3 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

3 Eylul 1942 ,3 Japon siyasetinde beklenen değişme Basın heyetimiz Londrada memniıniyetlc karşılandı İngiliz Istihbarat Müsteşarı Türk matbuatmdan hayranlıkla bahsetti aponya Hariciye Nazın Topo nun «şahsi sebebler» yüzündez istifası ve yerine Başvekiliı Lcndra 2 (a.a.) Müstakil Fransıa bir heyet de Almanyajı ziyaret ederek Hariciye Nazırlığım da deruhde etmesi, ajansı bildiriyor: bu memleketin iıakilil durumu hakkmJapon siyasetinde bir tahavvülün baş Tanmmış Türk gazetecilerinden beşl dn bir îikir edinmi§tir. larafsızlı^a bülangıcı olmak ihtimali yüzunden, ehem uin Londraya gelmesi burada büyük bir yük bir kıskançlüüa bağlı olan Türkler, miyetll bir hâdisedir. nıemauniyetle karşüanmıştır. Türk ml İr.güterenin hakiki durumu hakkmda Japon siyasetinde vuknn beklenen ta saîirleri kabul eden Istihbarat Nezareti da ükir sahibi olmak istemişîerdır. Türk siyasl müs'.eşan söyledlği bir nutukta raatbuatı, tıpkı Türk hükumeti gibi ş:mhavrül ne olabilir? diye kadar büyük bir bitaraflıkla milli Japonya, Amerika ve tnjriltere Us derai?tir ki: t Dsstlanınızdan gizli hiç bir şeyimiz meııfaatlerini samimi duygularile telf harb halindedir. Şimdiye kadar Japonya lehinde cereran eden, Japonyaya pek yoktur. Üç sene harbden sonra İngiliz etmeğe muvaffak olmuştur. Türklerin biiyUk kazanclar temin eden muharebe, leri ger.e harbe hazır bulacaklardır. Ah huducilarınm yarubaşınca ve Karad^rıizbundan böyle ne gibi tahayvüllere uğ> med Ernin Ya'man, Zekeriya Sertel. de «ereyan eden hâd:selere ilgisiz kalrarsa uğrasın, şüphe yok ki, sonuna ka Şükrü Esraer, Abidin Daver ve Hüseyin malarına imkân yoktur. Fakat Tüık dar devam edeeek ve İnçiltere ile Ame Cahid Yalçın kendl gazetelerini ve bü milleti yolu üzer^ndeki tehlıkeleri atrika, her çareye başvurarak Fasifikteki tün Türkiye matbuatını mükemmel su latmasmı bümiştlr.» Türk gazetecileri tngilterede 15 gü1.) mevkiierini kazanmak için çalışacaktır, rette temsü etmektedirler. Son günlerde Tabiidir ki, buna karşı Japonya da, ay başka Türk gazetecilerinden mürekkeb kadar kalacaktır. ">••!. ıtMinmlıtlllHU'iir r.i şekilde nğraşarak İngiltere ve Amerîkayı Czakşarktan ve hiç olmazsa Pasifiğin garb mıntakasından uzaklaştırmıya çahşacaktır. Ba mücadelenin önüne geçecek hiç blr ihtimal tasavvur olunamaz. Çünkü, Japonyanın tngiltere, Amerika ve Hollan(Bastarah 1 inci «ahilede) (Baştaratı 1 inci sahifede) dadan aldıjı yerleri, gönül isteğile boçarpışmalardın îonra Sovyet mevzücri. bir çok yangmlar çıkarmışlardır. laltması ihtimal dahilinde değildir. Banl yarmışlardır. Bu müdafaayı fevks'âAlman ileri barekâtı her na mukabil tngiltere ve Amerikanın bu de zor bir duruma sokmaktadır: cephede devam ediyor toprakları Japonyanın elinde bırakmak (Baş tarafı 1 inci sahifede I SteJingradı tehdid eden tehlike Vichy 2 (a.a.) Alman orduları Rus istemiyeceği de zerre kadar şüphe götür. lıücum esnasmda düşmanın 30 hücum cephesinde taarruzlarma devam ederek saatten saate fazlalasıyor Tnez. O halde iki taraf arasında harbin arabası tahrib edilmistir. 31 ağustos ve devamından başka çare yoktnr. Moskova 2 (a.a.) United Prcss'in Anarop'un doğusunda bulunan. Krasna 1 eylul günleri yapılan bu savaşlarda Me'.itskaya'yı işgal etmişlerdir. Japonya ile tngiltere ve Amerika ara nuhabiri bildiriyor: ŞlmdJ bu Alman kuvvetleri Novoro. Alrr.an ve İtalyan avcılan hava muha•ındaki vaziyet ba derece vâzih olâuğuStalingradın cenub batı civarlarını sisk limamna 40 kilometre mesafede rebeleri yaparak 51 İngiliz uçağmı dür a göre, bu bakımdan her hangi bir ta müdafaa eden Sovyet kuvvctleri 48 sabulunmaktadır. Ruslarm Krasnod^r İle çürmüşlerdir. Uçaksavar topçusu da 4 havvül beklenemez. atte dördüncü defa ohrak yeni mcvzi. Karadeniz arasmda yaptıklsrı müdafaa İngiliz tayyaresi düşürrrüştür. Fakat TJzakşarkta iki miihim âmil ere çekilmek zorunda kalmtşlardır. mevzilerinin şimal batıdan