzuun- dan ayrılarak dil meşselesine ge- çildiğini hatırlattı. Bundan sonra Ziya Gevher B. nın kaldırılmasını ve vatana ge- | lenlere (sığınak) denilmesini tedi. Müfit Bey (Kırşehir) müzake-| renin akademik bir mahiyet aldı-| ğinı söyliyerek kanundaki - keli- melerin münakaşaya mahal ver-| miyecek bir şekilde tanzimi içi lâyihanın encümene verilmesi hak kında bir takrir verdi. h Takrir kabul edilerek lâyiha encümene havale edildi. Mütea- kiben bazı lâyıhalar görüşülerek Ingilterenin Maltada vaziyeti İngilizlerin Akdeniz mevakli üze - rindeki hâkimiyeti, son zamanlarda olduğunu yazmıştık. Kıbris adasında yakın zamanlarda ihtilâ) zuhur etmiş ve Yunanistan taraftarı cereyanlar e- peyce kendini meydana vermişti. Bu- nun bir diğer tezahürü de, Malta ada- sında görülmektedir. Malta adasında, İngiliz idaresin - den hoşlarımıyan yerliler pek çoktur. Malta adasında, geçenlerde İmpa- ratorluk günü namiyle yadedilmeğe savaşılan bir resmi ziyafette, İngiliz valisi, şayanı dikkat bazı sözler söyle- di: “Bu adamılar, ellerini Britanyaya arkadan da - güçleri neye yeterse yapmaktan geri durmu - yorlar." Bu sırada, İmparatorluk günü zi - yaletinde bulunan bazı milliyetperver- ler, bu sözlerden alınarak: “İmpara - torluk şerefine içiyorus! Pek güzel. Fakat ahdimiz, burada siyaset lâfr et- memekti. Bu gibi tarizlere tahammü- lümüz yoktur!" Diye itirazlarda bu- lundular, İngilterenin Akdenizde müstem - leke mahiyetinde olan yerleri mahdut- tür. edilen bu mevkiler, Cebellüttarik istisna edilirse, Malta ve Kıbris gibi iki mahalcikten ibarettir. Her ikisi de sevkulceyş noktasıı dan kıymet ve ehemmiyeti haizdir. Bilhassa Malta, büyük bir Üssü Bah olarak kullanılmaktadı Ve gene iki ada da, işte İngiliz a- Jeyhtarı yerli hareketler devamlı su - rette kendilerini — gös Ancak bunlardan Kıbris, Yunanistan tema . rk Yolu” tesmiye | çük devletler beynelmilel sulhun | | muhafazası işini kendi | yülleri Çarzederken, Malta İtalyaya dönmektedir. lurken; Tahkikat yapan p 8 Haziran 1924 arlâmento komis- yonu bunu öğrenince endişeye düştü Vaşington, 8 (A.A.) — Birle-| şik Amerikada Hitlerci gı'upların! ve diğer ecnebi unsurların propa- gandasını tahsise memur mento komisyonu, tahkikatı esna-| sında meydana çıkardığı hakik lerden endişeye düşmüştür. Bu iti-! barla, mesaisine devam kırk bin dolarlık tahsisat istemek niyetindedir. parlâ- tekrar l Komisyon tahkikat: esnasın- da Hitlerci'erin birleşik Amerika- ya Alman yolcu vapurları vasıta- sile Alman ordusuna ait üniforma- lar ve silâhlar ithal ettiğini öğren- miştir. Komisyonun tahkikatma göre bu silâhlar, hakikatte birle- şik Amerikanın Hitlerci teşkilâtı olan Stahlhelm gruplarına gönde- rilmiştir. Ispanya yine karışıyor (Baş tarafı 1 nci sayıfada) Fernando Berenguer, — kardeşleri Damaso ve Feredeniko gibi mü - him bir siyast rol oynamış deği! - dir. Ceneral Damaso'nun, mes'uli-| yetleri tayin eden parlâmento ko- misyonu tarafından — Hernanide ikamete memur edildiği hatırlatı! maktadır. Madrit, 7 (A.A.) — Dün akşam Sen Sebastino civarındaki vil'âsı -| nın önünde — ceneral Fernando Bernguerin katli, ziraat amelesi arasındaki grevler, —sağ cenah | mensuplar ttarafından yakında ya pılacak bir hükümet darbesi hak- kındaki şayialar İspanyanın yeni- den karışmakta olduğunu göster * mektedir, Po'is, Madritte bir garajda 610 revolver, 80 bin mermi ve bomba imaline mahsus âlât bularak mü - | sadere etmiştir. Villâya hücum edenlerin, kral- hk do'ayısiyle ceneralı, vak'a eâ * nasında villâ dahilinde — bulunan kardeşi sabık diktatör zannettik » leri anlaşılmaktadır, Sabah gazeteleri ne diyorlar? VAKIT — Mehmet Asım Bey| bugünkü başmakalesini boğazla- rın tahkimi meselesine tahsis et- miştir. Asım Bey Kahirede kan “La Reforme,, gazelesinin| neşrettiği bir makalede Türkiye- nin boğazların tahkimini istemek- te tamamen haklı olduğunu yaz- dığını haber vererek diyor ki: “Henüz Türkiye tarafından! resmi surette boğazlar meselesi hakkında hiç bir söz söylenmemiş olduğu bir sırada yazılmış — olan bu mukaveledeki delillerle Türk | tam bir çı- noktai nazarı arasında mutabakat vardır ve işte bu mu- tabakat Türk davasının her aklı selime hak verdirecek bir mahi-| yette olduğunu göstermektedir.., Aşım Bey bundan sonra: “Acaba Türk hükümeti on küsür seneden- | beri sükün içinde tatbik boğazlar rejimini neden dolayı değiştirmek istiyor?,, sualini 80- ruyor. Makale sahibinin, boğaz- Jar meselesinin bir tarihçesini yap tıktan sonra sözüne devam edi- yor ve: “Lozan muahedesinin im- za edildiği sıralarda milletler ce- miyetine dahil olan büyük ve kü- edilen | üstlerine almıslardı. Halbuki milletler ce- miyetine bağlanmış olan ümitler tahakkuk etmedi. Silâhları azalt-| ma konferansı adetâ şilâhları art- tırma konferansı şekline - girdi.,, diyerek yukarıki suale başka bir sualle cevap veriyor: “Böyle bir vaziyette Türkiyenin kendi emni- yetini ihmal etmesi doğru mu- dur?,, MİLLİYET — Meecdi Sadrettin Beyin imzasını taşıyan bugünkü başmakale, Ankarada kurulan ve geçen gün Alâettin Cemil B. in de Cumhuriyette bahsettiği, “ya- pı kooperatifi,, Fayda ve kıymet- lerini anlatıyor. Mecdi Sadrettin Beyin üzerinde ehemmiyetle dur- duğu nokta, kooperatiflerin An - karada ev kiralarını haddinden fazla düşürmemesidir. Diyor l(i:W “Ayda meselâ 40 lira vermek su- retiyle 20 senede eve sahip ola- cak bir vatandaş bir kaç sene son- ra böyle bir evde 20 lira kira ile oturabilmek imkâniyle karşılaşa- cak olursa; neşesine halel gelmez mi?,, CUMHURİLET — Yunus Nadi B. başmakalesinde “yeni bir gayri mübadil yangımı önünüeyiz, — 4” yerek gayri mübadillere istihkâk* larına mukabil verilen bonoların gittikçe kıymetten düşüşünü an- latıyor. Makale sahibi bunun sebebini şunda görüyor: Usulsüzlük! Ve devam ediyor: “Hükümet bonola: rı borsaya rvote on- ların kıymetini muhafaza ettire- cek bazı basit tedbirler alabilir- di. Gayri mübadiller bir cemi- yet halinde bulunuyorlar. Onlar sıkı bir tesanütle bu kadar suku* tun önüne geçebilirlerdi. Her han- gi bir mali mücssesemiz kendisi" ne yüzde 20, 30 gibi — fevkalâdi kâr temin etmek üzere bonolar mukabilinde muamele yapabilir” di. Hiç bir şey yapılmayınca ve hattâ her şey tersine yapılınca hal böyle oluyor diye şikâyete nasıl hakkımız olsun? Bu işin çaresi hükümetçe v? gayri mübadillerce, bir kısmınt yukarıda işaret ettiğimiz, baz! tedbirler alınmasından ibarettir Fakat artlık Allah rızası için bu tedbircikler alınsın. Çünkü yarâ kangren olmağa gidiyor.,, AKŞAM — “Akşamcı,, bu sa* bah “Parlak bir proje,, den bah' sediyor. Proje belediyenindir v" şudur: Üsküdarda Şemsipaşad* istimlâk edilen bir sahada deni3? kadar indirilecek Taşdelen suy” için büyük bir depo ve ayrıca ole! gazino yapılacak. Herkes bur# ya gidecek, dünyanın en gü?* manzarasını seyrederek Taşdelt” suyundan kendi eliyle doldur# rak içecek, otelde rahat edecek cazbant dinliyerek - keyif sürt” cok...,, Yazıda proje böyle anlatıldık tan sonra şöyle deniliyor: “İetar” bul halkı Şemsipaşada yapıla' oteli ve gazinoyu yaşatamaz., ettirerek