çevrüeceği Italyan tebliği daha vardır ve bunlann biri Çindir, ditaüngradı tehdid eden hayatî tehlike tahmin edilmektedir. Jeri Rnsyadır. saatten saate fazlalajmaktadır. SovyetRoma 2 (a.a.) İtalyan tebliği: B:şka Alman kuvvetleri Volga nehriJaponya ile Çin arasındakl vaziyet de erin nevmidane gayretlerine ra^men nin aşağı kısmma varmışlardır. Şimdi Dünkü gün motörlü zırhlı İtalyan ve aşafı yukarı ayni vtızuhu haizdir. Çünkü lüyük sayıda nazi zırhlj kuvvetlerinln muharebeler nehre hâkim tepeler üze. Alman müfrezeleri Mısır cephesinde Çin milliyetperverleri de, ne kadar sıkı enub batı müdafaa hatlarıru yarmıs rinde cereyan etmektedir. bir iki ileri hareketi yapmışlar ve bu g.ılarsa sıkışsınlar sonuna kadar dövtis, dduğu bildirilmektedir. Stalingrad cephesinde şiddetli ;arpış crada düşmana 30 kadar zırhlı harb vatrck azmlnde olduklarını göstermişlerStalingradm şimal batısındaki cephe malar devam etmektedir. Almsnlar, sıtası kaybı verdirmişlerdrl. dir. Çin milliyetperverleri kuvvetlendik e Almanlar Sovyet hatlarını yarmak çehre 20 kilometre mesafede bulunan İngiliz tayyareleri Sicilya üzerinde bir çe ve yardım buldukça ilerliyor, naçar htimalile hücum etmektedirler. müstahkem noktaların teker teker elle. nkın yaparak bazı meskun mahallere ve ic.ldıkça geriliyor. Fakat mücadele hızSovyet kuvvetieri Stalingrad muhare. rine düştüklerini bildirmektedir. Alman bir yolcu trenine şlddetli mitralyöz ateşi lr.rından bir şey kaybetmiyerek harbi esinin yeni bir buhranlı safhaya gir hava kuvvetleri şehri durmadan bomaçmışlardır. Denizaltı gemilerimizden bi«i?vam ettiriyorlar. :niş olduğunu kabul etmektedirler. bardıman etmekte ve şehre takviye kıt ri üssüne dönmeTİştir. Mürettebatın O halde Japonyanın siyasetinde blr alannın gelmesine mâni olmaktadır. ailelerine haber verilmiştir. Deniz vasıt .havYÜl ile karşılaşması muhtemel olan Leningrad kesiminde işgal edilen taları bir düşman denizaltı gemisi batırHariciyede yeni tayinler b'.ricik devlet Rusyadır. mışlardır. tabyalar Ankaıa 2 (^elefonla) Hariciye VeJaponya ile Rusya arasındakl münaBerlin 2(a.a.) Askerî bir membaBalkanierda hazırlık »rbetler, bitaraflık andlaşmasına dayan âleti konsolosluk. işlen umunı müdürdan öğıen;ldiğine göre, Alman kıt'alaLondra 2 (a.a.) Britanova Ajansınm . msktadır. Rusya, büyük, küçuk diğer üğüne Berlin Ba^konâolosu Kemal Aziz rı dün Leningrad kesiminde yeni teıak. • IMihver devletlerile harb halinde olduğu ayman, Zat 15leri umum müdürlüğüne başmuharririnin yazdığına göre, Alman kiler kaydetmiçlerdir. Elli tabye işgal lükreş elçiliği müsteşan Bahri Rezan, l.alde, yalnıı Japonya Ue sulh münasegenerallcri ara=mda yapılan değişiklık edilmistir. Şehrin şimali garbisinde Al. bLtlerini idame etmekte ve bilhassa Ja 'çüııcü daire unaum müdürlüğüne Kon man hava kuvvetleri 30 Sovyet tanklyle ve General Löhr'ün Balkanlara tayini o^sluk işleri umum müdürü Basrt Losr.onya ile Rusya arasında sulh münaseAlmanlarm bu yarımadada taarruza ha15 top tahrib etmişlerdir. tetlerinin dtvamı yüzünden Mihver ;ar tayin edildiler. Alman avcılar.1 yerde 16 düşman tay zırlandıklarmı göstermektedir. YunanisDenıokrasi ccphe'.crl, tekemmül etmerlandada büyük nümayişler yaresi tahrib etmişlerdir. Elli dört tay tanda, Giridde ve İtalyada bazı hazırlıkrr;kte ve iki cephenin tam teşekkülü ekyare de hava muharebelerinde ve hav« lar göze çsrpmaktadır. Bu hareketin Eelfas: 2 la.a.) İki mühim gızli in•ik kalmaktadır. bataryaları tarafından düşürülmüştür. Eommel'in hareketlerine bağlı olduğu Acaba Japonyanın niyeti bn cepheleri ilâk ınaddeleri ve silaiı deposunua açikârdır. eyuana çıkanlmafi üzenae dun ak Novorosisk'in düşmesi bekleniyor tekemmül ettirmek İçin Rusya ile de Stqckholm 2 (a.a.) Anapanın zaptı ;am mıtralyozlerle sılâhlandırılmış polısharbe girlşmek mi? r şimali İrlanda hükumet merkezinm neticesinde Almanlar ve Rumenler KaJaponya siyasetinde beklenebilecek blr .okaklarında dolaşmışlardır. Polise gön radenizin bütün limanlarını birleştircrı tnhavvül varsa bundan lbarettir ve bu erilen takviyelcr bugün idam edliecek sahil yolunu kontrol altına altnış buh.ıdise her zaman vuku bulabilir. ılan Martü Tiıomas VVılliaaıs'ın bu lunuyorlar. Bunun sonunda Anapaya 40 Çünkü Japonya, Amerikanın Vzakkilometre mesafede bulunan Novorosis Çarsıkapı civannda bir çesmeye çnrktaki Rus topraJtlarını Japonyaya unduğu* haplsanenin etralında toplan kin durumu artık son derece nezaket ihtiyac var mışür. karşı üs olarak kullanması ihtimalinden peyda etmiştir. Yegâne müdafaa vaîita. Çarşıkapıda 7 numarada Şerif Üstün 1 ve fzakşarkta Amerika ile Rusyanın Bir çok fcölgelerde balk Willlams a sı kendi gamizonundan ibaret kalan Noelbiıliği yaparak ana Japon toprakları ,ua etmek için toplanmıştır. Karanlılc vorosisk'in yakında sukutu beklenınek nızasile: <Çarşıkapıda Hüseyinağa " rr.ahallesi ra. karşı taarruza geçmesinden endişe s ığı zaman genc kadırüardan mU tedir. halkı civarda blr çeşme bulunmaması ' etmekte ve onun için blr an evvel bu •ekkeb gruplar hapisanenin etrafmda dolayısile su yüzunden çok sıkıntı çek. teh'.ikeyl uzaklaştırmak istemektedir. oplanarak nümayişler yapmışlar ve İrAnkarada hastabakıcılar tikleri gibi .Allah saklasın bir yangın Fakat Japonya, bu tehlikeyl en münasib ,anda milll marşlarını söyLemişlerdir. vukuunda da tehlikeye maruzdurlar. Biıda ve en az zarar getirecek sırada olis, nümayişçileri, dağıtmıştır. kursu Çünkü buraya en yakın terkos musluğu yapmak istediği için fırsat kollamakta 19 yaşmda olan Thomas WUliams buADkara 2 (Telefonla) Nümune has Beyaaddadır. Malıallemizde bir terkos idi. ün Belfast'ta İdam edilmiştlr. tanesinde Yardımsevenler kurumunuıı çeşmesi tesisl için Sular İdaresinln na. Acaba daha fazla beklemek ve fırsat Ankara İzmir bisiklet yarıçı üçuncu hastabakıcılık kursu yakında a zarı d'.kka'.inl celbetmenizi dilerim.> IcoUamağa devam etmek, tehlikeyi büçılacaktır. tzmit 2 (a.a.) Yanşı takib eden yütmege yardım edeceğl için Japonya Demiryo'Iarı idareginden bir Ankara taze balığa istical göstermeyi ve Rusyayı tez elden luhabirimiz bildiriyor: temenni uzaklaştırmayı mı düşünmektedir? Ankara İzmir bisiklet yanşmın d5rkavuşuyor Anadolu banliyo hattı üaerinde oturan Sonra, Japonya Hariciye Nazırının ls üncü kısan olan Adapazar İzmit Ankara 2 (Teîefonla) Geçen sene bazı karılerimizden aldıjımız mektublar. alova etapımn 50 kilometrelik İlk ya İzırıir fuarında Almanlar tarafından teş da Kcprüden 17,25 te kalkan vapur yoltifası ile bu düşünce arasında bir mü. kcT.ağı olan İzmite ilk olarak Ankaranasebet var mı? r edilen soğuk hava deposunu Ankara cu'arının Haydarpaşaya 17,45 te vasıl Bu cihetler henüz müphemdlr. Fakat r.n Orhan Suda girmiştir. Bu etapın Belediyesi sa ın almıştır.' Depo 40 ton olduklan halde trenin ancak Köprüden muhakkak olan nokta, Japon siyasetinmcisi 15 metre farkla Ankaradan Ay kadar balığı 6 ay taze halde mulıafaza 18,05 te hareket eden vapurun yolcula. de ergeç bir tahavvül vuku bulmasının oğmuş, üçüncüsü de İstanbuldan Mu edeeek tesısatı ihtiva etmektedır. Elek nnı da alarak 18.30 da hareket ettlği beklendiğidir. afferdir. trik ve havagazi fabrıkalanrun bulua bildirilmektedir. Bu vaziyet kıs yaz AnaSapancaya ve İzmite İlk giren Orhan dugu saha civarına deponun kuruiması dolu yakasında oturan memurlar ve dl. Gerçi bazı demokrasl kaynaklan lstifa eden Japon Hariciye Nazırının müf luda, Sapanca Belediyesi tarafından bir işıne başlandı. Bu ayın 14 ünde İstan ğer bazı müesseîelerde çalışanlar için rit Alman taraftan olduğunu ileri sü olma kalem, İz;nit Belediyesi tarafın buldan taze olarak getirilecek balıklarla pek fazla gsetkmiye sebebiyet verdiği ci. rerek Utifasını Japonya ile Mihver si an da bir saat hediye edilmistir. depunun ilk provası yapılacaktır. Diğer hetle Ankara ve Adapazan postalarile yasetinde bir gerileme gibi kaydetmek terling grupu memleketler taraftan Münakalât Vekâleti tutulan banliyöye hareket edeeek trenin hareket Istemektelerse de, gene Demokrasi kaybalıklann denizden çıkar çıkmaz An zamanları arasında bir müvazene tesis naklan bu telâkkiyi cerhetmekte ve hâ den yapılan ithalât hakkında keraya nakli için yeni tedbirler almak edilerek bunun biraz daha erken kaldı. disenin daha önemli mahiyeti haiz olarılması imkânının temıni rica o'lunmaktadır. bir tavzih bileceğini söylemektedir. tadır. Vichy tekzib ediyor Ankara 2 (a.a.) Sterling grupuna Japonyanın, Rusya ile münasebetleriBir genc iş arıyor! Vichy 2 (a.a.) Istihbarat Nezareti ne yeni blr mahiyet vennesi ihtimali, ge ahil meaıleketlerden Türkiyeye bu seHukuk Fakültesine devam eden bir enin başmdan haziran sonuna kadar bildiriyor: niş bir alâka uyandırdığı için gözler USon günlerde bazı ajanslar Alman hü genc haftada iki gün sabahlan da dahil milyon Türk liralık ithalât yapıldıgı zakşarka çerrilmiştir. vvelce bildirilmişti. Bu malumatm yan kume.inin, Fransız hükumetinden Af olmak üzere her gün öğleden sonraları ömer Rıza DOĞRUL olduğu, gösterilen ithalât yekununun rikada üs istediği ve Dakarda Alman için a\mkat yanır.da veya yazıhanelerde .941 yılı başmdan 1942 yılı haziran so askerlerinin bulunduğunu bildirmiş ufak bir ücretle iş arıyor. İstiyenlerin Ankarada bir muhabere mna kadar geçen 18 aylık müüdete aid lerdi. Bu haberler tamamile yilanlan Fatih Halkevi üyelerinden Hüseyin Te. kursu açılıyor mizyüz adresine mektubla müracaatleri. maktdaır. 'ldu|u anlaşılmıştır. Ankara 2 (Te.efonla) Kadınlardan telgraf muhabere memuru yetiştirmek Abdülcebbar Bey perindeki otomobıl iizere Ankarada bir kurs açılacaktır. :ervanile beraber meşhur bir çalgılı Yardımsevenler cemiyetinin teşebbüsü :azinonun kapısma dayandı, oradan ve Münakalât Vekâletinin yardımı ile iermed Rifatla kemençeci Ragıbı kslaçılacak olan bu kursa orta tahsil gör lırdı. O gece Arnavudköyünde sabahrniiş Tiirk kadmlan almacaktır. Kurs adılar. Yendi içildi, döküldü saçıldı. altı ay stirecektir. Telli muhabere kurAbdülcebbarm iki dalkavuğu kasab sunu bitirenlerden yaşları 19 ilâ 25 araavasına kalklılar, Eglantin zeybek oysır.da olanlar telgrafçılığı daimi mesadı. Saz akıntıya kürek çeker vazilek edinmek isterlerse P. T. T. idaresietteydi. Meclisin avaz avaz gürültüsü nin irntüıanından ve namzedlik devreeğme orkestraya taş çıkarabilirdi. Fasinden geçerek bareme dahil memur o :at bir an geldi ki sarhoşluğun en delacaklardır. İlk. kursa 25 talebe alma İn tabakasmda çalkanan bu güruh udun üzerine düçmüş. Nuran!. Karan' sevgili bildiği müddetçe onun cahilli Nuran bunu tecrübeyle değil, Havva ustu, birer birer ayılıp kendilerine ge Lk bahçede, kapıyı Sermedin yüzüne ğine gözjummuş, ölülere kendi nefes Anadan kalma irsi bir kadınlık lıascaktır. ir gibi oldular. Evvelâ İçlerinden biri kapıyarak nasıl uzaklaşmış ve çıçpk ko lerile can vererek dirilten peygamber saslyetile biliyordu. Varsın Sermed de i YENİ ESERLER I :ulak kabartıp dedi ki: Yanık ses! Ya kulu gecenin içinde sesi nasıl kayıb ler gibi onu kendi fikir âlemine çek [ görsün ve anlasın. nndaki nârayı kesip dinledi, kendi ya lardan gelen bir muamma gibi dolaş meğe, bu zenginliğe ortak etmeğe çaBöylelikle genc adama Nuranın haımdakini dürttü. Daha sonra Eglantin, mıştı. Ne diyordu? «Bakİ kalan bu kub lışmıştı. Attık kendinde bu maneviyet yatmda artık pek yer kalmamijtı. ŞimGitanjali abdülcebbarm gözlerme gülümsiyerek: oede bir hoş sada imiş.» Bunun manası hamlelerini bulamıyordu. Oturup da di misafir kabul saatleri icad edilmişti. Büyük Hind jairl Rablndranath Ta Biraz sussslar, şu Efendi pçk gü şu olsa gerek: Her şey geçer, nıtekir.ı Sermede Beethoven'den, Bach'tan bah Köşk dolup boşalıyordu. Genc ve yaşlı gore'un bir çok eserlerini rauvaffak şecl okuyor., dedi. işte lâyemut sandığımız aşk da geçti, sermek Nurana o dahilere karşı küf bir takım musikişinaslar geliyordu. Selkilde tercüme eden »guzide muharrir ran gibi geliyordu. Eskiden... Evet, o çuk geliyordu ve bütün Üniversiteyi arkadaşımız İbrahim Hoyi, san'atk&nn Şimdi hepsi susmuş, sarhoş yüzlerin birbirimizi kırmıyahm, hatıralara hürher biri bir san'at ve güzellik harikası e yarı şaşkınlığa, yarı ağlamağa bcn meten arkadaş olalım, çünkü... Baki zaman Sermede içten kopan telkinler de peşine katmak istidadlannı gösteolan Bahçivan, Meyva zamanı, Büyü er bir hassasiyet ifadesile Sermede kalan bu kubbede bir hoş sade imiş. verilebilirdi, çünkü o zaman Sermed, riyordu. H^p ilim ve san'at konuşuluBu sözün böyle tefsir edileceğini Nu Nuranın bir parçası gibiydi. Fakat ma yordu. Sermed, her cihetten kendine yen ay lsimll eserlerinden sonra, (Gi lakıyorlardı. İstridye taşıyan bir gartanjali) adlı ve şairin Tanıısına ulaşan on bile durakaldı, ayaklarınm ucuna ran ondan sonraki günlerde halüe tav demki hayatta yollarının tabantabana üstün olan bu okumuş ve dilli adamçağınşlarım' bir araya toplıyan nefes ıasarak mezeleri geri götürdu. Halbu rile isbat etmişti. Sermedle gene görü zıd istikametlere yürüdüğü anlaşıldı, lar arasında şaşkın ve mütevazı bir lerinl de dilimiz« ç«virmiş bulunuyor. :i Sermed, yarattığı bu küçük mucl şüyordu. Fakat artık ulu orta gezme Sermedin her ne pahasına olursa olsun köşeye büzülüp kalıyordu. Ecnebı miRemzi Kitabevinin mutena eserler seenin farkmda değil. Büyük ıstıratla lere, gitmiyordu. Mademki evlenmek lıatta Nuranı da gözden çıkararak kendi safirler olunca almanca ve fran^ızca risinin dördüncüsünü teşkil eden ve fiatı rın insanı her şeyden tecrid eden ha mevzuu bahis değildi, kendinl daha hususî atmoEfennde kalmak istemesi konuşuluyordu. O zaman Sermad büs5fi kuruş olan (Gitan:ali ı yi okuyucuları | vası içinde yalnız dünyadan de*il ken fazla teşhir etmekte mana yok. Hem gibi Nuran da bundan böyle kendine bütün fena oluyor, sevdiği kadmın ne mıza tavsiyeyi zevkli blr hizmet bili ( dinden büe geçmiş; gözleri kapılı, başı Sermedle uzun uzun ne konuşuhır? mukadder lşlere atılacsktı. Hayatlar kadar başka ve kendisi için erişilmez yoruz. ' 1 kuraklıktan yıpranmış bir nebat gibi Nuran onu kendine hayat arkadaşi, ayrılınca er geç gönüller de ayrılır. bir muhite mensub olduğvuıu görerek J harp I MLUnanJmrp (Başmakaleden devam) iur. Bunları karşılamak, bunlarla mücadele etmek derin bir bilji hazinesine, tükenmezi bir enerjiye ve sonsuz bir memleket aşkına baglıdır. Muhtelif bolgelerdeki iaşe durumuıııuz, gıda maddelerinin istihsali ve dağıtımı, taşınıa işleri. yakacak derdi, çalıçan kol derdi ve umumî hayat pahahlığı, her *biri ayrı ayrı uzun etüdler istiyen bu meselelcr, Ba=veîdlimizin bugünlerde üzeıinde durduğıınu tahmin ettiğimiz mevzulardan belki ancak bir kaçıdır. Fakat seneleidenberi devlet makineshıde oynadığı rolün kıynıetini yakından güıüp takdir ettiğimiz Saracoğlunda bu mcselelerle muvaffakıyetle güresecek nıh ve irade kudreti bulunduğuna inaınyoruz. Î.Iİlli Şefin arzusile hükumetin başma geçen ve orada halkımızın sevgisile kaı^ılanan bu devlet adamı. şalısi mcziyetlerile b'vukte Şcfin ve millelin ümidlerini de beraberinde taşıdığma göre, muvaffak olmak için en müssid şart!ara malik deır.ektir. l'urd seyahatinden iyi noticelerle Ankaraya dönmesini beUlerken, ona bu çctin dünya gidişi ortasında hayırh başarılar dücriz. *** ESıışvekilin yurtl tetkikleri areşalımızın 2 0 ncî yıldönümü Ne zaman bitecek?. 2 eylul 1922 de muzaffer ordunun Erkânıharbiyei Umumiye Reisi Birinci Ferik Fevzi Paşa Müşirlikle taltif edilmişti \$!lîk Cmn h u riy et 1 HaıDlk s u t u ı o ı y ı RTINASI EROL «Cumhuriyet» in edebî tefrikası: 65 Yaz:: SAFİYE eçende bir genc arkadaş geL di, bir anket yapıyormuş. Bana da sordu: Bu harb ne zaman bitecek? Gelecek sonbaharda! cevabını vertîim. Vcrdim ama bunun böyle olacağma dair teminat isteseydi verebilir miydim? (Baştarafı 1 inci sahifede) za ve bütün diinyaya bildirdiği bu ka Üç senesi bitip dordüncii ' yaşma basan Çünkü, hemen zaferin kazanılmasiTu naat, beynelmilel politikada daima ağır muharebenin biteceğine dair bir emare , müteakıb Marsşal Fevzi Çakrnak için, basan Türk prestijinin de sırlarını taşır yok! Her ild zümre harıl hanl hazııla. nıyor. İkisi de «Düşmanı yok etmeden yeni bir zafer kadar mülıim olan ordu gibiydi. silâhı bıraknııyacağız» diyoT. Ortada, yok nun takviyesi, asrileştirilmesi gibi çetin Türk ordularınm Baştuğu, dün o orve muazzam bir vazife mukadderdi. Sıra dulan zafer şahikalarına ulaştırmış bir olmuş kimse de yok! harblerden sonra, Millî Mücadeleyi dc kahraman ve ona vekâleten orduların Şu halde neden gelecek sonbaharda bitiren Türk ordusunun tensiki, müte basında bulunan kumandana, zafer des bitecek diyorum? madiyen değişen metod ve vasıtalara na tsnlarında kendiîine arkadaşlık etmış Efendim, muharebeler herşey öyledir : zaran adeta yeni bir ordu kurmakla mü diğer bir kahramandrr. ya uzadıkça, temennilcr tahmin yerine saviydi. Genelkurmaym başmda yaratıcı Eserlerile öğandüğümüz zaman, da geçer.. Herkes işin ne şekil almttsını is , bir asker, olgun bir mutefekkir, ve yük marlarımızdaki kudreti daha iyi hisset tiyor ve temenni ediyorsa, o şekli ala. sck enerjili bir hareket ve teşkilât adamı miş oluyoruz. cağını tahmin ettircn emaTeler ıırar, ya kabiliyetlerile yirmi yıldir dinlenMareşal Fevzi Çakmak. 20 senedir uğ bulur, ya bulurum sanır. Bu muharebemeden çalışan aziz Mareşalımız, derunda uykusuz. duraksız çalıştığı Tiirk de de iş bu haldedir. Bahmetli Chnmrin bir iftiharla görüyoruz ki gayeleordusu için müşf:k bir baba, ve değerl herlrân harbin başmda: rinde cidden muvaffak olmuştur. Bugür., Biz üç sene harbederiz! demişti. bir hoca olmuştur. Ona karşı duyduğubaşta Millî Şefimiz Büyük İnönü olarak muz saygı ve minnet, ordumuz için his Dcmck ki harbin üç senede bitmesini tebütün Türk milleti tek güvenini; iyi menni ediyordu. Bitmedi. Halefi zamansettiğlmiz güvenle eş ve denktir. terbiyeli, iyi disiplinli, iyi teçhizatlı vs Kendisini ve şanlı Türk ordusunu bü dan bahsetmiyor, etmiyor ama 943 te en büyük şiarı kahramanlık olan ordu' tün kalbimizle tebrik ederken kıymetü bileceğini umduğuna dair emareler var. muzda bulmaktadır. Mareşahmızm orduyu daha büyük mu Amerika da öjlo... Almanyaya gelinco Bütün milli kıymetlerimizin memba ve vaffakıyet merhaleierine eriştirmcku o harbin biran evvel bitmesinc herkes. ten fazla tcşııe. Çünkii harb durumu omi.jrakı olan Büyük Başbuğ İnönünün devam etır.esini dileriz. nun lehinde.. iki gün evvel açık bir tebliğle ordumu*** Bütün bunlara rağmen bir mcçhul Karne ile ekmek dağıtılacak kuvvet müyonla insanı, trilyonlarla serveti karşı karşıj a koymuş, çatır çatır dö. yerler vüstürüyor. Kimsc raukaddcratına hâkim Eylul ayının başmdan itibaren yeni değil. Hayalın bir sivrisinek kadar kıy(Baş tarafı 1 inci sahifede) bir tebliğe kadar karne usulü aşağıdaki ıneti yok. Bütün beseriyet, mcdeni>et ciye Nazırlığına bir başkasının tayini vilâyetlerde tatbik edilmektedir: ;oliannı sıvamış adam öldürecek vasıkararlaştırılmıstır. Yeni Hariciye Nazırı Ar.kara, Amasya, Aydın, Büecik, Bit alar yapıyor, daha çok öldürecek vasu ayni zamanda teşekkülü düşünülea bü lis, Burdur, Bursa Çanakkale, Çankın, altT icad ediyor, ve bunları daha çayük Asya Nazırlığmı da üzerine akcak. Diyarbakır, Edırne, Elâzığ, Erzurum, huk vc çok yapacak çareler arıyor. Artır. Gıresun. Gümüşane, Ha:ay, İzmir, İçel, tık buna akıllı işi dcmek için insanm deli Washingtonda yapılan tefsirler İstanbul, İspar.a, Kars, Kastamonu, olması lâzım! Bu neden böyle olur? VV'ashİngton 2 (a.a.) Togo'nun isti Kayseri, Kınkkale, Kccaeli, Malatya, Bana sorarsanız bunun başı da, sonu fasile Japon kabinesinden son sivil Manisa, Mardin, Maraş, Muğla, Ordu. da hıts ve tamahhr. Çok almak, çok de uzaklaşrmştır. Bu hâdise hakkmda Rize, Samsun, Seyhan, Siirt. Sinob, Sı kazanmak ve çoğa sahib olmak hırsıî Japonyanın Rusyaya taarruz edeceği vas, Tekirdağ. Tokad, Trabzon, TJrfa, Biri yer biri bakar, kıyamet ondan manasına da gelebilir. Zonguldak. kopac! diyc bir darbımesel vardır. BU. Shigenori Togo, iki sene evvel Janonya Halen karne usulü tatbik edilen bu yük milletleri birbirine düşüren işte buüe Rusya arasında harbe mâni olmıya vilâyetlerden karne kaldırıldıkça tebli dur. çalışan bir diplomat sıfatile tanınnrşlı. gat yapılaca'itır. Nasreddin Hocanın ceviz taksimini biOnun Japonya İle Rusya arasında bir Diğer taraftan karne usulü tatbik edil lirsiniz. harb çıkmasına mâni olduğu muhakmiyen vilâyetlerde de ekmek istihlâki Çocuklara ceviz dağıtacakmış: fcaktır. Allah taksimi mi istersiniz, kul tak. Togo'nun istifası askerî zümrenin idare amirlerl ve belediye reisl?ri taraRusyayı arkadan vurmak zamanının fından sıkı bir kontrola tâbl tutulacak simi mi? demiş. Çocııklar hep birden: Allah taksimi isteriz! dcmişler. karar verilmiş olduğunu gösteren bir ve ekmeğin şehir hududlan haricine çıkarılmasına mâni olunmak üzere esash Onun üzerine birine bir avnc vermiş, alâmet sayılabilir. birine iki tane vermiş, birine hiç VCTSöylendığıne göre Siberyaya karşı ta tedbirler almacaktır. memiş, ötckine de yirmi tane vermiş. arruza geçmek zamanı gelinclye kcdar Piyasaya kahve çıktı Çoeuklar bu müsavalsızlığı görünce sorRusya ile sulh halinde kalmak zarureŞehrimizde bir. kaç gündenberi kahve mujlar: ti karşısmda Togo şimdiye kadar kaoi. sıkmtısı vardı. İnhisarlar İdaresi dün nede bırakılmıştır. Bu nasıl iş böyle? Görmüyor musunuz demiş, All Japon güneşi sönmeğe başlamıs, piyasaya kâfi derecede kahve vermişağanın bir sıirü koyunu, dört tarlası, bef Çungking 2 (a.a.) Siyasi kısım di tir. çift hayvanı var. Benim bir tek eşeğim. rektörü TingfuTsiang doğan Japon gü. Trende doğuran kadın den başka mahm yok.. Hüseyin ağanın neşinin şimdi batmıya başladığım soyÇatalcadan İstanbula doğurmağa ge da iki çiît hayvanı, iki tarlası var.. Allah lemiş ve sözlerine şöyle devam etmış^r: « Salomon adaları muh:rebesı Çm len Ayşe isminde bir kadın; dün, yaıım (aksimi böyledir, cevabını vermiş için olduğu kadar Ruslar için de ikinci Burgazla Çekmece arasrada, trende doBana sorarsanız bu Allah taksimi debir cephe teşkil' etmektedir. Japonlar ğurmuştur. Çok acı çeken ve kan kay nilen şey, servct tahsimi değil, kabiliyet şimdi taarruzdan müdafaaya geçmiş ol. beden kadın; Sirkeci garından sıhhî im ve istidad taksimidir. Allah kimisine dukları İ;in bu İkinci cephe şimdi Si dad otomobilile Şişli Çocuk hastanesine mal kazanmak, biriktirmek, zengin olberyaya ve Hindistana karşı ynpılacak kaldırılmıştır. Çocuk; ölmüştür. Anası ınak için fırsat verir, kabiliyet verir. O bir taarruza mâni olabilir.» nm sıhhî vaziyeti de, ağırcadır. Zabıta fırsattan istifade edip zengin olur. K i . ve adliye, tahkikat yapmaktadır misine de o kabiliycti vermez. Milletler Yeni Ginedeki muharebeler de böyledir. Fırsattan istifade edip zenMelbourne 2 (a.a.) Milne Bay'da Polis lokantası gin olan ve zenginliğini tutan milletler, karaya çıkmağa teşebbüs eden Japon. Emniyet müdürlüğü binasımn bodrum tutamıyan ve ffrsattan istifade edemiyen lar mağlub edildikten sonra buradı bir kaç alay , terketmişlerdir Bunlar şimdi kstında bir lokanta açılmıştır. Öğleleri milletler vardır. İşte bu iki zümre birAmerikalıl?r ve Avustralyahlar tara 40 kuruş mukabilinde memurlara üç birile ilelebcd dövüşüp duracaktır. Çün. fından çember içlne alınarak yok edil türlü yemek verilmektedir. kü milletlerarası asayişi muhafaza için mekte ve Amerikan tayyareleri tarzfm. bir yüksek zabıta kuvvcti yoktur. Oltstanbul yüzücüleri dan bombalanmaktadır. Bunlar seçınc maymca da böyle yirmi senede, kırk seJapon askerleridir. Ümidsizliğin verdiği nede, elli senede bir kıran kırana mu. Adanaya gitti îiddetle çarpışan bu askerler nadiven harebe olacak ve altta kalanın canı çı5 ve 6 eylulde Adanada yapılacak tesîim olmaktadırlar. Fakat bunlann takacaktır. mamile yok edileceklerine şüphe yok. Türkiye yüzme birinciliklerir.e iştirak edeeek olan İstanbul ekipi dün akşam Onun için artık ben harb lâfından bıktur. ^ Adanaya hareket etmiştir. Susporları tım. Harbden doğan zaruretlerin lâkır. Ajanı Şazi Tezcanm riyaseti altında gi dısından da bıktım. Başka şeyler konuşIstanbul yelken den yüzücülerimiz 12 mü^abıktan iba mak istiyorum. Maydanoz. ne zaman ekişampiyonluğu rettir. lir? Nane nerelerde yenir? Balık kaçtı oyununun kaidesi nedir? Kudret helva. Su sporları ajanlığından: Kongreye davet sında kaç kalori vardır, karcığar maİstanbul yelken şampiyonluğu müsaC. H. P. Eyüb Defterdar semt ocağın kamını kira bulmnş gibi... Siz de bencibakaları 4, 5 ve 6 eylul tarihlerinde Modan: leyin değil misiniz? da kojiında yapılacaktır. Semt ocağırmzın senelik korgresi eyÜç gün devam edeeek olan müsabaB. Felek kalara cuma günü saat 16 da başlana. lulün beşinci cumartesi günü akşamı saat 21 de semt ocağı merkezinde yapıcaktır. Şarpilerin ölçüleri cuma günü saat 10 lacaktır. Bütün arkadaşların kongrede Açık teşekkür nulunmalan. da Kalamışta yapılacaktır. Sevgili zevcim ve babamız Harbiye mektebi kumandanı err.ekli tuğbay ve Devlet Konservatuvarı eski direktörü Bay Rauf Yenerin cenaze merasimina iştirak ederek son ihtiram merasiminl Yusuf Ziya Ortaç'm' «Çok şükür, seıbestledik!, başlıklı yazısile, Cemal ifa eden komutan ve erlere, gerek meNadirin, Belediyenin Kâğıdhaneyi imarına dair .Gidelim servi revâııim yürü rasime iştirak etmek lutfunda bulunan Sâdâbâda!» karikatürü, mizah edebiyatımızın iki güzel eseridir, Bunlardan başka ve gerek telgraf, telefon ve mektubia taziyette buiunarak derin acımızı paylabir çok zarif hikâyeler, şiirler, karikatürler, fıkralar. roman... şan dost ve akrabalanmıza, teessürümüz ayrı ayn. teşekküre imkân bıraknıadığmdan muhterem gazetenizin bu hususEn güzel yazılan ve karikatürlerinden iktinaslar sahifesi, AKBABA'nm ta tavassutunu rica ederiz. okuyucularuıa yeni bir hizmetidir, Eşi: Servet Yener, oğlu: Jerfi Yener, kızı: Günseli Yener, yeğeni: Necdet Yener tarifsiz bir ıstırab çekiyordu. Onun pek Mevlid kıyıda bucakta sığmtı kaldığmı goren Nuran gönlünü almak için bazan bir Zevc ve babamız Üsküdar hukuk hftkaç söz söylüyor, fakat Sermed, bu kimi nıerhum Kâzım Akşidin ruhuna ltnaldığı scılar İçinde birdönbire Nurana haf edilmek üzere 6 eylul 942 pazar gümuhatab olup da herkesin gözü ken nü öğle namazım mütealab Beyazıd cadine çevrildiğini görünce daha bdter mii şerifinde Mevlidi Nebe\l kıraat eacemileşiyordu. Bir defasmda elleri tit dileceğinden merhumun bilcümle akraba redi, dizlerine çay dSküldü. Kızardı, hiç ve ahpablarının tarih ve yemvi mezbir cevab bulamadı. Belki de ağz\nı •kurda hazır bulunmalan rica olunur. Merhumun refikası Yafer ve çocııklan açsa kekeliyecekti. Nuran onu mhhcub Istiffa eden Japon Hariciye Nazırı imiş! A K B A B A H A F T A N I N vaziyetten kurtarmak için derhal bahsi değiştirdi. Selçuğa bir salon oyvınu bulmasını rica etti. Fakat Selçuk ille pıyanoda bir hava çalmak istiyordu Çalgısına sesile refakat ederek almanca bir şeyler okudu; bu esnada Turan, Nuran ve Selçuk üçü aralarmda gizli bir anlaçma varmış gibi, manalı manalı güliişüyorlardı. Sermed bu gulüşun çahnan havayla alâkadar olduğunu stzdi. Bereket versin musiki hafızası çok kuvvetliydi, notayı df^hal belleri, ertesi gün şarkının güftesini Beyoğlunda soruşturdu. Ona şöylece tercüme etti'.er: Ey Çingene! Sen benim kalbimi çaldın, Sesinle ve kemanınla... Seni bütün ömrumce sevmeğe mah/^~~ kum oldum. (Arfcası var) Milli Kütübhanemizin ve herkesin bck'edigi bir escr nihayet doSdu: SEVDA MANTARSIZ AYAKRABI Daha Saglamdır 1 r Yazan: TTIRAN AZİZ BELER Tercüme eserlere tercih edilecels yegâne roman İNKILÂB KİTABEVİ PERÎ kunduraları RAŞID RIZA TİYATROSO Halide Pişkin beraber Her akşam saat 21,30 da Harbiyede BELVÜ bahçesinin alaturka kısmında ONLAR ERMİŞ MURADINA Vodvil 3 perde I J